دوسری افیونی جنگ
Second Opium War
第二次鸦片战争
بسلسلہ افیونی جنگاں

دوسری افیونی جنگ
تاریخ8 اکتوبر 1856 – 24 اکتوبر 1860 (4 سال, 2 ہفتے, 2 دن)
مقامچین
نتیجہ

فرانہاں نو‏ں برطانوی فتح

سرحدی
تبدیلیاں

جزیرہ نما کولون تے جزیرہ اسٹون کٹر متحدہ مملکت برطانیہ عظمی و آئر لینڈ دے حوالے بطور حصہ برطانوی ہانگ کانگ

بیرونی مانچوریا روسی سلطنت دے حوالے
محارب

 United Kingdom

سانچہ:Country data Second French Empire

 United States1
چنگ خاندان
کمانڈر اور رہنما

طاقت
برطانوی:
13,127[۱]
فرانسیسی:
7,000[۲]
200,000
(اٹھ پرچم تے سبز معیاری فوج)
1 The U.S. was officially neutral, but later aided the British in the Battle of the Barrier Forts (1856) and the Battle of Taku Forts (1859)۔[۳]

دوسری افیونی جنگ (انگریزی: Second Opium War) (چینی: 第二次鸦片战争) جسنو‏ں دوسری انگریز-چینی جنگ یا دوسری اینگلو-چینی جنگ (انگریزی: Second Anglo-Chinese War)، دوسری چینی جنگ (انگریزی: Second China War)، تیر جنگ (انگریزی: Arrow War)، چین وچ اینگلو-فرانسیسی مہم (انگریزی: Anglo-French expedition to China) [۴] بھی کہیا جاندا اے متحدہ مملکت برطانیہ عظمی و آئر لینڈ تے فرانسیسی سلطنت دوم نے چین دے چنگ خاندان دے خلاف لڑی جو کہ 1856ء تو‏ں 1860ء تک لڑی گئی۔

اصطلاحات "دوسری جنگ" تے "تیر جنگ" دونے اطراف دے ادب وچ استعمال ہُندی نيں۔ "دوسری افیونی جنگ" برطانوی تزویراندی مقاصد وچو‏ں اک اے: افیون د‏‏ی تجارت نو‏‏ں قانونی بنانا، تجارتی توسیع، چین نو‏‏ں تمام برطانوی تاجراں دے لئی کھولنا تے غیر ملکی درآمدات نو‏‏ں مقامی لگان تو‏ں مستثنی قرار دینا۔ "تیر جنگ" (Arrow War) اس بحری جہاز دے ناں تو‏ں اے جو تنازع دا نقطہ آغاز بنیا۔

جنگ دا آغاز

سودھو

یہ جنگ پہلی افیونی جنگ دے بعد دے واقعات د‏‏ی وجہ تو‏ں ہوئی۔ 1842ء وچ معاہدہ نانکنگ جسنو‏ں چین پہلا غیر مساوی معاہدہ قرار دیندا اے کہ رو تو‏ں برطانیہ نو‏‏ں بھاری معاوضہ تے اضافی علاقائییت حاصل ہوئی، پنج معاہدہ بندرگاہاں تک رسائی تے جزیرہ ہانگ کانگ اُتے قبضہ۔ بہتر تجارت تے سفارتی تعلقات دے برطانوی اہداف دا پورا نہ ہونا معاہدے د‏‏ی ناکامی دا سبب تے دوسری افیونی جنگ (1856ء تا 1860ء) د‏‏ی وجہ بنیا۔ [۵] چین وچ پہلی افیونی جنگ نو‏‏ں جدید چین د‏‏ی تریخ دا نقطہ آغاز تصور کیتا جاندا ا‏‏ے۔

شروعات

سودھو

1850ء د‏‏ی دہائی وچ مغربی سامراج د‏‏ی تیز رفتار ترقی ہوئی۔ مغربی طاقتاں دے کچھ مشترکہ اہداف وچ غیر ملکی بازاراں تے نويں بندرگاہاں تک رسائی وچ توسیع سی۔ فرانس دا معاہدہ ہوانگچپو تے امریکی وانگشیا معاہدے دونے وچ شقاں موجود سن کہ 12 سال بعد معاہداں اُتے دوبارہ گفت و شنید د‏‏ی جا سک‏‏ے گی۔ چین وچ مراعات د‏‏ی توسیع د‏‏ی کوشش وچ متحدہ مملکت برطانیہ عظمی و آئر لینڈ نے معاہدہ نانکنگ اُتے چنگ حکا‏م تو‏ں دوبارہ گفت و شنید دا مطالبہ کیتا تا کہ پسندیدہ ترین ملک دا درجہ حاصل کیتا جا سک‏‏ے۔ برطانوی مطالبات وچ چین نو‏‏ں برطانوی تجارتی کمپنیاں دے لئی کھولنا، افیون د‏‏ی تجارت نو‏‏ں قانونی حیثیت دینا، غیر ملکی درآمدات نو‏‏ں مقامی لگان تو‏ں مستثنی قرار دینا، قزاقی دا خاتمہ، قلی تجارت دے قوانین بنانا، رطانوی سفیر نو‏‏ں بیجنگ وچ رہائش پذیر ہونے د‏‏ی اجازت تے تمام معاہداں دے انگریزی بولی ورژن نو‏‏ں چینی بولی اُتے مقدم کرنا سی۔ [۶]

اکتوبر 1856ء وچ چین بحریہ نے کینٹن وچ اک ایرو (Arrow) نامی بحری جہاز نو‏‏ں قزاقی دے شک وچ پھڑ لیا۔ ایہ جہاز پہلے قزاقی دے لئی استعمال ہُندا رہیا سی جسنو‏ں چینی حکومت پھڑنے دے بعد بیچ دتا سی۔ ہن ایہ اک برطانوی جہاز دے طور اُتے مندرج سی تے پکڑے جانے دے وقت اس اُتے برطانوی پرچم لہرا رہیا سی، اُتے اس د‏ی رجسٹریشن معیاد ختم ہوئے چورگی۔ اس دے کپتان تھامس کینیڈی جو جہاز اُتے سوار سی چین دے بحری جہاز نو‏‏ں دیکھ ک‏ے برطانوی پرچم اتار لیا۔ [۷] برطانوی وائسرائے نے عملے د‏‏ی فوری طور اُتے رہائی تے پرچم د‏‏ی مبینہ طور اُتے بے حرمتی اُتے معافی مانگنے مطالبہ کیتا۔ یی منگچین نے عملے دے نو افراد نو‏‏ں رہیا کر دتا مگر تن نو‏‏ں رہیا کرنے تو‏ں منع کر دتا، تے ایہ جنگ دا نقطہ آغاز بنیا۔

ہور ویکھو

سودھو

افیونی جنگاں

حوالے

سودھو
  1. Frontier and Overseas Expeditions from India۔ Volume 6. Calcutta: Superintendent Government Printing. 1911. p. 446.
  2. Wolseley, G. J. (1862)۔ Narrative of the War with China in 1860۔ London: Longman, Green, Longman, and Roberts. p. 1.
  3. Magoc, Chris J.; Bernstein, David (2016)۔ Imperialism and Expansionism in American History۔ Volume 1. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. p. 295. سانچہ:آئی ایس بی این۔
  4. Michel Vié، Histoire du Japon des origines a Meiji، PUF, p. 99. ISBN [[Special:BookSources/2-13-052893-7
  5. Tsang 2004, p. 29
  6. «Opium Wars». www.mtholyoke.edu. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۷-۱۰-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۹-۰۴.
  7. Hanes & Sanello 2004, pp. 176–77.