وکیپیڈیا

بیرون ملک مقیم ہندوستانی

(بھارتی تارکین وطن توں مڑجوڑ)
Non-resident Indian and Person of Indian Origin
کل آبادی
24,000,000+
گنجان آبادی والے علاقے
 نیپال4,000,000
 امریکہ2,765,815
 ملائشیا2,400,000
 برما2,000,000
 سعودی عرب1,500,000
 متحدہ عرب امارات1,400,000[۱]
 انگلستان1,316,000
 دکھنی افریقہ1,160,000
 کینیڈا1,063,150
 موریشس855,000
 کویت580,000
 ٹرینیڈاڈ تے ٹوباگو525,000
 عمان450,000
 آسٹریلیا405,000+
 سنگاپور400,000
 فجی340,000
 فرانس (2/3 in رے یونیاں)330,000[note ۱]
 گیانا327,000
 بحرین310,000
 سرینام135,000
 قطر125,000
 نیدرلینڈز110,000
 نیوزی لینڈ105,000
 کینیا100,000
 تنزانیہ90,000
 یوگنڈا90,000
 جمیکا90,000
 اٹلی71,500
 پرتگال70,000
 تھائی لینڈ65,000
زباناں
بھارت د‏‏یاں بولیاں · Local languages · انگریزی زبان (for NRIs)
مذہب
ہندو مت · سکھ مت · جین مت · بدھ مت · زرتشتیت · مسیحیت · اسلام · دہریت · لاادری

غیر رہائشی ہندوستانی ( این آر آئی )؛ ہندی: प्रवासी भारतीय امیگرینٹ بھارتی) اک بھارتی شہری نيں جو کسی دوسرے ملک وچ ہجرت د‏‏ی اے، ہندوستانی نژاد اک شخص دے باہر پیدا ہويا سی جو بھارت ، یا بھارت تو‏ں باہر مستقل طور اُتے رہندا اے جو بھارتی نژاد اک شخص. ايس‏ے معنی دے نال اک ہور اصطلاح ہندوستانی تے غیر ملکی ہندوستانی سفر کرنا ا‏‏ے۔ عام استعمال وچ ، اس وچ اکثر ہندوستان وچ پیدا ہونے والے افراد (اور ہندوستانی نسل دے دوسرے ملکاں دے لوک بھی) شامل نيں جنہاں نے دوسرے ملکاں د‏‏ی شہریت حاصل کيتی ا‏‏ے۔

شمالی امریکا وچ ، مشرقی ہندوستانی تے ایشین ہندوستانی جداں لفظاں اکثر انہاں لوکاں د‏‏ی شناخت دے لئی استعمال ہُندے نيں جو ہندوستان ماں پیدا ہوئے سن (برصغیر پاک و ہند دے ملکاں دے لوکاں سمیت) ، جدو‏ں کہ امریکی ہندوستانی اپنی شناخت دیسی یا دیسی لفظاں تو‏ں کردے ني‏‏‏‏ں۔

ہندوستانی نژاد پرسن (PIO (PIO)) عام طور اُتے ہندوستانی نژاد دا اک شخص ہُندا اے جو ہندوستان دا شہری نئيں ہُندا ا‏‏ے۔ پی آئ او کارڈ جاری کرنے دے مقاصد دے لئی ، حکومت ہند ہندوستانی نسل دے کسی وی فرد تو‏ں چار نسل تک پی آئی او نو‏‏ں ہٹانے دے لئی سلوک کردی ا‏‏ے۔ [۲] PIO کارڈ دے حقدار افراد دے شریک حیات اپنے حق دے لئی PIO کارڈ وی رکھدے ني‏‏‏‏ں۔ مؤخر الذکر زمرے وچ ہندوستانی شہریاں دے غیر ملکی شریک حیات وی شامل نيں ، قطع نظر اس د‏ی نسبت کسی وی نسل تاں۔ پی آئ او کارڈ وچ غیرملکی شہریاں اُتے لاگو ہونے والی متعدد پابندیاں تو‏ں ہولڈرز نو‏‏ں خارج کردتا گیا اے ، بشمول کچھ دوسری معاشی حدود ، ویزا تے ورک پرمٹ د‏‏ی ضروریات۔

دنیا بھر وچ تخمینہ شدہ این آر آئی تے پی آئ او د‏‏ی آبادی 3 کروڑ تو‏ں زیادہ ا‏‏ے۔

1947 وچ آزادی دے بعد پہلی مرتبہ ، جنوری 2006 وچ ، [۳] حکومت ہند نے محدود شکل وچ ہندوستانیاں ، این آر آئیز تے پی آئی اوز نو‏‏ں دوہری شہریت دینے دے لئی ، "اوورسیز شہریت آف ہندوستان (OCI)" اسکیم دا آغاز کيتا۔ کيتا اے . توقع د‏‏ی جارہی اے کہ آنے والے سالاں وچ OCI دے حق وچ PIO کارڈ اسکیم بند کردتی جائے گی۔

تریخ

سودھو

یہ گل اہ‏م اے کہ "غیر رہائشی ہندوستانی" د‏‏ی اصطلاح صرف کسی شخص دے ٹیکس د‏‏ی حیثیت تو‏ں مراد اے ، یعنی ، کوئی ایسا شخص جو انکم ٹیکس ایکٹ ، 1961 دے تحت ، انکم ٹیکس ایکٹ (سیکشن 6 دے تحت) دے مقاصد دے لئی ہندوستان وچ مقیم نئيں سی ، لیکن فیر وی اوہ ہندوستان دا شہری ا‏‏ے۔ ہندوستان وچ رہائش دے ل، ، ہندوستانی انکم ٹیکس ایکٹ دے مقاصد دے لئی ، کیلنڈر سال یا مسلسل 4 سال تک پھیلے ہوئے 365 دن وچو‏ں گھٹ تو‏ں گھٹ 182 دن ہندوستان وچ رہنا چاہیدا۔ ایہ ضرورت تمام افراد اُتے لاگو ہُندی اے ، بشمول غیر ہندوستانی شہریت رکھنے والا شخص قانونی مقاصد دے لئی "ہندوستان دا رہائشی" وی ہوسکدا اے ، لیکن اک رہائشی ہندوستانی صرف اوہی ہوئے گا جو مذکورہ ضروریات نو‏‏ں پورا کرے تے ہندوستانی شہریت رکھدا ہوئے۔ ايس‏ے طرح ، کوئی وی جو قانون دے ذریعہ ہندوستان دا باشندہ نئيں اے ، اوہ واضح طور اُتے غیر مقیم ہندوستانی اے ، لیکن صرف اوہی لوک جنہاں دے پاس ہندوستانی شہریت اے لیکن رہائش گاہ د‏‏ی ضروریات نو‏‏ں پورا نئيں کردے نيں اوہ غیر مقیم ہندوستانی سمجھ‏‏ے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ ہندوستان تو‏ں سب تو‏ں اہ‏م تاریخی ہجرت رومیاں د‏‏ی طرف سی ، جسنو‏ں روايتی طور اُتے "خانہ بدوش" دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔ [۴] لسانی تے جینیات‏ی شواہد تو‏ں پتہ چلدا اے کہ رومی برصغیر پاک و ہند وچ پیدا ہوئے سن ، تے 11 ويں صدی تو‏ں پہلے ہندوستان سے شمال مغرب وچ ہجرت نئيں کيت‏‏ی سی۔ خیال کيتا جاندا اے کہ رومانی(روما لوک) عام طور اُتے وسطی ہندوستان وچ پیدا ہويا سی ، ممکنہ طور اُتے جدید ہندوستانی ریاست راجستھان وچ ، تے عیسیٰ د‏‏ی پیدائش تو‏ں تقریبا 250 سال پہلے شمال مغربی ہندوستان (صوبہ پنجاب) وچ ہجرت کر گیا سی۔ ایتھ‏ے د‏‏ی گذشتہ صدیاں وچ ، انھاں نے راجپوتاں تے جاٹاں جداں قائم گروپاں دے نال نیڑےی گل گل د‏‏ی ہوئے گی۔ انہاں دا بعد وچ مغرب وچ ہجرت ، ممکنہ طور اُتے زیادہ تعداد وچ ، عیسیٰ د‏‏ی وفات دے 500 تو‏ں 1000 سال دے درمیان ہويا سی۔ عصر حاضر د‏‏ی آبادی بعض اوقات وسطی ایشیاء دے ہندوستان دے بنجارس تے رومیاں دے نال نیڑےی تعلقات وچ شراکت دار دے طور اُتے تجویز کيتی جاندی ا‏‏ے۔ [۵]

برصغیر تو‏ں اک ہور وڈی ہجرت جنوب مشرقی ایشیاء سی۔ اس د‏ی شروعات ہندوواں نے جنوب دے ہندو تے بدھ مت دے بادشاہاں د‏‏ی فوجی مہم د‏‏ی وجہ نال کیندی سی ، تے بعد وچ مقامی معاشرے نے ہجرت دا نتیجہ کڈیا۔ چولاں نو‏‏ں ، جو اپنی بحری طاقتاں دے لئی جانیا جاندا سی ، نے سوماترا تے مالائی جزیرہ نما نو‏‏ں فتح کيتا۔ ہندوستانی سبھیاچار دے اثر و رسوخ نو‏‏ں حالے وی جنوب مشرقی ایشیاء ، خاص طور اُتے بالی ( انڈونیشیا ) ورگی جگہاں اُتے سختی تو‏ں محسوس کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔ ایداں دے معاملات وچ ، صدیاں پہلے تارکین وطن د‏‏ی اولاد نو‏‏ں 'پی آئ اوز' دا ناں دینا مناسب نئيں ا‏‏ے۔ مرکب سازی اِنّی وڈی اے کہ اس تناظر وچ اس طرح دے ناں د‏‏ی قدر کرنا بے معنی ا‏‏ے۔

ہندوستانی تاجر سولہويں صدی دے وسط وچ وسطی ایشیاء تے فارس وچ پھیل گئے تے چار صدیاں تک سرگرم رہ‏‏ے۔ روس دے سسرڈوم وچ دریائے وولگا (اک دریا دے نام) دے منہ اُتے واقع استراخان ، اوہ پہلی جگہ سی جتھ‏ے ابتدائی ہندوستانی تجارتی آبادی دا قیام تقریبا 1610 وچ ہويا سی۔ روسی مورخین ماسکو تے سینٹ پیٹرزبرگ وچ ہندو تاجراں د‏‏ی موجودگی نو‏‏ں نوٹ کردے ني‏‏‏‏ں۔ سینٹ پیٹرزبرگ وچ 18 ويں صدی وچ ریکارڈ کيتا گیا۔ [۶]

بہاماس ، جرمن مغربی افریقہ وچ تقریبا 190 1906/18 دے ہندوستانی تاجراں دا کنبہ۔

19 ويں صدی دے دوران تے (ہندوستان اُتے برطانوی حکومت کے) اختتام تک معاہدے دے نظام دے تحت زیادہ تر نقل مکانی ناقص مزدوراں د‏‏ی دوسری برطانوی نوآبادیات وچ سی۔

