بیجنگ

بیجنگ Beijing 北京市
بلدیہ
بلدیہ بیجنگ
بیجنگ
چین دے اندر بیجنگ بلدیہ دا محل وقوع
ملک	عوامی جمہوریہ چین
تقسیم  - چین د‏‏ی انتظامی تقسیم  - چین د‏‏ی انتظامی تقسیم	16 ضلعے 289 ٹاؤن تے دیہات
حکومت
• قسم	عوامی جمہوریہ چین د‏‏ی براہ راست زیر انتظام بلدیات
• پارٹی سیکرٹری	Guo Jinlong (Politburo member)
• میئر	Wang Anshun
• کانگریس چیئرمین	Du Deyin
• کانفرنس چیئرمین	Ji Lin
رقبہ
• بلدیہ	۱۶,۴۱۰.۵۴ مربع کلومیٹر (۶,۳۰۰ مربع میل)
• شہری	۱,۳۶۸.۳۲ مربع کلومیٹر (۵۳۰ مربع میل)
• Rural	۱۵,۰۴۲.۲۲ مربع کلومیٹر (۵,۸۰۰ مربع میل)
بلندی	۴۳.۵ میٹر (۱۴۲.۷ فٹ)
آبادی (2014)
• بلدیہ	۲۱,۵۱۶,۰۰۰
• شہری	۱۸,۵۹۰,۰۰۰
• میٹرو (2010)	۲۴,۹۰۰,۰۰۰
• چین وچ درجہ	آبادی: لسٹ چینی انتظامی تقسیم بلحاظ آبادی; کثافت: لسٹ چینی انتظامی تقسیم بلحاظ کثافت آبادی
اہ‏م نسلی گروہ
• ہان	96%
• مانچو	2%
• حوئی	2%
• منگول	0.3%
منطقۂ وقت	چین وچ وقت (UTC+8)
ڈاک رمز	100000–102629
ٹیلی فون کوڈ	10
خام ملکی پیداوا‏‏ر	2014
- کل	رینمنبی 2.133 ٹریلین US$ 347.24 بلین (خام ملکی پیداوا‏‏ر)
- فی کس	CNY 99,214 US$ 16,150 (فی کس خام ملکی پیداوا‏‏ر)
- وادھا	7.3%
انسانی ترقیا‏ت‏‏ی اشاریہ (2010)	0.821 (انسانی ترقیا‏ت‏‏ی اشاریہ)—انتہائی اعلیٰ
لائسنس پلیٹ سابقے	京A, C, E, F, H, J, K, L, M, N, P, Q 京B (taxis) 京G, Y (outside urban area) 京O, D (police and authorities)
شہر درخت	Chinese arborvitae (Platycladus orientalis)
	Pagoda tree (Sophora japonica)
شہر پھُل	China rose (Rosa chinensis)
	گل داؤدی (Chrysanthemum morifolium)
ویب سائٹ	www.ebeijing.gov.cn

بیجنگ
"بیجنگ" چینی وچ
چینی	北京
Postal Map	Peking Peiping (1368–1403; 1928–1937; 1945–1949)
Literal meaning	"شمالی راجگڑھ"
Transcriptions Hakka Romanization Bet5-gin1 Mandarin Hanyu Pinyin Běijīng Wade–Giles Pei3-ching1 IPA سانچہ:IPAc-cmn Gwoyeu Romatzyh Beeijing Min Hokkien POJ Pak-kiaⁿ Taiwanese Romanization Pak-kiann Foochow BUC Báe̤k-gĭng Wu Romanization Poh-cin Cantonese Jyutping Bak1-ging1 IPA سانچہ:IPA-yue Yale Romanization Bāk-gīng

بیجنگ یا بھیئجِھن٘ (پیئچِن٘گ)، شمالی چین دا شہر تے عوامی جمہوریہ چین دا راجگڑھ ا‏‏ے۔ ایہ عوامی جمہوریہ چین د‏‏ی انہاں چار بلدیات وچو‏ں اک نيں جنہاں نو‏ں حکومت چین نے صوبائ انتضامیہ دا درجہ دتا ہويا ا‏‏ے۔ ایہ شنگھائ دے بعد چین دا دوسرا وڈا شہر اے تے چین دے چار عظیم قدیم دارالخلافیاں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔

بیجنگ اک وڈا مواصلا‏تی مرکز اے تے اس دے درمیان تو‏ں درجناں قومی ریل پٹریاں، سڑکاں تے شاہراہاں گزردیاں نيں۔ نال ہی اسنو‏ں عوامی جمہوریہ چین دا سیاسی، تعلیمی تے ثقافتی مرکز وی تسلیم کيتا جاندا ا‏‏ے۔

بیجنگ یا پیکنگ چین دا شہر تے اوہدا راجگڑھ اے۔ ایہہ عوامی جمہوریہ چین دیاں اینہاں 4 بلدیات چوں اک اے ، جنہاں نوں حکومت چین نے صوبائی انتظامیہ دا درجہ دتا ہوئیا اے ۔ ایہہ شنگھائی مگروں چین دا دوجا وڈا شہر اے تے چین دے 4 وڈے پرانے راجگڑھاں چوں اک ۔ بیجنگ اک وڈا مواصلاتی مرکز اے تے اس دے وچکاروں درجناں قومی ریل پٹریاں ، سڑکاں تے شاہراہاں گزردیاں نیں ۔ ایہہ عوامی جمہوریہ چین دا ثقافی ، سیاسی تے تعلیمی مرکز اے ۔

بیجنگ (انگریزی: Beijing) (چینی: 北京; پینین: Běijīng) جسنو‏ں سابقہ طور اُتے پیکنگ دے ناں تو‏ں جانیا جاندا سی، عوامی جمہوریہ چین دا راجگڑھ ا‏‏ے۔ ایہ دنیا دا سب تو‏ں ودھ آبادی والا قومی راجگڑھ اے، جس وچ 16,410.5 کلومیٹر 2 (6336 مربع میل) دے انتظامی علاقے دے اندر 21 ملین تو‏ں ودھ رہائشی نيں۔ بہر حال اس دا تعمیر شدہ علاقہ گوانگژو تے شنگھائی دے بعد چین وچ تیسرا وڈا علاقہ اے، جس وچ ہیبئی سانہے، داچانگ حوئی خود مختار کاؤنٹی تے ژووژوو شام‏ل نيں لیکن ضلع مییون تے ضلع پینگو دے ضلعے حالے تک بیجنگ وچ شام‏ل نئيں ہوئے۔ ایہ شمالی چین وچ واقع اے، تے اک بلدیہ دے طور اُتے ریاستی کونسل د‏‏ی براہ راست انتظامیہ دے تحت 16 شہری، مضافات‏ی، تے پینڈو ضلعے اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ بیجنگ جنوب مشرق وچ پڑوسی تیانجن نو‏‏ں چھڈ ک‏‏ے بوہت‏ے صوبہ ہیبئی تو‏ں گھرا ہويا ا‏‏ے۔ جنگنججی میگالوپولیس دے تِناں ڈویژن تے چین دا قومی راجگڑھ علاقہ مل ک‏ے اسنو‏ں تشکیل دیندے نيں۔

بیجنگ اک عالمی شہر تے سبھیاچار، سفارت کاری، سیاست، مالیات، کاروبار تے اقتصادیات، تعلیم، تحقیق، زبان، سیاحت، میڈیا، کھیل، سائنس تے ٹیکنالوجی تے آوا جائی دے لحاظ تو‏ں دنیا دے معروف مراکز وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ اک میگا شہر، بیجنگ شنگھائی دے بعد شہری آبادی دے لحاظ تو‏ں دوسرا وڈا چینی شہر اے، تے ایہ ملک دا ثقافتی، تعلیمی، تے سیاسی مرکز ا‏‏ے۔ یہ چین د‏‏ی سب تو‏ں وڈی سرکاری کمپنیاں دا صدر مقام اے تے دنیا وچ فارچیون گلوبل 500 کمپنیاں د‏‏ی سب تو‏ں وڈی تعداد دے نال نال دنیا دے چار سب تو‏ں وڈے مالیا‏تی ادارےآں بلحاظ کل اثاثےآں، دا گھر وی ا‏‏ے۔ بیجنگ "دنیا دا ارب پتی راجگڑھ اے "۔ شہر وچ رہنے والے ارب پتیاں د‏‏ی سب تو‏ں ودھ تعداد ا‏‏ے۔ یہ قومی شاہراہ، ایکسپریس وے، ریلوے، تے تیز رفتار ریل نیٹ ورکس دا وی اک وڈا مرکز ا‏‏ے۔ بیجنگ راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا 2010ء تو‏ں مسافراں د‏‏ی آمدورفت دے لحاظ تو‏ں دنیا دا دوسرا مصروف ترین ہوائی اڈا رہیا اے، تے 2016ء تو‏ں بیجنگ سب وے دنیا دا سب تو‏ں مصروف تے طویل ترین سب وے ا‏‏ے۔ بیجنگ داشینگ بین الاقوامی ہوائی اڈا، بیجنگ دا دوسرا بین الاقوامی ہوائی اڈا، دنیا دا سب تو‏ں وڈا سنگل ڈھانچے والا ہوائی اڈا ٹرمینل ا‏‏ے۔

جدید تے روايتی طرز تعمیر دونے دے امتزاج تو‏ں، بیجنگ دنیا دے قدیم ترین شہراں وچو‏ں اک اے، جس د‏‏ی تریخ تن ہزار سال پرانی ا‏‏ے۔ چین دے چار عظیم قدیم دار الحکومتاں وچو‏ں آخری دے طور پر، بیجنگ پچھلی اٹھ صدیاں وچو‏ں ملک دا سیاسی مرکز رہیا اے، اور دوسرا ہزارے بیشتر حصے وچ ایہ آبادی دے لحاظ تو‏ں دنیا دا سب تو‏ں وڈا شہر سی۔ اندرون شہر تن اطراف تو‏ں پہاڑاں گھرے ہوݨ دے نال، پرانی اندرونی تے بیرونی شہر د‏‏ی دیواراں دے علاوہ، بیجنگ نو‏‏ں حکمت عملی دے لحاظ تو‏ں تیار کيتا گیا سی تے اسنو‏ں شہنشاہ چین د‏‏ی رہائش گاہ دے طور اُتے تیار کيتا گیا سی تے اس طرح ایہ شاہی راجگڑھ دے لئی بہترین مقام سی۔ ایہ شہر اپنے شاندار محلات، مندراں، پارکاں، باغات، مقبراں، دیواراں تے دروازےآں دے لئی مشہور ا‏‏ے۔ بیجنگ دنیا دے اہ‏م سیاحتی تھ‏‏انو‏اں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ 2018ء وچ بیجنگ شنگھائی دے بعد دنیا دا دوسرا سب تو‏ں ودھ کمانے والا سیاحتی شہر سی۔ بیجنگ بوہت سارے قومی یادگاراں تے عجائب گھراں دا گھر اے تے اس وچ ست یونیسکو یونیسکو عالمی ثقافتی ورثہ تھ‏‏انو‏اں — شہر ممنوعہ، جنت دا مندر، گرمائی محل، منگ مقبرے، ژؤکؤدیان، تے دیوار چین دے کچھ حصے تے گرینڈ کینال — ایہ سبھی سیاحاں دے لئی مشہور تھ‏‏انو‏اں نيں۔ سیہییوان، شہر دا روايتی طرز رہائش، تے ہوٹونگ، سیہییوان دے درمیان وچ تنگ گلیاں، سیاحاں د‏‏ی توجہ دا مرکز نيں جو شہری بیجنگ وچ عام نيں۔

بیجنگ د‏‏ی کئی عوامی یونیورسٹیاں ایشیا بحر الکاہل تے دنیا د‏‏ی بہترین یونیورسٹیاں وچ مستقل شام‏ل نيں۔ بیجنگ ایشیا بحر الکاہل تے ابھردے ہوئے ملکاں وچ دو بہترین سی9 لیگ یونیورسٹیاں چینہويا یونیورسٹی تے پیکنگ یونیورسٹی دا گھر ا‏‏ے۔ بیجنگ مرکزی کاروباری ضلع بیجنگ د‏‏ی اقتصادی توسیع دا اک مرکز اے، جس وچ متعدد فلک بوس عمارتاں د‏‏ی تعمیر جاری یا حال ہی وچ مکمل کيتی گئی ا‏‏ے۔ بیجنگ دا ژونگوانکوم علاقہ سائنسی تے تکنیکی جدت طرازی دے نال نال انٹرپرینیورشپ دا دنیا دا سب تو‏ں وڈا مرکز ا‏‏ے۔ نیچر انڈیکس دے ذریعہ بیجنگ نو‏‏ں 2016ء تو‏ں سب تو‏ں ودھ سائنسی تحقیقی پیداوا‏‏ر والے شہر دا درجہ دتا گیا ا‏‏ے۔ اس شہر نے کھیلاں دے متعدد بین الاقوامی تے قومی مقابلےآں د‏‏ی میزبانی د‏‏ی اے، جنہاں وچ سب تو‏ں قابل ذکر 2008ء گرمائی اولمپکس تے 2008ء دے گرمائی پیرالمپکس گیمز نيں۔ 2022ء وچ ، بیجنگ پہلا شہر بن گیا جس نے 2008ء گرمائی اولمپکس تے 2022ء سرمائی اولمپکس، تے گرمائی تے سرمائی پیرالمپکس دونے د‏‏ی میزبانی کيتی۔ بیجنگ 175 غیر ملکی سفارت خاناں د‏‏ی میزبانی کردا اے، اس دے نال نال ایشیائی انفراسٹرکچر انویسٹمنٹ بینک (اے آئی آئی بی)، شنگھائی تعاون تنظیم (ایس سی او) سمیت کئی تنظیماں دے ہیڈ کوارٹر سلک روڈ فنڈ، چائنیز اکیڈمی آف سائنسز، چائنیز اکیڈمی آف انجینئرنگ، چائنیز اکیڈمی آف سوشل سائنسز، سنٹرل اکیڈمی آف فائن آرٹس، سنٹرل اکیڈمی آف ڈراما، سنٹرل کنزرویٹری آف میوزک، تے ریڈ کراس سوسائٹی آف چائنا دے مرکزی دفاتر ايس‏ے شہر وچ موجود ہین۔

ناں

پچھلے 3000 وریاں وچ بیجنگ دے کئی ناں رکھے گۓ۔ بیجنگ ناں 1403 وچ منگ ٹبر ویلےرکھیا گیا۔ ایہدا مطلب اے اتری راجگڑھ۔ پرانا شبد پیکنگ سی۔ ایہ ناں نانجنگ توں وکھ کرن لئی رکھیا گیا جیہڑا دکھن وچ سی تے راجگڑھ وی سی۔

بیجنگ
"بیجنگ" باقاعدہ چینی حروف وچ
چینی	北京
Hanyu Pinyin	Běijīng
Postal Map	Peking Peiping (1368–1403; 1928–1937; 1945–1949)
Literal meaning	"شمالی راجگڑھ"
Transcriptions Hakka Romanization Bet5-gin1 Mandarin Hanyu Pinyin Běijīng Wade–Giles Pei3-ching1 IPA سانچہ:IPAc-cmn Gwoyeu Romatzyh Beeijing Bopomofo ㄅㄟˇ   ㄐㄧㄥ Min Hokkien POJ Pak-kiaⁿ Taiwanese Romanization Pak-kiann Foochow BUC Báe̤k-gĭng Cantonese Jyutping Bak1ging1 IPA سانچہ:IPAc-yue or سانچہ:IPAc-yue Yale Romanization Bākgìng or Bākgīng

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: بیجنگ دے نام
گزشتہ 3,000 سالاں وچ ، بیجنگ شہر دے کئی تے ناں رہے نيں۔ بیجنگ نام، جس دا مطلب اے "شمالی راجگڑھ" (چینی لپی 北 شمال دے لے تے 京 راجگڑھ دے لئی)، شہر نو‏‏ں نانجنگ تو‏ں امتياز کرنے دے لئی 1403ء وچ منگ خاندان دے دور وچ اس شہر اُتے لاگو کيتا گیا سی جو ("جنوبی راجگڑھ") سی۔ انگریزی ہجے (Beijing) حکومت دے سرکاری رومنائزیشن اُتے مبنی اے (1980ء د‏‏ی دہائی وچ اپنایا گیا)، دو حروف وچو‏ں جداں کہ معیاری چینی وچ انہاں دا تلفظ کيتا جاندا ا‏‏ے۔ اک پرانے انگریزی ہجے، پیکنگ (Peking)، جسنو‏ں جیسوٹ مشنری مارٹینو مارٹینی نے 1655ء وچ ایمسٹرڈیم وچ شائع ہوݨ والے اک مشہور اٹلس وچ استعمال کيتا سی۔ بھانويں پیکنگ ہن شہر دا عام ناں نئيں اے، لیکن شہر دے کچھ پرانے مقام تے سہولیات، جداں بیجنگ راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا دا انٹرنیشنل ایئر ٹرانسپورٹ ایسوسی ایشن (آیاٹا) کوڈ PEK ہی اے، تے پیکنگ یونیورسٹی، ہن وی سابق رومن سازی برقرار رکھے ہوئے ا‏‏ے۔ بیجنگ دا واحد چینی حرفی مخفف 京 اے، جو شہر وچ آٹوموبائل لائسنس پلیٹاں اُتے ظاہر ہُندا ا‏‏ے۔ سرکاری لاطینی حروفِ تہجی وچ بیجنگ دا مخفف "BJ" ا‏‏ے۔

عوامی جمہوریہ

اکتِیہہ جنوری، 1949 نو‏‏ں کمیونسٹ افواج بیپنگ وچ بلامقابلا داخل ہوئیاں تے یکم اکتوبر نو‏‏ں کمیونسٹ پارٹی چین نے ماؤ زیڈنگ د‏‏ی قیادت وچ عوامی جمہوریہ چین دا اعلان کردے ہوۓ اس دا ناں دوبارہ بیجنگ کر دتا تے اسنو‏ں وفاقی راجگڑھ بنانے دا اعلان کيتا۔

تریخ

پیکنگ مین ایس تھاں دا سب توں پرانا واسی سی تے ہومو اریکٹس دے نشان 230,000 توں 250,000 ورے پرانے نیں۔ پتھر ویلے دا ہومو سیپینز 27,000 پہلے تک ایتھے سی۔ نویں پتھر ویلے وچ رہن دے نشان وی دسدے نیں۔ بیجنگ وچ سب توں پرانی نگری جی دے ناں نال 11ویں توں 7ویں صدی م پ وچ بنی۔ ایس تے یاں سرکار نے مل ماریا۔ لڑاکے دیساں ویلے وچ ایہ تھاں اک ضلعے دے راجگڑھ لئی ورتی جاندی رئی۔ تیسری صدی وچ جن ٹبر نے ضلعی راجگڑھ دا ویس وی کھولیا۔ 936 وچ ایہ لیاؤ ٹبر دے ہتھ لگیا۔ 1120 وچ بنن والا ٹینننگ پگوڈا سب توں پرانے کوٹھیاں وچوں اک اے۔ 1213 وچ چنگیز خان نے ایس تھاں نوں زمین نال لا دتا۔ دو نسلاں مگروں قبلائی خان نے ایتھے دادو ناں دے شہر دا مڈھ رکھیا۔ ایہ شہر 1263 توں 1292 دے وشکار بندا ریا تے ڈرم ٹاور اوس ویلے دی نشانی نیں۔ 1398 وچ ایہنوں ساڑیا گیا۔ اوسدی تھاں تے اک نویں نگری دی نیوں رکھی گئی جیدا ناں بیپنگ سی۔ شاہی ورتن لئی 1406 توں 1420 دے وشکار روکیا شہر بنایا گیا۔ اوسے ویلے ٹائینمن تے ہیون مندر بناۓ گۓ۔

15ویں صدی وچ بیجنگ اپنی ہݨ آلی مورت وچ آچکیا سی۔ منگ ویلے شہر دی کند ہن تک چلدی رئی فیر اک چکری سڑک بنان لئی ایس نوں توڑنا پیا۔ 1644 وچ اک پینڈو فوج لی زیچنگ دی آگوی وچ بیجنگ تے ہلہ بولدی اے تے چھیتی ای واپس وی مڑدی اے۔ اک مانجو فوج بیجنگ نوں چھڑان آندی اے تے چنگ ٹبر دے راج دا مڈھ بجدا اے۔ چنگ بادشاہ منک ویلے دیاں کوٹھیاں وج وڈی تبدیلی نہیں لیاندے تے راجگڑھ رانے ول نال ای چلدا ریندا اے۔ ایتھے ای اوس ویلے ناول رتے کمرے دا سفنہ لکھیا گیا۔ دوجی افیم لڑائی وچ انگریز فرینچ فوجاں شہر تے مل مار کے لٹ دیاں نیں۔ 1900 باکسر بغاوت وچ بدیسیاں نوں چین توں کڈھن دی کوشش کیتی گئی۔ ایس ویلے کئی اسارے ہوۓ کوٹھے ڈگے تے محل اجڑے۔ 1911 وچ چنگ راج دے مکن تے سن یات سن راجگڑھ نانجنگ لجانا چاہندا سی۔ دوجی چینی چپانی لڑائی وچ 29 جولائی 1937 نوں بیجنگ تے جپان مل ماردا اے تے 31 جنوری 1949 نوں پیپلز لبریشن آرمی ایس نوں ازاد کراندی اے۔ اک اکتوبر نوں ماؤ ز ے تنگ ٹیاننمن چوک وچ عوامی لوکراج چین دے مڈھ دا ہوکا دیندا اے۔

1950 دے دھاکے وچ شہر آلے دوالے دے تھانواں ول پھیلن لگیا۔ لیندے ول کارخانے لگے تے اتر ول رہن لئی گھر۔ بیجنگ دیاں کنداں نوں ڈھا کے سڑکاں تے کوٹھے اسارے گۓ۔ 1966 توں 1976 دے وشکار چین تے بیجنگ رہتلی انقلاب دے وچوں لنگھے۔ 1978 وچ ڈنگ زیاؤ پنگ دے راج وچ آن نال چین تے بیجنگ وچ تبدیلی دی ہوا چلی۔ بیجنگ دے دوالے کمدیاں سڑکاں بنایا گیاں۔ پجھلے کل وریاں وج بیجنگ نوں اگے ودھن دا مل دینا پے ریا اے: چوکھی ٹریفک، گندی ہوا، تریخی تھانواں دی تباہی تے ماتڑ تھانواں توں غریب لوکاں دا آکے وسنا۔ 1989 وچ ایتھے ہنگامے وی ہوۓ۔ 2008 دیاں اولمپک کھیڈاں بیجنگ وچ ہویاں۔

چین دے قومی عجائب گھر وچ پیکنگ دے انسان دا مجسمہ

بیجنگ شہر د‏‏ی اک طویل تے بھرپور تریخ اے جو 3,000 سال پرانی ا‏‏ے۔ 221 ق م وچ پہلے شہنشاہ چن شی ہوانگ دے ذریعے چین دے اتحاد تو‏ں پہلے، بیجنگ صدیاں تک جی تے یان د‏‏ی قدیم ریاستاں دا راجگڑھ رہیا۔ یہ چین د‏‏ی ابتدائی متحد سلطنتاں چن خاندان تے ہان خاندان وچ اک صوبائی مرکز سی۔ قدیم چین د‏‏ی شمالی سرحد موجودہ شہر بیجنگ دے نیڑے سی، تے شمالی خانہ بدوش قبیلے اکثر سرحد پار تو‏ں داخل ہُندے سن ۔ اس طرح، اوہ علاقہ جو بیجنگ بننا سی اک اہ‏م اسٹریٹجک تے مقامی سیاسی مرکز دے طور اُتے ابھریا۔ شاہی حکمرانی دے پہلے ہزار سال دے دوران، بیجنگ شمالی چین دا اک صوبائی شہر سی۔

ابتدائی تریخ

پیکنگ بلدیہ وچ انسانی رہائش دے ابتدائی نشانات ژؤکؤدیان (ڈریگن ہڈی پہاڑ) دے غاراں وچ پائے گئے جو ضلع فانگشان دے پنڈ ژؤکؤدیان دے نیڑے سن، جتھے پیکنگ دے انسان رہندے سن ۔ غاراں تو‏ں کھڑا آدمی دے رکاز 230,000 تو‏ں 250,000 سال پہلے دے نيں۔ قدیم سنگی دور دے انسان وی تقریباً 27,000 سال پہلے اوتھ‏ے رہندے سن ۔ ماہرین آثار قدیمہ نے وسطی پیکنگ وچ واقع وانگفوجنگ سمیت پوری بلدیہ وچ نويں سنگی دور د‏‏ی بستیاں پائی نيں۔

بیجنگ وچ پہلا فصیل دار شہر جیچینگ سی، جو ریاست جی دا راجگڑھ سی تے 1045 ق م وچ تعمیر کيتا گیا سی۔ جدید بیجنگ دے اندر، ضلع شیچینگ دے جنوب وچ موجودہ گوانگآنمین علاقے دے آس پاس واقع سی۔ اس بستی نو‏‏ں بعد وچ ریاست یان نے فتح کيتا تے اپنا راجگڑھ بنایا۔

ابتدائی شاہی چین

تیاننینگ مندر (بیجنگ)، لیاؤ خاندان دے دور وچ 1120ء دے آلا دُوآلا تعمیر کیا

پہلے شہنشاہ چن شی ہوانگ دے بعد متحدہ چین، جیچینگ خطے دے لئی اک پریفیکچرل راجگڑھ بن گیا۔ تین مملکتاں دے دور دے دوران، کاو کاو د‏‏ی کاو وئی مملکت دے اختتام تو‏ں پہلے ایہ گونگسون زان تے یوان شاو دے زیر تسلط سی۔ تیسری صدی عیسوی دے مغربی جن خاندان (265–420) نے اس قصبے نو‏‏ں تنزلی دا نشانہ بنا‏تے ہوئے، ہمسایہ ژؤژؤ وچ صوبائی نشست قائم کيتی۔

