تیجا سنگھ

تیجا سنگھ
فائل:T
جم	تیز رام 2 جون 1894(1894-06-02) پنڈ اڈیالہ، ضلع راولپنڈی، برطانوی پنجاب
موت	۱۰ جنوری ۱,۹۵۸(1958-01-10) (عمر 63 سال)
کم کِتہ	ودوان ، لکھاری اتے استاد
بولی	پنجابی
تعلیم	ایم اے انگریزی
صنف	نبندھ، آلوچنا، پستک رویو
تحریک	سنگھ سبھا لہر

پرنسپل تیجا سنگھ (2 جون 1894–10 جنوری 1958) اک اگھا سکھ ودوان، لکھاری اتے استاد سی۔

جیون ویروے

سنگھ دا جم 2 جون 1894 نوں، بطور تیز رام، برطانوی پنجاب دے راولپنڈی ضلعے دے پنڈ اڈیالا وکھے اک ہندو پروار وچّ ہویا اتے بعد وچّ ایہناں سکھی قبول لئی۔

مڈھلی ودیا ڈھلے اتے سرگودھے توں حاصل کرکے اوہناں اپنی اچیری ودیا(تعلیم) (ایم.اے. انگریزی) راولپنڈی اتے امرتسر توں کیتی۔

اس اپرنت اوہ خالصہ کالج، امرتسر وچّ پڑھاؤن لگّ پئے۔ پر کالج دی مینیجمینٹ سرکار پکھیاں کول سی۔ سرکاری دخل اندازی دا ورودھ کردیاں کالج دے 13 استاداں نے استعفٰی دے دتا، اوہناں وچّ پرو. تیجا سنگھ وی سی۔ اس دوران اوہناں نوں اکالی لہر دے روپ وچّ آزادی سنگرام وچّ سرگرمیاں کارن جیل وی جانا (1923) پیا۔

1925 وچّ پھر توں خالصہ کالج وچّ لگّ گئے۔

خالصہ کالج ممبئی دے پرنسپل رہن توں بعد تیجا سنگھ ہوریں پنجابی یونیورسٹی پٹیالہ دے پبلیکیشن بیورو دے سیکٹری وجوں کم کردے رہے۔ سنّ 1949 ’چ اوہ مہندرا کالج پٹیالہ دے پرنسپل بنے تے نال ہی نال اوہ نویں بنے پنجابی بھاشا وبھاگ دے سکتر تے پھر ڈائریکٹر وی رہے۔ 1951 ’وچّ اوہ سرکاری سیواتوں مکت ہوئے تے 10 جنوری 1958 نوں دل دے دورے نال اوہناں دی موت ہو گئی سی۔

رچناواں

مضمون مجموعے

• نویاں سوچاں (1941)
• سہج سبھاء
• ساہت درشن (1951)

ہور

• جپُ سٹیک
• آسا دی وار سٹیک
• پنجابی کویں لکھیئے
• پنجابی شبد-جوڑ
• آرسی (سوے-جیونی)

مشہور نبندھ(مضمون)

• گنگادین
• اگلے زمانے
• ہسنا تے کوکنا
• میرا ویاہ
• غسل خانا
• ویہلیاں گلاں
• ہاس رس
• گورو نانک دا دیش پیار
• ساؤپنا

