شنگھائی تعاون تنظیم
| شنگھائی تعاون تنظیم Shanghai Cooperation Organization | |
|---|---|
| آسان چینی: 上海合作组织 روسی: Шанхайская организация сотрудничества | |
| فائل:SCO logo.svg Logo | |
 | |
| مخفف | SCO |
| تشکیل | 15 جون 2001 (superseded Shanghai Five group, founded on 26 اپریل 1996) |
| قسم | شنگھائی تعاون تنظیم |
| صدر دفتر | بیجنگ، چین |
| رکنیت |
3 مہمان
|
سرکاری زبان | چینی، روسی |
سیکرٹری جنرل | Rashid Alimov |
Deputy Secretaries General | Sabyr Imandosov Wang Kaiwen Aziz Nosirov Vladimir Potapenko |
| ویب سائٹ | eng |
شنگھائی تعاون تنظیم یا (Shanghai Cooperation Organisation (SCO)) اک یوریشیائی سیاسی، اقتصادی تے عسکری تعاون تنظیم اے جسنوں شنگھائی وچ سنہ 2001ء وچ چین، قازقستان، کرغیزستان، روس، تاجکستان تے ازبکستان دے رہنماواں نے قائم کیتا۔ ایہ تمام ملکاں شنگھائی پنج (Shanghai Five) دے اراکین سن سوائے ازبکستان دے جو اس وچ 2001ء وچ شامل ہويا، تب اس تنظیم دے ناں بدل کے شنگھائی تعاون تنظیم رکھیا گیا۔ 10 جولائی 2015ء نوں اس وچ بھارت تے پاکستان نوں وی شامل کیتا گیا۔[۱][۲]
پاکستان 2005ء توں شنگھائی تعاون تنظیم دا مبصر ملک سی، جو تنظیم دے اجلاساں وچ باقاعدگی توں شرکت کردا رہیا تے 2010ء وچ پاکستان دی جانب توں شنگھائی تعاون تنظیم دی رکنیت دے لئی درخواست دتی گئی۔ تنظیم دے رکن ملکاں دے سربراہان نے جولائی 2015ء وچ اوفا اجلاس وچ پاکستان دی درخواست دی منظوری دتی تے پاکستان دی تنظیم وچ باقاعدہ شمولیت دے لئی طریقہ کار وضع کرنے اُتے اتفاق کیتا۔ پاکستان دی شمولیت نال شنگھائی تعاون تنظیم دے رکن ملکاں دی تعداد اٹھ ہوگئی اے۔ پاکستان نے شنگھائی تعاون تنظیم دی رکنیت دے حوالے توں ’ذمہ داریاں دی یادداشت‘ اُتے دستخط کردتے، جس دے بعد پاکستان تنظیم دا مستقل رکن بن گیا۔ - [۳]
9 جون 2017ء نوں پاکستان تے بھارت نوں تنظیم دی مکمل رکنیت مل گئی۔
باضابطہ ناں
سودھوتنظیم کاری دی باضابطہ زباناں چینی تے روسی نيں انہاں دو زباناں وچ تنظیم دا سرکاری ناں اے ہور زباناں وچ ہندی تے اردو شامل نيں جو بالترتیب بھارت تے پاکستان وچ بولی جاندیاں نيں:
چینی:
- آسان: 上海合作组织 [
Listen (help·info)] (上合组织) - روايتی: 上海合作組織 (上合組織)
- پینین: Shànghǎi Hézuò Zǔzhī (Shànghé Zǔzhī)
روسی:
- سیریلیک: Шанхайская организация сотрудничества (ШОС)
- دیوناگری (ہندی): शंघाई सहयोग संगठन (शंससं)
- نستعلیق (اردو): شنگھائی تعاون تنظیم (شتت)
- رومن اردو: Shanghai Ta'avun Tanzeem (ShTT)
رکنیت
سودھورکن ریاستاں[۴]
| تاریخ | ملک |
|---|---|
| 26 اپریل 1996 |  چین
|
 قازقستان
| |
 کرغیزستان
| |
 روس
| |