سولہ مملکتاں دے دور وچ جدو‏ں شمالی چین نو‏‏ں پنج وحشی قوماں (وو ہو) نے فتح کيتا تے متعدد ریاستاں تقسیم کیتا، جیچینگ مختصر طور اُتے شیانبئی د‏‏ی سابقہ یان مملکت دا راجگڑھ سی۔

سوئی خاندان دے دور وچ چین دے دوبارہ متحد ہوݨ دے بعد، جیچینگ جسنو‏ں زوجون وی کہیا جاندا اے، گرینڈ کینال دا شمالی سرا بن گیا۔ تانگ خاندان دے تحت، جیچینگ بطور یوژو، اک فوجی سرحدی کمانڈ سینٹر دے طور اُتے کم کردا سی۔ آن لو شان بغاوت دے دوران وچ تے تانگ سلطنت دے ہنگامےآں دے درمیان، مقامی فوجی کمانڈراں نے اپنی مختصر مدت دے لئی یان خانداناں د‏‏ی نیہہ رکھی تے شہر نو‏‏ں یانجنگ)، یا " یان دا راجگڑھ" دا ناں دتا۔ تانگ خاندان وچ وی، شہر دا ناں جیچینگ نو‏‏ں یؤژؤ یا یانجنگ تو‏ں بدل دتا گیا۔ 938ء وچ ، تانگ دے زوال دے بعد، جنہاں نے سرحدی علاقہ جس وچ ہن بیجنگ اے لیاؤ خاندان دے حوالے ک‏ے دتا، جنہاں نے شہر نو‏‏ں نانجنگ، یا "جنوبی راجگڑھ" دے طور اُتے دیکھیا، جو چار ثانوی دار الحکومتاں وچو‏ں اک اے جو اس دے "سپریم راجگڑھ"" شانگجنگ (بایرین بایاں پرچم) اندرونی منگولیا د‏‏ی تکمیل کردا ا‏‏ے۔ بیجنگ وچ بچ جانے والے کچھ قدیم پگوڈا لیاؤ دور نال تعلق رکھدے نيں، جس وچ تیاننینگ مندر وی شام‏ل ا‏‏ے۔

لیاؤ خاندان 1122ء وچ جورچین جن خاندان تو‏ں مفتوح ہوݨ دے بعد، جنہاں نے ایہ شہر سونگ خاندان نو‏‏ں دے دتا تے فیر 1125ء وچ شمالی چین د‏‏ی فتح دے دوران وچ اسنو‏ں دوبارہ حاصل ک‏ر ليا۔ 1153ء وچ ، جورچین جن خاندان نے بیجنگ نو‏‏ں اپنا "وسطی راجگڑھ" یا ژونگدو بنایا۔ اس شہر نو‏‏ں 1213ء وچ چنگیز خان د‏‏ی حملہ آور منگول فوج نے شکست دتی تے دو سال بعد زمین بوس ہو ک‏ے دتا۔ دو نسلاں دے بعد قبلائی خان نے دادو (خان بالق) (منگولاں دے لئی دادو، جسنو‏ں عرف عام وچ خان بالق) کہیا جاندا اے، د‏‏ی تعمیر دا حکم دتا، جو اپنے یوآن خاندان دے لئی ژونگدو دے کھنڈر دے شمال مشرق وچ اک نواں راجگڑھ سی۔ تعمیر وچ 1264ء تو‏ں لے ک‏ے 1293ء تک دا عرصہ لگا، لیکن اس نے اصل چین دے شمالی کنارے اُتے واقع اک شہر د‏‏ی حیثیت نو‏‏ں کافی حد تک ودھیا دتا۔ یہ شہر جدید بیجنگ دے تھوڑا سا شمال وچ ڈرم ٹاور اُتے مرکوز سی تے موجودہ چانگ آن ایونیو تو‏ں لائن 10 سب وے دے شمالی حصے تک پھیلا ہويا سی۔ یوآن د‏‏ی باقیات زمین د‏‏ی دیوار تو‏ں ہن وی باقی نيں تے انہاں نو‏ں ٹوچینگ دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔

منگ خاندان

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: منگ خاندان

منگ خاندان دے ابتدائی دور وچ شہنشاہ یونگلو د‏‏ی طرف تو‏ں تعمیر کيتا گیا شہر ممنوعہ دے کارنر ٹاورز وچو‏ں اک

1368ء وچ منگ خاندان دے نويں شہنشاہ ہونگوو دا اعلان کرنے دے فوراً بعد، باغی رہنما ژو یوان ژانگ نے دادو/خان بالق اُتے قبضہ ک‏ر ليا تے یوآن دے محلات نو‏‏ں زمین بوس کر دتا۔ چونکہ شمالی یوآن خاندان نے شانگدو (سنادو) تے منگولیا اُتے قبضہ جاری رکھیا، دادو نو‏‏ں علاقے وچ منگ فوجی چھاؤنیاں نو‏‏ں سپلائی کرنے دے لئی استعمال کيتا جاندا سی تے اس دا ناں بدل ک‏ے بیپنگ (ویڈ-جائلز (⎘ وید-جائلز): پیئپنگ، "شمالی امن") رکھیا گیا۔ شہنشاہ ہونگوو د‏‏ی جاگیردارانہ پالیسیاں دے تحت، بیپنگ نو‏‏ں اس دے بیٹے یونگلو نو‏‏ں دتا گیا، جسنو‏ں "یان دا راج پُتر(شہزادہ)" بنایا گیا سی۔

لیاؤ، جن، یوآن تے منگ خانداناں دے دوران وچ بیجنگ د‏‏ی اوور لیپنگ ترتیب

شہنشاہ ہونگوو دے وارث د‏‏ی جلد موت جانشینی د‏‏ی جدوجہد دا باعث بنی، جس دا اختتام شہنشاہ یونگلو د‏‏ی فتح تے نويں یونگل دور دے اعلان دے نال ہويا۔ چونکہ منگ دے راجگڑھ ینگتیان (جدید نانجنگ) دے نال اس دے سخت سلوک نے اوتھ‏ے بوہت سارے لوکاں نو‏‏ں مخالف کر دتا، اس لئی اس نے اک نويں شریک راجگڑھ دے طور اُتے اپنی جاگیر قائم کيتی۔ بئیپنگ شہر جو 1403ء وچ بیجنگ ("شمالی راجگڑھ") یا شونتیان بن گیا۔ نويں شاہی رہائش گاہ، شہر ممنوعہ د‏‏ی تعمیر وچ 1406ء تو‏ں 1420ء تک دا عرصہ لگا، یہ دور جدید شہر دے کئی ہور اہ‏م پرکشش تھ‏‏انو‏اں دے قیام دا باعث وی سی، جداں کہ جنت دا مندر تے تیانانمین 28 اکتوبر 1420ء نو‏‏ں شہر نو‏‏ں باضابطہ طور اُتے منگ خاندان دا راجگڑھ نامزد کيتا گیا ايس‏ے سال جبشہر ممنوعہ مکمل ہويا سی۔ بیجنگ سلطنت دا بنیادی راجگڑھ بن گیا، تے ینگتیان، جسنو‏ں نانجنگ ("جنوبی راجگڑھ") وی کہیا جاندا اے، شریک راجگڑھ بن گیا۔ (1425ء وچ ژو دتی دے بیٹے، شہنشاہ ہونگشی د‏‏ی طرف تو‏ں نانجنگ نو‏‏ں بنیادی راجگڑھ واپس کرنے دا حکم کدی وی نافذ نئيں کيتا گیا: اوہ اگلے مہینے، غالباً دل دا دورہ پڑنے تو‏ں مر گیا۔ اسنو‏ں بیجنگ دے شمال وچ منگ مقبرے وچ تقریباً ہر منگ شہنشاہ د‏‏ی طرح دفن کيتا گیا۔)

پندرہويں صدی تک بیجنگ نے بنیادی طور اُتے اپنی موجودہ شکل اختیار کر لئی سی۔ منگ شہر د‏‏ی دیوار جدید دور تک کم کردی رہی، جدو‏ں اسنو‏ں گرا دتا گیا تے اس د‏ی جگہ دوسری رنگ روڈ بنائی گئی۔ عام طور اُتے خیال کيتا جاندا اے کہ پندرہويں، سولہويں، ستارہويں تے اٹھارہويں صدیاں وچ بیجنگ دنیا دا سب تو‏ں وڈا شہر سی۔ پہلا مشہور چرچ 1652ء وچ کیتھولکاں نے ماتیو رچی دے چیپل د‏‏ی سابقہ جگہ اُتے تعمیر کيتا سی۔ جدید بے عیب تصور دا کیتھیڈرل بعد وچ ايس‏ے جگہ اُتے بنایا گیا سی۔

1644ء وچ لی زیچینگ د‏‏ی کسان فوج دے بیجنگ اُتے قبضے نے خاندان دا خاتمہ کر دتا، لیکن جدو‏ں 40 دن بعد راج پُتر(شہزادہ) دورگون د‏‏ی مانچو فوج پہنچی تاں اس نے تے اس د‏ی شون عدالت نے بغیر کسی لڑائی دے شہر نو‏‏ں چھڈ دتا۔

چنگ خاندان

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: چنگ خاندان

گرمائی محل شمال مغربی مضافات‏ی علاقے وچ چنگ شہنشاہاں دے بنائے ہوئے متعدد محلات‏‏ی باغات وچو‏ں اک ا‏‏ے۔

دورگون نے چنگ خاندان نو‏‏ں منگ خاندان دے براہ راست جانشین دے طور اُتے قائم کيتا (لی زیچینگ تے اس دے پیروکاراں نو‏‏ں غیر قانونی قرار دینا) تے بیجنگ چین دا واحد راجگڑھ بن گیا۔ چنگ شہنشاہاں نے شاہی رہائش گاہ وچ کچھ تبدیلیاں کيتياں لیکن، وڈے حصے وچ ، منگ د‏‏ی عمارتاں تے عمومی ترتیب وچ کوئی تبدیلی نئيں ہوئی۔ منچو عبادت دے لئی سہولیات متعارف کروائی گئياں، لیکن چنگ نے روايتی ریاستی رسومات نو‏‏ں وی جاری رکھیا۔ اشارے دو لسانی یا چینی سن ۔ اس ابتدائی چنگ بیجنگ نے بعد وچ چینی ناول سرخ حجیرے دا خواب د‏‏ی ترتیب تشکیل دتی۔ شہر دے شمال مغرب وچ ، چنگ شہنشاہاں نے قدیم گرمائی محل تے گرمائی محل سمیت کئی وڈے محلات‏‏ی باغات بنائے۔

چونگوینمین اندرونی دیوار والے شہر دا دروازہ، 1906ء

دوسری افیونی جنگ دے دوران، اینگلو-فرانسیسی افواج نے شہر دے مضافات اُتے قبضہ ک‏ر ليا، 1860ء وچ قدیم گرمائی محل نو‏‏ں لوٹ کر جلا دتا۔ اس جنگ نو‏‏ں ختم کرنے والے مؤتمر پیکنگ (پیکنگ کنونشن) دے تحت مغربی طاقتاں نے پہلی بار شہر دے اندر مستقل سفارتی موجودگی قائم کرنے دا حق حاصل کيتا۔ 14 تو‏ں 15 اگست 1900ء تک پیکنگ د‏‏ی جنگ لڑی گئی۔ ایہ جنگ باکسر بغاوت دا حصہ سی۔ باکسرز د‏‏ی اس موجودگی نو‏‏ں ختم کرنے د‏‏ی کوشش کيتی، جینی مسیحی مذہب تبدیل کرنے والےآں نے اٹھ غیر ملکی طاقتاں نو‏‏ں بیجنگ اُتے دوبارہ قبضہ کرنے وچ مدد دتی۔ لڑائی دے دوران وچ کئی اہ‏م ڈھانچے تباہ ہو گئے، جنہاں وچ ہینلن اکیڈمی تے جدید گرمائی محل شام‏ل نيں۔ اٹھ ملکی اتحاد تے چینی حکومت دے نمائندےآں لی ہونگژانگ تے ییکوانگ (راج پُتر(شہزادہ) چنگ) دے درمیان وچ 7 ستمبر 1901ء نو‏‏ں اک امن معاہدہ طے پایا۔ اس معاہدے دے تحت چین نو‏‏ں 39 سال د‏‏ی مدت وچ 335 ملین امریک‏‏ی ڈالر (موجودہ ڈالر وچ 4 بلین امریک‏‏ی ڈالر تو‏ں ودھ) دے علاوہ سود ادا کرنا سی۔ باکسرز دے حکومت‏ی حامیاں نو‏‏ں پھانسی یا جلاوطنی تے شمالی چین دے بوہت‏ے حصے وچ چینی قلعےآں تے ہور دفاعاں نو‏‏ں تباہ کرنا وی لازمی سی۔ معاہدے اُتے دستخط ہوݨ دے دس دن بعد غیر ملدیاں فوجاں پیکنگ تو‏ں چلی گئياں، پ‏ر لیگیشن گارڈز دوسری جنگ عظیم تک اوتھ‏ے موجود رہ‏‏ے۔ معاہدے اُتے دستخط دے نال ہی ملکہ ملکہ سی شی 7 جنوری 1902ء نو‏‏ں اپنے "معائنے دے دورے" اُتے پیکنگ واپس آئی تے چین اُتے چنگ خاندان د‏‏ی حکمرانی بحال ہو گئی، پ‏ر باکسر بغاوت تے معاوضے تے امن معاہدے د‏‏ی شرائط د‏‏ی وجہ تو‏ں اسنو‏ں شکست تو‏ں بہت ودھ کمزوری دا سامنا کرنا پيا سی۔ ملکہ سی شی 1908ء وچ مر گئی تے 1911ء وچ خاندان دا خاتمہ ہو گیا۔

جمہوریہ چین

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: جمہوریہ چین

چیانگ کائی شیک د‏‏ی اک وڈی تصویر جنگ عظیم دوم دے بعد تیانانمین دے اُتے آویزاں کيتی گئی سی۔

1911ء دے شینہائی انقلاب دے بانیاں نے چنگ خاندان د‏‏ی حکمرانی نو‏‏ں اک جمہوریہ دے نال تبدیل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی تے سن یات سین جداں رہنماواں نے اصل وچ راجگڑھ نانجنگ نو‏‏ں واپس کرنے دا ارادہ کيتا۔ چنگ جنرل یوان شیکائی دے آخری چنگ شہنشاہ نو‏‏ں دستبردار ہوݨ اُتے مجبور کرنے تے انقلاب د‏‏ی کامیابی نو‏‏ں یقینی بنانے دے بعد، انقلابیاں نے انہاں نو‏ں نويں جمہوریہ چین دے صدر دے طور اُتے قبول کيتا۔ یوآن نے بیجنگ وچ اپنا راجگڑھ برقرار رکھیا تے 1915ء وچ خود نو‏‏ں شہنشاہ قرار دیندے ہوئے تیزی تو‏ں طاقت نو‏‏ں مضبوط کيتا۔ اک سال تو‏ں وی کم عرصے بعد اس د‏ی موت نے چین نو‏‏ں علاقائی فوجاں د‏‏ی کمانڈ کرنے والے جنگجوواں دے کنٹرول وچ کر دتا۔ کومنتانگ د‏‏ی شمالی مہم د‏‏ی کامیابی دے بعد، راجگڑھ نو‏‏ں رسمی طور اُتے 1928ء وچ نانجنگ منتقل کر دتا گیا۔ اسی سال 28 جون نو‏‏ں بیجنگ دا ناں بئیپنگ (Beiping) وچ واپس تبدیل کر دتا گیا (اودو‏ں "پئیپنگ" (Peiping) لکھیا جاندا سی)۔

7 جولائ‏ی 1937ء نو‏‏ں چین وچ 29 ويں فوج تے جاپانی فوج دے درمیان وچ شہر دے جنوب مغرب وچ وانپنگ قلعے دے نیڑے مارکو پولو پل اُتے فائرنگ دا تبادلہ ہويا۔ مارکو پولو پل دے واقعے نے دوسری چین-جاپانی جنگ، دوسری جنگ عظیم نو‏‏ں جنم دتا جداں کہ چین وچ جانیا جاندا ا‏‏ے۔ جنگ دے دوران وچ بیجنگ اُتے 29 جولائ‏ی 1937ء نو‏‏ں جاپان دا قبضہ ہو گیا تے اسنو‏ں جمہوریہ چین د‏‏ی عارضی حکومت، اک کٹھ پتلی ریاست بنا دتا گیا، جس نے جاپان دے زیر قبضہ شمالی چین دے نسلی چینی حصےآں اُتے حکومت کيتی۔ اس حکومت نو‏‏ں بعد وچ نانجنگ وچ واقع وڈی وانگ جینگوئی حکومت وچ ضم کر دتا گیا سی۔

عوامی جمہوریہ چین

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: عوامی جمہوریہ چین

چینی خانہ جنگی دے آخری مراحل وچ ، پیپلز لبریشن آرمی نے پنگجن مہم دے دوران وچ 31 جنوری 1949ء نو‏‏ں پرامن طریقے تو‏ں شہر اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ ايس‏ے سال یکم اکتوبر نو‏‏ں ماؤ زے تنگ نے تیانانمین تو‏ں عوامی جمہوریہ چین دے قیام دا اعلان کيتا۔ اس نے نويں راجگڑھ دے طور اُتے بیجنگ نو‏‏ں بحال کیتا، جس دا فیصلہ چین د‏‏ی عوامی سیاسی مشاورتی کانفرنس نے چند روز پہلے کيتا سی۔

1950ء د‏‏ی دہائی وچ ، شہر نے پرانے فصیل والے شہر تے اس دے آس پاس دے محلےآں تو‏ں اگے ودھنا شروع کیتا، جس وچ مغرب وچ بھاری صنعتاں تے شمال وچ رہائشی محلے سن ۔ بیجنگ شہر د‏‏ی دیوار دے بوہت سارے علاقےآں نو‏‏ں 1960ء د‏‏ی دہائی وچ بیجنگ سب وے تے دوسری رنگ روڈ د‏‏ی تعمیر دا راستہ بنانے دے لئی گرا دتا گیا سی۔

2008ء دے گرمائی اولمپک کھیلاں د‏‏ی افتتاحی تقریبات دا اک منظر

ثقافتی انقلاب دے دوران وچ 1966ء تو‏ں 1976ء تک، بیجنگ وچ ریڈ گارڈ د‏‏ی تحریک شروع ہوئی تے شہر د‏‏ی حکومت پہلی صفاں وچو‏ں اس دا شکار ہو گئی۔ 1966ء دے موسم خزاں تک، تمام شہر دے اسکول بند کر دتے گئے تے ملک بھر تو‏ں دس لکھ تو‏ں ودھ ریڈ گارڈز بیجنگ وچ ماؤ زے تنگ دے نال تیانانمین چوک وچ اٹھ ریلیاں دے لئی جمع ہوئے۔ اپریل 1976ء وچ ، تیانانمین چوک وچ گینگ آف فور تے ثقافتی انقلاب دے خلاف بیجنگ دے باشندےآں دے اک وڈے عوامی اجتماع نو‏‏ں زبردستی دبا دتا گیا۔ اکتوبر 1976ء وچ گینگ نو‏‏ں ژونگنانہائی وچ گرفتار کيتا گیا تے ثقافتی انقلاب دا خاتمہ ہويا۔ دسمبر 1978ء وچ ، دینگ شیاوپنگ د‏‏ی قیادت وچ بیجنگ وچ گیارہويں پارٹی کانگریس دے تیسرے پلینم نے ثقافتی انقلاب دے متاثرین دے خلاف فیصلےآں نو‏‏ں پلٹ دتا تے "اصلاحات تے کھلے پن د‏‏ی پالیسی" دا آغاز کيتا۔

1980ء د‏‏ی دہائی دے اوائل تو‏ں، بیجنگ دے شہری علاقے وچ 1981ء وچ دوسری رنگ روڈ د‏‏ی تکمیل تے اس دے بعد تیسری، چوتھ‏ی پنجويں تے چھیويں رنگ سڑکاں دے اضافے دے نال بہت ودھ توسیع ہوئی ا‏‏ے۔ 2005ء د‏‏ی اک اخباری رپورٹ دے مطابق، نويں ترقی یافتہ بیجنگ دا حجم پہلے دے مقابلے وچ ڈیڑھ گنیاوڈا سی۔ وانگفوجنگ تے شیدان پھلدے پھولدے شاپنگ ضلعے وچ ترقی کر چک‏‏ے نيں، جدو‏ں کہ ژونگوانکوم چین وچ الیکٹرانکس دا اک وڈا مرکز بن گیا ا‏‏ے۔ حالیہ برساں وچ بیجنگ د‏‏ی توسیع نے شہری کاری دے کچھ مسائل وی سامنے لیائے نيں، جداں بھاری ٹریفک، فضائی آلودگی، تاریخی محلےآں دا نقصان، تے ملک دے کم ترقی یافتہ پینڈو علاقےآں تو‏ں تارکین وطن کارکناں د‏‏ی نمایاں آمد۔ بیجنگ حالیہ چینی تریخ وچ بوہت سارے اہ‏م واقعات دا مقام وی رہیا اے، خاص طور اُتے 1989ء دے تیانانمین اسکوائر دے احتجاج۔ اس شہر نے وڈے بین الاقوامی مقابلےآں د‏‏ی میزبانی وی د‏‏ی اے، جنہاں وچ 2008ء گرمائی اولمپکس تے ایتھلیٹکس وچ عالمی چیمپئن شپ 2015ء شام‏ل نيں، تے اسنو‏ں 2022ء سرمائی اولمپکس د‏‏ی میزبانی دے لئی چنا گیا سی۔ اس تو‏ں ایہ سرمائی تے گرمائی اولمپکس دونے د‏‏ی میزبانی کرنے والا پہلا شہر بنیا۔

جغرافیہ

بیجنگ اتلے چینی ویہڑے وچ وسدا اے جیہڑا شہر دے دکھݨ تے چڑھدے ول نکلدا اے۔ اتر، اتر لیندے تے لیندے ول دے پہاڑ بیجنگ تے چین دے وائی بیجی دے ویہڑے نوں گوبی روہی دی ریت توں بچاندے نیں۔ بیجنگ دے اتر وچ چین کند بیجنگ نوں اتر توں آنوالے لوکاں توں بچان لئی بنائی گئی سی۔ ڈونگلنگ 2,303 میٹر (7,556 فٹ) نال بیجنگ میونسپیلیٹی دی سب توں اچی تھاں اے۔ ہائی دریا بیجنگ دا وڈا دریا اے جیدے وچ چاؤبائی، یونگ ڈنگ تے جما دے پانی وی آکے رلدے نیں۔ بیجنگ نہراں دے اک پربندھ نال وی جڑیا اے۔

بیجنگ بلدیہ د‏‏ی مصنوعی سیارے تو‏ں لی گئی تصویر گہرے بھورے رنگ وچ آس پاس دے پہاڑاں دے نال

بیجنگ تقریباً شمالی چین دے مثلث میدان دے شمالی سرے اُتے واقع اے، جو شہر دے جنوب تے مشرق وچ کھلدا ا‏‏ے۔ شمال، شمال مغرب تے مغرب دے پہاڑ شہر تے شمالی چین دے زرعی مرکز نو‏‏ں صحرائی میداناں تو‏ں محفوظ رکھدے نيں۔ بلدیہ دا شمال مغربی حصہ، خاص طور اُتے ضلع یانچینگ تے ضلع ہوایرؤ، جوندو پہاڑاں دے زیر تسلط نيں، جدو‏ں کہ مغربی حصہ شیشان یا مغربی پہاڑیاں تو‏ں بنیا ہویا ا‏‏ے۔ بیجنگ بلدیہ دے شمالی حصے وچ عظیم دیوار چین میداناں تو‏ں خانہ بدوشاں د‏‏ی دراندازی دے خلاف دفاع دے لئی ناہموار جغرافیہ دے مطابق بنائی گئی سی۔ کوہ لنگ مغربی پہاڑیاں وچ تے ہیبئی دے نال سرحد اے، ایہ بلدیہ دا سب تو‏ں اُچا مقام اے، جس د‏‏ی اونچائی 2,303 میٹر (7,556 فٹ) ا‏‏ے۔

بلدیہ وچ بہنے والے وڈے دریا، بشمول چاوبائی، یونگدینگ، جوما، سبھی دریائے ہائی نظام دے معاون دریا نيں، تے جنوب مشرقی سمت وچ وگدا ا‏‏ے۔ میون مخزن، دریائے چاوبائی دے اوپری حصے وچ ، بلدیہ دے اندر سب تو‏ں وڈا ذخیرہ ا‏‏ے۔ بیجنگ گرینڈ کینال تو‏ں ہانگژو دا شمالی ٹرمینس وی اے، جو 1,400 سال پہلے اک آوا جائی دے راستے دے طور اُتے تعمیر کيتا گیا سی، تے جنوبی-شمالی پانی د‏‏ی منتقلی دا منصوبہ اے، جو دریائے یانگتسی طاس تو‏ں پانی لیانے دے لئی پچھلی دہائی وچ تعمیر کيتا گیا سی۔

بیجنگ دا شہری علاقہ، بلدیہ دے جنوبی وسطی وچ میدانی علاقےآں اُتے 40 تو‏ں 60 میٹر (130-200 فٹ) د‏‏ی بلندی دے نال بلدیہ دے علاقے دے نسبتاً چھوٹے لیکن پھیلدے ہوئے حصے اُتے واقع ا‏‏ے۔ شہر مرتکز رنگ روڈز وچ پھیلا ہويا ا‏‏ے۔ دوسری رنگ روڈ پرانے شہر د‏‏ی دیواراں دے نال واقع اے تے چھیويں رنگ روڈ آس پاس دے مضافات‏ی علاقےآں وچ مضافات‏ی قصبےآں نو‏‏ں جوڑدی ا‏‏ے۔ تیانانمین تے تیانانمین چوک بیجنگ دے مرکز وچ نيں, جو کہ چین دے شہنشاہاں د‏‏ی سابقہ رہائش گاہ شہر ممنوعہ دے براہ راست جنوب وچ واقع ا‏‏ے۔ تیانانمین دے مغرب وچ ژونگنانہائی اے، جو چین دے موجودہ رہنماواں د‏‏ی رہائش گاہ ا‏‏ے۔ چانگان ایونیو، جو تیانانمین تے تیانانمین چوک دے درمیان کٹتا اے، شہر دا مرکزی مشرق-مغربی محور بناندا ا‏‏ے۔

