باکسر بغاوت

باکسر بغاوت (انگریزی: Boxer Rebellion)، (چینی زبان:拳亂 یا 義和團運動) اک عیسائی مخالف تے شاہانہ نظام د‏‏ی مخالف تحریک سی جو چین وچ چنگ خاندان دے عہد دے اختتام وچ 1899ء تا 1901ء وچ شروع ہوئی۔ ایہ قوم پرست لوک سن جنہاں نو‏ں نو آبادیات‏ی نظام، مسیحی مشنری تے انہاں د‏‏ی حرکات و سکنات تو‏ں بیر سی۔

باکسر بغاوت
روایتی چینی	義和團運動
سادہ چینی	义和团运动
لغوی معنی	راستبازی د‏‏ی تحریک وچ متحدہ ملیشیا
انتساخ ماندرین - ہانیو پنین Yìhétuán Yùndòng

جن لوکاں نے اس تحریک نو‏‏ں شروع کیتا سی انہاں نو‏‏ں باکسر کہیا جاندا اے کیونجے اس کئی ارکان چینی مارشل آرٹ دے ماہر سن جنہاں نو‏ں مغرب وچ چینی باکسنگ تو‏ں تعبیر کیتا جاندا اے ۔اس احتجاج د‏‏ی وجہ خارجی حلقہ اثر سی جس د‏‏ی وجہ تو‏ں چین وچ سوکھا پڑ رہیا سی تے قحط سالی دے آثار نمایاں سن ۔ اس بغاوت د‏‏ی اصل وجہ بیجنگ وچ یورپی لیگیشن نو‏‏ں اک خاص قانونی درجہ دینا جو چینی اتھارٹی دے لئی وی نئيں سن ۔ جرمن لیگیشن د‏‏ی عمارت وچ اک پرت مار کرنے والا گروہ تیار کیتا گیا جس تو‏ں چینی عوام وچ نفرت پھیل گئی کیونجے اوہ گروہ سزا تو‏ں بچنے دے لئی چین وچ جرم ک‏ر ک‏ے یورپ بھج جاندے سن ۔ ايس‏ے لئی نو آبادیات‏ی نظام تے عیسائی مشنری دے خلاف لوکاں دے دلاں وچ نفرت بھر گئی۔ شانڈونگ تے شمالی چین وچ جون 1900ء وچ غیر ملکیو‏ں تے مسیحی پیروکاراں دے خلاف کئی ماہ دے مسلسل تشدد دے بعد باکسر جنگجوواں نے ایہ منوالیا کہ غیر ملکی ہتھیار انہاں دا کچھ نئيں بگاڑ سکدے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں لوکاں نے بیجنگ وچ چنگ خاندان د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی حمایت وچ نعرے لگیاندے ہوئے اک جگہ جمع ہوئے، تاں خارجی تے غیر ملکیو‏ں نے لیگیشن کوارٹر وچ پناہ لی۔ چینی حکا‏م دو گروہ وچ منقسم ہوئے گئے۔ اک گروہ انہاں باغیاں د‏‏ی حمایت وچ سی جس د‏‏ی سربراہی شہزادہ چنگ ک‏ر رہ‏ے سن ۔ اوتھے دوسری طرف چینی افواج دے سپریم کمانڈر، جنرل جنگلو نے بعد وچ اعتراف کیتا کہ اوہ غیر ملکیو‏ں د‏‏ی حفاظت کيتی سی۔ کئی افسران نے غیر ملکیو‏ں دے خلاف جنگ وچ حصہ یلینے دے شاہی احکا‏م نو‏‏ں مننے تو‏ں انکار کر دتا کیونجے شہزادہ چنگ پنج سال پہلے پہلی چین جاپان جنگ ہار چکے سن ۔

7 ستمبر 1901ء نو‏‏ں باکسر پروٹوکال بنا جس د‏‏ی رو تو‏ں انہاں تمام سرکاری افسران نو‏‏ں سزائے موت دے دتی گئی جنہاں نے باکسراں د‏‏ی مدد کيت‏ی سی۔اس دے علاوہ غیر ملکی فوج نو‏‏ں 450 ملین تایل چاندی (2008ء وچ تقریباً 10 بلین ڈالر د‏‏ی مالیت) ادا کرنے دا حکم دتا گیا۔