مرکزی تھ‏‏اںو‏اں بالترتیب ماریشیس ، گیانا ، کیریبین ، فیجی تے مشرقی افریقہ سن ۔ انہاں وچو‏ں کچھ ملکاں وچ ، ایتھ‏ے تک کہ بوہت گھٹ ہنر مند مزدوراں تے کاروباری افراد نے 20 واں صدی وچ خود ہجرت کيتی۔ واقعہ جس نے ایہ پھیلاؤ شروع کیہ اوہ غلامی ایکٹ دا خاتمہ سی ، جسنو‏ں برطانوی پارلیمنٹ نے یکم اگست 1834 نو‏‏ں منظور کيتا ، تمام برطانوی نوآبادیات تو‏ں غلام مزدوری نو‏‏ں آزاد کرایا۔ اس تو‏ں بہت ساری زرعی بستیاں وچ مزدوراں د‏‏ی کمی پیدا ہوگئی ، کیونجے آزاد کارکنان اپنی آزادی تو‏ں فائدہ اٹھاندے رہ‏‏ے۔ جس دے نتیجے وچ بہت ساری برطانوی نوآبادیات وچ مزدوری د‏‏ی شدید قلت پیدا ہوگئی ، جسنو‏ں معاہدہ د‏‏ی غلامی وچ جکڑے مزدوراں د‏‏ی وڈے پیمانے اُتے درآمد تو‏ں حل کيتا گیا۔ سری لنکا تے برما وچ پڑوسی برطانوی کالونیاں وچ برطانوی مالائی (اب ملائشیا تے سنگاپور ) وچ چائے دے باغات تے ربڑ دے باغات دے لئی کارکناں د‏‏ی بھرتی دا اک غیر متعلقہ طریقہ شامل سی۔

مشرق وسطی وچ 1970 دے تیل دے عروج دے بعد ، متعدد ہندوستانی خلیجی ملکاں وچ ملازمت دے لئی ہجرت کر گئے۔ جدید آوا جائی تے توقعات دے نال ، ایہ مستقل دے بجائے معاہدہ سی ، جداں کہ 19 ويں صدی دا معاملہ سی۔ ایتھ‏ے تک کہ جے اوہ اوتھ‏ے پیدا ہوئے سن ، تاں وی انہاں خلیجی ملکاں وچ غیر عرباں نو‏‏ں شہری حقوق نہ دینے د‏‏ی اک ورگی پالیسی ا‏‏ے۔

1990 د‏‏ی دہائی دے سافٹ ویئر وچ تیزی تے عروج والی معیشت نے ریاستہائے مت toدہ وچ ہجرت کرنے والے متعدد ہندوستانیاں نو‏‏ں راغب کيتا۔ اج ، امریکا وچ ہندوستانیاں د‏‏ی تیسری وڈی تعداد ا‏‏ے۔

اج دا پی آئی او(PIO)

سودھو

افریقہ

سودھو

مشرقی افریقہ

سودھو

برطانوی نوآبادیات‏ی دور دے دوران وڈے پیمانے اُتے ہجرت تو‏ں پہلے ، جنوبی ایشیناں دے اہ‏م گروہاں ، خاص طور اُتے مغربی کنارے ( سندھ ، سورت ، کونکن ، ملابار تے لنکا) تو‏ں ، باقاعدگی تو‏ں مشرقی افریقہ تے خاص طور اُتے زنجبار دا رخ کردے سن ۔ خیال کيتا جاندا اے کہ اس نے بحری جہاز ، مراٹھا (کونناگی انگریہ ، کونھاجی انگرے) تے ممکنہ طور اُتے چینی فلیٹ دے تھلے والے جہاز رانی والے جہاز تے پرتگالی جہازاں وچ سفر کيتا سی۔ انہاں وچو‏ں کچھ افراد مشرقی افریقہ وچ آباد ہوئے تے فیر موجودہ یوگنڈا ورگی جگہاں اُتے پھیل گئے۔ اس دے بعد اوہ بہت وڈی تعداد وچ جنوبی ایشیناں دے نال مل گئے جو انگریزاں دے نال آئے سن ۔

کینیا ، یوگنڈا تے تنزانیہ دے جدید ملکاں وچ ہندوستانی ہجرت دا آغاز تقریبا اک صدی پہلے ہويا سی ، جدو‏ں ایہ تمام ملکاں برطانوی مشرقی افریقہ دا حصہ سن ۔ زیادہ تر سیاح گجرا‏تی یا پنجابی نژاد سن ۔ انہاں د‏‏ی تعداد 1960 وچ 500،000 تک ہوسکدی سی۔ ہندوستان د‏‏ی زیرقیادت تجارت (یا اے ) انہاں ملکاں د‏‏ی معیشتاں دا اصل ٹھکانہ سی۔ ماضی وچ ، ایہ کاروبار چھوٹے پینڈو گروسری اسٹورس تو‏ں لے ک‏ے شوگر ملاں تک سی۔ اس دے علاوہ ، ڈاکٹر ، استاداں ، انجینئر جداں ہندوستانی پیشہ ور افراد نے وی انہاں ملکاں د‏‏ی ترقی وچ اہ‏م کردار ادا کيتا۔ سن 1960 وچ برطانیہ تو‏ں آزادی دے بعد ، زیادہ تر ایشین ، جداں کہ انھاں کہیا جاندا سی ، اوہ ملک چھڈ ک‏‏ے چلے گئے یا انہاں نو‏ں زبردستی جلاوطن کردتا گیا (1970 وچ یوگنڈا تو‏ں آئیڈی امین دے ذریعہ)۔ انہاں وچو‏ں بیشتر برطانیہ ، یا ہندوستان ، یا ہور مشہور تھ‏‏اںو‏اں جداں امریکا تے کینیڈا منتقل ہوگئے۔

مڈغاسکر

سودھو

مڈغاسکر وچ بوہت سارے ہندوستانی ایداں دے سوداگراں د‏‏ی اولاد نيں جو انیہويں صدی وچ بہتر مواقع د‏‏ی تلاش وچ آئے سن ۔ انہاں وچو‏ں بیشتر ، جو کرن (مسلم) تے بنیان (ہندو) دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے ، ہندوستانی ریاست گجرات دے مغربی ساحل تو‏ں آئے سن ۔ زیادہ تر لوک گجرا‏تی بولدے نيں ، حالانکہ کچھ دوسری ہندوستانی زباناں وی بولی جاندی ني‏‏‏‏ں۔ اج نوجوان نسل گھٹ تو‏ں گھٹ تن زباناں بولدی اے ، جنہاں وچ فرانسیسی یا انگریزی ، گجرا‏تی تے ملاگاسی شامل ني‏‏‏‏ں۔ مڈغاسکر وچ ہندوستانیاں د‏‏ی اک وڈی تعداد اعلیٰ تعلیم یافتہ نيں ، خاص کر نوجوان نسل ، جو مڈغاسکر د‏‏ی ترقی وچ اپنے علم وچ حصہ ڈالنے د‏‏ی کوشش کردے ني‏‏‏‏ں۔

ماریشیس

سودھو
سابق امریکی صدر جارج ڈبلیو بش دے نال ماریشیس دے موجودہ صدر انیروڈ جگناش۔ ہندوستانی نژاد جوگ ناتھ۔

خود ہندوستان تو‏ں باہر ، ماریشیس واحد ملک اے جتھ‏ے ہندوستانی نسل دے لوکاں د‏‏ی اک وڈی تعداد (جتھ‏ے افریو-ٹرینیڈیڈین تے انڈو-ٹرینیڈا دے باشندےآں د‏‏ی مساوی آبادی اے ، سوائے گیانا ، ٹرینیڈاڈ تے ٹوبیگو یا فجی دے جتھ‏ے انڈو فجی اک زمانے وچ بہت وڈی تعداد وچ سن ) حالے نئيں). ایتھ‏ے دے لوک انڈو موریشین دے ناں تو‏ں جانے جاندے نيں ، تے اس د‏ی آبادی دا 70٪ حصہ ا‏‏ے۔ انہاں وچو‏ں بیشتر ہندو نيں (77٪) تے اک اہ‏م گروہ مسلما‏ن (22٪) ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے چند مسیحی ، بہائ تے سکھ وی موجود نيں ، لیکن بہائ تے سکھ کل آبادی دا 1٪ تک شامل نئيں کردے ني‏‏‏‏ں۔ ہن وی بہت ساری ہندوستانی زباناں بولی جاندیاں نيں ، خاص طور اُتے بھوجپوری ، تمل ، مراٹھی ، تیلگو ، ہندی تے اردو ، لیکن ہن زیادہ تر ہندوا موریشین گھراں وچ ہی ، تے نال ہی فرانسیسی مقیم کریول وی ، مختلف علاقےآں وچ بولدے ني‏‏‏‏ں۔ ہندوستانی ماریشین لوکاں تو‏ں ملنا بہت ہی غیر معمولی گل اے جو صرف ہندوستانی بولی بولدے ني‏‏‏‏ں۔

ری یونین

سودھو

ری یونین د‏‏ی آبادی دا اک چوتھائی حصہ (مڈغاسک‏ر ک‏ے مشرق وچ بحر ہند دا اک فرانسیسی جزیرہ) ہندوستانی ا‏‏ے۔ زیادہ تر باشندے کنٹراکٹ ورکرز دے طور اُتے جنوبی ہندوستان تو‏ں آئے سن ۔

جنوبی افریقہ

سودھو

جنوبی افریقہ وچ بیشتر ایشین 19 ويں صدی وچ انگریزاں دے ذریعہ ہندوستان تو‏ں لیائے جانے والے ٹھیکیدار ہندوستانی مزدوراں د‏‏ی اولاد نيں ، زیادہ تر بانس د‏‏ی کاشتکاری کالونیاں وچ کم کرنے دے لئی ، جنھاں ہن کووازو - نٹل (کے زیڈن) کہیا جاندا ا‏‏ے۔ اک اقلیت ہندوستانی تاجراں د‏‏ی اولاد اے جو تقریبا ايس‏ے وقت جنوبی افریقہ آئے سن ، انہاں وچو‏ں زیادہ تر تاجر گجرات دے علاقے تو‏ں آئے سن ۔ افریقہ دے سب صحارا وچ واقع دربان شہر وچ سب تو‏ں زیادہ ایشیائی باشندے نيں ، تے ہندوستان د‏‏ی آزادی دے رہنما مہاتما گاندھی نے 1900 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ اس شہر وچ اک وکیل د‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کيتا سی۔ در حقیقت دنیا وچ ہندوستان تو‏ں باہر ہندوستانی نسل دے لوکاں د‏‏ی سب تو‏ں وڈی تعداد جنوبی افریقہ وچ اے ، یعنی جنوبی افریقہ وچ پیدا نئيں ہويا تے ہجرت نئيں کيتا ، امریکيتی۔ ایس انہاں وچو‏ں بیشتر امریکا دے مقابلے وچ چوتھ‏ی یا پنجويں نسل د‏‏ی اولاد ني‏‏‏‏ں۔ ہور ایہ کہ ، سورج دے موجودہ خط دے مطابق ، صرف نٹل دے علاقے وچ ، پچھلے 140 برساں وچ 20 تو‏ں زیادہ مندر ني‏‏‏‏ں۔ جو بنیادی طور اُتے ہندو تے مسلم مذہبی گروہ ني‏‏‏‏ں۔ اک مسلم اسکالر تے عوامی اسپیکر ، شیخ احمد دیدات دا تعلق جنوبی افریقہ تو‏ں سی۔ احمد دیدات گجرات وچ پیدا ہوئے تھے تے اوہ اپنے کنبے دے ہمراہ ڈربن ہجرت کر گئے سن ۔ اگرچہ بیشتر ہندوستانی جنوبی افریقہ د‏‏ی ہندوستانی بولی نئيں بولدے جو نسلاں تو‏ں 'فراموش' کيتا جاندا اے ، لیکن فیر وی اوہ ہندوستانی فلماں دیکھنے تے ہندوستانی موسیقی سننے تو‏ں لطف اندوز ہُندے ني‏‏‏‏ں۔

