مالدیپ
(دِڤِهِرَا‘جِيگِ جُمهُورِ‘يَا) ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާ جمہوریہ مالدیپ | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
شعار: ندارد | |||||
ترانہ: Gavmii mi ekuverikan matii tibegen kuriime salaam | |||||
راجگڑھ | مالے | ||||
وڈا شہر | مالے | ||||
دفتری بولی/بولیاں | {{{دفتری_زبان}}} | ||||
نظامِ حکومت صدر
|
جمہوریہ (صدارتی نظام) ابراہیم محمد صلح | ||||
آزادی - تاریخِ آزادی |
برطانیہ سے 26 جولائی 1965ء | ||||
رقبہ - کل - پانی (%) |
298 مربع کلومیٹر (204) 115.06 مربع میل برائے نام | ||||
آبادی - تخمینہ:2007ء - 2006 مردم شماری - سنگھنائی آبادی |
306,000 (174) 298842 1105 فی مربع کلومیٹر(9) 2862 فی مربع میل | ||||
خام ملکی پیداوار (م۔ق۔خ۔) - مجموعی - فی کس |
تخمینہ: 2007ء 2.839 ارب بین الاقوامی ڈالر (164 واں) 3900 بین الاقوامی ڈالر (116 واں) | ||||
انسانی ترقیاتی اشاریہ (تخمینہ: 2007ء) |
0.741 (100) – متوسط | ||||
سکہ رائج الوقت | روفیا (MVR )
| ||||
منطقۂ وقت - عمومی ۔ موسمِ گرما (د۔ب۔و) |
(یو۔ٹی۔سی۔ +5) غیر مستعمل (یو۔ٹی۔سی۔ +5) | ||||
ملکی انٹرنیٹ کوڈ (انٹرنیٹ) |
.mv | ||||
کالنگ کوڈ (کالنگ کوڈ) |
+960
|
مالدیپ وڈا سمندر ہند چ جزیریاں دا دیس ہے۔ ایہہ وڈا سمندر ہند وچ ہندستان دے لہندے دکھن وچ ہے۔ ایہدے وچ 1200 دے نیڑے جزیرے نیں۔ ایہہ سمندری پدھر توں 7 فٹ اچے نیں۔ مالے ایتھے دا راجگڑھ ہے۔
مالدیپ (انگریزی: Maldives)، باضابطہ ناں جمہوریہ مالدیپ، جزیرے اُتے مشتمل اک ریاست ہے جو بحر ہند وچ واقع ہے۔ ایہہ بھارت دے جزیرے لکادیپ دے جنوب وچ ،جدوں کہ سری لنکا توں تقریباً ست سو کلومیٹر (435 میل) جنوب مغرب وچ واقع ہے۔ 26 مرجانی چٹاناں اک ایداں خطے نوں تشکیل دیندی نيں جو 1192 چھوٹے جزیرے اُتے مشتمل ہے جنھاں وچوں تقریباً 200 جزیرے ہی ایداں نيں جنھاں اُتے انسانی آبادی موجود ہے۔ مالدیپ دا راجگڑھمالے ہے جتھے پورے ملک دی 80 فیصد آبادی قیام پزیر ہے۔ ایتھے دے زیادہ تر لوکی مسلمان نيں۔
ناں
سودھومالدیپ دا مطلب غالباً "پہاڑی جزیرے" ہے (تامل وچ ملائی دا مطلب پہاڑ تے تیوو دا مطلب "جزیرہ" ہُندا اے ) یا فیر اس دا مطلب "ہزاراں جزیرے" ہے۔ چند ماہرین دا مننا اے کہ مالدیپ دا لفظ سنسکرت دے لفظ مالادیپوا توں نکلیا جس دا مطلب "جزیرے دا گجرا" یا "جزیرے دا ہار" اے یا فیر "مہیلا دیپوا" یعنی "عورتاں دا جزیرہ" توں نکلیا اے۔ چند ماہرین اسنوں عربی دے لفظ محل توں نکلیا ہويا لفظ قرار دیندے نيں۔ مالدیپ دو عربی لفظاں محل ذیبة توں ماخوذ ہے جس دا مطلب جزیراں دی جگہ ہے ایہہ ناں اسنوں اک یمنی شخص نے دتا سی ۔