 تاجکستان
| |
| 15 جون 2001 |  ازبکستان
|
| 9 جون 2017 |  پاکستان
|
 بھارت
|
مبصر ریاستاں[۴]
شریک مکالمہ[۴]
مہمان شرکا
تنظیمی ڈھانچا
سودھوسربراہان مملکت دی کونسل شنگھائی تعاون تنظیم وچ سب توں وڈا فیصلہ سازی دا حصہ اے۔ کونسل شنگھائی تعاون تنظیم دے اجلاس دا انعقاد، رکن ملکاں دے 'راجگڑھ شہراں وچوں کسی اک وچ ، ہر سال منعقد کراندی اے۔ کونسل جنہاں موجودہ سربراہان مملکت اُتے مشتمل اے:
- الماس بیگ آتامبایف (کرغیزستان)
- امام علی رحمان (تاجکستان)
- شوکت میرضیایف (ازبکستان)
- شی جنہاں پنگ (چین)
- نورسلطان نظربایف (قازقستان)
- ولادیمیر پیوتن (روس)
- نریندر مودی (بھارت)
- عمران خان (پاکستان)
اجلاس
سودھوفہرست
سودھو| سربرہان مملکت | |||
|---|---|---|---|
| تاریخ | ملک | مقام | |
| 14 جون 2001 | چین |
شنگھائی | |
| 7 جون 2002 | روس |
سینٹ پیٹرز برگ | |
| 29 مئی 2003 | روس |
ماسکو | |
| 17 جون 2004 | ازبکستان |
تاشقند | |
| 5 جولائی 2005 | کرغیزستان |
آستانہ | |
| 15 جون 2006 | چین |
شنگھائی | |
| 16 اگست 2007 | کرغیزستان |
بشکیک | |
| 28 اگست 2008 | تاجکستان |
دوشنبہ | |
| 15–16 جون 2009 | روس |
یاکاترنبرگ | |
| 10–11 جون 2010 | ازبکستان |
تاشقند[۷] | |
| 14–15 جون 2011 | کرغیزستان |
آستانہ[۸] | |
| 6–7 جون 2012 | چین |
بیجنگ | |
| 13 ستمبر 2013 | کرغیزستان |
بشکیک | |
| 11–12 ستمبر 2014 | تاجکستان |
دوشنبہ | |
| 9–10 جولائی 2015 | روس |
اوفا | |
| 23–24 جون 2016 | ازبکستان |
تاشقند[۹] | |
| 8–9 جون 2017 | کرغیزستان |
آستانہ | |
| سربراہان حکومت | |||
|---|---|---|---|
| تاریخ | ملک | مقام | |
| 14 ستمبر 2001 | کرغیزستان |
الماندی | |
| — | — | — | |
| 23 ستمبر 2003 | چین |
بیجنگ | |
| 23 ستمبر 2004 | کرغیزستان |
بشکیک | |
| 26 اکتوبر 2005 | روس |
ماسکو | |
| 15 ستمبر 2006 | تاجکستان |
دوشنبہ | |
| 2 نومبر 2007 | ازبکستان |
تاشقند | |
| 30 اکتوبر 2008 | کرغیزستان |
آستانہ | |
| 14 اکتوبر 2009 | چین |
بیجنگ[۱۰] | |
| 25 نومبر 2010 | تاجکستان |
دوشنبہ[۱۱] | |
| 7 نومبر 2011 | روس |
سینٹ پیٹرز برگ | |
| 5 دسمبر 2012 | کرغیزستان |
بشکیک[۱۲] | |
| 29 نومبر 2013 | ازبکستان |
تاشقند | |
| 14–15 دسمبر 2014 | کرغیزستان |
آستانہ | |
| 14–15 دسمبر 2015 | چین |
ژینگژو | |
| 2–3 نومبر 2016 | کرغیزستان |
بشکیک | |
۲۰۲۴ء وچ سربراہان مملکت
سودھو
_2.jpg)
ہور ویکھو
سودھو
حوالے
سودھو- ↑ «India, Pakistan become full SCO members». The Hindu. ۲۰۱۵-۰۷-۱۱. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۰۱۸-۱۲-۲۵. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۷-۱۰.
