جرنیل سنگھ سیکھا

جرنیل سنگھ سیکھا (جنم 1 اگست 1934) پنجابی لیکھک، ناول کار اتے کہانی کار ہے۔ اوہ ادھی صدی دے قریب سمیں توں پنجابی ساہت لکھن دا کارج کر رہے ہن۔ ہن تکّ اوہ ڈیڈھ درجن دے قریب کتاباں لکھ چکے ہن۔ لیکھک اتے سماج دے رشتے 'تے ٹپنی کردیاں اوہ کہندا ہے، "لیکھک سماج دا شیشہ ہندا ہے۔ سمیں تے ستھان انوسار جہڑیاں گھٹناواں گھٹدیاں ہن جاں سماجک سمسیاواں اتپن ہندیاں ہن، اوہناں نوں اپنی قلم دی نوک 'تے لیاؤنا لیکھک دا کرتوّ ہندا ہے۔ جے اوہ اوہناں توں منہ موڑدا ہے تاں اوہ نہ اپنے آپ نال اتے نہ ہی سماج نال انصاف کر رہا ہندا ہے۔"

جیون

جرنیل سنگھ نے پہلی اگست، 1934 نں جنم لئء سی۔ اک کسانی پریوار وچّ جنم لیا سی۔ اوہناں دے پتا دا نہ سر مہیندر سنگھ سراں اتے ماتا دا نہ سردارنی پرتاپ کور سی۔ اوہ پنڈ سیکھا کلاں ضلع موگا تو ہن۔ جرنیل سنگھ دا کہنا ہے کہ اوہناں نے گردوارے دی دھرتی اپر لکھدیا پنجابی سکھی۔ جرنیل سنگھ نے پنج جماعتاں پنڈ دے سکول وچّ کیتیاں۔ اس تو بعد پنڈ وچّ انگریزی وساں نہ لیا ہون کرکے اوہناں نوں جی این ڈی مالوا خالصہ ہائی سکول گورو تیغ بہادر گڈھ۔ روڈے تحصیل موگا وچّ پھیر تو پنجابی وچّ ہی داخل ہونا پیا، اتھو دسوی پاس کرن تو بعد اوہ موگا وچو جے بی ٹی کرکے ابوہر دی اک بستی عظیم گڈھ وچّ پڑاؤن لگے۔ 1956 وچّ جرنیل سنگھ نے گیانی پاس کیتی۔ 1957 وچّ انگریزی امتحان وچوں فیل ہوگئے اتے پڑائی چھڈّ دتی۔ پھیر 1974 وچّ ایمّ اے (پنجابی) کیتی۔ جرنیل سنگھ نے دسویں تو بعد ساری پڑائی پرائیویٹ کیتی۔ جرنیل سنگھ نے پرائمری، مڈل، ہائی، ہادر سیکنڈری تے سینئر سیکنڈری سکول تکّ پڑایا۔ جرنیل سنگھ دا ویاہ 26 جنوری 1957 نوں پنڈ دیہڑکا ضلع لدھیانہ وچّ ہویا۔ اوہناں دے اک لڑکی اتے دو لڑکے ہن۔ تناں بچیاں دے اگانھ اپنے پریوار ہن۔ اوہناں دی بیٹی انگینڈ وچّ رہِ رہی ہے، وچکارلا بیٹا انڈیا رہندا ہو اتے اس نوں وی کویتا لکھن دا سوک ہے۔ جرنیل سنگھ دا چھوٹھا بیٹا کینیڈا رہندا ہے اتے اس دے نالہی جرنیل سنگھ رہندے ہن۔ جرنیل سنگھ دی سپتنی دا نام کلدیپ کور ہے۔