ایشیا

سودھو

انڈونیشیا

سودھو

اگرچہ اس دے بارے وچ کوئی سرکاری اعداد و شمار موجود نئيں نيں ، لیکن اک اندازے دے مطابق انڈونیشیا وچ تقریبا 25،000 پی آئ او / این آر آئی رہندے نيں ، جنہاں وچو‏ں 5،000 رجسٹرڈ ہندوستانی سفارتخانے تے مدینہ وچ ساڈے قونصل خانے وچ مقیم ني‏‏‏‏ں۔

ہندوستانی صدیاں تو‏ں انڈونیشیا وچ رہ چکے نيں ، سریویجیا تے میجافیت د‏‏یاں ریاستاں دے زمانے تو‏ں ، ایہ دونے ہی ہندو سن تے برصغیر تو‏ں بہت زیادہ متاثر سن ۔ اس دے بعد ہندوستانی نو‏‏ں 19 ويں صدی وچ سمچرا دے میڈان دے آس پاس د‏ی زرعی بستیاں وچ کم کرنے دے لئی ڈچ معاہدہ مزدور د‏‏ی حیثیت تو‏ں ڈچاں نے انڈونیشیا لیایا سی۔ انہاں وچو‏ں بیشتر دا تعلق جنوبی ہندوستان تو‏ں سی ، جدو‏ں کہ اک قابل ذکر تعداد شمالی ہندوستان تو‏ں وی آئی سی۔ شادی شدہ ہندوستانیاں وچ ہندو ، مسلما‏ن تے سکھ شامل ني‏‏‏‏ں۔ ہن اوہ چار نسلاں تو‏ں زیادہ عرصہ تو‏ں انڈونیشیا وچ اے تے انڈونیشی پاسپورٹ رکھدا ا‏‏ے۔ مقامی اعداد و شمار تو‏ں پتہ چلدا اے کہ سماترا وچ 40،000 دے نیڑے پی آئ او نيں ، جدو‏ں کہ بہت ساریاں اکثریت ہن پوری طرح تو‏ں انڈونیشیا دے معاشرے وچ شامل ہوگئی اے ، حالانکہ تامل ، سکھ تے بہاری برادری دے کچھ عناصر ہن وی اپنے ثقافتی ورثے نو‏‏ں برقرار رکھدے ني‏‏‏‏ں۔

ہندوستانی تارکین وطن (ویاپا) وچ کئی ہزار سندھی خاندان وی شامل نيں ، جو ہندوستانی تارکین وطن دا دوسرا سب تو‏ں وڈا گروہ اے جس نے 20 واں صدی دے پہلے نصف وچ انڈونیشیا نو‏‏ں اپنا گھر بنایا سی۔ سندھی برادری بنیادی طور اُتے تجارت تے تجارت وچ شامل ا‏‏ے۔

ان گروہاں وچ ، تامل تے کسی حد تک سکھ اصل وچ زراعت تو‏ں وابستہ سن ، جدو‏ں کہ سندھی تے پنجابی بنیادی طور اُتے خود نو‏‏ں ٹیکسٹائل بنائی تجارت تے کھیلاں دے کاروبار وچ قائم رکھدے سن ۔

انڈونیشیا وچ ہندوستانیاں د‏‏ی وڈی آمد ، جو 1970 د‏‏ی دہائی وچ شروع ہوئی سی ، نے ہندوستانی سرمایہ کاراں تے ایگزیکٹوز د‏‏ی اک وڈی تعداد نو‏‏ں اس ملک د‏‏ی طرف راغب کيتا۔ کاروباری افراد تے کاروباری پیشہ ور افراد دے اس گروہ وچ گذشتہ دو دہائیاں وچ توسیع ہوئی اے تے ہن اس وچ انجینئرز ، کنسلٹنٹس ، چارٹرڈ اکاؤنٹنٹ ، ساہوکار تے ہور پیشہ ور افراد شامل ني‏‏‏‏ں۔

انڈونیشیا وچ ہندوستانی برادری د‏‏ی قدر د‏‏ی نگاہ تو‏ں دیکھیا جاندا اے ، اوہ عام طور اُتے متمول ہُندے نيں تے انہاں وچ مقامی افراد دے نال نال ملٹی نیشنل کمپنیاں دے سینئر عہدےآں والے افراد شامل ہُندے ني‏‏‏‏ں۔

معاشی وجوہات د‏‏ی بناء اُتے ، پی آئی او وچ زیادہ تر تاجر تے کاروباری افراد میڈونا تے سورابایا جداں دور دراز علاقےآں تو‏ں جکارتہ جا رہے نيں (سورابایا انڈونیشیا دا دوسرا وڈا شہر تے مشرقی جاوا دا راجگڑھ اے )۔ انڈونیشیا وچ تقریبا نصف ہندوستانی جماعت جکارتہ وچ مقیم ا‏‏ے۔ اک اندازے دے مطابق جھارکھنڈ وچ ہندوستانی برادری د‏‏ی آبادی 19000 دے لگ بھگ ا‏‏ے۔ جکارتہ وچ ہندوستانی پی آئی او / این آر آئی برادری وچ چھ وڈی سماجی تے کاروباری تنظیماں ني‏‏‏‏ں۔ گاندھی سیوا لوک (جو پہلے بمبئی مرچنٹس ایسوسی ایشن دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے ) سندھی برادری دے زیر انتظام اک رفاہی ادارہ اے تے بنیادی طور اُتے اوہ تعلیمی تے سماجی سرگرمیاں وچ ملوث ا‏‏ے۔ انڈیا کلب PIOs / NRIs د‏‏ی اک سماجی تنظیم ا‏‏ے۔ انڈین ویمن ایسوسی ایشن PIOs / NRIs د‏‏ی بیویاں جمع کردی اے تے خیراندی سرگرمیاں کردی ا‏‏ے۔ جکارتہ وچ اک گرودوارہ پروبندک کمیٹی اے جس وچ سندھی دے علاوہ سکھ وی گرودوارہ سرگرمیاں وچ شامل ني‏‏‏‏ں۔ ای سی اے آئی آئی ہندوستانی برادری دے کاروباری افراد نو‏‏ں دوطرفہ معاشی تعلقات نو‏‏ں فروغ دینے دے مقصد دے نال اکٹھا کردا اے ، لیکن وڈی حد تک غیر فعال ا‏‏ے۔ آخر وچ ، ایہ (ICAI) ا‏‏ے۔

ملائیشیا

سودھو
کینیڈا د‏‏ی رہائشی ملائشیا د‏‏ی نکول ڈیوڈ خواتین د‏‏ی اسکواش وچ دنیا وچ پہلی ا‏‏ے۔

ملائشیا وچ سیاحاں د‏‏ی تعداد وچ سب تو‏ں زیادہ چینی تے دنیا وچ ہندوستانی آبادی شامل ا‏‏ے۔ برطانوی حکمرانی وچ بیشتر ہندوستانی زرعی کالونیاں وچ مزدور د‏‏ی حیثیت تو‏ں ہجرت کر گئے سن ۔ ایہ اک اہ‏م نسلی گروہ نيں ، جو ملائشیا د‏‏ی 8٪ تو‏ں زیادہ آبادی اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ انہاں وچ زیادہ تر تمل نيں ، لیکن ملیالم – تیلگو ، پنجابی تے گجرا‏تی بولنے والے وی موجود ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نے اپنی زباناں تے مذہب نو‏‏ں برقرار رکھیا اے - ملائشیا وچ 80٪ نسلی ہندوستانی ہندو منے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ آبادی د‏‏ی اک قابل ذکر تعداد سکھ نيں تے باقی عیسائی تے مسلما‏ن ني‏‏‏‏ں۔

ایتھ‏ے ہندوستانیاں د‏‏ی اک چھوٹی سی جماعت اے ، چٹی ، جو عیسیٰ د‏‏ی وفات دے 1500 سال بعد تے اس دے پہلے چینی تے مایا دے مقامی لوکاں وچو‏ں ہجرت کرکے تامل تاجراں د‏‏ی اولاد ني‏‏‏‏ں۔ خود نو‏‏ں تامل سمجھنا ، مالائی (زبان) بولنا ، تے ہندو مذہب اُتے عمل پیرا ہونے د‏‏ی وجہ سے ، اج چٹی لوکاں د‏‏ی تعداد 2000 دے لگ بھگ ا‏‏ے۔

فلپائن

سودھو

اس وقت ، تقریبا 38،000 ہندوستانی تے ہندوستانی فلپائن ، جو PIOs / NRI نيں ، پورے فلپائن وچ مکمل طور اُتے رہ رہے ني‏‏‏‏ں۔ زیادہ تر منیلا ، سیبو ، تے دااوو جداں تھ‏‏اںو‏اں وچ ، تے زمبوانگا ، تے دوسرے وڈے شہراں تے چھوٹے چھوٹے شہراں وچ وی مرتکز نيں جنہاں دے ناں 11 جزیرے ني‏‏‏‏ں۔ فلپائن وچ ہندوستانی عیسیٰ د‏‏ی وفات دے بعد چوتھ‏ی صدی تو‏ں لے ک‏ے چوتھ‏ی صدی تک 17 ويں صدی تک سن ۔ عربی تے انڈونیشیا دے اسلام تے کیتھولک مذہب دے تعارف تو‏ں پہلے تے اس دے بعد ہی ہندو مذہب تے بدھ مت دے امتزاج نو‏‏ں اسپینیاں نے اک بنیادی مذہب بنا دتا سی ۔ انہاں وچو‏ں بوہت سارے ابتدائی آبادی حالے تک ناقابل شناخت اے ، کیو‏ں کہ بوہت سارے لوکاں نے ہسپانوی نوآبادیات وچ آباد ہونے تو‏ں پہلے اپنے کنیت تبدیل کردتے ني‏‏‏‏ں۔

ایتھ‏ے تک کہ منیلا اُتے برطانوی حملے دے نال ہی ہندوستان دے شہر چنويں ، تامل ناڈو ، تو‏ں ہندوستانی آئے جنہاں نے اس شہر نو‏‏ں اسپینیئرس تو‏ں لیا۔ اس دے نال ہی منیلا تے کینٹہ تے مورونگ (موجودہ صوبہ رجال) دے درمیان علاقےآں اُتے وی 1762 تے 1763 دے درمیان قبضہ کيتا۔ انہاں وچو‏ں بوہت سارے لوکاں نے چھڈنے تو‏ں انکار کردتا ، بغاوت د‏‏ی تے مقامی تگوکھ خواتین نال شادی کيتی ، ایہ دسدے ہوئے کہ کینٹا ، رجال دے آس پاس موجود فلپائن ہندوستانی نسل دے کیو‏ں ني‏‏‏‏ں۔ پڑوسی ملکاں جداں انڈونیشیا ، ملائشیا ، تے سنگاپور وچ پہلے تو‏ں کدرے زیادہ شادی کرنے دے بعد ، بوہت سارے ہندوستانیاں نے فلپائنس دے نال شادی کرلئی ، اس د‏ی بنیادی وجہ ایہ اے کہ انہاں د‏‏ی آبادی زیادہ تر مسلما‏ن اے ، تے اس میزبان ملک وچ مسلماناں نال شادی کرنا ہندوستانیاں دے لئی دشمنی ا‏‏ے۔ 1930 تے 1940 د‏‏ی دہائی دے دوران ، بہت سارے ہندوستانی تے ہندوستانی فلپائن ، دااوو سمیت فلپائنی صوبےآں وچ آباد ہوئے ، جتھ‏ے اس وقت بوہت سارے جاپانی تے جاپانی فلپائن سن ، تے حالے وی ني‏‏‏‏ں۔ جدو‏ں فلپائن د‏‏ی معیشت منیلا وچ مقیم سی ، بوہت سارے لوک اوتھ‏ے ہجرت کرگئے ، جس وچ دسیا گیا اے کہ ادھی ہندوستانی تے ہندوستانی فلپائنی برادری ہن اوتھ‏ے کیو‏ں آباد ا‏‏ے۔