حوالے

پنجابی لکھاری
ناول لکھاری	اوم پرکاش گاسو  • امرتا پریتم  • سنت سنگھ سیکھوں  • سوہن سنگھ سیتل  • شاہ چمن  • کرنل نرندرپال سنگھ  • کرمجیت کسا  • گربخش سنگھ پریتلڑی  • گردیال سنگھ  • جسونت سنگھ کنول  • نانک سنگھ  • نرنجن تسنیم  • بلدیو سنگھ سڑکناما  • بوٹا سنگھ شاد • بھائی ویر سنگھ  • رام سروپ انکھی  • محمد منشا یاد  • فرزند علی
شاعر	اللہ یار خاں جوگی • شاہ مراد  • امتوج  • سوِیتوج  • شمیل  • اوتار سنگھ پاش  • لُطف علی  • سنت رام اداسی  • شِو کمار بٹالوی  • سرجیت پاتر  • ہربھجن ہلواروی  • گیانی گرمکھ سنگھ مسافر  • گرچرن رامپوری  • جسونت ظفر  • جسونت دید  • جلھن جٹ  • جگتار  • تارا سنگھ  • نند لال نورپوری  • پرمندر سوڈھی  • پروفیسر موہن سنگھ  • باوا بلونت  • بسمل فریدکوٹی  • بھائی ویر سنگھ  • لال سنگھ دل  • پورن سنگھ  • بلبیر آتش  • بابا نجمی  • شریف کنجاہی  • افضل پارس  • مولا بخش کشتہ  • راجا رسالو • احمد راہی  • اختر حسین اختر  • سائیں اختر  • منیر نیازی  • سجاد حیدر • فقیر محمد فقیر  • فضل حسین گجراتی  • جوگی جہلمی  • ظفر اقبال  • درشن سنگھ آوارا • لوک راج • احسان اللہ طاہر  • استاد دامن • ستھرا شاہ • ساجن بابو  • منور حسین چشتی  • اعزاز احمد آذر  • ارشاد سندھو  • غلام حسین ندیم  • طارق گجر  • طارق عزیز  • سرفراز انور صفی
مخولیا شاعر	انور مسعود  • سید سلیمان گیلانی  • امام دین گجراتی • عبیر ابوذری • خالد مسعود • گیانی ہری سنگھ بڑبولا • کنول مشتاق • ہزارا سنگھ رمتا • عاشق راں • ڈاکٹر انعام الحق جاوید • م ش عالم • راجا نثار احمد یاور • مسافر لودھی • مجید سالک • مشتاق عالم گوگا • محمد صدیق میرپوری
عورت لکھاری	امرتا پریتم  • اجیت کور  • سکھوِندر امرت  • دلیپ کور ٹواݨا  • نینا ٹواݨا  • بچنت کور  • منجیت ٹواݨا  • ڈاکٹر ہرشندر کور  • ترسپال کور • ہاجرہ مشکور ناصری • فرخندہ لودھی • پِیرو پریمن  • منجیت اندرا • شفقت سلطانہ
صوفی شاعر	شاہ حسین  • شاہ شرف  • ہاشم شاہ  • بلھے شاہ  • وارث شاہ  • بابا وجید  • بابا فرید  • علی حیدر  • سلطان باہو  • خواجہ غلام فرید  • سائیں مولا شاہ  • بابو رجب علی  • عاصم بخاری  • نوشہ گنج بخش  • میاں محمد بخش
کہاݨی کار	سنتوکھ سنگھ دھیر  • سنت سنگھ سیکھوں  • سجان سنگھ  • صوبا سنگھ  • کلبیر سنگھ کانگ  • کرپال سنگھ کسیل  • کرتار سنگھ دگل  • گلزار سنگھ سندھو  • گربچن سنگھ بھلر  • گربخش سنگھ پریتلڑی  • جیت سنگھ سیتل  • پیارا سنگھ داتا  • پریم گورکھی  • بلونت گارگی
غزل گو	سادھو سنگھ ہمدرد  • سرجیت پاتر  • جگتار • جسوندر (غزل گو)  • دیپک جیتوئی
قصا کار	احمدیار  • ہاشم شاہ  • پیلو  • قادریار • مولوی غلام رسول  • جوگا سنگھ  • فضل شاہ  • میاں محمد بخش  • امام بخش • دمودر • مقبل • حافظ برخوردار • احمد گجر
وار تے جنگنامہ	شاہ محمد  • پیر محمد
ناٹک لکھاری	اجمیر سنگھ اولکھ  • ایشور چندر نندا
ڈاکٹر لکھاری	ڈاکٹر جسونت گلّ  • ڈاکٹر ہرشندر کور  • ڈاکٹر عارف محمود  • ڈاکٹر شہباز ملک  • ڈاکٹر حسن رضوی • ڈاکٹر جاوید سوز  • ڈاکٹر محمد بشیر گورایا • ڈاکٹر سرفراز حسین
تریخ لکھاری تے ہور	کرم سنگھ  • کاہن سنگھ نابھا  • ڈاکٹر کرپال سنگھ  • ڈاکٹر. گنڈا سنگھ  • تیرا سنگھ چن  • گرنام سنگھ تیر  • ایشر سنگھ ایشر  • گیانی گردتّ سنگھ • گیانی دتّ سنگھ • بلبیر سنگھ  • اچھرو سنگھ  • باوا بدھ سنگھ
لکھاری	ایشور چترکار • صاحب سنگھ  • پنڈت شردھا رام • تیجا سنگھ  • گیانی گیان سنگھ  • ڈاکٹر چرن سنگھ  • لال سنگھ کملا اکالی  • برج لال شاستری  • ہرندر سنگھ روپ  • پریتم سنگھ  • سرون سنگھ  • عجائب کمل  • ارشاد احمد پنجابی
تنقید نگار	ستندر سنگھ نور  • لابھ سنگھ کھیوا • ڈاکٹر سرفراز حسین
ہور	سادھو سنگھ دھامی  • نرندر سنگھ کپور
اردو لکھاری	سعادت حسن منٹو  • ساحر لدھیانوی  • اُپیندر ناتھ اشک  • راجندر سنگھ بیدی  • مجید امجد