ساہتی جیون

جرنیل سنگھ دے چاچا جی کویسری کردے سن۔ اوہ جرنیل سنگھ نوں کدی کدی کویتا پڑن نن دندے سن۔ لکھن دی پہلی پریرنا اس چاچے تو ملی۔ جرنیل سنگھ دا کہنا ہے کہ سہتک ماحول موگے جے بی. ٹی. کردئاں بنیاں اتے اتھے ہی اوہناں دے گیت اتے کویتاواں ماسک پتراں وچّ چھپیاں۔ جرنیل سنگھ نے کجھ گیت تے کویتاواں جے. ایس کنول دے نام ہیٹھ لکھیاں سن۔

دوسری سنسار جنگ ویلے جرنیل سنگھ نے اک کویتا جوڑی سی۔ اس سمے جرنیل سنگھ چوتھی وچّ پڑھدے سن۔ اوہ لکھاری سبھا موگا دے بانی میمبر، کیندری پنجابی لیکھک سبھا میمبر، پنجابی سہت اکیڈمی لدھیانہ دے جیون میمبر، اتے سہت وچار اکیڈمی موگا دے جیون میمبر ہن۔ اتے جرنیل سنگھ پنجابی لیکھک منچ وینکوور دے سرگرم میمبر ہن اتے تنّ بار اس دے کوارڈینیٹر رہے ہن۔ جرنیل سنگھ بی. سی. پنجابی کلچرل پھاؤنڈیسن دی اگجیکٹو کمیٹی دے وی میمبر ہن۔ جرنیل سنگھ نے سوبھا یسنگھ دے سوویں جنم دن اتھے اوہناں بارے کجھ لکھاِ سی۔ اتے بتائی اوہناں نال اکٹھی بتائی ہولی بارے اک لکھت لکھی: "رنگاں دے چتیرے سنگ رنگلی"۔ پھر جون تنّ 1984 وچّ جرنیل سنگھ امرتسر سن۔ اوہناں نے اپنی اس یاد بارے وی لکھاِ۔ اس دے نال ہی، جرنیل سنگھ نے یملا جٹّ دے نال گزاری اک رات بارے وی لکھاِ۔ اوہناں دا کہنا ہے کہ اسے طرحاں ہی کجھ پندرانک لیکھ لکھے گائے سن۔ جویں کہ ننگیاں ناساں اتے اؤت دا دھکہ اتے ہور وی بہت لیکھ۔ اک کہانی "کاڑنی دا دودھ"، جرنیل سنگھ نے انڈیا دی آزادی لئی لڑن والے جنرل موجن سنگھ نال ملاقت توں تماہت ہوکے لکھی۔ ہن تکّ جرنیل سنگھ نے کوئی 20 کو کتاباں لکھیا ہن۔