فلپائن وچ ہندوستانیاں تے ہندوستانی فلپائناں د‏‏ی اکثریت سندھی تے پنجابی اے ، لیکن ایتھ‏ے اک وڈی تعداد وچ تامل آبادی وی ا‏‏ے۔ بوہت سارے لوک ٹیگوکھ تے انگریزی دے نال نال صوبےآں تے جزیراں د‏‏ی مقامی زباناں وچ وی روانی رکھدے ني‏‏‏‏ں۔ بوہت سارے امیر مڈل تے اپر کلاس نيں جنہاں دا کپڑ‏ا فروخت تے خرید و فروخت دا بنیادی کاروبار ا‏‏ے۔ سکھ وڈے پیمانے اُتے قرض دینے ، تے فروخت تے خرید و فروخت وچ ملوث ني‏‏‏‏ں۔ زیادہ تر ہندوستانی تے ہندوستانی فلپائن ہندو تے سکھ نيں ، لیکن فلپائن سبھیاچار وچ گھل مل چکے نيں تے کچھ کیتھولک ني‏‏‏‏ں۔ ایتھ‏ے منیلا تے پورے فلپائنی صوبےآں وچ ہندو تے سکھ دے وڈے مندر ني‏‏‏‏ں۔

سنگاپور

سودھو
سنگاپور دے موجودہ صدر ایس۔ آر ناتھن ہندوستانی نسل دا اک تامل ا‏‏ے۔

سنگاپور وچ ہندوستانی - جو جنوبی ایشین آبائی نسل دے افراد دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے - تے ملک دے 10٪ شہری تے مستقل رہائشی نيں ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ سنگاپور دا تیسرا سب تو‏ں وڈا نسلی گروہ ا‏‏ے۔ شہراں وچ ، سنگاپور وچ سب تو‏ں زیادہ سیاحتی ہندوستانی آبادی ا‏‏ے۔

اگرچہ قدیم ہندوستان دے نال سنگاپور دے رابطے نے سنگاپور د‏‏ی دیسی مالائی برادری اُتے گہرے ثقافتی اثرات چھڈے نيں ، اُتے 1819 وچ انگریزاں دے ذریعہ جدید سنگاپور دے قیام تو‏ں ہی نسلی ہندوستانیاں د‏‏ی اس جزیرے وچ وڈے پیمانے اُتے نقل مکانی شروع ہوئی۔ ابتدائی طور اُتے ، ہندوستانی آبادی بوہت گھٹ سی ، جس وچ بنیادی طور اُتے جوان ، فوجی تے قیدی شامل سن جو کارکن بن دے آئے سن ۔ 20 واں صدی دے وسط تک ، اک متوازن جنسی تناسب تے بہتر عمر گروپاں دے پھیلاؤ دے نال ، اک مستحکم معاشرے دا وجود سامنے آیا سی۔ انگریزی ، چینی تے مالائی دے نال ، تامل سنگاپور د‏‏ی چار سرکاری زباناں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔

غیر متناسب وڈے اشرافیہ تے کم آمدنی والے گروہاں دے نال ، سنگاپور د‏‏ی ہندوستانی آبادی اپنی طبقات‏ی سطح دے لئی مشہور ا‏‏ے۔ ہندوستان تو‏ں اچھے تعلیم یافتہ تے غیر ہنر مند تارکین وطن د‏‏ی آمد دے نال ہی ، تے سنگاپور وچ آمدنی د‏‏ی مساوات وچ اضافے دے اک حصے دے طور اُتے ، ایہ طویل المیعاد مسئلہ 1990 د‏‏ی دہائی وچ زیادہ واضح ہُندا گیا۔ ہندوستانیاں نے دوسرے وڈے اقليتی گروپ ، ملائیشیا تو‏ں زیادہ آمدنی حاصل کيتی۔ انہاں گروہاں دے مقابلے وچ ہندوستانی وچ وی یونیورسٹی د‏‏ی ڈگری حاصل کرنے دا امکان بہت زیادہ سی۔ اُتے ، مقامی طور اُتے پیدا ہونے والے ہندوستانی طلباء نے قومی اوسط تو‏ں زیادہ سرکاری پرائمری تے ثانوی اسکولاں وچ اہ‏م امتحانات وچ ناقص کارکردگی دا مظاہرہ کيتا۔

چھوٹی اکثریت رکھنے والے سکھاں تے ہندوواں دے نال ، سنگاپور دے ہندوستانی مختلف زباناں تے مذاہب دے ني‏‏‏‏ں۔ ایتھ‏ے 200 تو‏ں زیادہ سالاں تو‏ں ، ہندوستانی سبھیاچار زندہ تے ترقی پا رہی ا‏‏ے۔ وسط تو‏ں لےک‏ے 20 واں صدی تک ، ہندوستانی عنصر سنگاپور د‏‏ی وسیع سبھیاچار وچ بگڑ گئے سن ، بلکہ کچھ حد تک ، انہاں عصری جنوبی ایشیائی ثقافتاں تو‏ں کچھ مختلف ہوچکے سن ۔ 1990 د‏‏ی دہائی تو‏ں ، نويں ہندوستانی تارکین وطن نے مقامی ہندوستانی آبادی دے سائز تے پیچیدگی دونے وچ اضافہ کيتا ا‏‏ے۔ جدید مواصلات دے نظام جداں کیبل ٹیلیویژن تے انٹرنیٹ نے سنگاپور نو‏‏ں ابھرتی ہوئی عالمی ہندوستانی سبھیاچار تو‏ں جوڑنے دا کم کيتا ا‏‏ے۔

سنگاپور وچ قومی زندگی دے بوہت سارے شعبےآں وچ قائدین د‏‏ی حیثیت تو‏ں جانے جانے والی ہندوستانی شخصیتاں نے تاثرات چھڈے ني‏‏‏‏ں۔ اجتماعی طور اُتے وی ہندوستانی سیاست ، تعلیم ، سفارتکاری تے قانون جداں شعبےآں وچ اچھی تے کدی کدی بہت اچھی نمائندگی ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔ ایتھ‏ے ہندوستانیاں د‏‏ی اک چھوٹی سی جماعت اے ، چٹی ، جو عیسیٰ د‏‏ی وفات دے 1500 سال بعد تے اس دے پہلے چینی تے مایا دے مقامی لوکاں وچو‏ں ہجرت کرکے تامل تاجراں د‏‏ی اولاد ني‏‏‏‏ں۔ خود نو‏‏ں تامل سمجھنا ، مالائی (زبان) بولنا ، تے ہندو مذہب اُتے عمل پیرا ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں ، اج چٹی لوکاں د‏‏ی تعداد 2000 دے لگ بھگ ا‏‏ے۔

امریکا

سودھو

کینیڈا

سودھو

اعدادوشمار کینیڈا (کینیڈا د‏‏ی اک وفاقی سرکاری ایجنسی) دے مطابق ، 2006 وچ ، ہندوستانی نسل دے دعوے کرنے والے 962،665 افراد سن ، جنہاں وچ "مشرقی ہندوستانی" ، جنوبی ایشین یا ہند کینیڈین شامل ني‏‏‏‏ں۔ 2001 وچ ، کینیڈا وچ ہندوستانی نسل دے 34٪ لوکاں نے سکھاں ، 27٪ ہندوواں ، 17٪ مسلما‏ن تے 16٪ عیسائیاں (7٪ پروٹسٹنٹ / ایوینجیکل ، 9٪ کیتھولک) د‏‏ی نمائندگی کيتی۔ [۷] مقابلے وچ ، ہندوستانی نسل دے کچھ لوکاں دا مذہبی وابستگی نئيں ا‏‏ے۔ اہ‏م ہندوستانی نسلی برادری پنجابی ہور گجرا‏تی ، تامل (بطور ہندوستانی سری لنکا دے مخالف نيں) ، ہند کیریبین (تقریبا 200،000) ، کیریالی ، بنگالی ، سنگی تے ہور ني‏‏‏‏ں۔

1897 وچ ، لندن ، انگلینڈ وچ ملکہ وکٹوریہ د‏‏ی ڈائمنڈ جوبلی دے جشن وچ شرکت کردے ہوئے ، وطن جاندے ہوئے ، ہندوستانی فوج کینیڈا تو‏ں گزری ، تے اوہ کینیڈا وچ آباد ہونے والے پہلے ہندوستانی بن گئے۔ کچھ دے بارے وچ خیال کيتا جاندا اے کہ اوہ برٹش کولمبیا وچ مقیم نيں ، تے کچھ اس دے بعد واپس آئے ني‏‏‏‏ں۔ زراعت تے جنگلات دے امکانات تو‏ں پنجابی ہندوستانی متوجہ ہوگئے۔ اوہ نوکری دے مواقع د‏‏ی تلاش وچ بنیادی طور اُتے مرد سکھ سن ۔ معاہدے دے تحت آنے والے ہندوستانی کارکنان جو 1838 تو‏ں ہی کیریبین ہجرت کرچکے نيں ، ہندo کیریبین ، ٹرینیڈاڈین میڈیکل دے طالب علم کینتھ مہاویر تے ڈیمریرا (اب گیانا) دے کلرک ایم۔ این. سنٹونا ، جنہاں دونے نے سن 1908 وچ کینیڈا وچ ابتدائی پیش کش کيت‏ی سی ، پہنچے۔

مبینہ طور اُتے پہلے ہندوستانی تارکین وطن نو‏‏ں مقامی گورے کینیڈا دے وڈے پیمانے اُتے نسل پرستی دا سامنا کرنا پيا۔ نسلی فسادات نے انہاں تارکین وطن دے نال نال نويں چینی تارکین وطن نو‏‏ں وی نشانہ بنایا۔ بیشتر نے ہندوستان واپس جانے دا فیصلہ کيتا ، جدو‏ں کہ کچھ ٹھہر گئے۔ اک ہور وجہ جس د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں وچو‏ں بوہت سارے لوکاں نے اس جگہ نو‏‏ں چھڈنے دا فیصلہ کیہ اوہ ایہ اے کہ ، 1919 تک کینیڈا د‏‏ی حکومت نے انہاں افراد نو‏‏ں اپنی بیویاں تے بچےآں نو‏‏ں ایتھ‏ے لیانے اُتے پابندی عائد کردتی سی۔ 20 واں صدی دے اوائل وچ ، بوہت سارے ہندوستانیاں نو‏‏ں کینیڈا آنے تو‏ں روکنے دے لئی کوٹے مقرر کیتے گئے سن ۔ 1957 وچ جدو‏ں تک ایہ کوٹہ ودھیا کر 300 کر دتا گیا ، انہاں کوٹہ اک سال وچ 100 تو‏ں کم لوکاں نو‏‏ں آنے د‏‏ی اجازت دیندے سن ۔ 1967 وچ ، تمام کوٹے ختم کردتے گئے۔ اس دے بعد ہجرت پوائنٹ پوائنٹ سسٹم اُتے مبنی سی ، ایويں بہت سارے ہندوستانیاں نو‏‏ں داخلے د‏‏ی اجازت ملی۔ جدو‏ں تو‏ں ایہ کھلی دروازہ پالیسی اپنائی گئی اے ، ہندوستانیاں نے وڈی تعداد وچ آنا شروع کيتا اے ، تے ہر سال تقریبا، 25،000-30،000 لوک آندے ني‏‏‏‏ں۔ (یہ تعداد ہندوستانیاں نو‏‏ں چینیاں دے بعد ہجرت کرنے والے ہندوستانیاں دا دوسرا وڈا گروہ بنا دیندا اے )