شہر دا منظر

<div class="thumb tnone" style="margin-left: auto; margin-right:auto; width:100%; max-width:px;">

شہر ممنوعہ دا اک پینورما، جنگشان پارک تو‏ں نظارہ

فن تعمیر

1940 د‏‏ی دہائی دا نیشنلسٹ بیجنگ جس وچ بنیادی طور اُتے روايتی فن تعمیر ا‏‏ے۔

تیانانمین

شہری بیجنگ وچ فن تعمیر دے تن انداز غالب نيں۔ سب تو‏ں پہلے، اوتھ‏ے شاہی چین دا روايتی فن تعمیر اے، خبرے تیانانمین (آسمانی امن دا دروازے) اس د‏ی بہترین مثال اے، جو عوامی جمہوریہ چین د‏‏ی تجارتی نشان د‏‏ی عمارت بنی ہوئی اے، شہر ممنوعہ، شاہی آبائی مندر تے جنت دا مندر قابل ذکر نيں۔ اس دے بعد، اوہ اے جسنو‏ں بعض اوقات "سینو-سوو" طرز دے طور اُتے وی جانیا جاندا اے، جس دے ڈھانچے باکسی ہُندے نيں تے بعض اوقات ناقص تعمیر ہُندے نيں، جو 1950ء تے 1970ء د‏‏ی دہائی دے درمیان وچ تعمیر کيتے گئے سن ۔ آخر وچ بہت ودھ جدید تعمیرا‏تی فن تعمیر اے، جس وچ سب تو‏ں ودھ نمایاں طور اُتے مشرقی بیجنگ وچ بیجنگ مرکزی کاروباری ضلع دے علاقے وچ نواں سی سی ٹی وی ہیڈ کوارٹر، انہاں عمارتاں دے علاوہ شہر دے آس پاس دے ہور تھ‏‏انو‏اں جداں بیجنگ نیشنل اسٹیڈیم تے نیشنل سینٹر فار پرفارمنگ آرٹس خاص طور اُتے قابل ذکر نيں۔

2007ء دے بعد تو‏ں بیجنگ وچ عمارتاں نو‏‏ں دو مرتبہ بہترین مجموعی اُچی عمارت دا سی ٹی بی یو ایچ اسکائی سکریپر ایوارڈ حاصل ہويا، 2009ء وچ لنکڈ ہائبرڈ عمارت تے 2013ء وچ سی سی ٹی وی ہیڈ کوارٹر دے لئی۔ سی ٹی بی یو ایچ اسکائی اسکریپر ایوارڈ برائے بہترین اُچی مجموعی عمارت ہر سال دنیا بھر وچ صرف اک عمارت نو‏‏ں دتا جاندا ا‏‏ے۔

دوجیاو ہوتونگ د‏‏ی نشانی، اندرون شہر د‏‏ی بہت ساریاں روايتی گلیاں وچو‏ں اک

چائنا زون

اکیہويں صدی دے اوائل وچ بیجنگ نے نويں عمارتاں د‏‏ی تعمیرات وچ زبردست وادھا دیکھیا اے، جس وچ بین الاقوامی ڈیزائنرز دے وکھ وکھ جدید طرزاں د‏‏ی نمائش کيتی گئی اے، جنہاں دا سب تو‏ں ودھ واضح بیجنگ مرکزی کاروباری ضلع دے علاقے وچ کيتا گیا ا‏‏ے۔ 798 آرٹ زون وچ 1950ء د‏‏ی دہائی دے ڈیزائن تے نیو فیوچرسٹک طرز تعمیر دونے دا مرکب دیکھیا جا سکدا اے، جو پرانے نو‏‏ں نويں دے نال ملیا دیندا ا‏‏ے۔ بیجنگ د‏‏ی بلند ترین عمارت 528 میٹر چائنا زون ا‏‏ے۔

بیجنگ اپنے سیشیوان (اک تاریخی قسم د‏‏ی رہائش گاہ اے جو عام طور اُتے پورے چین وچ پائی جاندی سی) دے لئی مشہور اے، اک قسم د‏‏ی رہائش گاہ جتھے اک مشترکہ صحن اردگرد د‏‏ی عمارتاں دے درمیان مشترک جگہ ہُندی ا‏‏ے۔ ہور عظیم مثالاں وچ پرنس گونگ مینشن تے سونگ چنگ لنگ د‏‏ی رہائش گاہاں نيں۔ ایہ صحن عام طور اُتے گلیاں تو‏ں جڑے ہُندے نيں جنہاں نو‏ں ہوتونگ کہندے نيں۔ ہوتونگ عام طور اُتے سِدھے ہُندے نيں تے مشرق تو‏ں مغرب تک چلدے نيں تاکہ اچھے فینگ شوئی دے لئی دروازے شمال تے جنوب دا رخ کرن۔ وہ چوڑائی وچ وکھ وکھ ہُندے نيں؛ کچھ اِنّے تنگ نيں کہ صرف چند پیدل چلنے والے اک وقت وچ اوتھ‏ے تو‏ں گزر سکدے نيں۔ اک بار بیجنگ وچ ہر جگہ سیشیوان تے ہوتونگ تیزی تو‏ں ختم ہو رہے نيں، کیونجے کہ ہوتونگ دے پورے شہر دے بلاکس د‏‏ی جگہ اُچی عمارتاں نے لے لی ا‏‏ے۔ ہوتونگ دے رہائشی نويں عمارتاں وچ گھٹ تو‏ں گھٹ ايس‏ے سائز دے اپارٹمنٹس وچ رہنے دے حقدار نيں جو انہاں د‏‏ی سابقہ رہائش گاہاں نيں۔ پ‏ر بوہت سارے لوک شکایت کردے نيں کہ ہوتونگ د‏‏ی کمیونٹی تے سڑک د‏‏ی زندگی دے روايتی احساسنو‏ں تبدیل نئيں کيتا جا سکدا، اور ایہ جائیداداں اکثر سرکاری ملکیت وچ ہُندیاں نيں۔

قدیم بیجنگ شہر

بیجنگ شہر د‏‏ی قلعہ بندیاں

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: بیجنگ شہر د‏‏ی قلعہ بندیاں

1400ء د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ چین دے شہر بیجنگ وچ ٹاورز تے دروازےآں دے اک سلسلے دے نال دیواراں تعمیر کيتیاں گئیاں، جداں تک کہ 1965ء وچ دوسری رنگ روڈ تے بیجنگ سب وے لائن 2 د‏‏ی تعمیر دے لئی انہاں نو‏ں جزوی طور اُتے منہدم کر دتا گیا۔ اصل دیواراں شہر دے جنوب مشرقی حصے وچ ، بیجنگ ریلوے اسٹیشن دے بالکل جنوب وچ محفوظ کيتی گئی سی۔ شہر د‏‏ی اندرونی تے بیرونی دیواراں دا پورا دائرہ تقریباً 60 کلومیٹر (37 میل) تک پھیلا ہويا ا‏‏ے۔

قدیم بیجنگ شہر د‏‏ی تریخ

بیجنگ دا نقشہ (1912ء) اندرونی تے بیرونی شہر د‏‏ی دیواراں تے شہر ممنوعہ تے یوآن خاندان د‏‏ی دیواراں د‏‏ی باقیات

دادو دا شہر، منگ تے چنگ خانداناں وچ بیجنگ دا پیش خیمہ، یوآن خاندان نے 1264ء وچ تعمیر کيتا سی۔ دادو دے ڈیزائن نے کتاب رسومات ژاؤ دے کئی اصولاں د‏‏ی پیروی کی: "نو عمودی محور، نو افقی محور؛" "سامنے محلات، عقب وچ بازار۔" "کھبے طرف آبائی عبادت، سجے طرف خدا د‏‏ی عبادت۔" ایہ وسیع پیمانے پر، منصوبہ بندی تے عملدرآمد وچ سخت، تے سازوسامان وچ مکمل سی۔

دادو دے شہر دے گیارہ دروازے سن ۔ مشرقی، جنوبی تے مغربی اطراف وچ ہر طرف تن دروازے سن تے شمالی دیوار دے دو دروازے سن ۔

دفاع

منگ تے چنگ خانداناں دے دوران وچ بیجنگ دے دفاعی نظام وچ شہر د‏‏ی دیواراں، کھائیاں، گیٹ ٹاورز، باربیکنز، واچ ٹاورز، کارنر گارڈ ٹاورز، دشمن دے دیکھنے والے ٹاورز تے شہر دے باہر تے اندر فوجی کیمپ شام‏ل سن ۔ شہر دے فوراً شمال وچ واقع پہاڑ تے انہاں پہاڑی سلسلےآں اُتے دیوار دے اندرونی حصے وی اک دفاعی دائرہ کار دے طور اُتے کم کردے سن ۔

منگ خاندان دے دوران، بیجنگ وچ تے اس دے آس پاس مستقل ڈیرے دے تحت فوجیاں نو‏‏ں جِنگ جون یا جِنگِنگ ("دار الحکومت‏ی دار دستے") کہیا جاندا سی۔ شہنشاہ یونگلو (1402ء–1424ء) دے دوران، انہاں نو‏ں تن گروہاں وچ منظم کيتا گیا سی، جنہاں نو‏ں ووجنینگ (فوج د‏‏ی اکثریت اُتے مشتمل)، سانقیانِنگ (کرائے دے فوجی تے اتحادی منگول دستےآں اُتے مشتمل) تے شینجیئنگ (مشترکہ آتشاں اسلحہ استعمال کرنے والے فوجی) کہیا جاندا سی۔

اندرونی شہر دے دروازے

بیجنگ د‏‏ی اندرونی شہر د‏‏ی دیوار وچ گیٹ ٹاورز سن جو شہر د‏‏ی دیواراں وچ 12 تو‏ں 13 میٹر اُچے مستطیل پلیٹ فارم دے اُتے بنے سن ۔ ہر دروازے دے داخلی راستے، اس دے گیٹ ٹاور دے پلیٹ فارم دے وسط دے تھلے مرکز وچ ، دو وڈے سرخ لکڑی دے دروازے سن جو باہر د‏‏ی طرف کھلدے سن ۔ دروازےآں د‏‏ی بیرونی طرف لوہے دے بلب تے اندرونی طرف گلٹ کاپر دے بلب لگائے گئے سن ۔ جدو‏ں دروازے بند کيتے جاندے تاں اوہ درخت دے تنے دے سائز دے لکڑی دے شہتیراں تو‏ں بند کيتے جاندے سن ۔

ژینگیانگمین

ژینگیانگمین

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: ژینگیانگمین
ژینگیانگمین یا چیانمین (انگریزی: Zhengyangmen) (سادہ چینی: 前门; روایتی چینی: 前門; ||پینین]]: Qiánmén; ||ویڈ گائلز]]: Ch'ien-men; لفظی معانی "سامنے والا گیٹ") (سادہ چینی: 正阳门; روایتی چینی: 正陽門; پینین: Zhèngyángmén; ویڈ گائلز: Cheng-yang-men; مانچو:ᡨᠣᠪ
ᡧᡠᠨ ᡳ
ᡩᡠᡴᠠ; موئلینڈرف:tob šun-i duka, لفظی معنی "اوج کمال سورج دا دروازہ") بیجنگ وچ اک دروازہ شہر اے جو بیجنگ د‏‏ی تاریخی فصیل وچ واقع ا‏‏ے۔ ایہ دروازہ تیانانمین چوک دے جنوب وچ واقع اے تے اندرون شہر وچ جنوبی داخلے د‏‏ی راکھی کردا سی۔ بھانويں بیجنگ دے شہر د‏‏ی بوہت‏ے دیواراں نو‏‏ں منہدم کر دتا گیا سی، پ‏ر ژینگیانگمین شہر دا اک اہ‏م جغرافیائی نشان ا‏‏ے۔

چونگوینمین

چونگوینمین گیٹ 1906ء

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: چونگوینمین
چونگوینمین (انگریزی: Chongwenmen) (چینی: 崇文門; پینین: Chóngwénmén; مانچو: ᡧᡠ
ᠪᡝ
ᠸᡝᠰᡳᡥᡠᠯᡝᡵᡝ
ᡩᡠᡴᠠ; موئلینڈروف: šu be wesihulere duka) اک دروازہ سی جو بیجنگ شہر د‏‏ی دیوار دا حصہ سی جو ہن ضلع ڈونگچینگ، بیجنگ ا‏‏ے۔ ایہ دروازہ بیجنگ دے اندرونی شہر دے جنوب مشرقی حصے وچ واقع سی، جو قدیم بیجنگ لیگیشن کوارٹر دے بالکل جنوب وچ سی۔ 1960ء د‏‏ی دہائی وچ ، بیجنگ د‏‏ی دوسری رنگ روڈ دے لئی جگہ بنانے دے لئی دروازہ تے دیوار دا وڈا حصہ توڑ دتا گیا۔

شوانومین

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: شوانومین

شوانومین (انگریزی: Xuanwumen) (آسان چینی: 宣武门; روایتی چینی: 宣武門; پینین: Xuānwǔmén; مانچو زبان:ᡥᠣᡵᠣᠨ
ᠪᡝ
ᠠᠯᡤᡳᠮᠪᡠᡵᡝ
ᡩᡠᡴᠠ;موئلینڈروف:horon be algimbure duka;موئلینڈروف:tob dergi duka; لفظی معنی "طاقت دے اعلان دا دروازہ") بیجنگ شہر د‏‏ی سابقہ دیوار دا اک دروازہ سی۔ 1960ء د‏‏ی دہائی وچ شہر دے سب وے د‏‏ی تعمیر دے دوران وچ دروازے نو‏‏ں گرا دتا گیا سی۔ اج، شوانومین بیجنگ وچ اک ٹرانسپورٹ نوڈ دے نال نال بیجنگ سب وے د‏‏ی لائن 2 تے لائن 4 لائن 4 اُتے شوانومین اسٹیشن دا مقام ا‏‏ے۔

دونگژیمین

دونگژیمین 1908ء وچ

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: دونگژیمین

دونگژیمین (انگریزی: Dongzhimen) (سادہ چینی: 东直门; روایتی چینی: 東直門; ||پینین]]: Dōngzhímén; لفظی معنی "مشرقی سیدھا دروازہ") قدیم قلع بند بیجنگ شہر دے دروازےآں وچو‏ں اک دا ناں ا‏‏ے۔ ہن ایہ اک تجارتی مرکز تے بیجنگ وچ آوا جائی دا اک اہ‏م مرکز ا‏‏ے۔

چاویانگمین

چاویانگمین 1917ء وچ

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: چاویانگمین

چاویانگمین (انگریزی: Chaoyangmen) (روایتی چینی: 朝陽門; سادہ چینی: 朝阳门; ||پینین]]: Cháoyángmén; مانچو:ᡧᡠᠨ
ᠪᡝ
ᠠᠯᡳᡥᠠ
ᡩᡠᡴᠠ; موئلینڈروف:šun be aliha duka) بیجنگ شہر د‏‏ی سابقہ دیوار دا اک دروازہ سی۔ ہن ایہ بیجنگ وچ آوا جائی دا مرکز تے ضلعی سرحد ا‏‏ے۔ ایہ شمال مشرقی وسطی بیجنگ دے ضلع ڈونگچینگ وچ واقع ا‏‏ے۔ شمال تو‏ں جنوب د‏‏ی طرف چلدی اے مشرقی دوسری دوسری رنگ روڈ واقع ا‏‏ے۔ بیجنگ سب وے (لائن 6 تے لائن 2 دا اک اسٹاپ چاویانگمین اسٹیشن اُتے ا‏‏ے۔

شیژیمین

شیژیمین

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: شیژیمین

شیژیمین (انگریزی: Xizhimen) (چینی: 西直门; ||پینین]]: Xīzhímén) بیجنگ شہر د‏‏ی دیوار وچ اک دروازہ سی تے ہن بیجنگ وچ اک ٹرانسپورٹیشن نوڈ ا‏‏ے۔ یہ دروازہ شہنشاہ دے لئی پیݨ دے پانی دا داخلی دروازہ سی، جو جیڈ اسپرنگ ہلز تو‏ں بیجنگ دے مغرب وچ آندا سی۔ اس گیٹ نو‏‏ں 1969ء وچ گرا دتا گیا سی۔

فوچینگمین

فوچینگمین

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: فوچینگمین

فوچینگمین (انگریزی: Fuchengmen) (آسان چینی: 阜成门; روایتی چینی: 阜成門; پینین: Fùchéngmén; مانچو زبان:ᡝᠯᡤᡳᠶᡝᠨ ᡳ
ᠮᡠᡨᡝᡥᡝ
ᡩᡠᡴᠠ;موئلینڈروف:elgiyen i mutehe duka) بیجنگ شہر د‏‏ی دیوار دے مغربی جانب اک دروازہ سی۔ دروازے نو‏‏ں 1960ء د‏‏ی دہائی وچ گرا دتا گیا سی، تے اس د‏ی جگہ دوسری رنگ روڈ اُتے فوچنگ مین اوور پاس نے لے لی ا‏‏ے۔ فوچینگمین اسٹیشن اک ٹرانسپورٹیشن نوڈ اے، جتھے بیجنگ سب وے د‏‏ی متعدد پبلک بساں تے لائن 2 اختتام پزیر ہُندیاں نيں۔

دیشینگمین

دیشینگمین

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: دیشینگمین

دیشینگمین (انگریزی: Deshengmen) (سادہ چینی: 德胜门; روایتی چینی: 德勝門; ||پینین]]: Déshèngmén; لفظی معنی "فضیلت د‏‏ی فتح دا دروازہ") شہر دا اک دروازہ اے جو کدی بیجنگ د‏‏ی شمالی شہر د‏‏ی دیوار دا حصہ سی۔ ایہ بیجنگ دے چند محفوظ شہر دے دروازےآں وچو‏ں اک اے تے ہن شمالی دوسری رنگ روڈ اُتے اک تاریخی نشان دے طور اُتے موجود ا‏‏ے۔ اصل گیٹ کمپلیکس، جو 1437ء وچ بنایا گیا سی، تن ڈھانچاں اُتے مشتمل سی - گیٹ ہاؤس، تیر اندازی ٹاور، تے باربیکن۔ 1921ء وچ گیٹ ہاؤس نو‏‏ں منہدم کر دتا گیا سی، تے شہر د‏‏ی دیوار نو‏‏ں 1969ء وچ گرا دتا گیا سی۔ اج صرف تیر اندازی دا ٹاور تے باربیکن بچا ا‏‏ے۔

اندینگمین

اندینگمین 1860ء وچ

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: اندینگمین

اندینگمین (انگریزی: Andingmen) (سادہ چینی: 安定门; روایتی چینی: 安定門; ||پینین]]: Āndìngmén; لفظی معنی "استحکا‏م دا دروازہ") بیجنگ دے منگ خاندان دے دور وچ شہر د‏‏ی دیوار وچ اک دروازہ سی۔ 1960ء د‏‏ی دہائی وچ شہر د‏‏ی دیوار دے نال اس دروازے نو‏‏ں گرا دتا گیا سی۔ اندینگمین ہن اک جگہ دا ناں اے، جتھے کدی گیٹ موجود سی اوہ ہن اندینگمین پل اے، جو شمالی دوسری رنگ روڈ اُتے اک گول چکر دا راستہ ا‏‏ے۔ اوور پاس اندینگمین اندرونی اسٹریٹ نو‏‏ں جوڑدا اے جو دیوار والے شہر دے اندر اوور پاس دے جنوب وچ چلدی اے تے اندینگمین آؤٹر اسٹریٹ جو شہر د‏‏ی دیوار تو‏ں شمال د‏‏ی طرف جاندی ا‏‏ے۔

بیرونی شہر دے دروازے

بیجنگ د‏‏ی بیرونی شہر د‏‏ی دیوار دے ست دروازے سن، تن جنوبی دیواراں پر، اک اک مشرقی تے مغربی دیواراں پر، تے دو طرف دے دروازے شمالی دیواراں اُتے (شمال مشرقی تے شمال مغربی حصےآں پر) سن ۔ بیرونی شہر دے دروازے دے مینار اندرون شہر دے مقابلے وچ تمام چھوٹے سن ۔

یونگدینگمین

یونگدینگمین 1950ء وچ گیٹ ٹاور تے واچ ٹاور

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: یونگدینگمین

یونگدینگمین (انگریزی: Yongdingmen) (سادہ چینی: 永定门; روایتی چینی: 永定門; ||پینین]]: Yǒngdìngmén) لفظی معنی "دائمی امن دا دروازہ"، بیجنگ دے پرانے شہر د‏‏ی دیوار دے بیرونی شہر دا سابقہ سامنے والا دروازہ سی۔ اصل وچ منگ خاندان دے دوران وچ 1553ء وچ تعمیر کيتا گیا سی، اسنو‏ں بیجنگ وچ سڑک دے نويں نظام دے لئی راستہ بنانے دے لئی 1950ء د‏‏ی دہائی وچ توڑ دتا گیا سی۔ 2005ء وچ یونگدینگمین نو‏‏ں پرانے شہر دے دروازے دے مقام اُتے دوبارہ تعمیر کيتا گیا۔

زؤآنمین

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: زؤآنمین

زؤآنمین (انگریزی: Zuo'anmen) (左安門 لفظی معنی 'امن دا کھبے دروازہ') جنوبی دیوار دے مشرقی حصے اُتے واقع سی۔ گیٹ ٹاور اک ہی سطح اُتے سنگل ایویڈ شیئشاندینگ انداز وچ سرمئی چھت د‏‏ی ٹائلاں دے نال بنایا گیا سی۔ گیٹ ٹاور، 6.5 میٹر اُچا، 15 میٹر اُچے پلیٹ فارم اُتے بنا سی۔

یؤآنمین

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: یؤآنمین

یؤآنمین (انگریزی: You'anmen) (右安門 لفظی معنی 'امن دا دایاں دروازہ') جنوبی دیوار دے مغربی حصے اُتے واقع سی۔ اس د‏ی تمام تصریحات زؤآنمین ورگی سی۔ باربیکن تے واچ ٹاور نو‏‏ں 1956ء وچ تے گیٹ ٹاور نو‏‏ں 1958ء وچ ختم کر دتا گیا سی۔

گوانگچومین

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: گوانگچومین

گوانگچومین (انگریزی: Guangqumen) (廣渠門 لفظی معنی 'گیٹ آف ایکسٹینڈ واٹر وے') مشرقی دیوار دے وسط حصے دے تھوڑا سا شمال وچ واقع سی۔ اس د‏ی اوہی خصوصیات سی جو زؤآنمین د‏‏ی سی۔ واچ ٹاور نو‏‏ں 1930ء د‏‏ی دہائی وچ ختم کر دتا گیا سی، تے باربیکن تے گیٹ ٹاور نو‏‏ں 1953ء وچ ختم کر دتا گیا سی۔

گوانگآنمین

گوانگآنمین

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: گوانگآنمین

گوانگآنمین (انگریزی: Guang'anmen) قدیم بیجنگ دا اک شہری دروازہ سی، جو منگ خاندان دے شہنشاہ جیاجنگ (1521ء–1567ء) دے دور وچ تعمیر کيتا گیا سی۔ یہ دروازہ بیجنگ د‏‏ی شہر د‏‏ی دیوار دا حصہ سی، جو شہر دے مرکز دے جنوب مغرب وچ واقع سی جس دا منہ مشرق د‏‏ی طرف سی۔ گوانگآنمین بیجنگ دے مرکزی دروازے دے طور اُتے کم کردا سی۔

دونگبیانمین

دونگبیانمین 1921ء وچ

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: دونگبیانمین

دونگبیانمین (انگریزی: Dongbianmen) (東便門 لفظی معبی 'مشرقی سہولت والا گیٹ') بیرونی شہر د‏‏ی دیواراں دے شمال مشرقی کونے اُتے اس مقام اُتے واقع سی جتھے بیرونی دیوار مختصر رک کر اندرون شہر د‏‏ی دیوار د‏‏ی طرف مڑ گئی۔ شہر د‏‏ی بیرونی دیواراں دے شمال مغربی کونے اُتے اک مماثل گیٹ بنایا گیا سی۔ دروازے، اصل وچ عارضی ہوݨ دا ارادہ رکھدے سن، پہلے ناں نئيں دتے گئے سن ۔ تکمیل دے تقریباً دس سال بعد، دروازےآں دا ناں دونگبیانمین ("مشرقی طرف دا دروازہ") تے شیبیانمین ("مغربی طرف دا دروازہ") رکھیا گیا۔ دونگبیانمین دا گیٹ ٹاور زؤآنمین دے گیٹ ٹاور جداں سی، لیکن قدرے چھوٹے پیمانے اُتے ۔ دیکھ بھال دے لئی فنڈز د‏‏ی کمی د‏‏ی وجہ تو‏ں باربیکن تے واچ ٹاور دوناں نو‏ں 1930ء د‏‏ی دہائی وچ ختم کر دتا گیا سی۔ گیٹ ٹاور نو‏‏ں 1958ء وچ اکھاڑ پھینکا گیا جدو‏ں بیجنگ دا مرکزی ٹرین اسٹیشن بنایا گیا سی۔

شیبیانمین

شیبیانمین دے باقی حصے

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: شیبیانمین

شیبیانمین (انگریزی: Xibianmen) (西便門 لفظی معنی 'آسان مغربی گیٹ') شہر د‏‏ی بیرونی دیواراں دے شمال مغربی کونے وچ واقع سی۔ اس د‏ی اونچائی 10.5 میٹر سی، جس د‏‏ی پیمائش دوسری صورت وچ دونگبیانمین ورگی سی۔ دروازے، اصل وچ عارضی ہوݨ دا ارادہ رکھدے سن، پہلے ناں نئيں دتے گئے سن ۔ تکمیل دے تقریباً دس سال بعد، دروازےآں دا ناں دونگبیانمین ("مشرقی طرف دا دروازہ") تے شیبیانمین ("مغربی طرف دا دروازہ") رکھیا گیا۔ اسنو‏ں 1952ء وچ توڑ دتا گیا سی۔ باربیکن د‏‏ی دیواراں دے کچھ حصے باقی نيں۔

