صدیق لالی

صدیق لالی نےیوسف زلیخا دا قصہ لکھیا،اس نوں 'بحرالعشق دے نام نال وی پکاریا جاندا ہے|۔ ایہہ قصہفارسی شبداولی پردھان لیہندی پنجابیوچ لکھا گیا ۔

جیون

پاکستانی لکھاری پرو. ریاض احمد شاد نے اپنی کتاب 'کلیات لالی' وچ صدیق لالی دے جیون اتے کرتاں دا صحیح وریوا دتا ہے ، جس دے مطابق صدیق لالی دا جنم جلھاں سرگودھا(پاکستان) دے قصبے لالیاں (بار کڑانا) وچسپرا جاتی نال سبندھت اک کھاندے پیندے گھرانے وکھے 1672 ء. وچ ہویا ۔ پرسدھ صوفی کوی شاہ حسین دے مرشد جاں گورو بہلول دریائی وی صدیق لالی دے وڈیریاں وچوں سن|۔صدیق لالی دے پیؤ دا نام برخوردار سی اتے اوہ شیخ عبداللہ دا پتر سی ۔ 95 سالاں دی عمر بھوگن والے اس کوی نے چار ویاہ کروائے اتے اوہ 18 پتراں دا باپ بنیا|۔ اس کوی دی کوئی دھی نہی سی۔صدیق لالی نے اپنا سارا جیون پڑھن لکھن وچ ہی گزاریا سی۔

رچناواں

صدیق لالی دیاں لکھیاں شعری کرتاں ہیٹھ لکھت ہن:- 1*. چہل حدیث،

• 2. فرحت نامہ،
• 3. یوسف زلیخا،
• 4. نورالحقیقت،
• 5.ویہہ ٹولے،
• 6. رسالہ موج الفقر،
• 7. صدق نامہ،
• 8. لذت النسا

اہنا توں علاوہ ہور وی رچناواں صدیق لالی دیاں ہن جو دینی جاں اسلامی ساہت دی گھالنا نوں درساؤندیاں ہن :-

• 3 سیہرفیاں،باغ الٰہی،رسالہ زوق و شوق ،چہل جوگنی،قلندر نامہ،مناجات،عبرت نامہ،نصیحت نامہ،چوبرگے،دوستاں تھیں،جدائی،رسالہ احوال قیامت، پہاڑیاں بار کڑانا،حلیہ شریف اتے سپراولی وغیرہ ۔

اتمّ جیون

صدیق لالی دی عمر دے انتلے ورھے بڑے دکھدائی سن| احمد شاہ ابدالی دے اک حملے سمیں صدیق لالی دا پتر عظمت اولھا اپنے گھرانے دے اک پستکالے دی رکھیا کردے کردے شہید ہو گیا سی ۔ اس کارن دکھی صدیق لالی دا پکھیرو مارچ،1776 وچ اڈّ گیا ۔لالی قصبے دے لیہندے ولّ صدیق لالی دا سندر مزار ہے جس تے ہر سال چیتر دے مہینے عرس منایا جاندا ہے ۔ صدیق لالی نے یوسف زلیخا دا قصہ قرآن دی آیت "سورت یوسف" دی تفصیر دے طور 'تے لکھیا۔ اوہناں نے ادھیاتمک رمزاں کھولن ول دھیان دتا ہے، شعری-خوبیاں ول نہیں ۔اسے لئی احمد یار نے کیہا ہے کہ -