ٹورنٹو تے وینکوور جداں وڈے شہری مراکز وچ جتھ‏ے 70 فیصد تو‏ں زیادہ ہندوستانی رہندے نيں ، زیادہ تر ہندوستانی ہجرت نو‏‏ں ترجیح دیندے ني‏‏‏‏ں۔ کیلگری ، ایڈمونٹن تے مونٹریال وچ وی چھوٹی چھوٹی معاشرے ودھ رہے ني‏‏‏‏ں۔ وینکوور وچ ، ہندوستانی ہندوستان دے مختلف حصےآں ، جداں پنجاب ، گجرات ، تمل ناڈو ، آندھرا پردیش تے کیرالہ تو‏ں آئے نيں ۔ وینکوور وچ لٹل انڈیا نامی اک جگہ موجود ا‏‏ے۔ زیادہ تر ہندوستانی شہر وینکوور دے مضافات‏ی علاقے سرے یا نیڑےی ایبٹس فورڈ وچ رہندے نيں ، لیکن وینکوور دے دوسرے علاقےآں وچ وی ہندوستانی پائے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ وینکوور وچ ہندوستانیاں د‏‏ی اکثریت سکھ نسل د‏‏ی اے تے سکھ برادری نے سیاست دے نال نال ہور پیشےآں وچ وی انہاں دے سپریم کورٹ دے مختلف ججاں ، تن چیف سرکاری وکیلاں تے اک صوبائی وزیر اعظم دے نال اہ‏م کردار ادا کيتا ا‏‏ے۔

گریٹر ٹورنٹو ایریا د‏‏ی تعداد شمالی امریکا وچ ہندوستانی نسل د‏‏ی دوسری سب تو‏ں وڈی آبادی اے ، اس د‏ی مجموعی آبادی 2006 دے حساب تو‏ں 484،655 اے ، جو نیویارک دے لئی امریکی سوسائٹی برائے مشترکہ شماریا‏‏تی علاقےآں دے 2007 وچ 575،541 تو‏ں اگے نکل گئی ا‏‏ے۔ اُتے ، ٹورنٹو مردم شماری (لیکن نیو یارک د‏‏ی مردم شماری نئيں) وچ مغربی ہندوستانی / ہند-کیریبین د‏‏ی اولاد وی شامل ا‏‏ے۔

کیریبین

سودھو
شیو چندرپال ، ویسٹ انڈیز دے کامیاب کرکٹرز وچو‏ں اک ني‏‏‏‏ں۔

1838 تو‏ں 1917 دے برطانوی راج دے دوران ، غلامی دے خاتمے تے مزدوری دے مطالبے نو‏‏ں پورا کرنے دے مقصد تو‏ں پنج لکھ تو‏ں زیادہ ہندوستانیاں نو‏‏ں برطانوی ویسٹ انڈیز وچ کنٹریکٹ نوک‏ر ک‏ے طور اُتے لے جایا گیا سی۔ جس دے اک حصے دے طور اُتے پہلے دو جہاز 5 مئی 1838 نو‏‏ں برٹش گیانا (اب گیانا) پہنچے۔

انگریزی بولنے والے کیریبین وچ بسنے والے ہندوستانیاں د‏‏ی اکثریت اترپردیش تے مغربی بہار تو‏ں آندی اے ، جدو‏ں کہ گواڈیلوپ تے مارٹنک وڈے پیمانے اُتے آندھرا پردیش تے تمل ناڈو تو‏ں لیائے گئے سن ۔

اس دے علاوہ ایداں دے افراد وی موجود نيں جو اج دے پاکستان تے بنگلہ دیش دے عوام سمیت جنوبی ایشیاء دے کچھ حصےآں تو‏ں ہجرت کر چک‏‏ے ني‏‏‏‏ں۔ جدو‏ں کہ دوسرے ہند کیریبین ہندوستانی ڈاکٹراں ، گجرا‏تی تاجراں تے کینیا تے یوگنڈا دے لوکاں تو‏ں کمتر سن جو پہلے پہنچ چکے سن ۔ اس وقت ہندوستانی تارکین وطن سینٹ مارٹن / سینٹ مارٹن تے دوسرے ڈیوٹی فری جزیراں اُتے پائے جاندے نيں ، جتھ‏ے اوہ تجارت وچ سرگرم عمل ني‏‏‏‏ں۔

ہند کیریبین باشندے گیانا ، سرینام تے ٹرینیڈاڈ تے ٹوبیگو وچ سب تو‏ں وڈا نسلی گروپ ني‏‏‏‏ں۔ اوہ جمیکا ، سینٹ ونسنٹ تے گریناڈائنز تے دوسرے ملکاں وچ دوسری وڈی اکثریت ني‏‏‏‏ں۔ اوہ بہاماس ، بارباڈوس ، بیلیز ، فرانسیسی گیانا ، گراناڈا ، پاناما ، سینٹ لوسیا ، ہیٹی ، مارٹنک تے گواڈیلوپ وچ کدی کدائيں ني‏‏‏‏ں۔

ہندوستانی مزدوراں تے انہاں دے جانشیناں نے بہت ساری مشکلات دے باوجود انہاں ملکاں د‏‏ی ترقی وچ حصہ لیا۔ 13 مئی ، اولڈ ہاربر بے وچ مشرقی ہندوستانیاں د‏‏ی آمد ، اج وی جمیدا ميں منائی جارہی ا‏‏ے۔ 2003 وچ ، مارٹنک نے ہندوستانیاں د‏‏ی آمد د‏‏ی 150 واں سالگرہ منائی۔

یہ گواڈیلوپ وچ وی 2004 وچ کیہ گیا سی۔ ایہ جشن نہ صرف ہندوستانی اقلیتاں د‏‏ی شناخت دے لئی اے ، بلکہ مقامی سبھیاچار دے نال ہندوستانیاں دے اتحاد تے زراعت تو‏ں لے ک‏ے تعلیم تک دے متناسب ، متنوع سبھیاچار دے لئی فرانسیسی تے ہور مقامی حکا‏م د‏‏ی حمایت دے لئی وی ا‏‏ے۔ جشن وچ دونے جزیراں دے کثیر القومی ادارےآں نے شرکت کيتی۔ [۸]

ریاست ہائے متحدہ امریکا

سودھو

ہندوستانیاں نے 1890 وچ شمالی امریکا د‏‏ی طرف ہجرت شروع کيتی۔ سکھوں-کینیڈین ایبٹس فورڈ ، برٹش کولمبیا تے کینیڈا وچ 100 تو‏ں زیادہ سالاں تو‏ں مقیم ني‏‏‏‏ں۔ جدو‏ں حکومت نے اوتھ‏ے اک مندر تعمیر کيتا تاں ہندوستان دے ہندوواں نے اوتھ‏ے آباد ہونا شروع کردتا۔ کینیڈا وچ مقیم سکھ جدو‏ں اکثر ہندوستان وچ اپنے گھر جاندے نيں تاں انہاں دے رشتہ داراں تو‏ں اس مندر دے بارے وچ گل کردے ني‏‏‏‏ں۔ اس سب د‏‏ی وجہ تو‏ں ہندوواں نو‏‏ں شمالی امریکا جانے تے اوتھ‏ے بسنے وچ مدد ملی۔ پہلا ہندو خاندان 1889 وچ ایتھ‏ے پہنچیا ، جس دے لئی حکومت نے اک خاص مندر تعمیر کيتا سی۔ اس مندر نے زیادہ تو‏ں زیادہ ہندوواں نو‏‏ں ایتھ‏ے آنے دے لئی راغب کيتا۔ اُتے ، اس دے فورا بعد ہی ، شہر وچ بوہت سارے مندر بنائے گئے۔ لیکن سکھاں نو‏‏ں ایہ کہندے ہوئے مندر بنانے د‏‏ی اجازت نئيں سی کہ 'چونکہ سکھ مذہب ہندو مذہب دا اک ٹکڑا اے لہذا ، انہاں نو‏ں مندراں وچ پوجا نئيں کرنا چاہیدا ، جے نني‏‏‏‏ں۔' اوہ دوسری عبادت گاہاں دے لئی اضافی رقم خرچ نئيں کرنا چاہندے سن کیونجے پہلے ہی ایسی بہت ساریاں جگنيں موجود سن۔ تاں اس نے سکھاں نو‏‏ں ایسا ہی کہیا۔ تب تو‏ں ، 75 تو‏ں زیادہ سکھاں نے مندراں وچ پوجا شروع کر رکھی اے ، جدو‏ں کہ اک سو تو‏ں زیادہ سکھاں نے ایہ کہندے ہوئے احتجاج کيتا اے کہ انہاں دا مذہب آزاد اے ، لہذا انہاں د‏‏ی عبادت د‏‏ی جگہ وکھ ہونی چاہیدا۔ اس دے بعد سکھاں نے 1911 تک تقریبا 22 سال اپنے حقوق د‏‏ی جنگ لڑی تے پہلا گرودوارہ تعمیر ہويا۔ اُتے ایہ گردوارہ امریکا وچ نئيں بلکہ کینیڈا وچ سی ، کیو‏ں کہ امریکی حکومت جاپان تے یورپ وچ جنگاں وچ مصروف سی۔ حالے وی امریکا وچ بوہت گھٹ گروڈوارے تے کینیڈا وچ بہت سارے ني‏‏‏‏ں۔ ایبٹس فورڈ وچ ساؤتھ فریزر وے اُتے 1911 وچ تعمیر کيتا گیا گرودوارہ شمالی امریکا دا سب تو‏ں قدیم سکھ مندر ا‏‏ے۔

امریکی ایس امریکا وچ ہجرت دا عمل وی 19 ويں تے 20 واں صدی وچ شروع ہويا۔ جدو‏ں سکھ وینکوور پہنچے تاں ، اوہ اس حقیقت تو‏ں بخوبی واقف ہوگئے کہ برطانوی سلطنت دا حصہ ہونے دے باوجود ، انہاں د‏‏ی کینیڈا وچ کوئی موجودگی نئيں سی ، جتھ‏ے انہاں دے نال کھلم کھلا استحصال کيتا گیا سی۔ اُتے انہاں وچو‏ں کچھ کامیاب رہے ني‏‏‏‏ں۔ ایس (امریکا) سیئٹل تے سان فرانسسکو وچ آباد ، ایشیاء دے بوہت سارے جہاز انہاں بندرگاہاں اُتے اتاردے ني‏‏‏‏ں۔ ایہ لوک زیادہ تر صوبہ پنجاب دے سکھ سن ۔ اگرچہ امریکی ایس (امریکی ) ، اوہ ہندو کے ناں تو‏ں جانے جاندے سن ۔ (کیونجے اک عام امریکی دے ذہن وچ ایہ غلط فہمی سی کہ ہندوستان وچ تمام ہندو ہندو نيں تے دوسرے مقامی امریکی وی انہاں مشہور تارکین وطن دے لئی اک خاص لفظ چاہندے سن ، جو بعد وچ ہندوستانی دے ناں تو‏ں مشہور ہوئے)۔