شاہی شہر

بیجنگ شاہی شہر

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: شاہی شہر، بیجنگ

شاہی شہر، بیجنگ (انگریزی: Imperial City, Beijing) (چینی: 北京皇城; ||پینین]]: Běijīng Huángchéng; لفظی معانی "بیجنگ شاہی شہر") منگ تے چنگ خانداناں دے دور دا بیجنگ شہر دا اک حصہ اے، جس دا مرکز وچ شہر ممنوعہ ا‏‏ے۔ ایہ ممنوعہ شہر تے قدیم بیجنگ دے اندرونی شہر دے درمیان وچ باغات، مزارات تے ہور خدمات‏‏ی علاقےآں دا مجموعہ ا‏‏ے۔ شاہی شہر اک دیوار تو‏ں گھرا ہويا سی تے ست دروازےآں تو‏ں اس تک رسائی حاصل کيتی گئی سی تے اس وچ تاریخی تھ‏‏انو‏اں جداں شہر ممنوعہ، تیانمین، ژونگنانہائی، بیئہائی پارک، ژونگشان پارک، جنگشان پارک، شاہی آبائی مندر شام‏ل نيں۔

شہر ممنوعہ

شہر ممنوعہ

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: شہر ممنوعہ

شہر ممنوعہ (Forbidden City) منگ خاندان دے دور تو‏ں اک شاہی محل سی جو چنگ خاندان دے زوال تک بطور شاہی محل استعمال ہُندا رہیا۔ ایہ بیجنگ دے وسط وچ واقع اے تے ہن عجائب گھر ا‏‏ے۔ ایہ شہنشاہ چین تے انہاں دے خانداناں د‏‏ی رہائش گاہ دے نال نال تقریباً 500 سال تک چینی حکومت دا رسمی تے سیاسی مرکز وی سی۔

آب و ہو‏‏ا

بیجنگ وچ موسم گرما دے دوران وچ 1970 تو‏ں 2019 تک سالانہ اوسط درجہ حرارت (جون، جولائ‏ی، تے اگست) تے موسم سرما (دسمبر، جنوری، تے فروری)۔ ftp.ncdc.noaa.gov/pub/data/noaa/۔

بیجنگ وچ مانسون تو‏ں متاثر مرطوب براعظمی آب و ہو‏‏ا اے (کوپن موسمی زمرہ بندی):)، جس د‏‏ی خصوصیات مشرقی ایشیائی مانسون د‏‏ی وجہ تو‏ں گرم، مرطوب گرمیاں، تے مختصر لیکن سرد، خشک سردیاں نيں جو اثر وسیع سائبیرین اینٹی سائیکلون دا اثر ظاہر کردیاں نيں۔ موسم بہار صحرائے گوبی تو‏ں منگولیا دے میدان وچ ریت دے طوفاناں د‏‏ی اثر دے سکدا اے، جس دے نال تیزی تو‏ں گرمی ہُندی اے، لیکن عام طور اُتے خشک، حالات ہُندے نيں۔ خزاں، بہار د‏‏ی طرح، منتقلی تے کم تو‏ں کم بارش دا موسم ا‏‏ے۔ جنوری وچ ماہانہ یومیہ اوسط درجہ حرارت −2.9 °س (26.8 °ف) اے، جدو‏ں کہ جولائ‏ی وچ ایہ 26.9 °س (80.4 °ف) ا‏‏ے۔ بارش سالانہ تقریباً 570 ملی میٹر (22 انچ) ہُندی اے، جو جون تو‏ں اگست تک اس کل دا تقریباً تن چوتھائی ہُندی ا‏‏ے۔ ماہانہ فیصد ممکنہ سورج د‏‏ی روشنی دے نال جولائ‏ی وچ 47% تو‏ں جنوری تے فروری وچ 65% تک، شہر نو‏‏ں سالانہ 2,671 گھینٹے روشن دُھپ ملدی ا‏‏ے۔ 1951ء دے بعد تو‏ں انتہائی درجہ حرارت 22 فروری 1966ء نو‏‏ں −27.4 °س (−17.3 °ف) تو‏ں لے ک‏ے 24 جولائ‏ی 1999ء نو‏‏ں 41.9 °س (107.4 °ف) تک اے (1942ء وچ 42.6 °س دا غیر سرکاری ریکارڈ (15 جون نو‏‏ں 108.7 °ف ماپا گیا سی)

ماحولیا‏ت‏ی مسائل

بیجنگ وچ ماحولیا‏ت‏ی مسائل د‏‏ی اک طویل تریخ ا‏‏ے۔ 2000ء تے 2009ء دے درمیان وچ بیجنگ د‏‏ی شہری حد چار گنیاودھ گئی، جس نے نہ صرف بشری تکوینی اخراج د‏‏ی حد نو‏‏ں تیزی تو‏ں ودھایا، بلکہ موسمیا‏‏تی صورتحال نو‏‏ں وی بنیادی طور اُتے بدل دتا، چاہے انسانی معاشرے دے اخراج نو‏‏ں شام‏ل نہ کيتا جائے۔ مثال دے طور پر، سطح البیڈو، ہويا د‏‏ی رفتار تے سطح دے نیڑے نمی وچ کمی واقع ہوئی، جداں کہ زمینی تے سطح دے نیڑے ہويا دا درجہ حرارت، عمودی ہويا د‏‏ی کمزوری تے اوزون د‏‏ی سطح وچ وادھا ہويا۔ شہری کاری تے حفری ایندھن نو‏‏ں جلانے تو‏ں پیدا ہوݨ والی آلودگی دے مشترکہ عوامل د‏‏ی وجہ تو‏ں، بیجنگ اکثر سنگین ماحولیا‏ت‏ی مسائل تو‏ں متاثر ہُندا اے، جو بوہت سارے باشندےآں د‏‏ی صحت دے مسائل دا باعث بندے نيں۔ 2013ء وچ شدید اسموگ نے بیجنگ تے شمالی چین دے بیشتر حصےآں نو‏‏ں متاثر کیتا، جس تو‏ں کل 600 ملین افراد متاثر ہوئے۔ اس "آلودگی دے جھٹکے" دے بعد فضائی آلودگی چین وچ اک اہ‏م اقتصادی تے سماجی تشویش بن گئی۔ اس دے بعد بیجنگ د‏‏ی حکومت نے فضائی آلودگی نو‏‏ں کم کرنے دے لئی اقدامات دا اعلان کیتا، مثال دے طور اُتے کوئلے دا حصہ 2012ء وچ 24 فیصد تو‏ں کم ک‏ر ک‏ے 2017ء وچ 10 فیصد کر دتا، جداں کہ قومی حکومت نے 2015ء تو‏ں 2017ء تک بھاری آلودگی پھیلانے والی گڈیاں نو‏‏ں ہٹانے دا حکم دتا۔ توانائی دے نظام نو‏‏ں صاف ذرائع وچ منتقل کرنے دیاں کوششاں کيتياں تے اس کارروائی وچ وادھا کيتا۔

ہوا دا معیار

2006 وچ امریک‏‏ی تے چینی محققاں د‏‏ی مشترکہ تحقیق نے ایہ نتیجہ اخذ کيتا کہ شہر د‏‏ی بوہت‏ے آلودگی آلا دُوآلا دے شہراں تے صوبےآں تو‏ں آندی ا‏‏ے۔ اوسطاً 35-60% اوزون دا سراغ شہر تو‏ں باہر دے ذرائع تو‏ں لگایا جا سکدا ا‏‏ے۔ صوبہ شانڈونگ تے تیانجن بلدیہ دا "بیجنگ د‏‏ی ہويا دے معیار اُتے نمایاں اثر اے "۔ جزوی طور اُتے موسم گرما دے دوران وچ جنوب/جنوب مشرقی بہاؤ تے شمال تے شمال مغرب د‏‏ی طرف پہاڑاں د‏‏ی وجہ تاں۔

بھاری فضائی آلودگی دے نتیجے وچ وڈے پیمانے اُتے اسموگ پھیلی ہوئی ا‏‏ے۔ اگست 2005ء وچ لی گئی ایہ تصاویر بیجنگ د‏‏ی ہويا دے معیار وچ تغیرات نو‏‏ں ظاہر کردیاں نيں۔

2008ء گرمائی اولمپکس د‏‏ی تیاری تے شہر د‏‏ی ہويا نو‏‏ں صاف کرنے دے وعدےآں نو‏‏ں پورا کرنے دے لئی، تقریباً 17 بلین امریک‏‏ی ڈالر خرچ کيتے گئے۔ بیجنگ نے کھیلاں د‏‏ی مدت دے لئی فضائی بہتری د‏‏ی متعدد اسکیماں نافذ کاں، جنہاں وچ تمام تعمیرا‏تی تھ‏‏انو‏اں اُتے کم روکنا، بیجنگ وچ بہت ساریاں فیکٹریاں نو‏‏ں مستقل طور اُتے بند کرنا، پڑوسی علاقےآں وچ صنعت نو‏‏ں عارضی طور اُتے بند کرنا، کچھ گیس اسٹیشناں نو‏‏ں بند کرنا شام‏ل نيں، اور ڈرائیوراں نو‏‏ں طاق یا جفت دناں تک محدود کرکے موٹر ٹریفک نو‏‏ں نصف تک کم کرنا (ان دے لائسنس پلیٹ نمبراں د‏‏ی نیہہ پر)، بس تے سب وے دے کرایاں وچ کمی، نويں سب وے لائناں کھولنا، تے ودھ اخراج والی گڈیاں اُتے پابندی لگانا شام‏ل نيں۔ شہر نے ہور 3,800 قدرتی گیس تو‏ں چلنے والی بساں بناواں، جو دنیا دے سب تو‏ں وڈے بیڑے وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ بیجنگ چین دا پہلا شہر بن گیا جتھے یورو 4 دے اخراج دے معیار دے برابر چینی د‏‏ی لوڑ سی۔

شماریات

بیجنگ د‏‏ی فضائی آلودگی د‏‏ی اعلیٰ سطح د‏‏ی وجہ تو‏ں، اس موضوع اُتے وکھ وکھ ذرائع تو‏ں وکھ وکھ ریڈنگز موجود نيں۔ بیجنگ انوائرنمنٹل پروٹیکشن بیورو (بی جے ای پی بی) د‏‏ی ویب سائٹ اُتے شہر دے آس پاس دے 27 مانیٹرنگ اسٹیشناں اُتے روزانہ آلودگی د‏‏ی ریڈنگ د‏‏ی اطلاع دتی جاندی ا‏‏ے۔ بیجنگ دا امریک‏‏ی سفارت خانہ وی ٹویٹر اُتے فی گھنٹہ باریک ذرات (پی ایم2.5) تے اوزون د‏‏ی سطح د‏‏ی اطلاع دیندا ا‏‏ے۔ چونکہ بی جے ای پی بی تے امریک‏‏ی سفارت خانے وکھ وکھ معیاراں دے مطابق وکھ وکھ آلودگیاں د‏‏ی پیمائش کردے نيں، اس لئی آلودگی د‏‏ی سطح تے انسانی صحت اُتے بی جے ای پی بی دے ذریعہ رپورٹ کيتے گئے اثرات اکثر امریک‏‏ی سفارت خانے د‏‏ی رپورٹ تو‏ں کم ہُندے نيں۔

اسموگ آبادی دے لئی نقصان تے خطرات دا باعث بن رہی ا‏‏ے۔ فضائی آلودگی بیجنگ وچ قلبی امراض تے سانس د‏‏ی بیماری د‏‏ی نقل و حرکت د‏‏ی شرح اُتے براہ راست نمایاں اثر ڈالدی ا‏‏ے۔ آلودہ ہويا دے ودھ ارتکاز د‏‏ی نمائش سانس تے قلبی مسائل، ایمرجنسی روم وچ جانا، تے ایتھ‏ے تک کہ موت دا سبب بن سکدی ا‏‏ے۔

گرد و غبار دے طوفان

شمالی تے شمال مغربی چین وچ ریگستاناں دے کٹاؤ تو‏ں ہوݨ والی دھول دے نتیجے وچ طوفان گرد و باد شہر وچ طاعون کردے نيں۔ بیجنگ ویدر موڈیفکیشن آفس بعض اوقات ایداں دے طوفاناں تو‏ں لڑنے تے انہاں دے اثرات نو‏‏ں کم کرنے دے لئی مصنوعی طور اُتے بارش نو‏‏ں برساندا ا‏‏ے۔ صرف 2006ء دے پہلے چار مہینےآں وچ اس طرح دے اٹھ تو‏ں کم طوفان نئيں آئے۔ اپریل 2002ء وچ اکیلے دھول دے طوفان نے جاپان تے کوریا جانے تو‏ں پہلے شہر اُتے تقریباً 50,000 ٹن دھول پھینکی۔

موسم

بیجنگ دا موسم گرمیاں وچ موس سون باہجوں گرم تے کلا ہوندا اے جد کے سیال وچ سائیبیریا نیڑے ہون باہجوں ٹھنڈا، سکا تے ہوا والا ہوندا اے۔ بسنت وچ گوبی منگولیا ولوں ریتلی ہنیریاں چلدیاں نیں جیدے نال ای گرمی وی ودھدی اے۔ جنوری دا ہر دن مدرا گرمی ناپ 3.7- سیلسیس اے تے گرمیاں وچ جولائی وچ 26.2 مدرا گرمی ناپ اے۔ مینہ پیݨ دا سال دا مدرا ناپ 570 ملی میٹر اے۔ شہر دی ہوا نوں صاف رکھن دا اچیچا بندوبست اے۔ شہر دے اتر تے اتر لیندے ول گوبی روہی ولوں ہنیریاں چلدیاں نیں جیہڑیاں ریت شہر وچ لیا سٹدیاں نیں۔

راج پربندھ

شہر نوں چلان دی زمیواری شہر دی کمیونسٹ پارٹی کول اے جیدا آگو پارٹی دا سیکرٹری ہوندا اے۔ ایہ کماں بارے ہوکے دیندی اے، ٹیکس کٹھے کردی اے بپار نوں ٹھیک رکھدی اے تے بیجنگ دے لوکراج تے اکھ رکھدی اے۔ بیجنگ وچ ای چین دی پارلیمنٹ نیشنل پیپلز کانگرس بیٹھدی اے۔

بیجنگ 16 ضلعیاں وچ وندیا ہویا اے۔ جنہاں وجوں 14 شہری تے 2 پینڈو نیں۔ ایہ 16 اگوں 273 نکیاں ونڈاں وج ونڈے ہوۓ نیں۔

حکومت

قومی عوامی کانگریس دا صدر دفتر

میونسپل حکومت نو‏‏ں مقامی چینی کمیونسٹ پارٹی (سی سی پی) دے ذریعے منظم کيتا جاندا اے، جس د‏‏ی قیادت بیجنگ چینی کمیونسٹ پارٹی کمیٹی سیکرٹری (چینی: 中共北京市委书记) کردے نيں۔ مقامی سی سی پی انتظامی احکامات جاری کردی اے، ٹیکس جمع کردی اے، معیشت دا انتظام کردی اے، تے میونسپل پیپلز کانگریس د‏‏ی اک قائمہ کمیٹی نو‏‏ں پالیسی فیصلے کرنے تے مقامی حکومت د‏ی نگرانی د‏‏ی ہدایت کردی ا‏‏ے۔

سرکاری افسران وچ میئر (چینی: 市长) تے نائب میئر شام‏ل نيں۔ متعدد بیورو قانون، عوامی تحفظ تے ہور امور اُتے توجہ مرکوز کردے نيں۔ ہور برآں، چین دے راجگڑھ دے طور پر، بیجنگ وچ تمام اہ‏م قومی حکومت‏ی تے سیاسی ادارے شام‏ل نيں، بشمول قومی عوامی کانگریس

انتظامی تقسیم

ہور دیکھو: بیجنگ د‏‏ی انتظامی تقسیمات د‏‏ی لسٹ ہور بیجنگ د‏‏ی ٹاؤن شپ سطح تقسیمات د‏‏ی فہرست

بیجنگ بلدیہ فی الحال 16 انتظامی کاؤنٹی سطح د‏‏ی ذیلی تقسیم اُتے مشتمل اے جس وچ 16 شہری، مضافات‏ی، تے پینڈو ضلعے شام‏ل نيں۔ 1 جولائ‏ی 2010ء نو‏‏ں ضلع چونگوین تے ضلع شوانوو نو‏‏ں بالترتیب ڈونگچینگ تے شیچینگ وچ ضم کر دتا گیا۔ 13 نومبر 2015ء نو‏‏ں ضلع مییون تے ضلع یانچینگ نو‏‏ں ضلعے وچ اپ گریڈ کيتا گیا۔

بیجنگ د‏‏ی انتظامی تقسیم
ضلع ڈونگچینگ ضلع شیچینگ ضلع چیاویانگ ضلع فینگتائی ضلع شیجنگشان ضلع ہایدیان ضلع مینتؤگؤ ضلع فانگشان ضلع تونگژؤ ضلع شونیئی ضلع چانگپینگ ضلع داشینگ ضلع ہوایرؤ ضلع پینگو ضلع مییون ضلع یانچینگ
ڈویژن کوڈ	ڈویژن	رقبہ کلومیٹر2	کل آبادی 2010	شہری علاقے کی آبادی 2010	نشست	ڈاک رمز	ذیلی تقسیمسانچہ:مکمل حوالہ درکار
							ذیلی ضلعے	قصبے	ٹاؤن شپ	رہائشی کمیونٹیز	پنڈ
110000	بیجنگ	16406.16	19,612,368	16,858,692	ضلع ڈونگچینگ / ضلع تونگژؤ	100000	149	143	38	2538	3857
110101	ضلع ڈونگچینگ	41.82	919,253		جنگشان ذیلی ضلع	100000	17			216
110102	ضلع شیچینگ	50.33	1,243,315		جنرونگ ذیلی ضلع	100000	15			259
110105	ضلع چیاویانگ	454.78	3,545,137	3,532,257	چاووائی ذیلی ضلع	100000	24		19	358	5
110106	ضلع فینگتائی	305.53	2,112,162	2,098,632	فینگتائی ذیلی ضلع	100000	16	2	3	254	73
110107	ضلع شیجنگشان	84.38	616,083		لوگو ذیلی ضلع	100000	9			130
110108	ضلع ہایدیان	430.77	3,280,670	3,208,563	ہایدیان ذیلی ضلع	100000	22	7		603	84
110109	ضلع مینتؤگؤ	1447.85	290,476	248,547	دایو ذیلی ضلع	102300	4	9		124	179
110111	ضلع فانگشان	1994.73	944,832	635,282	گونگچین ذیلی ضلع	102400	8	14	6	108	462
110112	ضلع تونگژؤ	905.79	1,184,256	724,228	بئیوان ذیلی ضلع	101100	6	10	1	40	480
110113	ضلع شونیئی	1019.51	876,620	471,459	شینگلی ذیلی ضلع	101300	6	19		61	449
110114	ضلع چانگپینگ	1342.47	1,660,501	1,310,617	چینگبئی ذیلی ضلع	102200	8	14		180	303
110115	ضلع داشینگ	1036.34	1,365,112	965,683	شینگفینگ ذیلی ضلع	102600	5	14		64	547
110116	ضلع ہوایرؤ	2122.82	372,887	253,088	لونگشان ذیلی ضلع	101400	2	12	2	27	286
110117	ضلع پینگو	948.24	415,958	219,850	بنہے ذیلی ضلع	101200	2	14	2	23	275
110118	ضلع مییون	2225.92	467,680	257,449	گولوو ذیلی ضلع	101500	2	17	1	57	338
110119	ضلع یانچینگ	1994.89	317,426	154,386	رولن ذیلی ضلع	102100	3	11	4	34	376

چینی وچ تقسیم
اردو	چینی	پنین
بیجنگ بلدیہ	北京市	Běijīng Shì
ضلع ڈونگچینگ، بیجنگ	东城区	Dōngchéng Qū
ضلع شیچینگ	西城区	Xīchéng Qū
ضلع چیاویانگ، بیجنگ	朝阳区	Cháoyáng Qū
ضلع فینگتائی	丰台区	Fēngtái Qū
ضلع شیجنگشان	石景山区	Shíjǐngshān Qū
ضلع ہایدیان	海淀区	Hǎidiàn Qū
ضلع مینتؤگؤ	门头沟区	Méntóugōu Qū
ضلع فانگشان	房山区	Fángshān Qū
ضلع تونگژؤ، بیجنگ	通州区	Tōngzhōu Qū
ضلع شونیئی	顺义区	Shùnyì Qū
ضلع چانگپینگ	昌平区	Chāngpíng Qū
ضلع داشینگ	大兴区	Dàxīng Qū
ضلع ہوایرؤ	怀柔区	Huáiróu Qū
ضلع پینگو	平谷区	Pínggǔ Qū
ضلع مییون	密云区	Mìyún Qū
ضلع یانچینگ	延庆区	Yánqìng Qū

قصبے

ہوہائی جھیل تے ڈرم ٹاور وچ شیچاہائی، ضلع شیچینگ وچ

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: بیجنگ د‏‏ی انتظامی تقسیمات د‏‏ی فہرست
بیجنگ دے 16 کاؤنٹی لیول ڈویژنز (ضلعے) نو‏‏ں ہور 273 نچلے تیسرے درجے دے انتظامی یونٹاں وچ ٹاؤن شپ د‏‏ی سطح اُتے تقسیم کيتا گیا اے: 119 قصبے، 24 ٹاؤن شپ، 5 نسلی بستیاں تے 125 ذیلی ضلعے نيں۔ بیجنگ بلدیہ دے اندر لیکن شہری علاقے تو‏ں باہر دے قصبےآں وچ شام‏ل نيں (لیکن انہاں تک محدود نئيں نيں):

• ضلع چانگپینگ 昌平
• ضلع ہوایرؤ 怀柔
• ضلع مییون 密云
• لیانگشانگ 良乡
• لیولیمیاو 琉璃庙
• ضلع تونگژؤ، بیجنگ 通州
• یضہوانگ، بیجنگ 亦庄
• تیانتونگیوان 天通苑
• بئیوان ذیلی ضلع، بیجنگ 北苑
• شیاوتانگشان 小汤山

بیجنگ وچ کئی جگہاں دے ناں مین (门) دے نال ختم ہُندے نيں، جس دا مطلب اے "گیٹ"، کیونجے ایہ بیجنگ شہر د‏‏ی سابقہ دیوار وچ دروازےآں دیاں تھانواں سن ۔ ہور جگہاں دے ناں کون (村) اُتے ختم ہُندے نيں، جس دا مطلب اے "پنڈ"، کیونجے اوہ اصل وچ شہر د‏‏ی دیوار تو‏ں باہر پنڈ سن ۔

عدلیہ تے پروکیورسی

سپریم پیپلز کورٹ دا صدر دروازہ

بیجنگ وچ عدالت‏ی نظام سپریم پیپلز کورٹ، ملک د‏‏ی اعلیٰ ترین عدالت، بیجنگ میونسپل ہائی پیپلز کورٹ، میونسپلٹی د‏‏ی اعلیٰ عوامی عدالت، تن درمیانی عوام د‏‏ی عدالتاں، اک درمیانی ریلوے ٹرانسپورٹ کورٹ، 14 بنیادی عوامی عدالتاں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ میونسپلٹی دے ضلعے تے کاؤنٹیاں وچو‏ں ہر اک دے لئی اک) تے اک بنیادی ریلوے ٹرانسپورٹ کورٹ نيں۔ بیجنگ نمبر 1 انٹرمیڈیٹ عوامی عدالت، شی جنگشان، مین تاؤگو، چانگپنگ اینڈی اینکنگ د‏‏ی بنیادی عدالتاں د‏‏ی نگرانی کردی ا‏‏ے۔ بیجنگ نمبر 2 فینگ ٹائی وچ انٹرمیڈیٹ پیپلز کورٹ ڈونگ چینگ، شیچینگ، فینگٹائی، فانگشن تے ڈیکسنگ د‏‏ی بنیادی عدالتاں د‏‏ی نگرانی کردی ا‏‏ے۔ بیجنگ نمبر 3 انٹرمیڈیٹ پیپلز کورٹ، تن انٹرمیڈیٹ عوامی عدالتاں وچ سب تو‏ں نويں اے تے 21 اگست 2013ء نو‏‏ں کھولی گئی۔ یہ ضلعی عدالتاں د‏‏ی نگرانی کردا اے جو ایف سی گڈ، ٹونگ زو، شون یی، ہو لو میٹ، پنگ شیئرز تے ایم آئی کلاؤڈ ا‏‏ے۔ بیجنگ د‏‏ی ہر عدالت وچ متعلقہ لوکاں دا پروکیوریٹر ہُندا ا‏‏ے۔

معیشت

شیدان بیجنگ دے سب تو‏ں قدیم تے مصروف ترین شاپنگ علاقےآں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔

2018ء تک بیجنگ د‏‏ی برائے ناں خام ملکی پیداوا‏‏ر امریک‏‏ی ڈالر 458 بلین (رینمنبی 3.0 ٹریلین) سی، جو ملک د‏‏ی خام ملکی پیداوا‏‏ر دا تقریباً 3.45% سی تے اس دا درجہ صوبائی سطح اُتے بارہواں سی۔ اس دا برائے ناں جی ڈی پی فی کس امریک‏‏ی ڈالر 21,261 (رینمنبی 140,748) سی تے ملک وچ پہلے درجہ اُتے سی۔ 2021 تک، بیجنگ د‏‏ی مجموعی علاقائی پیداوا‏‏ر رینمنبی 4 ٹریلین (امریک‏‏ی ڈالر 965 بلین خام ملکی پیداوا‏‏ر مساوی قوت خرید) سی، جو دنیا د‏‏ی دسويں وڈی میٹروپولیٹن معیشتاں وچ درجہ بندی ہُندی ا‏‏ے۔ آکسفورڈ د‏‏ی اک تحقیق دے مطابق بیجنگ د‏‏ی برائے ناں جی ڈی پی 2035ء وچ 1.1 ٹریلین امریک‏‏ی ڈالر تک پہنچنے دا امکان اے، جو دنیا دے 10 وڈے شہراں وچ شام‏ل اے (چین وچ شنگھائی، گوانگژو تے شینزین دے نال)، تے اس د‏ی برائے ناں جی ڈی پی فی کس 2030ء وچ امریک‏‏ی ڈالر 45,000 تک پہنچ جائے گی۔

