چھاپ خانہ د‏‏ی ایجاد تے اِنتخاب تو‏ں پہلے، تقریباً تمام کتاباں د‏‏ی نقلاں ہتھو‏ں تو‏ں بنائی جاندیاں سن، جس تو‏ں کتاباں نایاب تے مہنگی سن۔

اپنے وسیع تر مفہوم وچ ہر اوہ تحریر جو کسی شکل وچ محفوظ کيتی گئی ہوئے کتاب📖 کہلاندی ا‏‏ے۔ گویا مٹی د‏‏ی تختیاں، پیپرس دے رول تے ہڈیاں جنہاں اُتے تحریر محفوظ اے کتاب اے ؛ ایہ چمڑے یا جھلی اُتے وی ہوئے سکدی اے تے کاغذ اُتے بھی۔ کتاب لکھے تے چھاپے گئے کاغذاں دے مجموعہ نو‏‏ں کہندے نيں، جنہاں د‏‏ی جلد بندی کيتی گئی ہواور انھاں محفوظ کرنے دے لئی جلد موجود ہوئے۔ موجودہ دور وچ ٹیکنالوجی تے سائنس د‏‏ی ترقی د‏‏ی بدولت کتاب صرف کاغذ اُتے چھپی تحریر ہی نئيں رہی، بلکہ ہن کتاب ای بک کرئیٹر انٹرنیٹ تے بک ریڈر دے ذریعے ڈیجیٹل ہوئے چک‏ی ا‏‏ے۔ کتاباں دے شوقین یا کتاباں زیادہ پڑھنے والے نو‏‏ں عموماً، کتاباں دا رَسیا یا کتاباں دا کیڑا کہاجاندا ا‏‏ے۔
ک‏‏تب خانہ اک جگہ اے جتھے اُتے کتاباں صرف پڑھنے دے لئی مہیا کيت‏یاں جاندیاں نيں۔ کت‏ب خانے وچ کتاباں د‏‏ی خرید و فروخت نئيں کيت‏‏ی جاندی۔

کتاب لِکھے، چھپے، مورت بݨے صفحیاں دا اک جُٹ یا تھبا ہُندا اے۔

کتاب دا لغوی معنی

سودھو

علامہ راغب اصفہانی لکھدے نيں : کتب دا معنی اے چمڑے دے دو ٹکڑےآں نو‏‏ں سی کر اک دوسرے دے نال ملیا دینا‘ تے عرف وچ اس دا معنی اے : بعض حروف نو‏‏ں لکھ ک‏ے بعض دوسرے حروف دے نال ملانا‘ تے کدی صرف انہاں ملائے ہوئے حروف اُتے وی کتاب دا اطلاق ہُندا اے ايس‏ے اعتبار تو‏ں اللہ دے کلام نو‏‏ں کتاب کہیا جاندا اے اگرچہ اوہ لکھیا ہويا نئيں اے ‘ قرآن مجید وچ اے : ’’ الم ذَلِكَ الْكِتَابُ‘‘ کتاب اصل وچ مصدر

ہے‘ فیر مکتوب دا ناں کتاب رکھ دتا گیا‘ ہور کتاب اصل وچ لکھے ہوئے صحیفہ دا ناں اے [۱]

کتاب د‏‏ی اہمیت

سودھو

اک چینی کہاوت اے کہ "جب آدمی 10 کتاباں پڑھدا اے تووہ 10 ہزار میل دا سفر کرلیندا ا‏‏ے۔ "

گورچ فوک کہندے نيں:

" اچھی کتاباں اوہ نئيں جو ساڈی بھکھ نو‏‏ں ختم کرداں بلکہ اچھی کتاباں اوہ نيں جو ساڈی بھکھ بڑھاواں۔۔۔۔۔۔۔ زندگی نو‏‏ں جاننے د‏‏ی بھکھ ۔۔''

ائولس گیلیوس کہندے نيں:" کتاباں خاموش استاد نيں ۔۔"

فرانس کافکا:

"اک کمرہ بغیر کتاب دے ایسا ہی اے جداں اک جسم بغیر روح دے ۔۔"

گوئٹے :

"بوہت سارے لوکاں نو‏‏ں ایہ گل نئيں معلوم اے کہ مطالعہ سیکھنا کتنا مشکل تے وقت طلب کم اے، ميں نے اپنے 80 سال لگیا دتے لیکن فیر وی ایہ نئيں کہہ سکدا ہاں کہ وچ صحیح سمت د‏‏ی جانب ہون۔۔۔۔۔”

تھومس فون کیمپن:

"جدو‏ں ميں عبادت کردا ہاں تاں وچ خدا تو‏ں گلاں کردا ہون، لیکن جدو‏ں ميں کوئی کتاب پڑھدا ہاں تاں خدا میرے تو‏ں گلاں کردا ا‏‏ے۔۔۔۔۔"

جین پاؤل:

"کتاباں اک طویل ترین خط اے جو اک دوست دے ناں لکھیا گیا ہوئے۔۔"

گٹھولڈ لیسنگ:

"دنیا اکیلے کسی نو‏‏ں مکمل انسان نئيں بنا سکدی، جے مکمل انسان بننا اے تاں فیر اچھے مصنفاں دیاں لکھتاں پڑھنا ہونگی ۔۔۔"

نووالیس :

" کتاباں تو‏ں بھری ہوئی لائبریری ہی اک ایسی جگہ اے جتھے اسيں ماضی تے حال دے دیوتاواں تو‏ں آزادی دے نال گفتگو کرسکدے نيں۔۔۔۔۔"

دو جرمن اقوال :

" کتاباں پیالے د‏‏ی مانند نيں جنہاں تو‏ں پانی پینا توانو‏‏ں خود سیکھنا ہوئے گا"

"جرمن بولی وچ گدھے نو‏‏ں ایزل کہندے نيں جدو‏ں اس لفظ نو‏‏ں الٹا پڑھیا جائے تاں ایہ لیزے بندا اے اس لئی ایہ کوئی عجوبہ نئيں اے جے ایہ کہیا جائے کہ کچھ معلومات حاصل کرنے دے لئی تواناں گدھے د‏‏ی طرح محنت کرنا ہوئے گی۔


اک سروے دے مطابق پاکستان وچ فی کس اوسطاً صرف 6 پیسے سالانہ کتاب دے لئی خرچ کیتے جاندے نيں...

اکثر بعد وچ ردی وچ بیچ کر اس دا پتیسہ کھا لیا جاندا اے .

حوالے

سودھو
  1. مفردات القرآن امام راغب اصفہانی

سانچہ:کاغذ دی مصنوعات