تریخ
سودھو1153ء وچ اسلام توں آشنا ہونے دے بعد ایہہ جزیرے پرتگیزیاں (1558ء)، ولندیزیاں (1654ء) تے برطانویاں(1887ء) دی نو آبادی بنے۔ 1965ء وچ مالدیپ نے برطانیہ توں آزادی حاصل کيتی تے 1968ء وچ اسنوں جمہوریہ قرار دتا گیا۔ حالانکہ 40 برساں وچ محض چند دو افراد ہی صدور قرار پائے۔ مالدیپ آبادی دے لحاظ توں ایشیا دا سب توں چھوٹا ملک ہے۔ ایہہ سب توں چھوٹا مسلم اکثریتی ملک وی ہے۔ اسلام تقریباً تمام آبادی دا باضابطہ مذہب ہے جدوں کہ قومی و عام بولی دیوایہی اے، جو ہند یورپی زباناں توں تعلق رکھدی ہے تے سری لنکا دی بولی سنہالی توں میل کھاندی ہے۔
نظام حکومت
سودھوملک وچ صدارتی نظام حکومت موجود ہے۔ پارلیمنٹ صدر نوں نامزد کردی ہے تے عام شہری ووٹ دے کے اس دی توثیق کردے نيں۔ صدر چار سالاں دے لئی منتخب ہُندا اے۔ پارلیمنٹ نوں مجلس کہیا جاندا اے جس دے کل 54 ارکان ہُندے نيں جنھاں وچوں 8 نوں صدر نامزد کردا اے باقی نوں ووٹرز منتخب کردے نيں نيں۔ 8 ارکان مالے توں منتخب ہُندے نيں۔ ہور 38 نوں 19 ضلعے توں منتخب کیتا جاندا ہے ۔
سیاحت
سودھوسیاحت دے حوالے توں مالدیپ دنیا بھر وچ ممتاز مقام رکھدا اے۔ ملکی معیشت سیاحت دے علاوہ ماہی گیری اُتے انحصار کردی اے۔ جہاز سازی، بنکاری تے ساخت گری دے شعبہ جات وی اچھی رفتار توں اگے ودھ رہے نيں۔ جنوب ایشیائی ملکاں وچ مالدیپ دوسرے درجے اُتے سب توں زیادہ جی ڈی پی دا حامل اے (3900 امریکی ڈالرز بمطابق 2002ء)۔ اس دے اہم تجارتی شراکت داراں وچ بھارت، سری لنکا، تھائی لینڈ، ملائیشیا تے انڈونیشیا شامل نيں۔
جغرافیہ
سودھومالدیپ دنیا دا سب توں سپاٹ ترین ملک اے تے اس دی زیادہ توں زیادہ زمینی سطح صرف 2.3 میٹر (ساڈھے 7 فٹ) اے۔ گزشتہ اک صدی وچ سمندراں دی سطح وچ 20 سینٹی میٹر (8 انچ) اضافہ ہويا اے۔ سمندر دی سطح وچ ودھدے ہوئے اس اضافے نے مالدیپ دی بقا نوں خطرے توں دوچار کر دتا اے۔ 2004ء وچ بحر ہند وچ آنے والے سونامی نے مالدیپ نوں وی لپیٹ وچ لیا سی تے ملک دے کئی علاقے سمندری پانی وچ ڈُب گئے تے کئی افراد بے گھر ہو گئے تے 6 غیر ملکیوں سمیت 75 افراد ہلاک ہوئے۔
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: مالدیپ |
موسم
سودھومالدیوز وچ گرم ٹراپیکل موسم ہُندا اے ـ تے گرمی دی شدت ہُندی ہے۔
زیادہ تر ایتھے دو موسم پائے جاندے نيں، گرمی تے برسات۔ ایتھے سردی نہ ہونے دے برابر ہے۔
مالے (1981–2010) دا موسم | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
