چونواں مضمون
خانان قازان جاں قازان خانیت (تاتاری بولی تے ترکی بولی چ: قازان خانلیغی ؛ روسی بولی چ : کازانسکوئے خانستوا) گھبلے زمانےآں دی اک تاتاری ریاست سی جہڑی ایتھے واقع پرانی ریاست وولگا بلغاریہ دے علاقےآں تے 1438ء توں 1552ء تک موجود رہی ۔ اس خانان دے علاقے اج دے روس دیاں ریاستاں تاتارستان ، ماری ایل ، چوواشیا ، موردوویا دے سارے تے ادمرتیا تے باشکیرستان (باشکوتوستان) دے کجھ حصےآں تے مشتمل سن ۔ اسدا راجگڑھ قازان شہر سی ۔
غیاث الدین خان نے طلائی اردو دیاں مشکلاں تے مسئلےآں توں فیدہ چکدے ہوئے 1420ء دے دہاکے چ خود نوں قازان الس آزاد حکمران بنا ليا ۔ نتیجے چ طلائی اردو دے سابق خان الغ محمد نے قازان اتے مل مار لیا تے طلائی اردو سلطنت نوں توڑدے ہوئےآں ، اپنی خود دی وکھری قازان خانیت قائم کر لئی ۔
خانان قازان دے علاقے ، مسلمان بلغاراں دی آبادی دے علاقے بلغار ، چوکاتاو ، قازان تے قاشان راجواڑا تے دوجے علاقے جہڑے وولگا بلغاریہ نال تعلق رکھدے سن تے مشتمل سن ۔ دریائے وولگا ، دریائے کاما تے دریائے وئیاتکا خانان دے تن وڈے دریا تے آبی تجارتی رستے سن ۔ آبادی اکثریت قازان تاتار (مسلمان بلغار جنہاں نے تاتاری بولی اپنا لئی سی) سی ۔ اینہاں دی شناخت تاتاراں تک محدود نئیں سی ، بوہت سارے اپنے آپ نوں صرف مسلمان یاں "قازان دے لوک " دی شناخت دیندے سن ۔ خانان دا ریاستی مذہت اسلام سی ۔۔۔۔۔اج کل دیاں خبراں
- 24 جنوری-2 فروری، اتلے امریکہ وچ انتہائی ٹھنڈے طوفان تے درجہ حرارت انتہائی تھلے چلے جانے دی وجہ توں 22 افراد ہلاک ہو گئے۔
- 1 فروری، مرکزی وزیر خزانہ پیوش گویل نے بھارت دا عبوری مرکزی بجٹ پیش کیتا۔
- 25 جنوری، بروماڈینہو، برازیل وچ ڈیم ٹوٹ گیا جس دے نتیجے وچ 110 افراد ہلاک تے گھٹ توں گھٹ کئی سو لاپتہ۔
- 22 جنوری، انڈونیشیا دے صوبے دکھنی سولاویسی وچ سیلاب دے باعث 60 توں ودھ افراد ہلاک ہو گئے۔
- 21 جنوری، وشکارلے صوبہ میدان وردک دے شہر میدان شہر وچ فوجی تربیتی مرکز اُتے طالبان حملہ 126 فوجی جوان ہلاک ہو گئے۔
- 19 جنوری، قومی شاہراہ اُتے ساہیوال دے قریب پنجاب پولیس دی انسداد دہشت گردی فورس نے مبینہ پولیس مقابلے وچ دو عورتاں سمیت چار افراد دا قتل کر دتا۔
ویکیپیڈیا اک آزاد انسائیکلوپیڈیا اے جہڑا وکھ وکھ بولیاں چ اے تے جس چ اسیں سارے رل مل کے لکھدے آں تے رل مل کے اسنون سنواردے آں ۔ منصوبۂ ویکیپیڈیا دی شروعات جنوری 2001 چ ہوئی، جدونکہ پنجابی ویکیپیڈیا دا مڈھ اکتوبر 2008 نوں انکیوبیٹر وچ رکھیا تے اج 13 اگست 2009 نوں اینوں نارمل کر دتا گیا۔۔ فی الحال اس ویکیپیڈیا چ پنجابی دے 47,404 لیکھ موجود نیں۔
اج: جمعرات، 14 فروری 2019 عیسوی بمطابق 8 جمادی الثانی 1440 ہجری (UTC)
- واقعے
- 1663ء - کینیڈا فرانس دا صوبہ بنیا
- 1912ء ایریزونا امریکہ دی ٤٨ویں ریاست بنی
- 1919ء پولینڈ تے سوویت یونین دے درمیان جنگ دا آغاز
- 1960ء فیلڈمارشل ایوب خان پاکستان دے صدر منتخب ہوئے
- 1971ء - یحیی خان نے اعلان کیتا کہ پاکستان دے نویں آئین دی تیاری لئی آئین ساز اسمبلی دا اجلاس 3 مارچ نوں مشرقی پاکستان دے شہر ڈھاکہ وچ ہوۓ گا۔
- 1989ء - متنازع ناول شیطانی آیات لکھن اُپر سلمان رشدی دے قتل دا فتویٰ جاری کیتا گیا۔
- جم
- 1483ء - ظہیر الدین محمد بابر، مغل شہنشاہ
- 1869ء - چارلس تھومسن ریس ولسن، سکاٹ طبیعیات دان تے ماہر موسمیات
- 1917ء - ہربرٹ اے ہاوپٹمین، امریکی ریاضی دان
- 1934ء - فلورنس ہینڈرسن، امریکی اداکارہ تے گلوکارہ
- 1939ء - یوجین فاما، امریکی ماہر اقتصادیات
- 1952ء - سشما سوراج، بھارتی وکیل تے سیاستدان
- 1983ء - باکاری سانا، فرانسیسی فوٹبالر
- موتاں
- 1400ء - رچرڈ دوم شاہ انگلستان
- 1779ء - جیمز کک، انگریز کپتان، نقشہ نویس، ایکسپلورر
- 1943ء- ڈیوڈ ہلبرٹ, مشہور جرمن ریاضی دان
- 1958ء - سردار عبدالرب نشتر، پاکستانی سیاستدان، گورنر پنجاب
- 2005ء - رفیق حریری، لبنان دے سابق وزیراعظم