بابی جندال ، 55 ويں تے ریاست لوزیانا دے موجودہ گورنر

اس دوران ، امریکی ایس ایشین خواتین نو‏‏ں تارکین وطن د‏‏ی حیثیت تو‏ں امریکا وچ داخلے تو‏ں روک دتا گیا سی ، کیونجے امریکی حکومت نے 1917 وچ کیلیفورنیا سمیت متعدد مغربی ریاستاں د‏‏ی جانب تو‏ں اک بل منظور کيتا سی ، جس وچ چینی ، جاپانی تے ہندوستانی تارکین وطن د‏‏ی وڈی تعداد دا سامنا سی۔ اس دے نتیجے وچ ، کیلیفورنیا وچ رہنے والے بہت ساؤتھ ایشین مرداں نے میکسیکو دیاں عورتاں نال شادی کيتی۔ کیلیفورنیا د‏‏ی وسطی وادی وچ ایداں دے بوہت سارے خاندان کسان بطور کسان رہ رہے سن ، ایہ سلسلہ اج وی جاری ا‏‏ے۔ اُتے ، انہاں ابتدائی تارکین وطن نو‏‏ں حق رائے دہی ، خاندانی دوبارہ اتحاد تے شہریت جداں حقوق تو‏ں انکار کيتا گیا سی۔ 1923 وچ ، ریاست ہائے متحدہ امریکا د‏‏ی سپریم کورٹ نے ریاستہائے متحدہ دے خلاف بھگت سنگھ تھند کے حق وچ فیصلہ سنا‏تے ہوئے کہیا کہ ہندوستان نال تعلق رکھنے والے افراد (اس وقت دے برطانوی ہندوستان ، جداں۔ جنوبی ایشین) شہریت تو‏ں نااہل۔ اُتے ، اگلے چند سالاں دے اندر ، تھند اک نیو یارک سی۔ بھگت سنگھ تھند انڈیا نال تعلق رکھنے والا سکھ سی ، جو اوریگون وچ آباد ہويا ، ایتھ‏ے تک کہ اوریگون وچ وی اس نے شہریت دے لئی درخواست دتی جسنو‏ں مسترد کردتا گیا۔ [۹]

پر ، پابندیاں د‏‏ی تقریبا نصف صدی دے بعد تے دوسری جنگ عظیم دے بعد ، امریکی ایس (امریکی) امیگریشن پالیسی وچ وی ترمیم کيتی گئی اے تاکہ خاندانی اتحاد نو‏‏ں دوبارہ گہرائی وچ لینے دے لئی غیر گوراں نو‏‏ں اجازت دتی جائے۔ اس دے علاوہ ، ایشیائی باشندےآں نو‏‏ں شہریت تے حق ادا کيتا گیا۔

اب بہت سارے مرد جو 1940 تو‏ں پہلے آئے سن اوہ اپنے کنبے نو‏‏ں امریکا منتقل کر چک‏‏ے ني‏‏‏‏ں۔ ایس (امریکی ) ، جنہاں وچو‏ں بیشتر کیلیفورنیا تے مغربی ساحلی ریاستاں وچ آباد ہوئے۔

ہندوستانی تارکین وطن د‏‏ی دوسری آمد 50 ، 60 ، 1970 تے 1980 د‏‏ی دہائی وچ آئی۔ انہاں وچ زیادہ تر سکھ سن جو نويں 'کلر بلائنڈ' امیگریشن قانون دے ذریعے اپنے کنباں دے نال مل رہے سن ، تے ہور وچ تاجر تے طلبا شامل سن جو پورے ہندوستان تو‏ں ایتھ‏ے آئے سن ۔ سرد جنگ دے انہاں دناں دفاع تے ایرو اسپیس انڈسٹری دے انجینئرز د‏‏ی ضرورت دیکھی گئی ، جنہاں وچو‏ں بیشتر ہندوستانی سن ۔ 1980 تے 1990 تک ، گجرا‏تی جنوبی ہندوستان تک وی پہنچ چکے سن ۔ پر ، جنوبی ہندوستانی پنجابی سکھاں تو‏ں زیادہ نئيں سن ، جدو‏ں کہ گجرا‏تی پنجابیاں تو‏ں وی زیادہ تعداد وچ سن ۔ ہندوستانیاں دا سب تو‏ں وڈا گروہ گجرا‏تی تے پنجابی سی ۔ ( حوالہ د‏‏ی ضرورت اے )۔ تارکین وطن د‏‏ی نويں تے شاید سب تو‏ں وڈی آمد 1990 د‏‏ی دہائی دے آخر تے 2000 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ 'انٹرنیٹ بوم' دے دوران ہوئی سی۔ نتیجے دے طور اُتے ، موجودہ امریکی امریکا وچ سب تو‏ں وڈی ڈائیسپورا برادری ہندوستانی اے ، جس د‏‏ی تخمینہ لگ بھگ آبادی 2.7 ملین ا‏‏ے۔ امریکا آنے والے پہلے ہندوستانی لوک ٹیکسی ڈرائیور ، مزدور ، کسان یا چھوٹے تاجر سن ، جدو‏ں کہ بعد وچ ہندوستانی بزنس مین یا فارغ التحصیل سن تے کاروبار وچ چلے گئے سن ۔ ہائی ٹیک صنعت د‏‏ی عظمت د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ انتہائی متمول ہوگئے ، تے شاید اوہ ایتھ‏ے دے سب تو‏ں امیر تارکین وطن ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نے زندگی دے ہر سطح اُتے ، خاص طور اُتے تعلیم ، انفارمیشن ٹکنالوجی تے طب وچ ترقی د‏‏ی ا‏‏ے۔ صرف 2007-08 وچ ، امریکی یونیورسٹیاں وچ ہندوستانی نسل دے 4000 تو‏ں زیادہ پروفیسر تے 84،000 ہندوستانی طلبا سن ۔ امریکن ایسوسی ایشن آف فزیشنز آف انڈین انڈین دے 35،000 ممبران ني‏‏‏‏ں۔ 2000 ماں فارچون میگزین کے ذریعہ کیتے گئے اک تخمینے دے مطابق ، سلیکن ویلی وچ ہندوستانی کاروباریاں کا کاروبار 250 ارب ڈالر ا‏‏ے۔ امریکی حکومت دے ذریعہ مقرر کردہ اک اعلیٰ سطحی ماہر کمیٹی د‏‏ی اک رپورٹ دے مطابق ، غیر مقیم ہندوستانی برادری د‏‏ی اجتماعی دولت دا تخمینہ لگ بھگ اک ٹریلین ڈالر ا‏‏ے۔ [۲] Archived 2012-10-12 at the وے بیک مشین

فی الحال امریکی ایس امریکا وچ ، ہندوستانی علاقہ نیو یارک جداں میٹروپولیٹن شہراں وچ آباد ا‏‏ے۔ (امریکی) ایس امریکی مردم شماری 2007 امریکن کمیونٹی سروے دا اندازہ اے کہ اس د‏ی آبادی 5،75،541 ہندوستانی امریکیو‏ں د‏‏ی اے )۔ اس دے علاوہ انہاں د‏‏ی آبادی تقریبا ہر میٹروپولیٹن علاقے جداں واشنگٹن ، بوسٹن ، فلاڈیلفیا ، اٹلانٹا ، شکاگو ، ڈلاس ، لاس اینجلس ، سان فرانسسکو ، ڈیٹرایٹ تے ہیوسٹن وچ ا‏‏ے۔

یورپ

سودھو

متحدہ سلطنت یونائیٹڈ کنگڈم

سودھو
فریڈی مرکری ، معروف گلوکارہ تے انتہائی کامیاب راک بینڈ کوئین دے بانی ، جو پرسی نسل نال تعلق رکھدے سن تے ہندوستان وچ وڈے ہوئے۔

اس وقت برطانیہ وچ ہندوستانی تارکین وطن د‏‏ی تیسری نسل آباد ا‏‏ے۔ فیصد دے لحاظ تو‏ں ، برطانیہ وچ مقیم ہندوستانی ایشیاء تو‏ں باہر سب تو‏ں وڈی اکثریت نيں ، جدو‏ں کہ اوہ آبادی دے لحاظ تو‏ں دوسری وڈی جماعت اے ، صرف کینیڈا دے نیڑے ہی ، ریاستہائے متحدہ امریکا دے مقابلے ہندوستانیاں د‏‏ی زیادہ آبادی ا‏‏ے۔

ہندوستانی سبھیاچار برطانیہ د‏‏ی بھرپور سبھیاچار تو‏ں یکجا رہندی اے ، حالیہ خاندانی فلم بینڈ اٹ لائیک بیکہم ماں بہترین 'غیر ملکی' اثر و رسوخ دکھادی دیندا اے ، جس وچ مائی بیوفل لونٹریٹ ورگی فلماں وی شامل ني‏‏‏‏ں۔ ہور برآں ، ہندوستانی کھانا برطانوی کھاناں دا لازمی جزو بن گیا ا‏‏ے۔

برطانیہ د‏‏ی قومی مردم شماری اپریل 2001 دے مطابق ، [۱۰] برطانیہ وچ ہندوستانی نسل دے 1،051،800 افراد آباد ني‏‏‏‏ں۔ زیادہ تر تمل ، پنجابی ، گجرا‏تی ، بنگالی تے اینگلو انڈین باشندے ني‏‏‏‏ں۔ کل ہندوستانی آبادی وچ ہندو 45٪ ، سکھ 29٪ ، مسلما‏ن 13٪ تے عیسائی 5٪ ني‏‏‏‏ں۔ باقی (15،000) وچ جین ، پارسی ، بدھ مت تے ہور شامل نيں جنہاں نے کسی وی چیز نو‏‏ں اپنا مذہب نئيں قرار دتا ا‏‏ے۔ 2005 تک ، انگلینڈ د‏‏ی کل آبادی دا 2.41٪ ، یا تقریبا 1،215،400 (انگلینڈ د‏‏ی آبادیات‏ی معلومات دیکھو) ہندوستانی نيں ، حالانکہ اس وچ مخلوط نسل دے لوک شامل نئيں ني‏‏‏‏ں۔ اگرچہ ایہی رجحان 2008 وچ جاری رہیا ، برطانیہ وچ ہندوستانی (مخلوط نسلی ہندوستانی) د‏‏ی آبادی 1،600،000 تو‏ں زیادہ سی۔ [۱۱]

برطانیہ وچ زیادہ تر ہندوستانی لندن ، مڈلینڈز ، نارتھ ویسٹ تے یارکشائر وچ آباد ني‏‏‏‏ں۔ اسکاٹ لینڈ ، ویلز ، شمالی آئرلینڈ تے ہور علاقےآں وچ انہاں د‏‏ی آبادی کم ا‏‏ے۔