مہینا | جنوری | فروری | مارچ | اپریل | مئی | جون | جولائی | اگست | ستمبر | اکتوبر | نومبر | دسمبر | سال |
ودھ توں ودھ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | 31 (88) |
33 (91) |
32 (90) |
38 (100) |
36 (97) |
35 (95) |
31 (88) |
33 (91) |
31 (88) |
34 (93) |
32 (90) |
33 (91) |
۳۸ (۱۰۰) |
اوسطاً ودھ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | 30.3 (86.5) |
30.7 (87.3) |
31.4 (88.5) |
31.6 (88.9) |
31.2 (88.2) |
30.6 (87.1) |
30.5 (86.9) |
30.4 (86.7) |
30.2 (86.4) |
30.2 (86.4) |
30.1 (86.2) |
30.1 (86.2) |
۳۰.۶۱ (۸۷.۱) |
روزانہ اوسط سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | 28.0 (82.4) |
28.3 (82.9) |
28.9 (84) |
29.2 (84.6) |
28.8 (83.8) |
28.3 (82.9) |
28.2 (82.8) |
28.0 (82.4) |
27.8 (82) |
27.8 (82) |
27.7 (81.9) |
27.8 (82) |
۲۸.۲ (۸۲.۸) |
اوسطاً گھٹ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | 25.7 (78.3) |
25.9 (78.6) |
26.4 (79.5) |
26.8 (80.2) |
26.3 (79.3) |
26.0 (78.8) |
25.8 (78.4) |
25.5 (77.9) |
25.3 (77.5) |
25.4 (77.7) |
25.2 (77.4) |
25.4 (77.7) |
۲۵.۸ (۷۸.۴) |
گھٹ توں گھٹ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | 17 (63) |
17 (63) |
22 (72) |
22 (72) |
22 (72) |
22 (72) |
21 (70) |
21 (70) |
22 (72) |
21 (70) |
20 (68) |
21 (70) |
۱۷ (۶۳) |
بارش م م (انچ) | 114.2 (4.496) |
38.1 (1.5) |
73.9 (2.909) |
122.5 (4.823) |
218.9 (8.618) |
167.3 (6.587) |
149.9 (5.902) |
175.5 (6.909) |
199.0 (7.835) |
194.2 (7.646) |
231.1 (9.098) |
216.8 (8.535) |
۱,۹۰۱.۴ (۷۴.۸۵۸) |
% نمی | 78.0 | 77.0 | 76.9 | 78.1 | 80.8 | 80.7 | 79.1 | 80.5 | 81.0 | 81.7 | 82.2 | 80.9 | ۷۹.۷ |
اوسطاً روزانہ مینہہ (≥ 1.0 مم) | 6 | 3 | 5 | 9 | 15 | 13 | 12 | 13 | 15 | 15 | 13 | 12 | ۱۳۱ |
دھپ (گھینٹے) | 248.4 | 257.8 | 279.6 | 246.8 | 223.2 | 202.3 | 226.6 | 211.5 | 200.4 | 234.8 | 226.1 | 220.7 | ۲,۷۷۸.۲ |
Source #1: عالمی موسمیاتی تنظیم[۱] | |||||||||||||
Source #2: NOAA (relative humidity and sun 1961–1990) [۲] |
مالدیپ | |
Republic of Maldives | |
جދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާ | |
راجگڑھ: | مالے |
تھاں: | 298 مربع کلومیٹر |
لوک گنتی: | 396,334 |
کرنسی: | ؟ |
بولی: | دیوہی بولی |
دیسی گؤن
سودھومتعلقہ مضامین مالدیپ
سودھوہورویکھو
سودھو