will technically become a member by next year after completion of certain procedures
- ↑ «India, Pakistan to join security group led by Russia, China». Yahoo News. 10 جولائی 2015. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در 2018-12-25. دریافتشده در 21 جولائی 2015. تاریخ وارد شده در
|accessdate=،|date=را بررسی کنید (کمک) - ↑ پاکستان شنگھائی تعاون تنظیم دا مستقل رکن بن گیا - سچ ٹی وی 2016-06-24
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ ۴.۲ «The Shanghai Cooperation Organisation». Shanghai Cooperation Organisation. بایگانیشده از اصلی در 8 ستمبر 2012. دریافتشده در 2012-09-18. تاریخ وارد شده در
|archivedate=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۵.۰ ۵.۱ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےAFGTURلئی۔ - ↑ «Belarus gets observer status in Shanghai Cooperation Organization». Belarusian Telegraph Agency. 2015-07-10. بایگانیشده از اصلی در 31 جولائی 2015. دریافتشده در 2015-08-08. تاریخ وارد شده در
|archivedate=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «Joint Communiqué of Meeting of the Council of the Heads of the Member States of the Shanghai Cooperation Organisation». Shanghai Cooperation Organisation. بایگانیشده از اصلی در 10 جولائی 2014. تاریخ وارد شده در
|archivedate=را بررسی کنید (کمک) - ↑ Tang Danlu (11 جون 2010). "SCO vows to strengthen cooperation with its observers, dialogue partners". News (Xinhuanet) (تاشقند، Uzbekistan: Xinhua News Agency). https://web.archive.org/web/20181225200039/http://www.xinhuanet.com//english2010/china/2010-06/11/c_13345841.htm%20. Retrieved on 11 جون 2016.
- ↑ Song Miou (10 جولائی 2015). "Uzbekistan to host 16th SCO summit in 2016". News (Xinhuanet) (اوفا، Russia: Xinhua News Agency). https://web.archive.org/web/20181225200036/http://www.xinhuanet.com//english/2015-07/10/c_134401944.htm%20. Retrieved on 11 جون 2016.
- ↑ Ho, Stephanie (14 اکتوبر 2009). "Shanghai Cooperation Organization Summit Concludes in Beijing". VOANews.com (Beijing: Voice of America). https://web.archive.org/web/20181225200043/https://www.voanews.com/english/2009-10-14-voa14.cfm%20. Retrieved on ۱۵ اکتوبر ۲۰۱۹.
- ↑ Xinhua (25 نومبر 2010). "Wen arrives in Tajikistan for SCO meeting". China Daily (Dushanbe, Tajikistan). https://web.archive.org/web/20181225200031/http://www.chinadaily.com.cn/china/2010-11/25/content_11607534.htm%20. Retrieved on ۱۵ اکتوبر ۲۰۱۹.
- ↑ "SCO Meeting Expected to Boost Cooperation Among Members". The Gazette of Central Asia (Satrapia). 2 دسمبر 2012. https://web.archive.org/web/20181225200051/http://gca.satrapia.com/+sco-meeting-expected-to-boost-cooperation-among-members+. Retrieved on ۱۵ اکتوبر ۲۰۱۹.
ہور مطالعہ
سودھو- Mearsheimer, John (2016)، "Shanghai Cooperation Organisation was never designed to compete with NATO"، RT Interview.
- Chabal, Pierre (2016)، L'Organisation de Coopération de Shanghai et la construction de "la nouvelle Asie"، Brussels: Peter Lang, 492 p.
