عمر غنی
عمر غنی پنجابی بولی دا اک شاعر اے ۔
شاعری نمونے
سودھوانھیاں، بولیاں، گنگیاں راتاں
انھیاں، بولیاں، گنگیاں راتاں، نہ جیوندا نہ مردا کوئی ۔
پل-پل جسا کھوری جاوے، گجھا روگ اندر دا کوئی ۔
پتھراں دے سنگ پتھر ہو گئے، شیشے دے دل والے لوک،
سنگ-دلاں دے آخر کد تکّ ترلے منتاں کردا کوئی ؟
مدت پچھوں تیریاں یاداں، سجنا ! انج اج آئیاں نے،
غیراں وانگوں جیوں کھڑکاوے، کنڈا اپنے گھر دا کوئی ۔
اکھاں ٹھنڈھیاں کردی بھاویں، چڑھدے دن دی نمھی لوء،
ہاڑھ دی رتے، سخر-دوپیہرے، قہر نہ اسدا زردہ کوئی ۔
دل دا دیوا جے بجھ جاندا، کدی نہ ہندا جگّ 'تے چانن،
لکھاں نال بہاراں لے کے، بھاویں نت سنوردا کوئی ۔
عشقَ-جھناں دیاں چھلاں دے وچ، ٹھلھن نوں دل سبھ دا کردا،
ٹھلھ وی پیندا جنا-کھنا، پر ٹانواں ٹانواں تردا کوئی ۔
اچے ٹبے بیٹھا کھیڈیں دیکھ سکیں نہ تھلے
اچے ٹبے بیٹھا کھیڈیں دیکھ سکیں نہ تھلے ۔
دکھاں مارے پاگل لوکیں، شہر ترا چھڈّ چلے ۔
'دل' جeھی مہنگی جنس دی دیکھو قیمت کی ہے پائی،
اک رومال، اک فوٹو جاں پھر دو-تنّ ہتھ دے چھلے ۔
ساڈے جیہے سدھ-پدھرے لوکیں ملن کتے تے دسیں،
غیراں دے دکھ سینے لاون، کون اجیہے جھلے ۔
ہجر-برہوں دا اوکھا پینڈا کٹنا بہت ای مشکل،
شوکے رات ہنھیری اتوں، ڈیناں نے راہ ملے ۔
پتھر ہوئیاں تکّ تکّ راہواں، اکھاں ہنجھو بھریاں،
گئی بہار نہ پھیرا پایا، لکھ سنیہے گھلے ۔
بندے دا اج بندہ ویری، بربر بیلے رتے،
لوتھاں، لہوآں بھریاں ندیاں بلے، بلے، بلے !
اکھاں میٹ کے دیکھ رہا ہاں دور وسیندے سجن
اکھاں میٹ کے دیکھ رہا ہاں دور وسیندے سجن ۔
پیار دے جرموں رتّ جنہاں دی پی پی ڈیناں رجن ۔
حیراں تے ہن موئیاں یارو قیدوں دی کرتوتوں،
پاگل 'کھیڑے-رنگ پور' کاہنوں خوشیاں دے وچّ گجن ۔
کل تکّ جہڑے ساڈے ساہویں اکھ نہیں سن چکدے،
بول اوہناں دے سینے وچّ اج تیراں وانگوں وجن ۔
قاتل تاں ہن پکڑے جاندے گلیں-باتیں جھلیو !
بھاویں لکھ اوہ روپ وٹا کے اپنے آپ نوں کجن ۔
آدم-خوراں گھیر لئے نے سجناں دے اج ڈیرے،
چارے-پاسے فنیئر شوکن کیکن موت توں بھجن ؟
درداں دے انملے موتی رکھدا کس تہہ-خانے وچ
درداں دے انملے موتی رکھدا کس تہہ-خانے وچّ ؟
جے موزود وجود نہ ہندا میرا ایس زمانے وچّ ۔
اساں تے دل دا چانن جاتا، تینوں ہی بیدیدا اوئے !
پر توں رتی فرق نہ کیتا، اپنے تے بیگانے وچّ ۔
ایڈی شہرت کاہنوں ملدی تیری رام-کہانی نوں،
نہ مڑ مڑ میرا ناں آؤندا، جے کر اس افسانے وچّ ۔
کنیں میرے پین آوازاں، کس نے مینوں سدیا اے ؟
کون ایہہ لوک گواچے ہوئے، لبھدا پھرے ویرانے وچّ ؟
چارے کنٹاں گونج رہیاں نے، رنداں دے ہنگامے نال،
کیتا پھیر دھروہ ہے کوئی، ساقی نے میخانے وچّ ۔
گھپّ-ہنھیرا آل-دوآلے، راہ وی کوئی سجھدا نہ،
فاتھا کنج کچجا ہاں میں، ذات دے بندی-خانے وچّ ۔
میرے دکھ دا دکھ نہ کر توں
میرے دکھ دا دکھ نہ کر توں، ہس کے ہر دکھ سہِ جاواںگا ۔
میں تے ہاں اک وگدا-دریا، اچا-نیواں وہِ جاواںگا ۔
کلم-کلاّ ٹپّ جاواںگا، مارو پربت جیون دا،
پر کی انجے چپ-چپیتا، دھرت دے سینے لہہ جاواںگا ؟
جی سکناواں آڈھھا لا کے، نال مقدرج جیکر یارو،
اکھیاں دے وچّ اکھیاں پا کے، موت دے نال وی کھہِ جاواںگا ۔
سوچ دی سولی ٹنگیا ہویا، پیڑاں دا بھنڈارا ونڈاں،
درد خزانہ مکیا جس دن، سولی اتوں ڈھیہہ جاواںگا ۔
کہڑی کہڑی گلّ 'تے مینوں تسیں سزاواں دیسو لوکو !
