شاہ مکھی لپی
شاہ مکھی عربی لپی دی بنیاد تے بݨی ہوئی پنجابی لپی اے ۔ شاہ مکھی دا لفظی مطلب "شاہ دے مونھ آݪی" ۔ شاہ مکھی لپی لہندے پنجاب وچ پنجابی لکھݨ واسطے ورتی جاندی اے ۔ ایہ لپی صفحے تے سجے توں کھبے پاسے لکھی جاندی اے ۔ گرمکھی چڑھدے پنجاب وچ ورتی جاندی اے۔
شاہ مکھی مغربی پنجابی لکھن واسطے ورتی جان والی دوجی لپی ہے۔ ایہہ عام کرکے پاکستان وچ ورتی جاندی ہے اتے ایہدی نینھ عربی فارسی لپی نستعلیق ’تے دھری گئی اے۔ ایہہ گورمکھی(پنجابی لکھن واسطے عام لپی) نالوں اوکھی ہے اتے ایہنوں پڑھنا وی اوکھا اس کیوں جو عربی لپیاں وچ اکھراں دیاں شکلاں شبداں دے شروع، وچکار اتے اخیر وچ بدل جاندیاں ہن۔ ایہدے نال-نال اکّ آواز لئی کئی اکھر دتے ہوئے نے جویں:- ‘ز’ دی آواز واسطے چار، اتے ‘س’ دی آواز واسطے تن اکھر نے۔ شاہ مکھی دراصل نستعلیق وچ پنجابی نوں لکھن دا ناں اے اتے ایہدے اکھراں اتے اردو اکھراں وچ کوئی فرق نہیں۔
کجھ لوکاں دا مننا اے کہ پنجابی لکھن واسطے سبھ توں پہلوں شاہ مکھی دی ہی ورتوں ہوئی سی، جدوں بابا فرید نے اپنی بانی قلمبدھ کیتی سی۔ شاہ مکھی حالانکہ پنجابی لکھن واسطے بہتی صحیح نہیں اے پھر وی مذہبی کارناں صدقہ پاکستان وچ ایہو لپی ای ورتی جاندی اے۔
ہیٹھ دتی تصویر وچ شاہ مکھی ’تے گورمکھی، دوواں لپیاں دے اکھر دتے گئے نے۔
| پنجابی شاہ مُکھی لِپی |
| ا أ آ ب پ پھ ت تھ ٹ ٹھ ث ج چ چھ ح خ د ڈ ذ ر ڑ ز ژ س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک کھ گ ل ݪ م ن ݨ ں و ۏ ۊ ۋ ه ھ ء ی ے |
باہرلے جوڑ سودھو
- The Western Panjabi Alphabet Archived 2019-09-11 at the وے بیک مشین
- Learn Shahmukhi
- Likhari in Shahmukhi Archived 2004-03-15 at the وے بیک مشین
- Kalam-e-Baba Nanak