- Chabal, Pierre (2015)، Concurrences Interrégionales Europe-Asie au 21ème siècle، Brussels: Peter Lang, 388 p.
- Kalra, Prajakti and Saxena, Siddharth "Shanghai Cooperation Organisation and Prospects of Development in Eurasia Region" Turkish Policy Quarterly, Vol 6. No.2, 2007
- Sznajder, Ariel Pablo, "China's Shanghai Cooperation Organisation Strategy"، University of California Press، مئی 2006
- Oresman, Matthew, «"Beyond the Battle of Talas: China's Re-emergence in Central Asia"» (PDF). بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۲۰۱۰-۰۳-۲۶. بیش از یک پارامتر
|archiveurl=و|archive-url=دادهشده است (کمک); بیش از یک پارامتر|archivedate=و|archive-date=دادهشده است (کمک) (4.74 MiB)، National Defence University Press, اگست 2004 - Gill, Bates and Oresman, Matthew, China's New Journey to the West: Report on China's Emergence in Central Asia and Implications for U.S. Interests Archived 2006-11-29 at the وے بیک مشین، CSIS Press, اگست 2003
- Fels, Enrico (2009)، Assessing Eurasia's Powerhouse. An Inquiry into the Nature of the Shanghai Cooperation Organisation، Winkler Verlag: Bochum. ISBN 978-3-89911-107-1
- Yom, Sean L. (2002)۔ "Power Politics in Central Asia: The Future of the Shanghai Cooperation Organisation"۔ Harvard Asia Quarterly 6 (4) 48–54.
- Stakelbeck, Frederick W.، Jr. (8 اگست 2005)۔ "The Shanghai Cooperation Organisation" Archived 2007-07-07 at the وے بیک مشین۔ FrontPageMagazine.com۔
- Navrozov, Lev. (17 فروری 2006)۔ "The Sino-Russian 'Shanghai Cooperation Organisation'"سانچہ:Dead link۔ NewsMax.com۔
- Daly, John. (19 جولائی 2001)۔ "'Shanghai Five' expands to combat Islamic radicals"۔ Jane's Terrorism & Security Monitor۔
- Colson, Charles. (5 اگست 2003)۔ "Central Asia: Shanghai Cooperation Organisation Makes Military Debut"۔ Radio Free Europe/Radio Liberty۔
- Cohen, Dr. Ariel. (18 جولائی 2001)۔ "The Russia-China Friendship and Cooperation Treaty: A Strategic Shift in Eurasia?" Archived 2010-03-07 at the وے بیک مشین۔ The Heritage Foundation۔
- Cohen, Dr. Ariel. (24 اکتوبر 2005)۔ "Competition over Eurasia: Are the U.S. and Russia on a Collision Course?" Archived 2010-03-02 at the وے بیک مشین۔ The Heritage Foundation.
- John Keefer Douglas, Matthew B. Nelson, and Kevin Schwartz; «"Fueling the Dragon's Flame: How China's Energy Demands Affect its Relationships in the Middle East"۔» (PDF). بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۲۰۱۲-۱۲-۱۲. (162 KiB)، United States-China Economic and Security Review Commission, اکتوبر 2006.
- Baris Adibelli. "The Eurasia Strategy of China" Archived 2008-09-12 at the وے بیک مشین IQ Publishing House, İstanbul, 2007.
- Baris ADIBELLI, " The Great Game in Eurasian Geopolitics"، IQ Publishing House, İstanbul, 2008.
- Baris Adibelli, "Turkey-China Relations since the Ottoman Period"، IQ Publishing House, İstanbul,2007.
- Baris Adibelli, The Shanghai Cooperation Organisation Dream of Turkey, Cumhuriyet Strateji,İstanbul, 2007.
- Baris ADIBELLI, "Greater Eurasia Project"، IQ Publishing House, İstanbul,2006.