میں جھلا تے جھلّ-وللا، جانے کی کجھ کہہ جاواںگا ۔
دوستاں دی دشمنی تکدا رہاں
دوستاں دی دشمنی تکدا رہاں ۔
دشمناں دی بے بسی تکدا رہاں ۔
لگیئے ہمیش باوفا چہرہ نواں،
اپنے دل دی سادگی تکدا رہاں ۔
عمر بھر اکیا نہیں میں پندھ توں،
بیکلی پر روح دی تکدا رہاں ۔
مارو-تھلرو وچ ساتھ سنگ جو چھڈ گیا،
کس طرحاں دا سنگ سی تکدا رہاں ۔
ریزے ہندا ویکھئ اپنا وجود،
مک رہی اک جندڑی تکدا رہاں ۔
رات بھر اک مہک جہی کھلری رہی،
ویہڑے لتھی چاننی تکدا رہاں ۔
وکھ ہوا توں ہویا اے کجھ ہباباں پچھے
وکھ ہوا توں ہویا اے کجھ ہباباں پچھے ۔
جیون سارا میں گزاریا اے سراباں پچھے ۔
کجھ حاصل نہ سوا دکھ دے ہویا خواباں وچوں،
ہر متا ویچ کے ویکھی اے میں خواباں پچھے ۔
ہر سطر گلی اے ہر حرف سلھابیا ہویا،
کون چھپ چھپکے ایہہ ہویا اے کتاباں پچھے ۔
عمر بھر کنڈیاں دی چبھن سہنی پیندی،
پل کو بھر دے مہمان گلاباں پچھے ۔
کندھ پچھے جاں تکیا تے میں تھر تھر کمبیا،
سر-اِ-بازار جو چہرہ سی نکاباں پچھے ۔
سجنا دی چاننی اتے یاراں دی چاننی
سجنا دی چاننی اتے یاراں دی چاننی ۔
کھلری اے میرے چار سو پیاراں دی چاننی ۔
پونجی اے میرے کول ایہہ جیون دے راہ دی،
الفت دے ڈھیراں پھلّ، اعتباری دی چاننی ۔
مڑکے نہ دل نوں بھاء سکی شہراں دی روشنی،
مانی کتے اک سال سی باراں دی چاننی ۔
مارو تھلاں دے پندھ 'چ یاداں دے جیوں شرینہ،
انجے برھوں دی رات ہے اقراراں دی چاننی ۔
لٹیا ہے چین دل دا، مروت بے-مہر نے،
جسے نوں جیونکر لوسدی انگاراں دی چاننی ۔
گھریا جدوں ہاں دوستا گنجھلاں دے نھیر وچ،
رستے سجھا گئی ہے وچاراں دی چاننی ۔
چپّ سی قبراں جہی میرے چپھیر
چپّ سی قبراں جہی میرے چپھیر ۔
زندگی مڑ وی رہی میرے چپھیر ۔
نت تڑپھدا بھامبڑاں 'چوں نکلیاں،
نہر رتّ دی نت وحی میرے چپھیر ۔
بیسبب اڈیاں نہیں ایہہ بھبلاں،
کندھ مڑ کوئی ڈھہی میرے چپھیر ۔
زندگی 'کلے لئی بھاری نہ سی،
پیڑ ایہہ کئیاں صحیح میرے چپھیر ۔
سمجھو آب، شراب ہمیشہ، چنگی گلّ نہیں
سمجھو آب، شراب ہمیشہ، چنگی گلّ نہیں ۔
بھلدے رہو جناب ہمیشہ، چنگی گلّ نہیں ۔
ناممکن دی آس تے جینا، پاگلپن ہے
تکی جانے خواب ہمیشہ، چنگی گلّ نہیں ۔
سڑدے گھر دی کوئی نشانی لے تے چلیئے،
رکھسی پر بے تاب ہمیشہ، چنگی گلّ نہیں ۔
رکنا پیندا، جیون کارن، کتے کتے تاں
رہنا وانگ سہاب، ہمیشہ، چنگی گلّ نہیں ۔
تجیا عالم جس نے سجنا ! تیری خاطر
اس دے لئی عذابِ ہمیشہ، چنگی گلّ نہیں ۔
بیتے لمحے جو گولدے پئے ہاں
بیتے لمحے جو گولدے پئے ہاں ۔
جند کھنڈراں 'چ رولدے پئے ہاں ۔
کرچی کرچی ہے کھلریاں سدھراں،
وانگ جھلیاں دے ٹولدے پئے ہاں ۔
سولی ٹنگی ایہہ لوتھ کسدی ہے،
کفن کسدا مدھولدے پئے ہاں ۔
اپنے کنیں وی نہیں سدا پیندی،
ایسے کھوہ 'چوں اسیں بولدے پئے ہاں ۔
ویلا سانوں لتاڑ لنگھ جاسی،
سکے پتر ہاں ڈولدے پئے ہاں ۔
مائی نی میں رہی کچجی'
وصل دی رات گھوک میں ستی
دن چڑھیا تاں بھجی
مائی نی میں رہی کچجی
آپوں اپنا یار گوایا
آپے رو رو رجی
مائی نی میں رہی کچجی
مکھ بھوا سجن گئے میتھوں
سٹّ ہجر دی وجی
مائی نی میں رہی کچجی
زہر پیالہ عشقَ دا پیتا
دنیاں مول نہ تجی
مائی نی میں رہی کچجی
سکھ دلے دا لٹیا ہوراں
نہ بولی نہ کجی
مائی نی میں رہی کچجی
آپ سہیڑی سولی ایپر
لوتھ گئی نہ کجی
مائی نی میں رہی کچجی