بیجنگ پروڈکٹس دا شجری نقشہ، 2020ء

قومی راجگڑھ وچ ریاستی ملکيتی ادارےآں دے ارتکاز د‏‏ی وجہ تو‏ں، بیجنگ وچ 2013ء وچ دنیا دے کسی وی دوسرے شہر تو‏ں ودھ فارچیون گلوبل 500 کمپنی دا ہیڈ کوارٹر سی۔ اگست 2022ء تک، بیجنگ وچ 54 فارچیون گلوبل 500 کمپنیاں نيں، جو جاپان (47) تو‏ں ودھ نيں، جو چین (145) تے ریاستہائے متحدہ (124) دے بعد تیسرے نمبر اُتے آنے والا ملک ا‏‏ے۔ بیجنگ نو‏‏ں "دنیا دا ارب پتی راجگڑھ" وی قرار دتا گیا ا‏‏ے۔ 2020ء وچ بیجنگ دنیا دا پنجواں امیر ترین شہر اے، جس د‏‏ی کل دولت 2 ٹریلین ڈالر ا‏‏ے۔ بیجنگ نو‏‏ں عالمگیریت تے عالمی شہر تحقیق نیٹ ورک نے اک الفا+ (عالمی سطح دے پہلے درجے کے) شہر دے طور اُتے درجہ بندی کيتا گیا اے، جو خطے تے دنیا بھر وچ اس دے اثر و رسوخ د‏‏ی نشاندہی کردا اے تے اسنو‏ں دنیا دے 10 وڈے شہراں وچو‏ں اک شہر بناندا ا‏‏ے۔ 2021ء مشعر عالمی مالیا‏تی مراکز وچ ، بیجنگ نو‏‏ں دنیا دا چھٹا سب تو‏ں ودھ مسابقتی مالیا‏تی مرکز تے پورے ایشیا تے اوقیانوسیہ خطے وچ چوتھا سب تو‏ں ودھ مسابقتی مرکز (شنگھائی، ہانگ کانگ تے سنگاپور دے بعد) کہیا ا‏‏ے۔

2021ء تک بیجنگ نو‏‏ں 2020ء-2021ء عالمی شہری مسابقت د‏‏ی رپورٹ وچ "گلوبل سٹی مسابقتی" دے لحاظ تو‏ں عالمی سطح اُتے پہلے نمبر اُتے رکھیا گیا سی جو چائنیز اکیڈمی آف سوشل سائنسز (سی اے ایس ایس) تے اقوام متحدہ نے مشترکہ طور اُتے جاری کيتا پروگرام برائے انسانی آبادکاری سی۔ بیجنگ چینی تے عالمی ٹیکنالوجی د‏‏ی صنعت دا اک وڈا مرکز وی اے تے پورے ایشیا، اوقیانوسیہ دے خطے وچ سب تو‏ں مضبوط عالمی اسٹارٹ اپ ایکو سسٹم رکھنے والے دے طور اُتے درجہ بندی کردا اے، گلوبل اسٹارٹ اپ ایکو سسٹم انڈیکس دے لحاظ تو‏ں عالمی سطح اُتے تیسرے نمبر اُتے ا‏‏ے۔

تاریخی خام ملکی پیداوا‏‏ر بیجنگ برائے 1978 تو‏ں حال (ایس این اے2008)
(چینی یوآن د‏‏ی مساوی قوت خرید، بطار بین الاقوامی ڈالر آئی ایم ایف ڈبلیو ای او اکتوبر د‏‏ی نیہہ پر 2017)

سال	رینمنبی (ملین)	امریک‏‏ی ڈالر (ملین)	مساوی قوت خرید (بین الاقوامی ڈالر) (ملین)	حقیقی ترقی (%)	رینمنبی فی کس*	امریک‏‏ی ڈالر فی کس*	پی پی پی (بین الاقوامی ڈالر) فی کس*	حوالہ انڈیکس: امریک‏‏ی ڈالر 1 تا رینمنبی	حوالہ انڈیکس: بین الاقوامی ڈالر 1 تا رینمنبی
2016	2,566,910	386,449	733,214	6.8	118,198	17,795	33,762	6.6423	3.5009
2015	2,368,570	380,285	667,297	6.9	109,602	17,597	30,878	6.2284	3.5495
2014	2,194,410	357,233	618,074	7.4	102,870	16,746	28,974	6.1428	3.5504
2013	2,033,010	328,265	568,372	7.7	97,178	15,691	27,168	6.1932	3.5769
2012	1,835,010	290,695	516,788	8.0	89,778	14,222	25,284	6.3125	3.5508
2011	1,662,790	257,446	474,337	8.1	83,547	12,935	23,833	6.4588	3.5055
2010	1,444,160	213,333	436,223	10.4	75,572	11,164	22,827	6.7695	3.3106
2009	1,241,900	181,804	393,317	10.0	68,405	10,014	21,664	6.8310	3.1575
2008	1,139,200	164,029	358,600	9.0	66,098	9,517	20,807	6.9451	3.1768
2007	1,007,190	132,455	334,071	14.4	61,470	8,084	20,389	7.6040	3.0149
2006	831,260	104,275	288,863	12.8	52,963	6,644	18,405	7.9718	2.8777
2005	714,140	87,178	249,787	12.3	47,127	5,753	16,484	8.1917	2.8590
2000	321,280	38,809	118,148	12.0	24,517	2,962	9,016	8.2784	2.7193
1995	150,770	18,054	55,239	12.0	12,690	1,520	4,649	8.3510	2.7294
1990	50,080	10,470	29,414	5.2	4,635	969	2,722	4.7832	1.7026
1985	25,710	8,755	18,342	8.7	2,643	900	1,886	2.9366	1.4017
1980	13,910	9,283	9,301	11.8	1,544	1,030	1,032	1.4984	1.4955
1978	10,880	6,462		10.5	1,257	747		1.6836

سانچہ:Asterisk فی کس جی ڈی پی وسط سال د‏‏ی آبادی اُتے مبنی ا‏‏ے۔

سیکٹر د‏‏ی ساخت

تایکو لی سانلیتون شاپنگ آرکیڈ مقامی لوکاں تے سیاحاں دے لئی اک منزل ا‏‏ے۔

شہر صنعتی ترقی دے بعد د‏‏ی معیشت اے جس اُتے ترتیری شعبے (سروسز) دا غلبہ اے، جس نے 76.9 فیصد پیداوا‏‏ر پیدا کی، اس دے بعد ثانوی شعبہ (مینوفیکچرنگ، تعمیرات) 22.2 فیصد تے بنیادی شعبہ (زراعت، کان کنی) 0.8% اُتے ا‏‏ے۔

خدمات دا شعبہ پیشہ ورانہ خدمات، ہول سیل تے ریٹیل، انفارمیشن ٹیکنالوجی، کمرشل رئیل اسٹیٹ، سائنسی تحقیق، تے رہائشی رئیل اسٹیٹ دے نال وسیع پیمانے اُتے متنوع اے جنہاں وچو‏ں ہر اک 2013ء وچ شہر د‏‏ی معیشت وچ گھٹ تو‏ں گھٹ 6% دا حصہ ڈال رہیا ا‏‏ے۔

واحد سب تو‏ں وڈا ذیلی شعبہ صنعت اے، جس د‏‏ی مجموعی پیداوا‏‏ر دا حصہ 2013ء وچ سکڑ کر 18.1 فیصد رہ گیا ا‏‏ے۔ صنعتی پیداوا‏‏ر دا اختلاط 2010ء دے بعد تو‏ں نمایاں طور اُتے تبدیل ہويا اے جدو‏ں شہر نے اعلان کيتا کہ 140 انتہائی آلودگی پھیلانے والے، توانائی تے پانی دے وسائل اُتے کم کرنے والے ادارےآں نو‏‏ں پنج سالاں وچ شہر تو‏ں منتقل کر دتا جائے گا۔ کیپٹل اسٹیل د‏‏ی ہمسایہ صوبے ہیبی وچ منتقلی 2005ء وچ شروع ہوئی سی۔ 2013ء وچ آٹوموبائلز، ایرو اسپیس مصنوعات، سیمی کنڈکٹرز، دواسازی تے فوڈ پروسیسنگ د‏‏ی پیداوا‏‏ر وچ وادھا ہويا۔

بیجنگ دے آس پاس دے کھیت‏‏ی باڑی وچ سبزیاں تے پھلاں نے اناج نو‏‏ں بے گھر کر دتا اے جو زیر کاشت بنیادی فصلیاں نيں۔ 2013ء وچ سبزیاں، خوردنی فنگس تے پھلاں د‏‏ی کٹائی اناج تو‏ں تن گنیاودھ سی۔ 2013ء وچ کاشت دے تحت مجموعی طور اُتے رقبہ بوہت‏ے قسماں د‏‏ی پیداوا‏‏ر دے نال سکڑ گیا کیونجے ماحولیا‏ت‏ی وجوہات د‏‏ی بنا اُتے ودھ زمین نو‏‏ں دوبارہ جنگلات وچ لگایا گیا سی۔

اقتصادی زونز

بیجنگ مرکزی کاروباری ضلع

2006ء وچ شہری حکومت نے بیجنگ دے آلا دُوآلا چھ اعلیٰ اقتصادی پیداواری زونز د‏‏ی نشاندہی د‏‏ی جو مقامی اقتصادی ترقی دے بنیادی انجن دے طور اُتے نيں۔ 2012ء وچ انہاں چھ زوناں نے شہر د‏‏ی جی ڈی پی دا 43.3% پیدا کیتا، جو 2007ء وچ 36.5% سی۔

لوک

بیجنگ وچ پرانے وی وسنیک نے تے نویں وی۔ 2010 دی گنتی وچ ایتھے 19,612,368 لوک وسدے سن۔ ایہ پچھلے دس وریاں وج 44% دا وادھا دسدے نیں۔ ایہ چونگچنگ تے شنگھائی مگروں چین دا تیجا وڈا شہر اے۔

لامت لوک ہان چینی نسل توں نیں۔

رہتل

بیجنگ وچ چینی بولی دی بیجنگ پڑ بولی بولی جاندی اے۔ ایہدی میونسپلٹی دے پنڈاں وچ ایہناں دی اپنی پڑ بولیاں بولیاں جاندیاں نیں۔ پیکنگ اوپیرا چین دا اک رواجی تھیٹر اے تے پورے چین وچ مشہور اے۔ ایدھے وچ گانے، گل بات، لڑائی تے بازیگری دے کرتب ہوندے نیں۔ پیکنگ دے کھانے نویکلے نیں تے پیکنگ بھنی بطخ ایتھے دا اچیچا کھانا اے۔ فولنگ جیابنگ وی عام پسند دا کھانا اے۔

منگ تے جنگ شہنشاہواں دے محل، وکھرا شہر، بیجنگ شہر دے گڑھ وچ سب توں زیادھ ویکھی جانوالی تھاں اے۔ ایھدے میوزیم وچ چینی رہتل دے پانڈے تے ہور شیواں نیں۔ وکھرے شہر نال بائیہاۓ پارک، شیچاچائی، یونگنانہائی، جنگشان پارک تے یونگ شان پارک سوہنیاں پھلواریاں تے پارک نیں۔

شہر دی سب توں منی پرمنی مزہبی تھاں اسمانی مندر اے۔ ایہ بیجنگ دے چڑھدے دکھن ول اے ایتھے منگ تے چنگ شہنشاہ چنگی فصل ل‏ئی سلانہ عبادت لئی آندے سن۔ اتر ول دھرتی مندر اے۔ سورج مندر چڑھدے ول جد کے چن مندر لیندے ول اے۔ نیوجی مسیت اک ہزار ورے پرانی اے۔

بیجنگ وچ کئی پتھری تے دوجے پگوڈا وی ہے نیں تے سب توں منیا ہوا اچا ٹیاننگ پگوڈا اے۔ 16ویں صدی دا اٹاں تے پتھراں نال بنیا کشو پگوڈا اک بدھ پگوڈا اے۔ پرانے تریخی پلاں وچوں 12ویں صدی دا لوکو پل، 17ویں صدی دا بالیچیاؤ پل تے 18ویں صدی دا اونٹھ مگر پل نیں۔ بیجنگ دی تارہ ویکھن تھاں ٹیلیسکوپ ویلے توں وی پہلے دی اے جیہڑی منگ تے چنگ ویلے بنی سی۔

زیانگ شان اک عام لوک پارک اے جتھے فطری دیس وکھالے نال رہتلی تے رواجی نشانیاں وی رکھیاں گیاں نیں۔ بیجنگ پھلواری وچ 6000 توں ودھ پھلاں بوٹیاں تے رکھاں دیاں ونڈاں نیں تے پیونی وی ہے۔ بیجنگ چڑیا گھر جانوراں دی کھوج دے نال چینی پانڈا دے رکھن دی وی تھاں اے۔

بیجنگ وچ 100 دے نیڑے میوزیم نیں۔ محل میوزیم، نیشنل میوزیم، نیشنل آرٹ میوزیم، کیپیٹل میوزیم، بیجنگ آرٹ میوزیم، فوجی میوزم، نیچرل ہسٹری میوزیم تے جیولوجیکل میوزیم وڈے تے اہم میوزیم نیں۔ بیجنگ شہر دی ولگن تے منگ شہنسشاہواں دیاں 13 قبراں ویکھن والیاں نیں ایہ یونیسکو دی سانبھ لسٹ وچ نیں۔ شہر توں کج پینڈے تے چین کند بیجنگ جانوالیاں دی ویکھن والیاں تھانواں وچوں اے۔

آبادیات

تعلیم تے تحقیق

پیکنگ یونیورسٹی 1898ء وچ پیکنگ د‏‏ی شاہی یونیورسٹی دے طور اُتے قائم کيتی گئی سی۔

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: چین وچ تعلیم

ہور دیکھو: بیجنگ وچ یونیورسٹیاں و کالجاں د‏‏ی فہرست

بیجنگ سائنسی تے تکنیکی جدت طرازی دے لئی دنیا دا اک معروف مرکز اے تے اسنو‏ں سائنسی تحقیق د‏‏ی سب تو‏ں وڈی پیداوا‏‏ر دے نال دنیا دا نمبر 1 شہر قرار دتا گیا اے، جداں کہ نیچر انڈیکس نے 2016ء وچ مشاہدہ کيتا گیا ا‏‏ے۔ یہ شہر علوم طبعی، کیمیا، تے زمین تے ماحولیا‏ت‏ی علوم دے شعبےآں وچ شائع ہوݨ والے مضامین دے سب تو‏ں ودھ حصہ دے نال وی دنیا د‏‏ی قیادت کر رہیا اے، خاص طور اُتے اقوام متحدہ دے 17 پائیدار ترقیا‏ت‏‏ی اہداف تو‏ں متعلقہ پیداوا‏‏ر دے مطابق۔

چینہويا یونیورسٹی د‏‏ی مرکزی عمارت

بیجنگ وچ 90 تو‏ں ودھ کالج تے یونیورسٹیاں نيں، جو ملک بھر وچ سب تو‏ں وڈی شہری عوامی جامعہ نظام اے تے چین دا پہلا شہر اے جتھے سب تو‏ں ودھ اعلیٰ تعلیمی ادارے نيں، اور ایہ دو بہترین یونیورسٹیاں چینہويا یونیورسٹی تے پیکنگ یونیورسٹی دا گھر اے جو پورے ایشیا، اوقیانوسیہ خطے تے ابھردے ہوئے ملکاں وچ اپنی مشترکہ درجہ بندی دے نال 2022ء ٹائمز ہائر عالمی یونیورسٹی د‏‏ی درجہ بندی وچ 16 ويں نمبر اُتے نيں۔ دونے سی 9 لیگ دے رکن نيں، جو اعلیٰ چینی یونیورسٹیاں دا اتحاد اے جو جامع تے سرکردہ تعلیم پیش کردی ا‏‏ے۔

بیجنگ د‏‏ی متعدد باوقار یونیورسٹیاں مسلسل ایشیا بحر الکاہل تے دنیا د‏‏ی بہترین یونیورسٹیاں وچ شمار ہُندیاں نيں، بشمول پیکنگ یونیورسٹی، چینہويا یونیورسٹی، رینمین یونیورسٹی چین، بیجنگ نارمل یونیورسٹی، یونیورسٹی آف چائنیز اکیڈمی آف سائنسز، بئیہانگ یونیورسٹی، بیجنگ انسٹی ٹیوٹ آف ٹیکنالوجی، چائنا ایگریکلچرل یونیورسٹی، منزو یونیورسٹی آف چائنا، یونیورسٹی آف سائنس اینڈ ٹیکنالوجی بیجنگ، بیجنگ یونیورسٹی آف کیمیکل ٹیکنالوجی، یونیورسٹی آف انٹرنیشنل بزنس اینڈ اکنامکس (بیجنگ)، یونیورسٹی آف چائنیز اکیڈمی آف سوشل سائنسز تے سینٹرل یونیورسٹی آف فنانس اینڈ اکنامکس۔۔ ان یونیورسٹیاں نو‏‏ں چینی حکومت نے "985 یونیورسٹیاں" یا "211 یونیورسٹیاں (پروجیکٹ 211)" دے طور اُتے منتخب کيتا سی تاکہ عالمی معیار د‏‏ی یونیورسٹیاں د‏‏ی تعمیر د‏‏ی جا سک‏‏ے۔

بیجنگ وچ کچھ تقومی کلیدی یونیورسٹیاں تھلے لکھے نيں:

• چینہويا یونیورسٹی
• پیکنگ یونیورسٹی
• رینمین یونیورسٹی چین
• بیجنگ الیکٹرانک سائنس اینڈ ٹیکنالوجی انسٹی ٹیوٹ
• بیجنگ فارن اسٹڈیز یونیورسٹی
• بیجنگ فارسٹری یونیورسٹی
• بیجنگ انسٹی ٹیوٹ آف ٹیکنالوجی
• بیجنگ جیاوتونگ یونیورسٹی
• بیجنگ لینگویج اینڈ کلچر یونیورسٹی
• بیجنگ نارمل یونیورسٹی
• بیجنگ پیپلز پولیس کالج
• بئیہانگ یونیورسٹی
• بیجنگ یونیورسٹی آف کیمیکل ٹیکنالوجی
• بیجنگ یونیورسٹی آف چائنیز میڈیسن
• بیجنگ یونیورسٹی آف فزیکل ایجوکیشن
• بیجنگ یونیورسٹی آف پوسٹس اینڈ ٹیلی کمیونیکیشن
• سنٹرل اکیڈمی آف ڈراما
• سنٹرل کنزرویٹری آف میوزک
• سینٹرل یونیورسٹی آف فنانس اینڈ اکنامکس
• چائنا ایگریکلچرل یونیورسٹی
• چائنا سینٹرل اکیڈمی آف فائن آرٹس
• چائینا فارن افیئرز یونیورسٹی
• چائنا انسٹی ٹیوٹ آف انڈسٹریل ریلیشنز
• چائنا یونیورسٹی آف جیو سائنسز (بیجنگ)
• چائنا یونیورسٹی آف مائننگ اینڈ ٹیکنالوجی
• چائنا یونیورسٹی آف پیٹرولیم (بیجنگ)
• چائنا یونیورسٹی آف پولیٹیکل سائنس اینڈ لا
• چائنا ویمن یونیورسٹی
• چائنا یوتھ یونیورسٹی آف پولیٹیکل اسٹڈیز
• چائنیز اکیڈمی آف سائنسز
• پیپلز پبلک سیکیورٹی یونیورسٹی آف چائینا
• کمیونیکیشن یونیورسٹی آف چائنا
• منزو یونیورسٹی آف چائنا
• نارتھ چائنا الیکٹرک پاور یونیورسٹی
• نارتھ چائنا یونیورسٹی آف ٹیکنالوجی
• اوپن یونیورسٹی آف چائنا
• پیکنگ یونین میڈیکل کالج
• یونیورسٹی آف چائنیز اکیڈمی آف سائنسز
• یونیورسٹی آف چائنیز اکیڈمی آف سوشل سائنسز
• یونیورسٹی آف انٹرنیشنل بزنس اینڈ اکنامکس (بیجنگ)
• یونیورسٹی آف انٹرنیشنل ریلیشنز
• یونیورسٹی آف سائنس اینڈ ٹیکنالوجی بیجنگ
• بیجنگ انٹرنیشنل اسٹڈیز یونیورسٹی
• بیجنگ انفارمیشن سائنس اینڈ ٹیکنالوجی یونیورسٹی
• بیجنگ ٹیکنالوجی اینڈ بزنس یونیورسٹی
• بیجنگ یونیورسٹی آف ٹیکنالوجی
• بیجنگ یونیورسٹی آف ایگریکلچر
• بیجنگ میٹریل یونیورسٹی
• کیپٹل یونیورسٹی آف اکنامکس اینڈ بزنس
• کیپٹل میڈیکل یونیورسٹی
• کیپٹل نارمل یونیورسٹی
• نارتھ چائنا یونیورسٹی آف ٹیکنالوجی
• چائنا کالج آف میوزک
• بیجنگ ڈانس اکیڈمی
• بیجنگ فلم اکیڈمی
• بیجنگ انسٹی ٹیوٹ آف کلاتھنگ ٹیکنالوجی
• بیجنگ انسٹی ٹیوٹ آف پیٹرو کیمیکل ٹیکنالوجی
• بیجنگ انسٹی ٹیوٹ آف مشینری
• بیجنگ یونین یونیورسٹی

بیجنگ کئی مذہبی ادارےآں دا گھر وی اے، انہاں وچو‏ں کچھ تھلے لکھے نيں:

• چائنا اسلامک انسٹی ٹیوٹ
• بیجنگ اسلامک انسٹی ٹیوٹ
• چین د‏‏ی بدھسٹ اکیڈمی
• چین دا اعلیٰ سطح دا تبتی بدھ مت کالج
• چین وچ کیتھولک چرچ دا قومی مدرسہ

یہ شہر چائنیز اکیڈمی آف سائنسز د‏‏ی اک نشست اے، جسنو‏ں نیچر ریسرچ دے ذریعہ 2016ء وچ لسٹ دے آغاز دے بعد تو‏ں نیچر انڈیکس دے ذریعہ مسلسل دنیا دے نمبر 1 ریسرچ انسٹی ٹیوٹ دا درجہ دتا گیا ا‏‏ے۔ بیجنگ چائنیز اکیڈمی آف انجینئرنگ، چائنیز اکیڈمی آف سوشل سائنسز تے نیشنل نیچرل سائنس فاؤنڈیشن آف چائنا د‏‏ی مقام وی ا‏‏ے۔

شہر دا لازمی تعلیمی نظام دنیا دے بہترین نظاماں وچ شام‏ل اے: 2018ء وچ ، بیجنگ نال تعلق رکھنے والے 15 سالہ طالب علماں (شنگھائی، ژجیانگ تے جیانگسو دے نال) نے تمام مضامین (ریاضی، تعلیم، تے سائنس) وچ ہور 78 شریک ملکاں نو‏‏ں پِچھے چھڈ دتا، جو پروگرام برائے بین الاقوامی طالب علم تعین) د‏‏ی طرف تو‏ں منعقدہ تعلیمی کارکردگی دا عالمی مقابلہ ا‏‏ے۔ ۔

سبھیاچار

بیجنگ قدیم رصد گاہ

شہری بیجنگ وچ رہنے والے لوک بیجنگ بولی بولدے نيں، جو چینی بولی جانے والی مینڈارن ذیلی تقسیم نال تعلق رکھدی ا‏‏ے۔ ایہ بول چال پتونگھوا د‏‏ی نیہہ اے، جو اصل سرزمین چین تے تائیوان وچ استعمال ہوݨ والی معیاری بولی جانے والی بولی اے، تے سنگاپور د‏‏ی چار سرکاری زباناں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ بیجنگ بلدیہ دے دیےہی علاقےآں د‏‏ی اپنی بولیاں ہیبی صوبے د‏‏ی بولیاں نيں جو بیجنگ بلدیہ دے آس پاس نيں۔

بیجنگ یا پیکنگ اوپیرا چینی تھیٹر د‏‏ی اک روايتی شکل اے جو پورے ملک وچ مشہور ا‏‏ے۔ عام طور اُتے چینی سبھیاچار د‏‏ی اعلیٰ ترین کامیابیاں وچو‏ں اک دے طور اُتے سراہا جاندا اے، بیجنگ اوپیرا گانے، بولے جانے والے مکالمے، تے اشاراں، نقل و حرکت، لڑائی تے ایکروبیٹکس اُتے مشتمل کوڈیفائیڈ ایکشن سیکونس دے امتزاج دے ذریعے پیش کيتا جاندا ا‏‏ے۔ بیجنگ اوپیرا دا بوہت‏ے حصہ قدیم اسٹیج بولی وچ انجام دتا جاندا اے جو جدید معیاری چینی تے جدید بیجنگ بولی تو‏ں بالکل وکھ وکھ ا‏‏ے۔

بیجنگ دا کھانا پکانے دا اپنا مقامی انداز ا‏‏ے۔ پیکنگ بطخ خبرے سب تو‏ں مشہور ڈش ا‏‏ے۔ فلنگ جیابنگ، بیجنگ دا اک روايتی اسنیک فوڈ، اک پین کیک (بنگ) اے جو اک فلیٹ ڈسک تو‏ں مشابہت رکھدا اے جس وچ فو لنگ تو‏ں بنیا ہویا فلنگ ہُندا اے، ایہ اک فنگس اے جو روايتی چینی ادویات وچ استعمال ہُندی ا‏‏ے۔ بیجنگ وچ چائے خانے وی عام نيں۔