بینت بناون دی اوس مڈھوں، مول صلاحَ نہ کیتی

نکے موٹے مارے ڈنگے، گل دی کھپھنی کیتی

حوالے

پنجابی لکھاری
ناول لکھاری	اوم پرکاش گاسو  • امرتا پریتم  • سنت سنگھ سیکھوں  • سوہن سنگھ سیتل  • شاہ چمن  • کرنل نرندرپال سنگھ  • کرمجیت کسا  • گربخش سنگھ پریتلڑی  • گردیال سنگھ  • جسونت سنگھ کنول  • نانک سنگھ  • نرنجن تسنیم  • بلدیو سنگھ سڑکناما  • بوٹا سنگھ شاد • بھائی ویر سنگھ  • رام سروپ انکھی  • محمد منشا یاد  • فرزند علی
شاعر	اللہ یار خاں جوگی • شاہ مراد  • امتوج  • سوِیتوج  • شمیل  • اوتار سنگھ پاش  • لُطف علی  • سنت رام اداسی  • شِو کمار بٹالوی  • سرجیت پاتر  • ہربھجن ہلواروی  • گیانی گرمکھ سنگھ مسافر  • گرچرن رامپوری  • جسونت ظفر  • جسونت دید  • جلھن جٹ  • جگتار  • تارا سنگھ  • نند لال نورپوری  • پرمندر سوڈھی  • پروفیسر موہن سنگھ  • باوا بلونت  • بسمل فریدکوٹی  • بھائی ویر سنگھ  • لال سنگھ دل  • پورن سنگھ  • بلبیر آتش  • بابا نجمی  • شریف کنجاہی  • افضل پارس  • مولا بخش کشتہ  • راجا رسالو • احمد راہی  • اختر حسین اختر  • سائیں اختر  • منیر نیازی  • سجاد حیدر • فقیر محمد فقیر  • فضل حسین گجراتی  • جوگی جہلمی  • ظفر اقبال  • درشن سنگھ آوارا • لوک راج • احسان اللہ طاہر  • استاد دامن • ستھرا شاہ • ساجن بابو  • منور حسین چشتی  • اعزاز احمد آذر  • ارشاد سندھو  • غلام حسین ندیم  • طارق گجر  • طارق عزیز  • سرفراز انور صفی
مخولیا شاعر	انور مسعود  • سید سلیمان گیلانی  • امام دین گجراتی • عبیر ابوذری • خالد مسعود • گیانی ہری سنگھ بڑبولا • کنول مشتاق • ہزارا سنگھ رمتا • عاشق راں • ڈاکٹر انعام الحق جاوید • م ش عالم • راجا نثار احمد یاور • مسافر لودھی • مجید سالک • مشتاق عالم گوگا • محمد صدیق میرپوری
عورت لکھاری	امرتا پریتم  • اجیت کور  • سکھوِندر امرت  • دلیپ کور ٹواݨا  • نینا ٹواݨا  • بچنت کور  • منجیت ٹواݨا  • ڈاکٹر ہرشندر کور  • ترسپال کور • ہاجرہ مشکور ناصری • فرخندہ لودھی • پِیرو پریمن  • منجیت اندرا • شفقت سلطانہ
صوفی شاعر	شاہ حسین  • شاہ شرف  • ہاشم شاہ  • بلھے شاہ  • وارث شاہ  • بابا وجید  • بابا فرید  • علی حیدر  • سلطان باہو  • خواجہ غلام فرید  • سائیں مولا شاہ  • بابو رجب علی  • عاصم بخاری  • نوشہ گنج بخش  • میاں محمد بخش
کہاݨی کار	سنتوکھ سنگھ دھیر  • سنت سنگھ سیکھوں  • سجان سنگھ  • صوبا سنگھ  • کلبیر سنگھ کانگ  • کرپال سنگھ کسیل  • کرتار سنگھ دگل  • گلزار سنگھ سندھو  • گربچن سنگھ بھلر  • گربخش سنگھ پریتلڑی  • جیت سنگھ سیتل  • پیارا سنگھ داتا  • پریم گورکھی  • بلونت گارگی
غزل گو	سادھو سنگھ ہمدرد  • سرجیت پاتر  • جگتار • جسوندر (غزل گو)  • دیپک جیتوئی
قصا کار	احمدیار  • ہاشم شاہ  • پیلو  • قادریار • مولوی غلام رسول  • جوگا سنگھ  • فضل شاہ  • میاں محمد بخش  • امام بخش • دمودر • مقبل • حافظ برخوردار • احمد گجر
وار تے جنگنامہ	شاہ محمد  • پیر محمد
ناٹک لکھاری	اجمیر سنگھ اولکھ  • ایشور چندر نندا
ڈاکٹر لکھاری	ڈاکٹر جسونت گلّ  • ڈاکٹر ہرشندر کور  • ڈاکٹر عارف محمود  • ڈاکٹر شہباز ملک  • ڈاکٹر حسن رضوی • ڈاکٹر جاوید سوز  • ڈاکٹر محمد بشیر گورایا • ڈاکٹر سرفراز حسین
تریخ لکھاری تے ہور	کرم سنگھ  • کاہن سنگھ نابھا  • ڈاکٹر کرپال سنگھ  • ڈاکٹر. گنڈا سنگھ  • تیرا سنگھ چن  • گرنام سنگھ تیر  • ایشر سنگھ ایشر  • گیانی گردتّ سنگھ • گیانی دتّ سنگھ • بلبیر سنگھ  • اچھرو سنگھ  • باوا بدھ سنگھ
لکھاری	ایشور چترکار • صاحب سنگھ  • پنڈت شردھا رام • تیجا سنگھ  • گیانی گیان سنگھ  • ڈاکٹر چرن سنگھ  • لال سنگھ کملا اکالی  • برج لال شاستری  • ہرندر سنگھ روپ  • پریتم سنگھ  • سرون سنگھ  • عجائب کمل  • ارشاد احمد پنجابی
تنقید نگار	ستندر سنگھ نور  • لابھ سنگھ کھیوا • ڈاکٹر سرفراز حسین
ہور	سادھو سنگھ دھامی  • نرندر سنگھ کپور
اردو لکھاری	سعادت حسن منٹو  • ساحر لدھیانوی  • اُپیندر ناتھ اشک  • راجندر سنگھ بیدی  • مجید امجد