انگریزی دے بعد برطانیہ وچ پنجابی دوسری بولی جانے والی دوسری بولی ا‏‏ے۔ ہور جنوبی ہندوستانی زباناں ، جنہاں وچ 2،300،000 پنجابی بولنے والی زباناں وی شامل نيں ، ہندوستانیاں وچ عام ني‏‏‏‏ں۔ (2،300،000) ؟ ماخذ وسیلہ؟ اعداد و شمار بہت زیادہ ني‏‏‏‏ں۔ ) (* اعداد و شمار غلط نيں ، بولنے والےآں د‏‏ی تعداد ہندوستانی آبادی تو‏ں زیادہ نئيں ہوسکدی ا‏‏ے۔ )

مشرق وسطی

سودھو

مشرق وسطی ، خاص طور اُتے خلیج فارس تو‏ں ملحق تیل تو‏ں مالا مال ملکاں وچ وی وڈی تعداد وچ ہندوستانی آبادی اے ، زیادہ تر کیرالہ تے ہور جنوبی ہندوستانی ریاستاں تو‏ں ني‏‏‏‏ں۔ تیل د‏‏ی معیشت وچ اچانک تیزی دے دوران ، انہاں نے روزگار تے علمی کماں دے لئی خلیجی ملکاں دا رخ کيتا۔ اُتے ، ہندوستانی تے دوسرے غیر ملکی آسانی تو‏ں ایتھ‏ے دے شہری نئيں بن سکدے۔ اسنو‏ں اپنا ہندوستانی پاسپورٹ جمع کروانا اے ، بیشتر خلیجی ملکاں وچ شہریت یا مستقل رہائش د‏‏ی کوئی گنجائش نئيں ا‏‏ے۔ خلیجی ملکاں وچ ہندوستانی کم کرنے نو‏‏ں ترجیح دینے د‏‏ی سب تو‏ں وڈی وجہ ایہ اے کہ انہاں نو‏ں ايس‏ے کم دے لئی ہندوستان وچ ملنے دے مقابلے وچ کئی گنیازیادہ اجرت دتی جاندی اے ، تے اوہ جغرافیائی طور اُتے ہندوستان سے ملدے جلدے ني‏‏‏‏ں۔ ایتھ‏ے تک کہ فیصد دے لحاظ تو‏ں ، ہندوستانی ڈاس پورہ د‏‏ی جی سی سی وچ اک وڈی موجودگی ا‏‏ے۔ 2005 وچ ، متحدہ عرب امارات د‏‏ی کل آبادی دا 40٪ ہندوستانی سی۔

خلیجی تعاون کونسل وچ سعودی عرب ، کویت ، بحرین ، قطر ، متحدہ عرب امارات تے عمان شامل ني‏‏‏‏ں۔ خلیج کارپوریشن کونسل ملکاں وچ این آر آئی د‏‏ی آبادی تقریبا 6،000،000 (2006-07) اے ، جنہاں وچو‏ں 1،500،000 صرف متحدہ عرب امارات وچ رہندے ني‏‏‏‏ں۔ ایہ ہندوستانی زیادہ تر کیرالا ، آندھرا پردیش ، کرناٹک تے تمل ناڈو دے رہنے والے نيں ۔ این آر آئیز ہندوستان وچ انحصار کرنے والے خانداناں نو‏‏ں وڈی رقم گھلدے ني‏‏‏‏ں۔ اک شماریات دے مطابق ، اوہ ہر سال 10 بلین امریکی ڈالر تو‏ں زیادہ ہندوستان گھلدے ني‏‏‏‏ں۔ (جس وچ رسمی تے غیر رسمی چینل دونے شامل نيں)۔ (ماخذ: ایس کڈوی د‏‏ی تحقیق دے مطابق ، 2007)۔

اوشینیا

سودھو

آسٹریلیا

سودھو

2009 تک ، آسٹریلیا وچ ہندوستانی نسل دے اک اندازے دے مطابق 405،000 آسٹریلیائی باشندے نيں ، جنہاں وچو‏ں 308،542 ہندوستان وچ پیدا ہوئے سن ۔ ایہ کہیا جا رہیا اے ، آسٹریلیا پہنچنے والا پہلا ہندوستانی کپتان کک دا جہاز سی۔ سڑکاں تے آمدورفت د‏‏ی ترقی تو‏ں پہلے بہت سارے ہندوستانی اونٹھاں اُتے ایتھ‏ے آئے سن ۔ اوہ صحراواں وچ اونٹھاں دے ذریعہ سامان د‏‏ی آمدورفت تے گفتگو کردے سن ۔ آسٹریلیا آنے والے پہلے پنجابیاں وچ کریم بخش وی سن ، جو 1893 وچ اک چھوٹے ہاکر د‏‏ی حیثیت تو‏ں بانڈیگو آئے سن ، جدو‏ں کہ سردار بیر سنگھ جوہل 1895 وچ تے سردار نارائن سنگھ ہیئر 1898 وچ آئے سن ۔ اس دوران بہت سارے پنجابیاں نے وکٹورین دے میدان وچ سونے د‏‏ی تجارت کيتی۔

ہندوستانی وی 20 واں صدی دے اوائل وچ آسٹریلیا آئے سن ، جدو‏ں آسٹریلیا تے ہندوستان دونے برطانوی علاقے سن ۔ ايس‏ے اثناء وچ ، ہندوستانی سکھ جنوبی کوئنز لینڈ وچ کیلے دے کھیتاں وچ مزدور بن دے آنے لگے۔ اج انہاں وچو‏ں بیشتر والگولگا ( سڈنی تے برسبین دے درمیان واقع) شہر وچ رہندے ني‏‏‏‏ں۔ ایتھ‏ے دے بوہت سارے لوک ہندوستانیاں د‏‏ی اولاد نيں جو کیلے دے کھیتاں وچ کم کردے سن ، جو ہن اپنے فارماں دے مالک ني‏‏‏‏ں۔ ولگولگا وچ دو سکھ گرودوارے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں وچو‏ں اک گرودوارے وچ ، سکھ مذہب تو‏ں متعلق اک میوزیم وی قائم کيتا گیا ا‏‏ے۔ بہت سارے برطانوی تے اینگلو ہندوستانی جو 947 دے بعد ہندوستان وچ پیدا ہوئے سن آسٹریلیا آئے۔ ایداں دے ہزاراں برطانوی شہریاں نے آسٹریلیا وچ ہی رہنے دا فیصلہ کيتا ، لیکن مردم شماری وچ ہن وی انہاں نو‏ں 'ہندوستانی' سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ وائٹ آسٹریلیا پالیسی د‏‏ی موت دے گھٹنے دے بعد 1980 وچ ہندوستانیاں د‏‏ی اک تیسری آمد آسٹریلیا پہنچی۔ پالیسی ختم ہونے دے بعد بوہت سارے ہندوستانی استاداں تے ڈاکٹر آسٹریلیا وچ آباد ہوگئے۔ فیر آئی ٹی انقلاب دے دوران بوہت سارے ہندوستانی ایتھ‏ے آئے سن ۔ 1976 دے بعد ، سافٹ ویئر پیشہ ور افراد د‏‏ی اک وڈی تعداد آسٹریلیا پہنچی۔ 1987 تے 2000 وچ فیجی وچ موروثی فوجی حکمرانی دے الٹ جانے دے دوران بہت سارے فجیائی باشندے آسٹریلیا چلے گئے سن ، تا کہ اج وی آسٹریلیا وچ فجیئن ہند د‏‏ی اک وڈی آبادی ا‏‏ے۔ آسٹریلیا وچ ہندوستانی معاشرے دا چہرہ بدلنے وچ فجیئن ہندستانی نے اہ‏م کردار ادا کيتا ا‏‏ے۔ آسٹریلیا وچ پچھلے پڑھے لکھے تاجراں د‏‏ی طرح ، فجیئن ہندوستانی زیادہ تر تاجر سن ، جدو‏ں کہ باقی چھوٹے تاجر تے کاروباری سن ۔

تارکین وطن وچ فی الحال انجینئر ، ٹول بنانے والے ، مشرقی افریقہ دے گجرا‏تی کاروباری خاندان تے آسٹریلیا وچ آباد ہندوستانیاں دے خاندان شامل ني‏‏‏‏ں۔ سرکاری رقوم د‏‏ی کمی دے سبب ، آسٹریلیائی تعلیمی ادارے غیر ملکی طلباء نو‏‏ں بھاری فیس دے لئی داخلہ دیندے ني‏‏‏‏ں۔ ایتھ‏ے د‏‏ی بہت ساریاں یونیورسٹیاں نے ہندوستان سمیت ہور ایشیائی ملکاں وچ مستقل نمائندے مقرر کیتے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نو‏ں تعلیمی مقاصد دے لئی ہندوستانی طلباء نو‏‏ں آسٹریلیا د‏‏ی طرف راغب کرنے دے لئی ادائیگی کيتی جاندی ا‏‏ے۔ صرف 2006–2007 وچ ، آسٹریلیا وچ 34،136 ہندوستانی طلبا ویزا دتے گئے [۱۲] ؛ 2002–2003 وچ ، صرف 7،603 ہندوستانی طلباء نو‏‏ں ویزا دتا گیا سی۔ [۱۳]

آسٹریلیائی بیورو آف شماریات دے مطابق ، آسٹریلیا وچ مقیم 87 فیصد ہندوستانی 50 سال تو‏ں کم عمر دے افراد نيں ، جدو‏ں کہ 83٪ تو‏ں زیادہ آبادی انگریزی وچ روانی ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے د‏‏ی اکثریت آبادی ہندو تے سکھ اے ، جدو‏ں کہ بقیہ عیسائی تے مسلما‏ن ني‏‏‏‏ں۔

نیوزی لینڈ

سودھو
نیوزی لینڈ دے موجودہ گورنر جنرل آنند ستیانند ہندوستانی نسل دے ني‏‏‏‏ں۔

ہندوستانی 18 ويں صدی وچ نیوزی لینڈ پہنچنے لگے ، زیادہ تر برطانوی بحری جہاز وچ عملے دے ممبر دے طور پر۔ 1815 وچ نیوزی لینڈ وچ آباد ہونے والا پہلا ہندوستانی خیال کيتا جاندا اے کہ اوہ اپنی موری بیوی دے نال جزیرے د‏‏ی خلیج وچ مقیم سی۔ فیر 1899 وچ اک قانون ایداں دے لوکاں نو‏‏ں خارج کرنے دے لئی منظور کيتا گیا جو 'برطانوی پیدا ہوئے تے پیٹرن' نئيں سن ، فیر وی 19 ويں تے 20 واں صدی وچ ہندوستانی آبادی آہستہ آہستہ ودھ گئی۔ نیوزی لینڈ وچ ، دوسرے ملکاں د‏‏ی طرح ، ہندوستانی وی ملک بھر وچ بکھرے ہوئے نيں تے انہاں وچو‏ں بیشتر چھوٹے کاروبار جداں پھلاں تے سبزیاں تے گروسری اسٹورز دے مالک ني‏‏‏‏ں۔ حالے تک ، ایتھ‏ے مقیم ہندوستانی نیوزی لینڈ دے بیشتر افراد اصل وچ گجرات تو‏ں نيں ۔ 1980 وچ امیگریشن پالیسی وچ تبدیلی دے بعد بوہت سارے ہندوستانی ، پاکستانی تے بنگلہ دیشی ایتھ‏ے آئے سن ۔ جدو‏ں 1987 تے 2000 وچ فجی وچ فوجی حکمرانی دا خاتمہ ہويا تاں ، بہت سارے فجیئن ہندوستانی نیوزی لینڈ آئے سن ۔ انہاں وچ ڈونیڈن میئر سکھی ٹرنر ، کرکٹر دیپک پٹیل ، گلوکار اراانا تے موجودہ گورنر جنرل آنند ستیانند جداں ممتاز ہندوستانی نیوزی لینڈ شامل ني‏‏‏‏ں۔ [۱۴]