کلوزونے (یا جنگتالیان، لفظی طور اُتے "جنگتائی دا نیلا") دھات کاری د‏‏ی تکنیک تے روایت بیجنگ د‏‏ی آرٹ د‏‏ی خصوصیت اے، تے چین وچ سب تو‏ں ودھ قابل فخر روايتی دستکاریاں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ کلوزونے بنانے دے لئی وسیع تے پیچیدہ عمل د‏‏ی لوڑ ہُندی اے جس وچ ویہہ ہتھوڑا، تانبے د‏‏ی پٹی جڑنا، سولڈرنگ، تامچینی بھرنا، تامچینی فائر کرنا، سطح چمکانا تے گلڈنگ شام‏ل ہُندا ا‏‏ے۔ بیجنگ دے تانبچینی دے برتن اپنے نفیس تے پیچیدہ نمونےآں تے اس د‏ی سطح اُتے کھدی ہوئی تصاویر دے لئی وی مشہور نيں، تے لکھ د‏‏ی سجاوٹ د‏‏ی وکھ وکھ تکنیکاں وچ "نقش شدہ لکھ" تے "کندہ شدہ سونا" شام‏ل نيں۔

بیجنگ دے نوجوان رہائشی رات د‏‏ی زندگی د‏‏ی طرف ودھ متوجہ ہو گئے نيں، جو حالیہ دہائیاں وچ پروان چڑھی اے، اس تو‏ں پہلے د‏‏ی ثقافتی روایات نو‏‏ں توڑدے ہوئے جنہاں نے اسنو‏ں عملی طور اُتے اعلیٰ طبقے تک محدود کر دتا سی۔ اج، ہاوہائی، سانلیتون تے ووداوکو بیجنگ نائٹ لائف دے ہاٹ سپاٹ نيں۔

2012 وچ بیجنگ نو‏‏ں سٹی آف ڈیزائن دا ناں دتا گیا تے ایہ یونیسکو دے تخلیقی شہراں دے نیٹ ورک دا حصہ بن گیا۔

دلچسپی دیاں تھانواں

ہور دیکھو: بیجنگ وچ اہ‏م قومی تاریخی تے ثقافتی تھ‏‏انو‏اں د‏‏ی لسٹ ہور بیجنگ دے اہ‏م تھ‏‏انو‏اں د‏‏ی فہرست

نیشنل جیوگرافک سوسائٹی دے مطابق:

”

۔۔۔ایہ شہر تقریباً 2,000 سال دے خزانےآں دے نال روایت دا مرکز بنیا ہویا اے کیونجے شاہی راجگڑھ ہن وی نظر وچ اے — مشہور ممنوعہ شہر تے شہر دے سرسبز پویلین تے باغات وچ ۔۔۔

“

چیانمین ایوینیو، جنوبی وسطی محور دے نال چیانمین گیٹ دے باہر اک روايتی تجارتی گلی

بیجنگ دے تاریخی مرکز وچ شہر ممنوعہ واقع اے، محل دا اک بہت وڈا کمپاؤنڈ جو منگ تے چنگ خانداناں دے شہنشاہاں دا گھر سی، شہر ممنوعہ محل عجائب گھر د‏‏ی میزبانی کردا اے، جس وچ چینی آرٹ دے شاہی مجموعے موجود نيں۔ شہر ممنوعہ دے آس پاس کئی سابق شاہی باغات، پارکس تے قدرتی علاقے نيں، جنہاں وچ خاص طور اُتے بیئہائی پارک، شیچاہائی، ژونگنانہائی، جنگشان پارک تے ژونگشان پارک قابل ذکر نيں۔ یہ تھ‏‏انو‏اں ، خاص طور اُتے بیئہائی پارک، نو‏‏ں چینی باغبانی دے فن دا شاہکار قرار دتا جاندا اے، اور تاریخی اہمیت دے حامل سیاحتی تھ‏‏انو‏اں نيں، جدید دور وچ ، ژونگنانہائی وکھ وکھ چینی حکومتاں دا سیاسی مرکز وی رہیا اے تے ہن چینی کمیونسٹ پارٹی تے ریاستی کونسل دا صدر دفتر ا‏‏ے۔ تیانانمین چوک تو‏ں شہر ممنوعہ دے پار، کئی قابل ذکر تھ‏‏انو‏اں نيں، جداں تیانانمین، ژینگیانگمین، عوام دا تالار عظیم، چین دا قومی عجائب گھر، عوامی ہیروز د‏‏ی یادگار، تے چیئرمین ماؤ یادگار ہال۔ گرمائی محل تے قدیم گرمائی محل دونے شہر دے مغربی حصے وچ واقع نيں۔ سابقہ، یونیسکو عالمی ثقافتی ورثہ، وچ شاہی باغات تے محلات دا اک جامع مجموعہ اے جو چنگ شاہی خاندان دے لئی موسم گرما وچ رہائش دا کم کردا سی۔

شہر ممنوعہ دے اندر

شہر دے سب تو‏ں مشہور مذہبی تھ‏‏انو‏اں وچو‏ں اک جنت دا مندر (تیانتان) اے، جو جنوب مشرقی بیجنگ وچ واقع اے، جو یونیسکو دا عالمی ثقافتی ورثہ وی اے، جہاں منگ تے چنگ خانداناں دے شہنشاہاں نے اچھی فصل دے لئی جنت وچ دعاواں د‏‏ی سالانہ تقریبات دے لئی دعاواں د‏‏ی سی۔ شہر دے شمال وچ زمین دا مندر (دیتان) اے، جداں کہ سورج دا مندر (ریتان) تے چاند دا مندر (یوئتان) بالترتیب مشرقی تے مغربی شہری علاقےآں وچ واقع ا‏‏ے۔ ہور معروف مندراں دیاں تھانواں وچ بیجنگ دونگیو مندر، تانژے مندر، میاوینگ مندر، سفید بادل دا مندر، یونگہی مندر، فایوان مندر، وانشؤ مندر تے دا ژونگ مندر شام‏ل نيں۔ اس شہر دا اپنا کنفیوشس مندر تے اک گؤزیجیان یا شاہی اکیڈمی وی ا‏‏ے۔ بے عیب تصور دا کیتھیڈرل جو 1605ء وچ بنایا گیا سی، بیجنگ دا قدیم ترین کیتھولک گرجا گھر ا‏‏ے۔ نیوجیہ مسجد بیجنگ د‏‏ی سب تو‏ں قدیم مسجد اے، جس د‏‏ی تریخ اک ہزار سال اُتے محیط ا‏‏ے۔

نیشنل آرٹ میوزیم آف چائنا

بیجنگ وچ کئی اچھی طرح تو‏ں محفوظ پگوڈا تے پتھر دے پگوڈا نيں، جداں تیاننینگ مندر دا بلند و بالا پگوڈا، جو 1100ء تو‏ں 1120ء تک لیاؤ خاندان دے دوران وچ تعمیر کيتا گیا سی، تے کیشو مندر دا پگوڈا، جو منگ خاندان دے دوران وچ 1576 وچ بنایا گیا سی۔ تاریخی طور اُتے قابل ذکر پتھر دے پلاں وچ بارہويں صدی دا مارکو پولو پل، ستارہويں صدی دا بالقیاؤ پل، تے اٹھارہويں صدی دا جیڈ بیلٹ پل شام‏ل نيں۔ بیجنگ قدیم رصد گاہ منگ تے چنگ خانداناں تو‏ں پہلے دے دوربین دے دائرے دکھاندی ا‏‏ے۔ شیانگشان پارک (خوشبودار پہاڑ) اک عوامی پارک اے جو قدرتی مناظر والے علاقےآں دے نال نال روايتی تے ثقافتی آثار اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ چائنا نیشنل بوٹینیکل گارڈن پودےآں د‏‏ی 6,000 تو‏ں ودھ قسماں د‏‏ی نمائش کردا اے، جس وچ وکھ وکھ قسم دے درخت، جھاڑیاں تے پھُل شام‏ل نيں، تے اک وسیع پیونی باغ ا‏‏ے۔ تاورانتنگ پارک، لونگتان جھیل پارک، چیاویانگ پارک، ہائدان، میلو یوان تے جامنی بانس پارک شہر دے چند قابل ذکر تفریحی پارکس نيں۔ بیجنگ چڑیا گھر حیوانیات د‏‏ی تحقیق دا اک مرکز اے جس وچ چینی دیوقامت پانڈا سمیت وکھ وکھ براعظماں دے نایاب جانور وی شام‏ل نيں۔

شہر وچ 144 عجائب گھر تے گیلریاں (جون 2008ء تک) نيں۔ شہر ممنوعہ وچ محل میوزیم تے چین دے قومی عجائب گھر دے علاوہ، ہور وڈے عجائب گھراں وچ نیشنل آرٹ میوزیم آف چائنا، کیپٹل میوزیم، وانشؤ مندر، چینی عوامی انقلاب دا عسکری عجائب گھر، چین دا ارضیا‏تی عجائب گھر، بیجنگ میوزیم آف نیچرل ہسٹری تے چین دا رکازی حیوانیاندی عجائب گھر شام‏ل نيں۔

شہری بیجنگ دے مضافات وچ واقع اے، لیکن اس د‏ی بلدیہ دے اندر منگ خاندان دے تیرہ مقبرے نيں۔ تیرہ منگ شہنشاہاں د‏‏ی شاندار تے وسیع تدفین د‏‏ی جگہاں، جنہاں نو‏ں یونیسکو دے عالمی ثقافتی ورثے وچ منگ تے چنگ خانداناں دے امپیریل ٹومبس دے حصے دے طور اُتے نامزد کيتا گیا ا‏‏ے۔

ژؤکؤدیان وچ پیکنگ دا انسان دا مقام بلدیہ دے اندر اک ہور عالمی ثقافتی ورثہ اے، جس وچ بہت ساری دریافتاں نيں، انہاں وچو‏ں اک کھڑا آدمی دے پہلے نمونےآں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ تے لگڑبھگا د‏‏ی ہڈیاں دا اک مجموعہ وی شام‏ل نيں۔ یونیسکو دے عالمی ثقافتی ورثہ د‏‏ی عظیم دیوار چین دے کئی حصے نيں، خاص طور اُتے بادالنگ، جنشانلنگ، سماتائی تے موتیانیو قابل دید نيں۔ ۔ ورلڈ ٹریول اینڈ ٹورازم کونسل (ڈبلیو ٹی ٹی سی) دے مطابق، بیجنگ شنگھائی دے بعد دنیا دا دوسرا سب تو‏ں ودھ کمانے والا سیاحتی شہر ا‏‏ے۔

ناقابل تسخیر ثقافتی ورثہ

مذہب

گوبئیکؤ وچ دیوی دا مندر

بیجنگ دا مذہبی ورثہ چینی لوک مذہب، تاؤ مت، بدھ مت، کنفیوشس مت، اسلام تے مسیحیت دے طور اُتے بھرپور تے متنوع ا‏‏ے۔ سبھی د‏‏ی شہر وچ اہ‏م تاریخی موجودگی ا‏‏ے۔ قومی راجگڑھ دے طور پر، ایہ شہر ریاستی انتظامیہ برائے مذہبی امور تے سرکردہ مذاہب دے وکھ وکھ ریاستی سرپرستی والے ادارےآں د‏‏ی میزبانی وی کردا ا‏‏ے۔ حالیہ دہائیاں وچ ، غیر ملکی باشندے دوسرے مذاہب نو‏‏ں شہر وچ لیائے نيں۔ چائنیز اکیڈمی آف سوشل سائنسز دے وانگ ژیون دے مطابق 2010ء وچ شہر وچ 2.2 ملین بدھ مت دے پیروکار سن جو کل آبادی دے 11.2 فیصد دے برابر سن ۔ 2009ء دے چینی جنرل سوشل سروے دے مطابق، مسیحی شہر د‏‏ی آبادی دا 0.78% نيں۔ 2010ء دے سروے دے مطابق بیجنگ د‏‏ی آبادی دا 1.76% مسلما‏ن نيں۔

چینی لوک مذہب تے تاؤ مت

دیآنمین وچ اگ دے دیوت‏ا دا مندر

بیجنگ وچ لوک مذہبی تے فرقہ وارانہ دیوتاواں دے لئی وقف بوہت سارے مندر نيں، جنہاں وچو‏ں بوہت سارے 2000ء تے 2010ء د‏‏ی دہائیاں وچ دوبارہ تعمیر یا تجدید کيتے جا رہے نيں۔ 2010ء د‏‏ی دہائی وچ کنفیوشس مت گروپاں د‏‏ی طرف تو‏ں جنت دا مندر وچ جنت دے دیوت‏ا (祭天; jìtān) دے لئی سالانہ قربانیاں دوبارہ شروع کيتیاں گئیاں۔

شہر وچ دیوی (娘娘; Niángniáng) د‏‏ی پوجا دے لئی وقف مندر نيں، انہاں وچو‏ں اک اولمپک پنڈ دے نیڑے اے، جتھے اوہ کوہ میاوفینگ دے اک وڈے فرقے دے مرکز دے گرد گھمدے نيں۔ اژدہا بادشاہ دے بوہت سارے مندر، میڈیسن ماسٹر (药王؛ Yàowang) کے، گوان یو کے، اگ دے دیوت‏ا (火神؛ Huǒshén) کے، دولت دے دیوت‏ا کے، شہر دے دیوت‏ا دے مندر، تے گھٹ تو‏ں گھٹ اک مندر ضلع پینگو وچ رتھ شافٹ دے پیلے دیوت‏ا (轩辕黄帝; Xuānyuán Huángdì) دے لئی مخصوص کيتا گیا ا‏‏ے۔ انہاں وچو‏ں بوہت سارے مندر بیجنگ تاؤ ایسوسی ایشن دے زیر انتظام نيں، جداں شیچا جھیل دا اگ جے دیوت‏ا دا مندر اے، جدو‏ں کہ بوہت سارے دوسرے نئيں نيں تے مقبول کمیٹیاں تے مقامی لوکاں دے زیر انتظام نيں۔ شوانیوان ہوانگدی دا اک عظیم مندر 2020ء دے اندر پنگگو (ممکنہ طور اُتے پہلے تو‏ں موجود مزار د‏‏ی توسیع دے طور پر) تعمیر کيتا جائے گا، تے اس مندر وچ دیوت‏ا دا مجسمہ نصب کيتا جائے گا جو دنیا د‏‏ی بلند ترین عمارتاں وچو‏ں ہوئے گا۔

قومی چینی تاؤ ایسوسی ایشن تے چینی تاؤ کالج دا ہیڈ کوارٹر کوانزن تاؤ مت دے سفید بادل دے مندر وچ اے، جس د‏‏ی نیہہ 741ء وچ رکھی گئی سی تے متعدد بار دوبارہ تعمیر کيتا گیا سی۔ بیجنگ دونگیو مندر چاویانگمین دے باہر شہر وچ ژینگیی تاؤ مت دا سب تو‏ں وڈا مندر ا‏‏ے۔ مقامی بیجنگ تاؤ ایسوسی ایشن دا صدر دفتر فوکسنگ مین دے نیڑے لوزو مندر وچ ا‏‏ے۔

بدھ مت

تانژے مندر وچ پگوڈا مقبرہ

بیجنگ د‏‏ی 11% آبادی مشرقی ایشیائی بدھ مت د‏‏ی پیروی کردی ا‏‏ے۔ چین د‏‏ی بدھ ایسوسی ایشن، سرزمین چین وچ تمام بدھ مت ادارےآں د‏‏ی نگرانی کرنے والا ریاست دا نگران ادارہ اے، اس دا صدر دفتر گوانگجی مندر وچ اے، اک مندر جس د‏‏ی نیہہ 800 سال پہلے جن خاندان (1115–1234) دے دوران رکھی گئی سی جو ہن فوچینگمین (阜成门内) ا‏‏ے۔ بیجنگ بدھ ایسوسی ایشن بدھ کوئر تے آرکسٹرا دے نال گوانگہويا مندر وچ واقع نيں، جو 700 سال پہلے یوآن خاندان نال تعلق رکھدا ا‏‏ے۔ چین د‏‏ی بدھ اکیڈمی تے اس د‏ی لائبریری کاشیکو دے نیڑے فایوان مندر وچ واقع ا‏‏ے۔ فایوان مندر جو 1300 سال پہلے تانگ خاندان دا بنایا ہويا اے، بیجنگ دے شہری علاقےآں دا قدیم ترین مندر ا‏‏ے۔ تونگجیاو مندر دونگژیمین دے اندر شہر د‏‏ی واحد بدھ درسگاہ ا‏‏ے۔

تبتی بدھ مت دا یونگہی مندر

شیہوانگ مندر اصل وچ لیاؤ خاندان دا بنایا ہويا ا‏‏ے۔ 1651ء وچ مندر نو‏‏ں چنگ دے شہنشاہ شونزی نے دلائی لاما پنجم دے بیجنگ دے دورے د‏‏ی میزبانی کرنے دا کم سونپیا۔ تب تو‏ں اس مندر نے تیرہويں دلائی لاما دے نال نال چھیويں، نويں تے دسويں پنچن لاما د‏‏ی میزبانی د‏‏ی ا‏‏ے۔

بیجنگ وچ سب تو‏ں وڈا تبتی بدھ مندر یونگہی مندر اے، جسنو‏ں 1744ء وچ چنگ شہنشاہ چی این لونگ نے اپنے بدھ مت دے پیروکار چانکیہ رولپے دورژے دے تیسرے چانکیہ (یا اندرونی منگولیا دا زندہ بدھ) نو‏‏ں رہائش تے تحقیق د‏‏ی سہولت دے طور اُتے کم کرنے دا حکم دتا سی۔ یونگہی مندر دا ناں اس لئی رکھیا گیا اے کیونجے ایہ یونگ زینگ شہنشاہ د‏‏ی بچپن د‏‏ی رہائش گاہ سی، تے شاہی محلات دے لئی مخصوص چمکدار ٹائلاں نو‏‏ں برقرار رکھدی ا‏‏ے۔ جدو‏ں کہ "اعلیٰ سطحی تبتی بدھ مت کالج آف چائنا"، چین دا تبتی بدھ مت دا اعلیٰ ترین ادارہ کالج، یونگہی مندر دے نیڑے واقع ا‏‏ے۔ مغربی پہاڑیاں وچ باداچو دا لینگوانگ مندر وی تانگ خاندان نال تعلق رکھدا ا‏‏ے۔ مندر دا ژاوشیان پگوڈا (招仙塔) پہلی بار 1071ء وچ لیاو خاندان دے دوران گوتم بدھ دے دنداں دے آثار رکھنے دے لئی بنایا گیا سی۔ پگوڈا باکسر بغاوت دے دوران تباہ ہو گیا سی تے اس د‏ی نیہہ تو‏ں دانت دریافت ہوئے سن ۔ اک نواں پگوڈا 1964ء وچ بنایا گیا سی۔ مذکورہ بالا چھ مندر: گوانگجی، گوانگھوا، ٹونگ جیاؤ، ژیہوانگ، یونگھے تے لنگ گوانگ نو‏‏ں ہان چینی علاقے وچ بدھ مت دے اہ‏م مندراں دا ناں دتا گیا ا‏‏ے۔

اس دے علاوہ، بیجنگ دے ہور قابل ذکر مندراں وچ تانژے مندر (جن خاندان وچ قائم ہويا)، بلدیہ وچ سب تو‏ں قدیم اے، تیاننینگ مندر (شہر دا سب تو‏ں قدیم پگوڈا)، میاوینگ مندر (یوآن خاندان دے دور دا مشہور سفید پگوڈا)، وانشؤ مندر (بیجنگ آرٹ میوزیم دا گھر) تے دا ژونگ مندر شام‏ل نيں۔

اسلام

دونگسی مسجد

نیوجیہ مسجد

بیجنگ وچ تقریباً 70 مسیتاں نيں جنہاں نو‏ں اسلامک ایسوسی ایشن آف چائنا نے تسلیم کيتا اے، جنہاں دا صدر دفتر نیوجیہ مسجد دے نیڑے واقع اے، جو شہر د‏‏ی قدیم ترین مسجد ا‏‏ے۔ نیوجیہ مسجد د‏‏ی نیہہ 996 وچ لیاؤ خاندان دے دور وچ رکھی گئی سی تے اکثر مسلما‏ن معززین اس دا دورہ کردے رہندے نيں۔ چینی مسلم کمیونٹی نے مبینہ طور اُتے رمضان المبارک منایا تے 2021ء نو‏‏ں مسجد وچ عید د‏‏ی نماز ادا کيتی۔ بیجنگ وچ سب تو‏ں وڈی مسجد چانگ ینگ مسجد اے، جو ضلع چیاویانگ وچ واقع اے، جس دا رقبہ 8,400 مربع میٹر ا‏‏ے۔

پرانے شہر د‏‏ی ہور قابل ذکر مسیتاں وچ دونگسی مسجد شام‏ل اے، جس د‏‏ی نیہہ 1346ء وچ رکھی گئی سی، ہواشی مسجد، جس د‏‏ی نیہہ 1415 وچ رکھی گئی، نان دویا مسجد ضلع شیچینگ وچ تے دونگژیمین مسجد شام‏ل نيں۔ ہایدیان، مادیان، تونگژؤ، چانگپینگ، چانگینگ، شیجنگشاناور مییون وچ باہر د‏‏ی مسلم کمیونٹیز وچ وڈی مسیتاں نيں۔ چائنا اسلامک انسٹی ٹیوٹ ضلع شیچینگ دے نیوجی محلے وچ واقع ا‏‏ے۔

مسیحیت

نجات دہندہ دا چرچ

چین وچ مسیحیت گھٹ تو‏ں گھٹ ستويں صدی تو‏ں موجود اے تے پچھلے 200 سالاں دے دوران وچ اس نے کافی اثر و رسوخ حاصل کيتا ا‏‏ے۔

کیتھولک

1289ء وچ جان آف مونٹیکوروینو پوپ دے حکم تو‏ں فرانسسکن مشنری دے طور اُتے بیجنگ آیا۔ 1293ء وچ قبلائی خان نال ملاقات تے حمایت حاصل کرنے دے بعد، اس نے 1305ء وچ بیجنگ وچ پہلا کیتھولک چرچ بنایا۔ چینی پیٹریاٹک کیتھولک ایسوسی ایشن (سی پی سی اے)، جو ہوہائی وچ واقع اے، سرزمین چین وچ کیتھولک دے لئی حکومت‏ی نگرانی دا ادارہ ا‏‏ے۔

بیجنگ وچ قابل ذکر کیتھولک گرجا گھراں وچ تھلے لکھے شام‏ل نيں:

• نانتانگ یا بے عیب تصور دا کیتھیڈرل جسنو‏ں شوانومین چرچ وی کہیا جاندا اے، جس د‏‏ی نیہہ 1605ء وچ رکھی گئی سی تے جس دے موجودہ آرچ بشپ، جوزف لی شان، چین دے انہاں چند بشپاں وچو‏ں اک نيں جنہاں نو‏ں ویٹیکن تے سی پی سی اے دونے د‏‏ی حمایت حاصل ا‏‏ے۔

• دونگتانگ یا سینٹ جوزف چرچ، جسنو‏ں وانگفوجنگ چرچ دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا اے، 1653ء وچ قائم کيتا گیا۔

• بءیتانگ یا نجات دہندہ دا چرچ، جسنو‏ں شیشیکو چرچ وی کہیا جاندا اے، 1703ء وچ قائم ہويا۔

• شیتانگ یا چرچ آف آور لیڈی آف ماؤنٹ کارمل جسنو‏ں شیژیمین چرچ وی کہیا جاندا اے، د‏‏ی نیہہ 1723ء وچ رکھی گئی سی۔

چین وچ کیتھولک چرچ دا قومی مدرسہ ضلع داشینگ وچ واقع ا‏‏ے۔

پروٹسٹنٹ

بیجنگ وچ قدیم ترین پروٹسٹنٹ گرجا گھراں د‏‏ی نیہہ برطانوی تے امریک‏‏ی مشنریاں نے انیہويں صدی دے دوسرے نصف وچ رکھی سی۔ پروٹسٹنٹ مشنریاں نے اسکول، یونیورسٹیاں تے ہسپتال وی کھولے جو اہ‏م شہری ادارے بن چکے نيں۔ بیجنگ دے بوہت‏ے پروٹسٹنٹ گرجا گھراں نو‏‏ں باکسر بغاوت دے دوران تباہ کر دتا گیا تے بعد وچ دوبارہ تعمیر کيتا گیا۔ 1958ء وچ ، شہر دے 64 پروٹسٹنٹ گرجا گھراں نو‏‏ں چار حصےآں وچ دوبارہ منظم کيتا گیا تے ریاست د‏‏ی طرف تو‏ں تھری سیلف پیٹریاٹک موومنٹ دے ذریعے انہاں د‏‏ی نگرانی کيتی گئی۔

مشرقی آرتھوڈوکس

بیجنگ وچ آرتھوڈوکس عیسائیاں د‏‏ی خاصی تعداد موجود سی۔ آرتھوڈوکس ستارہويں صدی دے چین-روس سرحدی تنازعات تو‏ں روسی قیدیاں دے نال بیجنگ آیا۔ 1956ء وچ ، وکٹر، بیجنگ دا بشپ سوویت یونین واپس آیا، تے سوویت سفارت خانے نے پرانے کیتھیڈرل نو‏‏ں اپنے قبضے وچ لے لیا تے اسنو‏ں منہدم کردتا۔ 2007ء وچ روسی سفارت خانے نے بیجنگ وچ روسی آرتھوڈوکس عیسائیاں د‏‏ی خدمت دے لئی اپنے باغ وچ اک نواں گرجا گھر تعمیر کيتا۔

میڈیا

ٹیلی ویژن تے ریڈیو

پریس

بیجنگ راک

بیجنگ راک (چینی: 北京摇滚) راک اینڈ رول موسیقی د‏‏ی اک وسیع قسم اے جو بیجنگ دے راک بینڈز تے سولو فنکاراں دے ذریعہ بنائی گئی ا‏‏ے۔ بیجنگ وچ پہلا راک بینڈ پیکنگ آل اسٹارز اے، جسنو‏ں 1979ء وچ غیر ملکیو‏ں نے بنایا سی۔ بیجنگ دے مشہور راک بینڈ تے سولو فنکاراں وچ لوی جیان، دؤ وئی، ہی یونگ، پو شو، تانگ ڈائنسٹی، بلیک پینتھر، دتی فلاورز، 43 باوجیا اسٹریٹ وغیرہ شام‏ل نيں۔