لکھتاں

٭ اداسے بول، (کہانیاں: کنیڈا اواس توں پہلاں)، نوین پرکاشن امرتسر، 1993

٭ دنیاں کیسی ہوئی (ناول)، روی ساہت پرکاشن امرتسر، 1996، 2002، 2008

٭ اپنا اپنا سرگ (کہانیاں)، چیتنا پرکاشن لدھیانہ، 2003

٭ بھگوڑا (ناول)، چیتنا پرکاشن لدھیانہ، 2003، 2008

٭ بھگوڑا (ناول دا ہندی انوواد) 2004

٭ نویکلا سورج (پاکستانی ساہتکار پرو: عاشق دے کہانی سنگریہہ دا لپی انتر)، 2005

٭ دلے دی بار تکّ (سفرنامہ)، چیتنا پرکاشن لدھیانہ، 2005

٭ وینکوور سے لائل پور تک (پاکستانی سفرنامے دا اردو انوواد)، 2009

٭ وگوچا (ناول)، چیتنا پرکاشن لدھیانہ، 2009

٭ چیتیاں دی چلمن (سویجیونی انش) چیتنا پرکاشن 2013

٭ بیگانے (ناول) چیتنا پرکاشن 2014

٭ تتر کھمبھی (کہانیاں- سہِ سمپادن)، ساہت سبھا باگھا پرانا

٭ سانجھیاں تنداں (کہانیاں- سہِ سمپادن)، ساہت سبھا باگھا پرانا

٭ مالوے دا پنگردا ساہت (کویتا: سہِ سمپادن)، لکھاری سبھا موگا

٭ منچ کتھا (کہانی سنگریہہ، سہِ سمپادک) پنجابی لیکھک منچ وینکوور، 2002

٭ منچ وارتا (وارتک، سہِ سمپادک ) پنجابی لیکھک منچ وینکوور، 2011

٭ سمرتی گرنتھ، ڈاکٹر. درشن گلّ (سہِ سمپادک) بی سی پنجابی کلچرل فاؤنڈیشن وینکوور، 2012

انعام

جرنیل سنگھ دا سرجندھارا سنستھا ولوں، لکھاری سبھا موگا ولوں، باگھا-پرانا ساہت سبھا ولوں مان سنمان کیتا گیا ہے۔ جسٹس جسونت سنگھ میموریال ایوارڈ باگھا پرانا وی دتا گیا سی۔ اتے اوہناں نوں نوں پنجابی لکھاری سبھا کیلگری ولوں "اقبال ارپن یادگاری اوارڈ" 2010 وچّ ملا سی۔

