چونواں مضمون
خانان قازان جاں قازان خانیت (تاتاری بولی تے ترکی بولی چ: قازان خانلیغی ؛ روسی بولی چ : کازانسکوئے خانستوا) گھبلے زمانےآں دی اک تاتاری ریاست سی جہڑی ایتھے واقع پرانی ریاست وولگا بلغاریہ دے علاقےآں تے 1438ء توں 1552ء تک موجود رہی ۔ اس خانان دے علاقے اج دے روس دیاں ریاستاں تاتارستان ، ماری ایل ، چوواشیا ، موردوویا دے سارے تے ادمرتیا تے باشکیرستان (باشکوتوستان) دے کجھ حصےآں تے مشتمل سن ۔ اسدا راجگڑھ قازان شہر سی ۔
غیاث الدین خان نے طلائی اردو دیاں مشکلاں تے مسئلےآں توں فیدہ چکدے ہوئے 1420ء دے دہاکے چ خود نوں قازان الس آزاد حکمران بنا ليا ۔ نتیجے چ طلائی اردو دے سابق خان الغ محمد نے قازان اتے مل مار لیا تے طلائی اردو سلطنت نوں توڑدے ہوئےآں ، اپنی خود دی وکھری قازان خانیت قائم کر لئی ۔
خانان قازان دے علاقے ، مسلمان بلغاراں دی آبادی دے علاقے بلغار ، چوکاتاو ، قازان تے قاشان راجواڑا تے دوجے علاقے جہڑے وولگا بلغاریہ نال تعلق رکھدے سن تے مشتمل سن ۔ دریائے وولگا ، دریائے کاما تے دریائے وئیاتکا خانان دے تن وڈے دریا تے آبی تجارتی رستے سن ۔ آبادی اکثریت قازان تاتار (مسلمان بلغار جنہاں نے تاتاری بولی اپنا لئی سی) سی ۔ اینہاں دی شناخت تاتاراں تک محدود نئیں سی ، بوہت سارے اپنے آپ نوں صرف مسلمان یاں "قازان دے لوک " دی شناخت دیندے سن ۔ خانان دا ریاستی مذہت اسلام سی ۔۔۔۔۔اج کل دیاں خبراں
- 14 اپریل امریکہ ، فرانس تے برطانیہ نے شام دے شہراں دمشق تے حمص اُتے بمباری کیتی ۔
- 11 اپریل الجزائر ائیر فورس دا ایلیوشن Il-76 جہاز ڈگن نال 257 لوک مارے گئے ۔
- 4 اپریل، 2018ء دولت مشترکہ کھیل، گولڈ کوست، آسٹریلیا وج شروع ہوئے، ایہ کھیل 14 اپریل تک جاری رہے۔
- 26 مارچ، روس، کیمیروو وچ آتش زدگی درجناں لوک ہلاک تے لاپتہ ہو گئے۔
- 25 مارچ، پاکستان سپر لیگ 2018ء دے فائنل وچ اسلام آباد یونائیٹڈ پشاور زلمی نوں تن ووکٹاں توں شکست دے کے، دوجی وار پاکستان سپر لیگ دی فاتح بن کئی۔
- 19 مارچ، سوڈان (تصویر وچ) شمالی سفید گینڈے دی نسل دا آخری معلوم نر گینڈا کینیا وچ مر گیا۔
- 19 مارچ، ولادیمیر پیوتن روس کے دوبارہ صدر منتخب ہو گئے۔
- 14 مارچ، انگریز نظریاتی طبیعیات دان، ماہر فلکیات تے سائنسی مصنف سٹیفن ہاکنگ 76 سال دی عمر وچ مرگیا۔
- 2 فروری، ملازمت لئی یورپ جان والے تارکین وطن دی کشتی بحیرہ روم وچ لیبیا دے ساحل نیڑے ڈوبن نال وڈی تعداد وچ پاکستانیاں سَنے 90افراد دی ہلاکت دا خدشہ
- 29 جنوری،کابل: ملٹری اکیڈمی نیڑے آرمی تے حملہ، 11اہلکار ہلاک، 16زخمی
- 31 جنوری، مکمل چاند گرہن وُقوع پذیر ہویا (تصویر وچ)، حفیض قمر دے نزدیک تے اک ہی مہینے وچ دوسری بار پورا چند نظر آیا، ایہ اتفاق 35 سال دے بعد ہویا اے۔
- 26 جنوری، جنوبی کوریا دے شہر مریانگ وچ اک ہسپتال وچ آتشزدگی بعد مرن والیاں دی تعداد 39 ہو گئی ۔
- 18 جنوری، قازقستان بس آتش زدگی دے نتیجے وچ 52 ازبک پاشندے ہلاک ہو گئے۔
- 5 فروری، مالدیپ دی حکومت ولوں گرفتار اپوزیشن رہنماواں نوں آزاد کرن دے عدالتی حُکماں تے عمل نہ کرن مگروں سیاسی بحران پیدا ہو گیا تے فوج نے پارلیمنٹ دا کنٹرول سنبھال لیا۔
- 3 جنوری، مکے توں مدینے تک پہلی ٹرین سروس دا اغاز ہو گیا تے تیز رفتار ٹرین نے 450 کلو میٹر (281)میل دا سفر صرف دو گھنٹے 52 منٹ وچ طے کرے گی ۔
جاری:
- آغاز: 1 جنوری 2018ء
مہاراشٹر وچ دلت مظاہرے - آغاز: 28 دسمبر 2017ء
ایرانی مظاہرے
حالیہ موتاں:
- یکم فروری سیف اللہ خان بنگش، پاکستانی سیاست دان
- یکم فروری ہزار خان بجارانی، پاکستانی سیاست دان
- یکم فروری فریحہ رزاق ہارون، پاکستانی سیاست دان
- 29 جنوری شاہد حمید، پاکستانی پروفیسر تے مترجم
- 25 جنوری شوکت علی، بنگلہ دیشی ناول نگار
ویکیپیڈیا اک آزاد انسائیکلوپیڈیا اے جہڑا وکھ وکھ بولیاں چ اے تے جس چ اسیں سارے رل مل کے لکھدے آں تے رل مل کے اسنون سنواردے آں ۔ منصوبۂ ویکیپیڈیا دی شروعات جنوری 2001 چ ہوئی، جدونکہ پنجابی ویکیپیڈیا دا مڈھ اکتوبر 2008 نوں انکیوبیٹر وچ رکھیا تے اج 13 اگست 2009 نوں اینوں نارمل کر دتا گیا۔۔ فی الحال اس ویکیپیڈیا چ پنجابی دے 46,479 لیکھ موجود نیں۔