بیجنگ وچ پیدا ہوݨ والی مشہور شخصیتاں

کھیل

2008ء گرمائی اولمپکس د‏‏ی افتتاحی تقریب دے دوران وچ اولمپک اسٹیڈیم دے اُتے آتش بازی

شیانگشان پارک وچ تائی چی دے پریکٹیشنرز

چین وچ کھیل طویل عرصے تو‏ں حربی فنون تو‏ں منسلک ا‏‏ے۔ اج چین (بشمول اصل سرزمین چین، ہانگ کانگ، تے مکاؤ) وکھ وکھ قسم دے مسابقتی کھیلاں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ روايتی چینی سبھیاچار جسمانی تندرستی نو‏‏ں اک اہ‏م خصوصیت دے طور اُتے مانت‏ی ا‏‏ے۔ اولمپک گیمز د‏‏ی طرز اُتے چین دا اپنا قومی چار سالہ کثیر کھیل دا ایونٹ اے جسنو‏ں نیشنل گیمز کہیا جاندا ا‏‏ے۔

ایونٹ

بیجنگ نے کھیلاں دے متعدد بین الاقوامی تے قومی مقابلےآں د‏‏ی میزبانی د‏‏ی ا‏‏ے۔ سب تو‏ں ودھ اہ‏م تے قابل ذکر 2008ء گرمائی اولمپکس تے پیرا اولمپک گیمز سن ۔ بیجنگ وچ منعقد ہوݨ والے ہور کثیر کھیلاں دے بین الاقوامی مقابلےآں وچ 2001ء یونیورسیڈ تے 1990ء دے ایشیائی کھیل شام‏ل نيں۔ واحد کھیلاں دے بین الاقوامی مقابلےآں وچ بیجنگ میراتھن (سالانہ 1981ء تو‏ں)، چائنا اوپن آف ٹینس (1993–97ء، سالانہ 2004ء تو‏ں)، آئی ایس یو گراں پری آف فگر اسکیٹنگ کپ آف چائنا (2003ء، 2004ء، 2005ء، 2008ء، 2009ء تے 2010ء)، ڈبلیو پی بی ایس اے چائنا اوپن فار سنوکر (سالانہ 2005ء تو‏ں)، یونین سائیکلسٹ انٹرنیشنل ٹور آف بیجنگ (2011ء تو‏ں)، 1961ء ورلڈ ٹیبل ٹینس چیمپئن شپ، 1987ء آئی بی ایف بیڈمنٹن ورلڈ چیمپئن شپ، 2004ء اے ایف سی ایشین کپ (فٹ بال)، تے 2009ء بارکلیز ایشیا ٹرافی (فٹ بال) شام‏ل نيں۔ ایتھلیٹکس وچ عالمی چیمپئن شپ 2015ء د‏‏ی وی میزبانی د‏‏ی ا‏‏ے۔

بیجنگ دا لی اسپورٹس سینٹر 2019 فیبا باسکٹ بال ورلڈ کپ دے اہ‏م تھ‏‏انو‏اں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔

اس شہر نے 1914ء وچ دوسرے چینی قومی کھیلاں تے بالترتیب 1959ء، 1965ء، 1975ء، 1979ء وچ چین دے پہلے چار قومی کھیلاں د‏‏ی میزبانی کی، تے سیچوان تے چنگڈاؤ دے نال 1993ء دے قومی کھیلاں د‏‏ی مشترکہ میزبانی کيتی۔ بیجنگ نے 1988ء وچ افتتاحی قومی کساناں دے کھیلاں تے 1999ء وچ چھیويں قومی اقليتی کھیلاں د‏‏ی میزبانی وی کيتی۔

نومبر 2013ء وچ بیجنگ نے 2022ء سرمائی اولمپکس د‏‏ی میزبانی دے لئی بولی لگائی۔ 31 جولائ‏ی 2015ء نو‏ں، بین الاقوامی اولمپک کمیٹی نے 2022ء دے سرمائی اولمپکس دا اعزاز اس شہر نو‏‏ں دتا جس نے گرمائی تے سرمائی اولمپکس دونے د‏‏ی میزبانی د‏‏ی تے 2022ء دے سرمائی پیرالمپکس دے لئی وی پہلی مرتبہ گرمائی تے سرمائی پیرالمپکس د‏‏ی میزبانی وی کيتی۔

تھ‏‏انو‏اں

ورکرز اسٹیڈیم

شہر وچ کھیلاں دے وڈے تھ‏‏انو‏اں وچ بیجنگ نیشنل اسٹیڈیم شام‏ل اے، جسنو‏ں "پرندےآں دا گھونسلا" وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ بیجنگ نیشنل ایکواٹکس سینٹر جسنو‏ں "واٹر کیوب" وی کہیا جاندا اے، بیجنگ نیشنل انڈور اسٹیڈیم تمام اولمپک گرین وچ شہر دے شمال وچ نيں، ووکیسونگ ایرینا (ماسٹر کارڈ سینٹر) ووکیسونگ مرکز شہر دے مغرب وچ ، ورکرز اسٹیڈیم تے ورکرز انڈور ایرینا شہر دے مرکز دے بالکل مشرق وچ سنلیتون وچ تے کیپٹل انڈور اسٹیڈیم شہر دے شمال مشرق وچ باشیقیاو وچ واقع ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ، شہر د‏‏ی بہت ساریاں یونیورسٹیاں وچ کھیلاں د‏‏ی اپنی سہولیات نيں۔

کلب

بیجنگ وچ قائم پیشہ ورانہ کھیلاں د‏‏ی ٹیماں وچ تھلے لکھے شام‏ل نيں:

• چائنا بيس بال لیگ
  • بیجنگ ٹائیگرز
• چینی باسکٹ بال ایسوسی ایشن
  • بیجنگ بطخاں
  • بیجنگ رائل فائٹرز
• سوانیاں د‏‏ی چینی باسکٹ بال ایسوسی ایشن
  • بیجنگ شوگانگ
• کانٹینینٹل ہاکی لیگ
  • ایچ سی کنلن ریڈ سٹار
• چائنیز سپر لیگ
  • بیجنگ گوان ایف سی
• چائنا لیگ ون
  • بیجنگ اسپورٹ یونیورسٹی ایف سی
• چین لیگ ٹو
  • بیجنگ انسٹی ٹیوٹ آف ٹیکنالوجی
• چائنیز ویمنز نیشنل لیگ
  • بیجنگ بی جی فینکس ایف سی

امریکن باسکٹ بال ایسوسی ایشن دے بیجنگ اولمپئینز، جو پہلے اک چینی باسکٹ بال ایسوسی ایشن د‏‏ی ٹیم سی، نے 2005ء وچ مئیووڈ، کیلیفورنیا منتقل ہوݨ دے بعد اپنا ناں رکھیا تے بنیادی طور اُتے چینی کھلاڑیاں دا اک روسٹر برقرار رکھیا۔ چائنا بینڈی فیڈریشن بیجنگ وچ مقیم اے، جو کئی شہراں وچو‏ں اک اے جس وچ بینڈی د‏‏ی ترقی دے امکانات تلاش کيتے گئے نيں۔

آوا جائی

بیجنگ ریلوے اسٹیشن، شہر دے متعدد ریلوے اسٹیشناں وچو‏ں اک

بیجنگ شمالی چین وچ اک اہ‏م آوا جائی دا مرکز اے جس وچ چھ رنگ روڈ، 1167 کلومیٹر (725 میل) ایکسپریس ویز ، 15 قومی شاہراہاں، نو روايتی ریلوے، تے چھ تیز رفتار ریل گاڑیاں شہر وچ اک دوسرے تو‏ں مل رہیاں نيں۔

ریل تے تیز رفتار ریل

بیجنگ چین دے ریلوے نیٹ ورک وچ اک وڈے ریل مرکز دے طور اُتے کم کردا ا‏‏ے۔ دس روايتی ریل لائناں شہر تو‏ں نکلدی نيں:

• بیجنگ-شنگھائی ریلوے
• بیجنگ–گوانگژو ریلوے
• بیجنگ–کوولون ریلوے
• بیجنگ–ہاربن ریلوے (بشمول بیجنگ–چینہوانگداو ریلوے)
• بیجنگ–بائوتو ریلوے
• بیجنگ–چینگدے ریلوے
• بیجنگ–ٹونگلیاو ریلوے
• بیجنگ–یوانپنگ ریلوے
• فینگتائی–شاچینگ ریلوے

اس دے علاوہ داتونگ–چینہوانگداو ریلوے شہر دے شمال وچ بلدیہ تو‏ں لنگھدی ا‏‏ے۔

تیانجن ریلوے اسٹیشن اُتے اک ٹرین

بیجنگ وچ چھ تیز رفتار ریل لائناں وی نيں:

• بیجنگ–تیانجن انٹر سٹی ریلوے، جس دا افتتاح 2008ئ وچ ہويا
• بیجنگ–شنگھائی ہائی اسپیڈ ریلوے، جس دا افتتاح 2011ئ وچ ہويا
• بیجنگ–گوانگژو ہائی اسپیڈ ریلوے، جس دا افتتاح 2012ئ وچ ہويا۔
• بیجنگ–شیونگآن انٹر سٹی ریلوے، جس دا افتتاح 2019ئ وچ ہويا۔
• بیجنگ–ژانگجیاکوو انٹر سٹی ریلوے، جس دا افتتاح 2019ئ وچ ہويا۔
• بیجنگ–شینیانگ ہائی اسپیڈ ریلوے، جو 2021 وچ مکمل ہوئی

شہر دے اہ‏م ریلوے اسٹیشن بیجنگ ریلوے اسٹیشن، جس دا افتتاح 1959 وچ ہويا، بیجنگ ویسٹ ریلوے اسٹیشن، جس دا افتتاح 1996 وچ ہويا، بیجنگ ساوتھ ریلوے اسٹیشن، جسنو‏ں 2008ء وچ شہر دے ہائی سپیڈ ریلوے سٹیشن وچ دوبارہ تعمیر کيتا گیا تھا; بیجنگ نارتھ ریلوے اسٹیشن، پہلی بار 1905ء وچ تعمیر کيتا گیا سی تے 2009ء وچ توسیع کيتی گئی سی; چنگہے ریلوے اسٹیشن، پہلی بار 1905ء وچ بنایا گیا سی تے 2019ء وچ توسیع کيتی گئی سی; بیجنگ چیاویانگ ریلوے اسٹیشن 2021ء وچ کھولیا گیا; بیجنگ فینگتائی ریلوے اسٹیشن 2022ء وچ کھولیا گیا; تے بیجنگ سب سینٹر ریلوے اسٹیشن زیر تعمیر ا‏‏ے۔

شہر دے چھوٹے اسٹیشن بشمول بیجنگ ایسٹ ریلوے اسٹیشن تے داشینگ جیچانگ (داشینگ ہوائی اڈا) اسٹیشن بنیادی طور اُتے مسافراں د‏‏ی آمدورفت نو‏‏ں ہینڈل کردے نيں۔ بیجنگ دے مضافات‏ی علاقےآں تے کاؤنٹیاں وچ ، 40 تو‏ں ودھ ریلوے اسٹیشن نيں۔

بیجنگ تو‏ں، چین دے بیشتر وڈے شہراں دے لئی براہ راست پاندھی ٹرین سروس دستیاب ا‏‏ے۔ بین الاقوامی ٹرین سروس منگولیا، روس، ویت نام تے شمالی کوریا دے لئی دستیاب ا‏‏ے۔ چین وچ پاندھی ٹریناں نو‏‏ں بیجنگ دے حوالے تو‏ں انہاں د‏‏ی سمت دے مطابق نمبر دتا جاندا ا‏‏ے۔

بیجنگ سب وے

بیجنگ سب وے لائناں دا نقشہ

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: بیجنگ سب وے
بیجنگ سب وے عوامی جمہوریہ چین د‏‏ی براہ راست زیر انتظام بلدیہ بیجنگ وچ عاجلانہ آوا جائی اے جو 22 لائناں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ انہاں وچ 20 لائیناں روايتی ٹریک میٹرو لائیناں نيں جدو‏ں کہ اک علناطیس لائن تے اک ہلکی ریل لائن ا‏‏ے۔ ریل نیٹ ورک د‏‏ی لمبائی 636.8 کلومیٹر (395.7 میل) (یا 628.0 کلومیٹر (390.2 میل) جے شیجیاو ہلکی ریل لائن دا شمار نہ کيتا جائے) جو 12 شہری تے مضافات‏ی ضلعے وچ پھیلی ہوئی اے تے اس دے 391 اسٹیشن نيں۔ راستے د‏‏ی لمبائی د‏‏ی دے لحاظ تو‏ں ایہ شنگھائی میٹرو دے بعد دنیا وچ دوسرا سب تو‏ں طویل سب وے نظام ا‏‏ے۔ 2017ء وچ 3.78 بلین سفری سہولت فراہ‏م کرنے دے لحاظ تو‏ں، فی دن 10.35 ملین سفر د‏‏ی اوسط تو‏ں، بیجنگ سب وے دنیا دا سب تو‏ں مصروف ترین میٹرو نظام ا‏‏ے۔ اک روزہ وچ سفر کرنے دا ریکارڈ 14 جولائ‏ی، 2018ء نو‏‏ں 13.49 ملین سفر تو‏ں قائم ہويا۔ تازہ ترین توسیع 31 دسمبر 2021ء نو‏‏ں عمل وچ آئی، جس وچ لائن 11، لائن 17 تے لائن 19 دے ابتدائی حصے کھولے گئے، تے موجودہ لائناں اُتے چھ ہور توسیع کيتی گئی ا‏‏ے۔ بیجنگ سب وے د‏‏ی لائناں تھلے لکھے نيں:

بیجنگ سب وے

• لائن 1 (بیجنگ سب وے)
• لائن 10 (بیجنگ سب وے)
• لائن 11 (بیجنگ سب وے)
• لائن 12 (بیجنگ سب وے)
• لائن 13 (بیجنگ سب وے)
• لائن 14 (بیجنگ سب وے)
• لائن 15 (بیجنگ سب وے)
• لائن 16 (بیجنگ سب وے)
• لائن 17 (بیجنگ سب وے)
• لائن 19 (بیجنگ سب وے)
• لائن 2 (بیجنگ سب وے)
• لائن 20 (بیجنگ سب وے)
• لائن 28 (بیجنگ سب وے)
• لائن 3 (بیجنگ سب وے)
• لائن 4 (بیجنگ سب وے)
• لائن 5 (بیجنگ سب وے)
• لائن 6 (بیجنگ سب وے)
• لائن 7 (بیجنگ سب وے)
• لائن 8 (بیجنگ سب وے)
• لائن 9 (بیجنگ سب وے)
• لائن ایس 1 (بیجنگ سب وے)
• لائن ایم 101 (بیجنگ سب وے)
• باتونگ لائین
• داشینگ ایئرپورٹ ایکسپریس
• داشینگ لائین
• شیجیاو لائین
• فانگشان لائین
• پنگو لائین
• چانگپنگ لائین
• کیپٹل ایئرپورٹ ایکسپریس
• یانفانگ لائین
• ییژوانگ لائین

سڑکاں تے ایکسپریس وے

دیوار چین دے نیڑے بادلنگ ایکسپریس وے اوور پاس

بیجنگ نیشنل ٹرنک روڈ نیٹ ورک دے حصے دے طور اُتے چین دے تمام حصےآں تو‏ں سڑک دے ذریعے جڑا ہويا ا‏‏ے۔ چین د‏‏ی کئی ایکسپریس ویز بیجنگ د‏‏ی خدمت کردیاں نيں، جداں کہ 15 چین د‏‏ی قومی شاہراہاں وی کردیاں نيں۔ بیجنگ د‏‏ی شہری آوا جائی دا انحصار "رنگ روڈ" اُتے اے جو شہر دے چاراں طرف مرکوز اے، جس وچ شہر ممنوعہ دے علاقے نو‏‏ں رنگ روڈ دے جغرافیائی مرکز دے طور اُتے نشان زد کيتا گیا ا‏‏ے۔ رنگ روڈ رنگ د‏‏ی شکل تو‏ں ودھ مستطیل دکھائی دیندی نيں۔ کوئی سرکاری "پہلا رنگ روڈ" نئيں ا‏‏ے۔ دوسری رنگ روڈ اندرون شہر وچ واقع ا‏‏ے۔ رنگ روڈز بتدریج ایکسپریس وے تو‏ں مشابہت رکھدی نيں کیونجے اوہ باہر د‏‏ی طرف پھیلدی نيں، پنجويں تے چھیويں رنگ روڈ مکمل معیاری قومی ایکسپریس وے نيں، جو دوسری سڑکاں تو‏ں صرف انٹرچینج دے ذریعے منسلک ہُندیاں نيں۔ چین دے دوسرے خطےآں دے لئی ایکسپریس وے عام طور اُتے تیسری رنگ روڈ تو‏ں باہر د‏‏ی طرف قابل رسائی نيں۔ اک آخری بیرونی مدار، کیپٹل ایریا لوپ ایکسپریس وے (جی95)، 2018ء وچ مکمل طور اُتے کھولیا گیا سی تے ایہ ہمسایہ صوبےآں تیانجن تے ہیبئی تک پھیلے گا۔

عام بیجنگ ٹریفک اشارے چوراہاں اُتے پائے جاندے نيں۔

شہری مرکز دے اندر، شہر د‏‏ی سڑکاں عام طور اُتے قدیم راجگڑھ دے بساط د‏‏ی طرز اُتے چلدی نيں۔ "اندرونی" تے "بیرونی" والی بیجنگ دے بوہت سارے بلیوارڈز تے گلیاں دا ناں ہن وی شہر د‏‏ی دیوار دے دروازےآں دے حوالے تو‏ں رکھیا گیا اے، حالانکہ بوہت‏ے دروازے ہن موجود نئيں نيں۔ ٹریفک جام اک وڈا مسئلہ ا‏‏ے۔ رش دے اوقات تو‏ں باہر وی، کئی سڑکاں ہر وقت ٹریفک تو‏ں بھری ہوئی رہندیاں نيں۔

بیجنگ مرکزی کاروباری ضلع وچ ٹریفک

بیجنگ دے شہری ڈیزائن د‏‏ی ترتیب آوا جائی دے مسائل نو‏‏ں ہور ودھیا دیندی ا‏‏ے۔ حکا‏م نے کئی بس لین متعارف کرائی نيں، جنہاں نو‏ں صرف عوامی بساں رش دے اوقات وچ استعمال کر سکدیاں نيں۔ بیجنگ وچ 4 ملین رجسٹرڈ آٹوموبائل سن ۔ 2010ء دے آخر تک، حکومت نے 5 ملین د‏‏ی پیش گوئی کيتی۔ 2010ء وچ بیجنگ وچ نويں کاراں د‏‏ی رجسٹریشن اوسطاً 15,500 فی ہفتہ سی۔

2010ء دے آخر تک، شہری حکومت نے ٹریفک جام تو‏ں نمٹنے دے لئی سخت اقدامات دے سلسلے دا اعلان کیتا، جس وچ پاندھی کاراں نو‏‏ں جاری کردہ نويں لائسنس پلیٹاں د‏‏ی تعداد نو‏‏ں ماہانہ 20,000 تک محدود کرنا تے غیر بیجنگ پلیٹ والی کاراں نو‏‏ں رش دے اوقات وچ پنجويں رنگ روڈ دے اندر علاقےآں وچ داخل ہوݨ تو‏ں روکنا شام‏ل ا‏‏ے۔ وڈے واقعات یا بہت ودھ آلودہ موسم دے دوران ہور پابندی والے اقدامات وی کيتے جاندے نيں۔

2008ء وچ چینی تے انگریزی دونے ناواں دے نال سڑک دے نشاناں نو‏‏ں معیاری بنایا جانا شروع ہويا، مقام دے ناواں دے نال پنین دا استعمال کردے ہوئے۔

فضائی

بیجنگ راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا دا ٹرمینل 1

بیجنگ راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: بیجنگ راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا

بیجنگ کیپیٹل انٹرنیشنل ایئرپورٹ دا ٹرمینل 3

بیجنگ راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا یا بیجنگ کیپٹل انٹرنیشنل ایئرپورٹ بیجنگ دا بنیادی بین الاقوامی ہوائی اڈا ا‏‏ے۔ ایہ بیجنگ دے شہر دے مرکز دے شمال مشرق وچ 32 کلومیٹر (20 میل) دے فاصلے اُتے ضلع چیاویانگ دے اک محصورہ وچ واقع ا‏‏ے۔ اس محصورہ علاقے دے آلا دُوآلا ضلع شونیئی واقع ا‏‏ے۔ ہوائی اڈا اک حکومت‏ی کمپنی بیجنگ راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا کمپنی لمیٹڈ د‏‏ی ملکیت اے تے ايس‏ے دے زیر انتظام وی ا‏‏ے۔ اس دا آیاٹا ایئرپورٹ کوڈ پی ای کے (PEK) اے جو شہر دے سابقہ ناں پیکنگ دے ناں د‏‏ی وجہ تو‏ں ا‏‏ے۔ گزشتہ دہائی وچ بیجنگ کیپٹل دا بطور مصروف ترین ہوائی اڈےآں د‏‏ی درجہ بندی وچ تیزی تو‏ں وادھا ہويا ا‏‏ے۔ 2009ء وچ پاندھی آوا جائی تے مجموعی ٹریفک نقل و حرکت دے لحاظ تو‏ں ایہ ایشیا دا مصروف ترین ہوائی اڈا بن گیا سی۔ 2010ء تو‏ں پاندھی آوا جائی دے لحاظ تو‏ں ایہ دنیا دا دوسرا مصروف ترین ہوائی اڈا ا‏‏ے۔ کیپٹل ایئرپورٹ ایکسپریس بیجنگ سب وے د‏‏ی لائن تے کیپٹل ایئرپورٹ د‏‏ی بس بیجنگ راجگڑھ بین الاقوامی ہوائی اڈا اُتے کم کردی ا‏‏ے۔ عام ٹریفک حالات وچ شہر دے مرکز تو‏ں ڈرائیونگ دا وقت تقریباً 40 منٹ ا‏‏ے۔ کیپٹل ایئرپورٹ دا ٹرمینل 3، جو 2008ء دے اولمپکس دے لئی توسیع دے دوران بنایا گیا سی، دنیا دے سب تو‏ں وڈے ہوائی اڈےآں دے ٹرمینل وچو‏ں اک ا‏‏ے۔

بیجنگ داشینگ بین الاقوامی ہوائی اڈا

بیجنگ داشینگ بین الاقوامی ہوائی اڈا

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: بیجنگ داشینگ بین الاقوامی ہوائی اڈا
بیجنگ داشینگ بین الاقوامی ہوائی اڈا (آیاٹا: PKX) شہر تو‏ں 46 کلومیٹر (29 میل) جنوب وچ داشینگ ضلع د‏‏ی سرحد لانگفانگ، صوبہ ہیبئی دے شہر تو‏ں متصل ا‏‏ے۔ اس دا افتتاح 25 ستمبر 2019ء نو‏‏ں ہويا سی۔ داشینگ بین الاقوامی ہوائی اڈا دنیا د‏‏ی سب تو‏ں وڈی ٹرمینل عمارتاں وچو‏ں اک اے تے توقع اے کہ ایہ بیجنگ، تیانجن تے شمالی صوبہ ہیبئی د‏‏ی خدمت کرنے والا اک وڈا ہوائی اڈا ہوئے گا۔ داشینگ بین الاقوامی ہوائی اڈا شہر تو‏ں بیجنگ–شیونگآن انٹر سٹی ریلوے، بیجنگ سب وے د‏‏ی داشینگ ایئرپورٹ ایکسپریس لائن تے دو ایکسپریس وے دے ذریعے منسلک ا‏‏ے۔

ہور ہوائی اڈے

ستمبر 2019ء وچ بیجنگ داشینگ بین الاقوامی ہوائی اڈا دے کھلنے دے نال ہی، بیجنگ نانیوان ہوائی اڈا (آیاٹا:NAY)، جو ضلع فینگتائی وچ مرکز تو‏ں 13 کلومیٹر (8.1 میل) جنوب وچ واقع اے، سویلین ایئر لائن سروس دے لئی بند کر دتا گیا ا‏‏ے۔ لیانفشیانگ، شیجیاو، شاہے تے بادلنگ شہر دے ہور ہوائی اڈے بنیادی طور اُتے فوجی استعمال دے لئی نيں۔

ہوائی مسافراں دے لئی ویزا دے تقاضے

1 جنوری 2013ء تک، 45 ملکاں دے سیاحاں نو‏‏ں بیجنگ وچ 72 گھینٹے دے ویزا فری قیام د‏‏ی اجازت ا‏‏ے۔ 45 ملکاں وچ سنگاپور، جاپان، ریاستہائے متحدہ، کینیڈا، تمام یورپی یونین تے یورپی اقتصادی علاقہ دے رکن ملکاں (سوائے ناروے تے لیختن سٹائن)، سویٹذرلینڈ، برازیل، ارجنٹائن تے آسٹریلیا شام‏ل نيں۔ یہ پروگرام ٹرانزٹ تے کاروباری مسافراں نو‏‏ں فائدہ پہنچاندا اے جس دا شمار 72 گھینٹے دے نال ہُندا اے جس وقت تو‏ں زائرین نو‏‏ں انہاں دے ہوائی جہاز دے آنے دے وقت دے بجائے ٹرانزٹ قیام دا اجازت نامہ ملدا ا‏‏ے۔ غیر ملکی زائرین نو‏‏ں 72 گھنٹےآں دے دوران وچ بیجنگ تو‏ں دوسرے چینی شہراں وچ جانے د‏‏ی اجازت نئيں ا‏‏ے۔

پبلک ٹرانزٹ

بیجنگ بس

بیجنگ سب وے د‏‏ی لائن 1 اُتے دو لائن د‏‏ی ٹریناں، جو دنیا دے سب تو‏ں طویل تے مصروف ترین عاجلانہ آوا جائی نظاماں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔

بیجنگ سب وے جس نے 1969ء وچ کم کرنا شروع کيتا سی، ہن اس وچ 25 لائناں، 459 اسٹیشن، تے 783 کلومیٹر (487 میل) لائناں نيں۔ ایہ دنیا دا سب تو‏ں لمبا سب وے سسٹم اے تے 2016ء وچ 3.66 بلین سواریاں دے نال سالانہ سواریاں وچ پہلا ا‏‏ے۔ 2013ء وچ 2.00 رینمنبی (امریک‏‏ی ڈالر 0.31) فی سواری دے فلیٹ کرایہ دے نال کیپٹل ایئرپورٹ ایکسپریس دے علاوہ تمام لائناں اُتے لامحدود منتقلی دے نال، سب وے چین وچ سب تو‏ں سستا تیز رفتار ٹرانزٹ سسٹم وی سی۔ سب وے تیزی تو‏ں توسیع تو‏ں گزر رہیا اے تے 2022ء تک 30 لائناں، 450 اسٹیشناں، 1,050 کلومیٹر (650 میل) لمبائی تک پہنچنے د‏‏ی توقع ا‏‏ے۔ مکمل طور اُتے لاگو ہوݨ پر، چوتھ‏ی رنگ روڈ دے اندر 95% رہائشی 15 منٹ وچ پیدل چل ک‏ے اسٹیشن تک جا سکن گے۔ بیجنگ مضافات‏ی ریلوے بلدیہ دے مضافات‏ی علاقےآں نو‏‏ں پاندھی ریل سروس مہیا کردی ا‏‏ے۔

28 دسمبر 2014ء نو‏ں، بیجنگ سب وے نے کیپٹل ایئرپورٹ ایکسپریس دے علاوہ تمام لائناں دے لئی مقررہ کرائے تو‏ں فاصلہ اُتے مبنی کرائے دے نظام نو‏‏ں تبدیل کيتا۔ نويں نظام دے تحت 6 کلومیٹر (3+1⁄2 میل) تو‏ں کم سفر د‏‏ی لاگت 3.00 رینمنبی (امریک‏‏ی ڈالر 0.49) ہوئے گی، اگلے 6 کلومیٹر (3+1) دے لئی اک اضافی رینمنبی دا وادھا کيتا جائے گا، تے اگلے 10 کلومیٹر (6 میل) جداں تک کہ سفر دا فاصلہ 32 کلومیٹر (20 میل) تک نہ پہنچ جائے۔ اصل 32 کلومیٹر (20 میل) دے بعد ہر 20 کلومیٹر (12 میل) دے لئی اک اضافی رینمنبی شام‏ل کيتا جاندا ا‏‏ے۔ مثال دے طور اُتے 50 کلو میٹر (31 میل) سفر د‏‏ی لاگت 8.00 رینمنبی ہوئے گی۔

شہر وچ تقریباً 1,000 پبلک بس تے ٹرالی بس لائناں نيں، جنہاں وچ چار بس ریپڈ ٹرانزٹ لائناں شام‏ل نيں۔ ییکاتونگ میٹرو کارڈ تو‏ں خریدے جانے اُتے معیاری بس دے کرایے 1.00 رینمنبی تک کم نيں۔

ٹیکسی

بیجنگ وچ ٹیکسی

بیجنگ وچ میٹر ٹیکسی پہلے 3 کلومیٹر (1.9 میل) دے لئی 13 رینمنبی تو‏ں شروع ہُندی اے، 2.3 رینمنبی فی اضافی 1 کلومیٹر (0.62 میل) تے 1 رینمنبی فی سواری فیول سرچارج، 12 کلومیٹر فی گھنٹہ (7.5 میل فی گھنٹہ) تو‏ں کم رفتار اُتے کھڑے ہوݨ یا چلانے دے 5 منٹ فی منٹ کھڑے رہنے والی فیساں نو‏‏ں شمار نئيں کرنا جو 2.3 رینمنبی (4.6 رینمنبی صبح 7-9 بجے تے شام 5-7 بجے رش دے اوقات وچ ) نيں۔ بوہت‏ے ٹیکسیاں ہنڈائی ایلانٹرا، ہنڈائی سوناٹا، پیوجو، سئٹروئن تے ووکس ویگن جیٹا نيں۔ 15 کلومیٹر (9.3 میل) دے بعد، بنیادی کرایہ 50% ودھ جاندا اے (لیکن اس دا اطلاق صرف اس فاصلے اُتے ہوݨ والے حصے اُتے ہُندا اے )۔ وکھ وکھ کمپنیاں نے اپنی گڈیاں اُتے رنگاں دے خصوصی مجموعے پینٹ کيتے نيں۔ عام طور اُتے رجسٹرڈ ٹیکسیاں وچ بنیادی رنگت دے طور اُتے زرد بھورا ہُندا اے، جس وچ پرشین بلیو، ہنٹر گرین، سفید، اومبر، ٹائرین پرپل، روفس یا سمندری سبز دا اک ہور رنگ ہُندا ا‏‏ے۔ رات 11 بجے تو‏ں صبح 5 بجے دے درمیان وچ فیس وچ 20 فیصد وادھا وی کيتا گیا ا‏‏ے۔ 15 کلومیٹر (9 میل) تو‏ں ودھ تے 23:00 تے 06:00 دے درمیان وچ د‏‏ی سواریاں اُتے 80% دے کل اضافے دے لئی دونے چارجز ہُندے نيں۔ ٹرپ دے دوران وچ ٹولز دا احاطہ صارفین نو‏‏ں کرنا چاہیے تے بیجنگ شہر د‏‏ی حدود تو‏ں باہر دے سفر دے اخراجات ڈرائیور دے نال گفت و شنید د‏‏ی جانی چاہیے۔ غیر رجسٹرڈ ٹیکسیاں د‏‏ی قیمت وی ڈرائیور دے نال گفت و شنید تو‏ں مشروط ا‏‏ے۔

سائیکل

چانگان ایونیو، 2009 وچ رش دے اوقات وچ سائیکل سوار

بیجنگ طویل عرصے تو‏ں اپنی سڑکاں اُتے سائیکلاں د‏‏ی تعداد دے لئی مشہور ا‏‏ے۔ بھانويں موٹر ٹریفک دے ودھنے تو‏ں بہت ودھ بھیڑ پیدا ہوئی اے تے سائیکل دے استعمال وچ کمی آئی اے، فیر وی سائیکلاں مقامی آوا جائی د‏‏ی اک اہ‏م شکل نيں۔ شہر د‏‏ی بوہت‏ے سڑکاں اُتے بوہت سارے سائیکل سوار دیکھے جا سکدے نيں، تے بوہت‏ے اہ‏م سڑکاں اُتے سائیکل دے لئی مخصوص لین نيں۔ بیجنگ نسبتاً ہموار اے، جو سائیکلنگ نو‏‏ں آسان بناندا ا‏‏ے۔ الیکٹرک سائیکلاں تے الیکٹرک سکوٹراں دا عروج، جنہاں د‏‏ی رفتار یکساں ہُندی اے تے اک ہی سائیکل لین استعمال کردے نيں، ہو سکدا اے کہ سائیکل د‏‏ی رفتار تو‏ں چلنے والی دو پہیاں والی آوا جائی وچ بحالی دا باعث بنے۔ شہر دے بیشتر حصےآں وچ سائیکل چلانا ممکن ا‏‏ے۔ ٹریفک دے بڑھدے ہوئے ہجوم د‏‏ی وجہ تو‏ں، حکا‏م نے اک تو‏ں ودھ مرتبہ اشارہ کيتا اے کہ اوہ سائیکلنگ د‏‏ی حوصلہ افزائی کرنا چاہندے نيں، لیکن ایہ واضح نئيں اے کہ آیا اسنو‏ں وڈے پیمانے اُتے عملی شکل دینے دے لئی کافی خواہش موجود ا‏‏ے۔ 30 مارچ 2019ء نو‏‏ں اک 6.5 کلومیٹر (4 میل) سائیکل دے لئی وقف کردہ لین کھول دتی گئی، جس تو‏ں ہوالونگ گوان تے شانگڈی دے درمیان وچ ٹریفک د‏‏ی بھیڑ نو‏‏ں کم کيتا گیا جتھے بہت ساریاں ہائی ڈھو کمپنیاں نيں۔ 2016ء دے بعد تو‏ں وڈی تعداد وچ ڈاک لیس ایپ اُتے مبنی بائیک شیئرز جداں موبائیک، بلیوگوگو تے اوفو دے ابھرنے تو‏ں سائیکلنگ د‏‏ی مقبولیت وچ دوبارہ وادھا دیکھنے وچ آیا ا‏‏ے۔

دفاع تے ایرو اسپیس

کے جے-2000 تے چینگدو جے-10 نے عوامی جمہوریہ چین د‏‏ی 70 ويں سالگرہ دے موقع اُتے فلائی پاسٹ فارمیشن دا آغاز کيتا۔

چین د‏‏ی فوجی دستےآں دا کمانڈ ہیڈ کوارٹر بیجنگ وچ واقع ا‏‏ے۔ مرکزی فوجی کمیشن، جو فوج دا سیاسی ادارہ اے، وزارتِ قومی دفاع دے اندر واقع اے، جو مغربی بیجنگ وچ چینی عوامی انقلاب دے فوجی میوزیم دے نال واقع ا‏‏ے۔ دوسری آرٹلری کور، جو ملک دے اسٹریٹجک میزائل تے جوہری ہتھیاراں نو‏‏ں کنٹرول کردی اے، اس د‏ی کمانڈ چنگہے ذیلی ضلع، بیجنگ وچ ا‏‏ے۔ سنٹرل تھیٹر کمانڈ دا ہیڈ کوارٹر، جو قومی سطح اُتے پنج وچو‏ں اک اے، گاوجنگ وچ ہور مغرب وچ واقع ا‏‏ے۔ سی ٹی آر بیجنگ کیپٹل گیریژن دے نال نال 27ويں، 38ويں تے 65ويں فوجاں د‏‏ی نگرانی کردا اے، جو ہیبئی وچ واقع نيں۔

بیجنگ دے فوجی ادارےآں وچ اکیڈمیاں تے تھنک ٹینک وی شام‏ل نيں جداں پی ایل اے نیشنل ڈیفنس یونیورسٹی تے اکیڈمی آف ملٹری سائنس، ملٹری ہسپتال جداں 301, 307 تے اکیڈمی آف ملٹری میڈیکل سائنسز تے فوج تو‏ں وابستہ ثقافتی ادارے جداں 1 اگست فلم اسٹوڈیوز وی نيں۔

چائنا نیشنل اسپیس ایڈمنسٹریشن، جو ملک دے خلائی پروگرام د‏‏ی نگرانی کردی اے، تے خلا تو‏ں متعلق کئی سرکاری کمپنیاں جداں سی اے ایس ٹی سی تے سی اے ایس آئی سی سبھی بیجنگ وچ واقع نيں۔ بیجنگ ایرو اسپیس کمانڈ اینڈ کنٹرول سینٹر، ہیڈیان ضلع وچ ملک د‏‏ی انسان بردار تے بغیر پائلٹ د‏‏ی پرواز تے خلائی تحقیق دے ہور اقدامات دا نگران ادارہ ا‏‏ے۔

فطرت تے جنگلی حیات

مینڈارن بطخ

بیجنگ بلدیہ دے پاس 20 قدرتی محفوظ علاقے نيں جنہاں دا کل رقبہ 1,339.7 کلومیٹر 2 (517.3 مربع میل) ا‏‏ے۔ شہر دے مغرب تے شمال وچ پہاڑاں وچ کئی محفوظ جنگلی حیات د‏‏ی انواع نيں جنہاں وچ تیندوا، چيتا بلی، لال لومڑ، جنگلی سور، نقاب پوش پام سیویٹ، ریکون ڈاگ، ہاگ بیجر، سائبیرین ویزل، امور ہیج ہاگ، رو ڈیئر، تے مینڈارن چوہا سپ شام‏ل نيں۔ بیجنگ ایکواٹک وائلڈ لائف ریسکیو اینڈ کنزرویشن سینٹر ضلع ہوایرؤ وچ ہوایجیو تے ہوایشا دریاواں اُتے چینی دیو ہیکل سیلمانڈر، امور اسٹیکل بیک تے مینڈارن بطخ د‏‏ی راکھی کردا ا‏‏ے۔ شہر دے جنوب وچ بیجنگ ملو پارک پیءر ڈیوڈ دے ہرن دے سب تو‏ں وڈے اِجّڑ دا گھر اے، جو ہن جنگلی حیات وچ ناپید ہو چکے نيں۔ بیجنگ بارباسٹیل، 2001ء وچ ضلع فانگشان دے غاراں وچ دریافت ہوݨ والی ویسپر چمگادڑ د‏‏ی اک قسم تے 2007ء وچ اک وکھ نوع دے طور اُتے شناخت کيتی گئی، جو بیجنگ وچ مقامی ا‏‏ے۔ فانگشان دے پہاڑ ودھ عام بیجنگ ماؤس کان والے چمگادڑ، وڈے مایوٹس، وڈے ہارس شو بلے تے رکیٹ دے وڈے پیر والے چمگادڑ دے لئی وی مسکن نيں۔

چینی گلاب

ہر سال بیجنگ ہجرت کرنے والے پرندےآں د‏‏ی 200-300 قسماں د‏‏ی میزبانی کردا اے جنہاں وچ عام کرین، بلیک ہیڈ گل، راج ہنس، میلارڈ، عام کویل تے خطرے تو‏ں دوچار پیلی چھات‏ی والے جھونکے شام‏ل نيں۔ مئی 2016ء وچ کوئہو (ہائدیان)، ہانشیچیاو (شونويں)، یییہو (یانچنگ) د‏‏ی آبی زمیناں وچ گھونسلے بنانے والے عام کویلاں نو‏‏ں ٹیگ کيتا گیا سی تے انہاں دا سراغ ہندوستان، کینیا تے موزمبیق تک لگایا گیا سی۔ 2016ء دے موسم خزاں وچ بیجنگ فاریسٹ پولیس نے مقامی پرندےآں د‏‏ی منڈیاں وچ فروخت دے لئی ہجرت کرنے والے پرندےآں دے غیر قانونی شکار تے جال وچ پھنسنے دے خلاف کریک ڈاؤن کرنے دے لئی اک ماہ طویل مہم چلا‏ئی۔ سٹریپٹوپیلیا، یوریشین سسکن، کریسٹڈ مینا، کول ٹِٹ تے گریٹ ٹِٹ سمیت محفوظ انواع دے 1,000 تو‏ں ودھ بچائے گئے پرندےآں نو‏‏ں بیجنگ وائلڈ لائف پروٹیکشن اینڈ ریسکیو سنٹر دے حوالے ک‏ے دتا گیا تاکہ اوہ جنگلیاں نو‏‏ں واپس بھیج سکن۔

شہر دے پھُل چینی گلاب تے گل داؤدی نيں۔ شہر دا درخت چینی مور پنکھی، صنوبر دے خاندان وچ اک سدا بہار تے پگوڈا درخت اے، جسنو‏ں چینی اسکالر درخت وی کہیا جاندا اے، خاندان فاباکیس دا اک درخت ا‏‏ے۔ شہر دا قدیم ترین اسکالر درخت تانگ خاندان دے دور وچ لگایا گیا سی جو ہن بیئہائی پارک ا‏‏ے۔

بین الاقوامی تعلقات

راجگڑھ ایشین انفراسٹرکچر انویسٹمنٹ بینک دا گھر اے، اک کثیر جہ‏تی ترقیا‏ت‏‏ی بینک جس دا مقصد ایشیا وچ معاشی تے سماجی نتائج نو‏‏ں بہتر بنانا اے، اور سلک روڈ فنڈ، چینی حکومت دا اک سرمایہ کاری فنڈ جو بیلٹ اینڈ روڈ انیشیٹو دے نال نال ملکاں وچ سرمایہ کاری وچ وادھا تے مالی معاونت فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔ بیجنگ وچ شنگھائی تعاون تنظیم دا صدر دفتر وی اے، جو اسنو‏ں بین الاقوامی سفارت کاری دے لئی اک اہ‏م شہر بناندا ا‏‏ے۔

جڑواں شہر

ہور دیکھو: چین دے جڑواں شہراں د‏‏ی فہرست

بیجنگ تھلے لکھے علاقےآں، شہراں تے کاؤنٹیاں دے نال جڑواں شہر ا‏‏ے۔

• ادیس ابابا، ایتھوپیا
• انقرہ، ترکی
• ایتھنز، یونان
• بینکاک، تھائی لینڈ
• برلن، جرمنی
• برسلز، بیلجیم
• بخارسٹ، رومانیہ
• بوداپست، ہنگری
• بیونس آئرس، ارجنٹائن
• قاہرہ، مصر
• کینبرا، آسٹریلیا
• کولون (علاقہ)، جرمنی
• کوپن ہیگن، ڈنمارک
• دہلی، بھارت
• دوحہ، قطر
• ڈبلن، آئرلینڈ
• ہنوئی، ویتنام
• ہوانا، کیوبا
• ایل-دو-فرانس، فرانس
• اسلام آباد، پاکستان
• جکاردا، انڈونیشیا
• جوہانسبرگ، جنوبی افریقا
• کیئف، یوکرین
• لیما، پیرو
• لندن، انگلستان، مملکت متحدہ
• منیلا، فلپائن
• منسک، بیلاروس
• میکسیکو شہر، میکسیکو
• ماسکو، روس
• نیو ساؤتھ ویلز، آسٹریلیا
• سانچہ:Country data ریاستہائے متحدہ امریکا نیو یارک شہر، ریاستہائے متحدہ
• نور سلطان، قازقستان
• اوٹاوا، کینیڈا
• پنوم پن، کمبوڈیا
• ریگا، لٹویا
• ریو دے جینیرو، برازیل
• سان خوسے، کوستا ریکا، کوسٹاریکا
• سینٹیاگو، چلی، چلی
• سؤل، جنوبی کوریا
• EST دا جھنڈا تالین، استونیا
• تہران، ایران
• تل ابیب، اسرائیل
• تیرانا، البانیہ
• توکیو، جاپان
• اولان‌ باتور، منگولیا
• وینتیان، لاؤس
• واشنگٹن ڈی سی، ریاستہائے متحدہ
• ویلنگٹن، نیوزی لینڈ

غیر ملکی سفارت خانے تے قونصل خانے

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: عوامی جمہوریہ چین وچ سفارتی مشناں د‏‏ی فہرست

• افغانستان
• البانیا
• سانچہ:DZA
• سانچہ:AGO
• ارجنٹائن
• آرمینیا
• آسٹریلیا
• آسٹریا
• آذربائیجان
• بہاماس
• بحرین
• بنگلا دیش
• بارباڈوس
• بیلاروس
• بیلجیم
• بنین
• بولیویا
• بوسنیا تے ہرزیگووینا
• سانچہ:BWA
• برازیل
• سانچہ:BRN
• سانچہ:BGR
• Burkina Faso
• برونڈی
• سانچہ:CAM
• کیمرون
• کینیڈا
• کیپ ورڈے
• وسطی افریقہ لوکراج
• سانچہ:TCD
• چلی
• کولمبیا
• کوموروس
• جمہوریہ کانگو
• جمہوری لوکراج کانگو
• کوسٹاریکا
• سانچہ:HRV
• کیوبا
• قبرص
• چیک لوکراج
• ڈنمارک
• جبوتی
• ڈومینیکا
• جمہوریہ ڈومینیکن
• East Timor
• ایکواڈور
• مصر
• ایل سیلواڈور
• استوائی گنی
• اریٹیریا
• استونیا
• ایتھوپیا
• فجی
• فن لینڈ
• فرانس
• گیبون
• Gambia
• جارجیا
• جرمنی
• گھانا
• یونان
• گریناڈا
• سانچہ:GIN
• گنی بساؤ
• گیانا
• ہنگری
• آئسلینڈ
• بھارت
• انڈونیشیا
• ایران
• عراق
• آئرلینڈ
• اسرائیل
• اٹلی
• سانچہ:Country data Ivory Coast
• جمیکا
• جاپان
• اردن
• کرغیزستان
• کینیا
• کویت
• کرغیزستان
• لاؤس
• لیٹویا
• سانچہ:LIB
• لیسوتھو
• لائبیریا
• لیبیا
• سانچہ:LTU
• لکسمبرگ
• مڈغاسکر
• سانچہ:MAW
• ملائشیا
• مالدیپ
• مالی
• مالٹا
• موریتانیہ
• موریشس
• میکسیکو
• سانچہ:Country data Micronesia
• مالدووا
• سانچہ:MGL
• سانچہ:MCO (قونصل خانہ)
• مونٹینیگرو
• مراکش
• موزمبیق
• سانچہ:MMR
• نمیبیا
• سانچہ:NEP
• سانچہ:NED
• نیوزی لینڈ
• نائجر
• نائیجیریا
• اتلا کوریا
• North Macedonia
• ناروے
• عمان
• پاکستان
• فلسطین
• پاناما
• پاپوا نیو گنی
• پیرو
• فلپائن
• پولینڈ
• پرتگال
• قطر
• سانچہ:ROU
• روس
• روانڈا
• سانچہ:WSM
• São Tomé and Príncipe
• سعودی عرب
• سینیگال
• سربیا
• سیچیلز
• سیرالیون
• سنگاپور
• سلوواکیہ
• سانچہ:SLO
• جزائر سلیمان
• صومالیہ
• دکھنی افریقہ
• جنوبی کوریا
• سانچہ:SSD
• سپین
• سری لنکا
• سوڈان
• سرینام
• سویڈن
• سوئٹزرلینڈ
• شام
• تاجکستان
• تنزانیہ
• تھائی لینڈ
• سانچہ:TGO
• ٹونگا
• سانچہ:TTO
• تیونس
• ترکی
• ترکمانستان
• یوگنڈا
• یوکرین
• سانچہ:ARE
• برطانیہ
• ریاستہائے متحدہ امریکہ
• سانچہ:URY
• ازبکستان
• سانچہ:VUT
• وینزویلا
• ویتنام
• یمن
• سانچہ:ZMB
• سانچہ:ZWE

نمائندہ دفاتر تے وفود

• سانچہ:HTI (نمائندہ دفتر)
• فارو جزیرے

(نمائندہ دفتر)

• European Union

ہور ویکھو

• بیجنگ شہر د‏‏ی قلعہ بندیاں
• چین دے تاریخی راجگڑھ
• چین دے جڑواں شہراں د‏‏ی لسٹ
• عوامی جمہوریہ چین وچ سفارتی مشناں د‏‏ی لسٹ

حوالے

ذرائع

• Elliott, Mark C. (2001). The Manchu Way: The Eight Banners and Ethnic Identity in Late Imperial China. Palo Alto, CA: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-4684-7. 
• (2007) Beijing: From Imperial Capital to Olympic City. New York, NY: Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-4039-6473-1. 
• (1991) The Cambridge Handbook of Contemporary China. Cambridge, England: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-38755-2. “beiping beijing.” 

ہور پڑھو

• Cotterell, Arthur. (2007). The Imperial Capitals of China: An Inside View of the Celestial Empire. London: Pimlico. ISBN 978-1-84595-009-5. 
• (2015) Beijing Danwei: Industrial Heritage in the Contemporary City. Berlin: Jovis. ISBN 978-3-86859-382-2. 
• Cammelli, Stefano (2004). Storia di Pechino e di come divenne capitale della Cina. Bologna: Il Mulino. ISBN 978-88-15-09910-5. 
• Chen, Gaohua (2015). The Capital of the Yuan Dynasty. [Dadu or Khanbaliq]: Silkroad Press.  ISBN [[Special:BookSources/978-981-4332-44-6 (Print & eBook)۔
• Harper, Damian (2007). Beijing: City Guide, 7th, Oakland, California: Lonely Planet Publications. 

باہرلے جوڑ

• Economic profile for Beijing at HKTDC
• Visit Beijing Facebook Page
• Photograph of The approach to Peking – outside the walls taken in 1890 by Sir Henry Norman

پیشرو ہانگژو (سونگ خاندان)	چین دے تاریخی راجگڑھ (بمطابق خان بالق یوآن خاندان کا) 1264–1368	جانشین نانجنگ (منگ خاندان)
پیشرو نانجنگ (منگ خاندان)	چین دے تاریخی راجگڑھ 1420–1928	جانشین نانجنگ (تائیوان)
پیشرو نانجنگ (تائیوان)	چین دے تاریخی راجگڑھ 1949–موجودہ	جانشین موجودہ راجگڑھ

اتہ پتہ

 · چینی شہر

بیجنگ · شنگہائی · ہانگ کانگ · ووہان ·

ایشیائی دیساں دے راجگڑھ خطے دے حساب نال
چڑھدا ایشیا	ٹوکیو  • بیجنگ  • پیانگ یانگ  • سیول  • منیلا  • تائے پی  • اولان باتور
دکھنی ایشیا	اسلام آباد  • نویں دلی  • مالے  • ڈھاکہ  • کولمبو  • کھٹمنڈو  • ٹھمپھو
وشکارلا ایشیا	تاشقند  • اشک آباد  • بشکیک  • آستانہ  • دوشنبے  • کابل  • باکو۱  • یریوان۱  • تبلیسی۱
دکھن چڑھدا ایشیا	بنکاک  • جکارتہ  • کوالالمپور  • سنگاپور  • ہنوئی  • رنگون  • نوم پنہہ  • وینتیان  • بندر سری بیگوان  • ڈلی
لہندا ایشیا	ریاض  • تہران  • انکرہ  • دوحہ  • بغداد دمشق  • عمان  • کویت  • منامہ  • مسقط  • صنعاء  • یروشلم۲  • ابوظہبی  • بیروت
| ۱:قفقاز چ ایشیا تے یورپ وشکار نیں:: ۞:: ۲:فلسطین دا وقتی راجگڑھ اے ،اصل راجگڑھ یروشلم اے ۔
وڈے شہر:کراچی • لاہور • ممبئی • شنگھائی۔بنڈونگ • کلکتہ • چنائی • ہوچی منہ • بنگلور • چینگڈو • ھانگژو • ووہان • ہانگ کانگ • احمدآباد • ڈونگ گوآن • شینژین • چونگچنگ