باہرلے لنک

ساؤُ تے سنگاؤ ناول کار جرنیل سنگھ سیکھا

قلم دا سفر - جرنیل سنگھ سیکھا - بھاگ 1

قلم دا سفر - جرنیل سنگھ سیکھا - بھاگ 2

قلم دا سفر - جرنیل سنگھ سیکھا - بھاگ 3

حوالے

پنجابی لکھاری
ناول لکھاری	اوم پرکاش گاسو  • امرتا پریتم  • سنت سنگھ سیکھوں  • سوہن سنگھ سیتل  • شاہ چمن  • کرنل نرندرپال سنگھ  • کرمجیت کسا  • گربخش سنگھ پریتلڑی  • گردیال سنگھ  • جسونت سنگھ کنول  • نانک سنگھ  • نرنجن تسنیم  • بلدیو سنگھ سڑکناما  • بوٹا سنگھ شاد • بھائی ویر سنگھ  • رام سروپ انکھی  • محمد منشا یاد  • فرزند علی
شاعر	اللہ یار خاں جوگی • شاہ مراد  • امتوج  • سوِیتوج  • شمیل  • اوتار سنگھ پاش  • لُطف علی  • سنت رام اداسی  • شِو کمار بٹالوی  • سرجیت پاتر  • ہربھجن ہلواروی  • گیانی گرمکھ سنگھ مسافر  • گرچرن رامپوری  • جسونت ظفر  • جسونت دید  • جلھن جٹ  • جگتار  • تارا سنگھ  • نند لال نورپوری  • پرمندر سوڈھی  • پروفیسر موہن سنگھ  • باوا بلونت  • بسمل فریدکوٹی  • بھائی ویر سنگھ  • لال سنگھ دل  • پورن سنگھ  • بلبیر آتش  • بابا نجمی  • شریف کنجاہی  • افضل پارس  • مولا بخش کشتہ  • راجا رسالو • احمد راہی  • اختر حسین اختر  • سائیں اختر  • منیر نیازی  • سجاد حیدر • فقیر محمد فقیر  • فضل حسین گجراتی  • جوگی جہلمی  • ظفر اقبال  • درشن سنگھ آوارا • لوک راج (شاعر) • احسان اللہ طاہر  • استاد دامن • ستھرا شاہ • ساجن بابو  • منور حسین چشتی  • اعزاز احمد آذر  • ارشاد سندھو  • غلام حسین ندیم  • طارق گجر  • طارق عزیز  • سرفراز انور صفی
مخولیا شاعر	انور مسعود  • سید سلیمان گیلانی  • امام دین گجراتی • عبیر ابوذری • خالد مسعود • گیانی ہری سنگھ بڑبولا • کنول مشتاق • ہزارا سنگھ رمتا • عاشق راں • ڈاکٹر انعام الحق جاوید • م ش عالم • راجا نثار احمد یاور • مسافر لودھی • مجید سالک • مشتاق عالم گوگا • محمد صدیق میرپوری
عورت لکھاری	امرتا پریتم  • اجیت کور  • سکھوِندر امرت  • دلیپ کور ٹواݨا  • نینا ٹواݨا  • بچنت کور  • منجیت ٹواݨا  • ڈاکٹر ہرشندر کور  • ترسپال کور • ہاجرہ مشکور ناصری • فرخندہ لودھی • پِیرو پریمن  • منجیت اندرا • شفقت سلطانہ
صوفی شاعر	شاہ حسین  • شاہ شرف  • ہاشم شاہ  • بلھے شاہ  • وارث شاہ  • بابا وجید  • بابا فرید  • علی حیدر  • سلطان باہو  • خواجہ غلام فرید  • سائیں مولا شاہ  • بابو رجب علی  • عاصم بخاری  • نوشہ گنج بخش  • میاں محمد بخش
کہاݨی کار	سنتوکھ سنگھ دھیر  • سنت سنگھ سیکھوں  • سجان سنگھ  • صوبا سنگھ  • کلبیر سنگھ کانگ  • کرپال سنگھ کسیل  • کرتار سنگھ دگل  • گلزار سنگھ سندھو  • گربچن سنگھ بھلر  • گربخش سنگھ پریتلڑی  • جیت سنگھ سیتل  • پیارا سنگھ داتا  • پریم گورکھی  • بلونت گارگی
غزل گو	سادھو سنگھ ہمدرد  • سرجیت پاتر  • جگتار • جسوندر (غزل گو)  • دیپک جیتوئی
قصا کار	احمدیار  • ہاشم شاہ  • پیلو  • قادریار • مولوی غلام رسول  • جوگا سنگھ  • فضل شاہ  • میاں محمد بخش  • امام بخش • دمودر • مقبل • حافظ برخوردار • احمد گجر
وار تے جنگنامہ	شاہ محمد  • پیر محمد
ناٹک لکھاری	اجمیر سنگھ اولکھ  • ایشور چندر نندا
ڈاکٹر لکھاری	ڈاکٹر جسونت گلّ  • ڈاکٹر ہرشندر کور  • ڈاکٹر عارف محمود  • ڈاکٹر شہباز ملک  • ڈاکٹر حسن رضوی • ڈاکٹر جاوید سوز  • ڈاکٹر محمد بشیر گورایا • ڈاکٹر سرفراز حسین
تریخ لکھاری تے ہور	کرم سنگھ  • کاہن سنگھ نابھا  • ڈاکٹر کرپال سنگھ  • ڈاکٹر. گنڈا سنگھ  • تیرا سنگھ چن  • گرنام سنگھ تیر  • ایشر سنگھ ایشر  • گیانی گردتّ سنگھ • گیانی دتّ سنگھ • بلبیر سنگھ  • اچھرو سنگھ  • باوا بدھ سنگھ
لکھاری	ایشور چترکار • صاحب سنگھ  • پنڈت شردھا رام • تیجا سنگھ  • گیانی گیان سنگھ  • ڈاکٹر چرن سنگھ  • لال سنگھ کملا اکالی  • برج لال شاستری  • ہرندر سنگھ روپ  • پریتم سنگھ  • سرون سنگھ  • عجائب کمل  • ارشاد احمد پنجابی
تنقید نگار	ستندر سنگھ نور  • لابھ سنگھ کھیوا • ڈاکٹر سرفراز حسین
ہور	سادھو سنگھ دھامی  • نرندر سنگھ کپور
اردو لکھاری	سعادت حسن منٹو  • ساحر لدھیانوی  • اُپیندر ناتھ اشک  • راجندر سنگھ بیدی  • مجید امجد