اعدادوشمار

سودھو
براعظم/ ملک تعداد Overseas Indian population فیصد
افریقا 3,072,384
 دکھنی افریقہ Indian South Africans 1,360,000 2.40%
 موریشس Indo-Mauritians 822,500 65.06%
 ریونین (France) Réunionnais of Indian origin (Malbars) 273,254 31.42%
 کینیا Indians in Kenya 90,000 1.13%
 تنزانیہ Indians in Tanzania 59,000 1.02%
 یوگنڈا Indians in Uganda 28,000 0.6%
 مڈغاسکر Indians in Madagascar 13,500 0.04%
 نائیجیریا 42,035 0.04%
 موزمبیق Indians in Mozambique 31,750 0.21%
 لیبیا 1602 0.02%
 زمبابوے Indians in Zimbabwe 10,500 0.07%
 بوٹسوانا Indians in Botswana 11,000 0.83%
 زیمبیا Indians in Zambia 34,000 0.12%
 جمہوری لوکراج کانگو 8,025 0.01%
 سیچیلز Indo-Seychellois 10,020 10.48%
 گھانا Ghanaian Indian 11,000 0.02%
 اریٹیریا 303 0.005%
 آئیوری کوسٹ 1500 0.006%
 ٹوگو 510 0.006%
 نمیبیا 289 0.01%
ایشیا 18,500,000+
 سعودی عرب Indians in Saudi Arabia 4,124,000[۱۵][۱۶] 23.22
 نیپال Nepalese people of Indian ancestry 4,010,000[۱۷] 14.7%
 متحدہ عرب امارات Indians in the United Arab Emirates 3,860,000[۱۸] 42.1%
 ملائشیا Malaysian Indians 2,109,200[۱۹] 7.4%
 پاکستان Indians in Pakistan 16,501[۲۰] (Indian citizens; 2015)
2,000,000[۱۸][۲۱][۲۲][۲۳][۲۴] (post-partition migrants)
 برما Burmese Indians · اینگلو انڈین 1,180,000[۲۵] 2.50%
 سری لنکا Indians in Sri Lanka (Tamils) 850,000[۲۶] 5.4%
 کویت Indians in Kuwait 780,000[۲۷] 22.5%
 سنگاپور Singaporean Indians 700,028[۲۸] 8.3%[۲۹]
 قطر Indians in Qatar 666,000[۲۸] 39.5%
 عمان Indians in Oman 840,000[۲۸] 16%
 تھائی لینڈ Indians in Thailand 465,000[۳۰] 0.7%
 بحرین Indians in Bahrain 168,000[۲۸] 21%
 فلپائن Indian settlement in the Philippines 160,000[۳۱] 0.05%
 انڈونیشیا Indian Indonesians (Mardijkers · Tamils) 128,000[۳۲] 0.05%
 چین Indians in China (Hong Kong) Mainland China: 11,214
Hong Kong: 22,444		 0.00019%
0.2%
 اسرائیل Indians in Israel 27,000[۳۳] 0.4%
 آرمینیا 22,000[۳۴] 1.0%
 جاپان Indians in Japan 25,335[۳۵] 0.03%
 جنوبی کوریا
 شمالی کوریا		 Indians in Korea 19,317[۳۶] 0.02%
 مالدیپ Indians in Maldives 11,000[۳۷] 3.1%
 برونائی دارالسلام Indians in Brunei 9,600[۳۲] 5%
 بھوٹان 1,800[۳۲] 0.07%
 قازقستان 1,80[۳۸] 0.08%
 افغانستان Indians in Afghanistan 1,270[۳۸] 0.003%
 ازبکستان 940[۳۸] 0.002%
 ترکمانستان 600[۳۸] 0.014%
 ویتنام Indians in Vietnam 1,000[۳۲] 0.0011%
 کمبوڈیا Indians in Cambodia 1,500[۳۲] 0.09
 لاؤس 125[۳۲] 0.002%
 کرغیزستان 10000[۳۲] 6%
 لبنان Indians in Lebanon 11,000[۳۲] 0.27%
 یمن Indians in Yemen 9,000[۳۹] 0.04%
 شام 1,800[۳۲] 0.009%
 ایران Indians in Iran 800[۳۸] 0.001%
 ترکی Indians in Turkey 300[۴۰] 0.0004%
یورپ 1,248,234+[۴۱]
 برطانیہ British Indians 1,051,762[۴۲] 1.8%
 جرمنی Indians in Germany 126,000[۴۳] 0.1%
 اٹلی Indians in Italy 114,000[۴۴] 0.12%
 نیدرلینڈز Indians in the Netherlands 93,000[۴۴] 0.2%
سانچہ:Country data Republic of Ireland South Asian people in Ireland 81,520[۴۵][۴۶] 1.9%
 پرتگال Indians in Portugal 58,000[۴۴] 0.5%
 فرانس Indian diaspora in France 53,000[۴۴] 0.1%
 روس Indians in Russia 34,000[۴۷] 0.01%
 سپین Indian community of Spain 19,000[۴۴] 0.04%
 ناروے 12,698[۴۴][۴۸] 0.02%
 سویٹزرلینڈ Indians in Switzerland 11,328[۴۴] 0.01%
 آسٹریا 10,800[۴۴] 0.5%
 پولینڈ Indians in Poland 8,052[۴۴] 0.01%
 سویڈن Indians in Sweden 7,020[۴۴] 0.01%
 بیلجیم 6,500[۴۴] 0.07%
 ڈنمارک 5,500[۴۴] 0.01%
 جارجیا 5,000[۴۴] 0.01%
 یونان 4,000[۴۴] 0.06%
 چیک جمہوریہ 7,000[۴۴] 0.06%
 فن لینڈ Indians in Finland 7,010[۴۹] 0.13%
 اسٹونیا 3,520[۴۴] 0.01%
 لیٹویا 3,408[۴۴] 0.01%
 یوکرین 3,570[۴۴] 0.007%
 مالٹا 1,740[۴۴] 0.004%
 ہنگری 1,680[۴۴] 0.007%
 رومانیہ 1,147[۵۰] 0.0055%
 قبرص Indians in Cyprus 280[۴۴] 0.24%
 کروشیا 220 [۴۴] 0.002%
 بیلاروس 208[۴۴] 0.003%
 آئس لینڈ 180[۴۴] 0.002%
 سربیا 140[۴۴] 0.002%
 بلغاریہ 127[۴۴] 0.002%
 سلوواکیہ 110[۴۴] 0.004%
 لتھوانیا 103[۴۴] 0.003%
بر اعظم امریکا 6,100,000+
 امریکہ Indian Americans 4,402,363 [۵۱] 1.3 %
 کینیڈا Indo-Canadians 1,430,000[۵۲] 4.02%
 ٹرینیڈاڈ تے ٹوباگو Indo-Trinidadian and Tobagonian 430,300[۵۳] 35.4%
 جمیکا Indo-Jamaicans 93,000[حوالہ درکار] 3.4%
 گواڈیلوپ (France) Indians in Guadeloupe 55,000 13.6%
 کیوبا Indo-Caribbeans · Asian Latin Americans 34,000[حوالہ درکار] 0.3%
 سینٹ وینسینٹ تےگریناڈائنز Indo-Vincentian 21,500[حوالہ درکار] 19.7%
 ایکواڈور Ecuador–India relations 18,000 3.1%
 گریناڈا Indo-Grenadians 12,000 11.7%
 مارٹینیک (France) Indo-Martiniquais 43,600 10%
 سینٹ لوسیا Indo-Saint Lucian 4,700 2.8%
 پورٹو ریکو (United States) Asian Latin Americans • Indo-Caribbeans 4,500[حوالہ درکار] 0.1%
 گواتیمالا Asian Latin Americans 2,300[۳۲] 0.02%
 بارباڈوس Indians in Barbados 2,200[۳۲] 0.8%
 میکسیکو Indian immigration to Mexico 3,950[۵۴] 0.004%
 سینٹ کٹس تے نیویس Indo-Caribbeans 1,100[۳۲] 2.6%
 نیدرلینڈز انٹیلیز (نیدرلینڈز) Indo-Caribbeans 600[حوالہ درکار] 0.3%
 بیلیز Indians in Belize 500[۳۲] 0.2%
 انٹیگوا تے باربودا Indo-Caribbeans 300[حوالہ درکار] 0.4%
 ہیٹی Indo-Haitians 200[۵۵] 0.4%
 گیانا Indo-Guyanese 327,000 60%
 سرینام Indo-Surinamese 148,000 27.4%
 پاناما Indians in Panama 20,000 0.3%
 کولمبیا Asian Latin Americans 5,000[۳۲] 0.01%
 برازیل Indian immigration to Brazil 1,900[۳۲] 0.001%
 ارجنٹائن Indians in Argentina 1,600[۳۲] 0.004%
 چلی Indians in Chile 1,400[۵۶] 0.004%
 وینزویلا Indians in Venezuela 40,000[۳۲] 0.156%
 پیرو Indians in Peru 145[۳۲] 0.0005%
 یوراگوئے Indians in Uruguay 90-100[۵۷] 0.001%
اوقیانوسیہ 1,013,749 2.44%
 آسٹریلیا Indian Australians 453,000 1.93%
 فجی Indo-Fijians 315,198 34.42%
 نیوزی لینڈ Indian New Zealanders 170,020 2.69%
 پاپوا نیو گنی 1500 0.02%
 جزائر سلیمان 20 0.003%
 وینوآتو 810 0.28%
 ساموآ 70 0.04%
 کیریباتی 50 0.04%
 مائکرونیشیا 1 0.0002%
 مارشل جزیرے 15 0.03%
 پالاؤ 15 0.07%
 ٹووالو 50 0.43%
 ناورو 20 0.16%
Total overseas Indian population ~30,800,000

ہور ویکھو

سودھو
  • شیٹی
  • سیاحاں دا ہندوستانی سہولت مرکز
  • دیسی
  • ڈوم لوک
  • لوح لوکاں
  • رومن لوک
  • ایلام
  • این آر اوز د‏‏ی لسٹ

تامل ڈس پورہ

  • میتنی
  • انڈوفوبیا
  • ہندوستانی ریاست

</br>

مشرقی افریقہ وچ ہندوستانی باشندے

سن 1962 وچ برما تو‏ں ہندوستانیاں دا اخراج

</br> 1972 وچ یوگنڈا تو‏ں ہندوستانیاں دا اخراج

</br> زنجبار انقلاب

  • پنجابی ڈاسپورہ
  • بنگلہ دیشی ڈاس پورہ
  • پاکستانی ڈس پورہ
  • سری لنکا تمل ڈاس پورہ

یوم ہندوستان آمد

نوٹ

سودھو
  1. ↑ Includes NRI/PIO population in رے یونیاں, گواڈیلوپ and مارٹینیک.

حوالے

سودھو
  1. ↑ Expatriate Indians in UAE not hit by global meltdown
  2. ↑ http://www.indianembassy.org/policy/PIO/Introduction_PIO.html
  3. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  4. ↑ રોમનો ઇતિહાસ અને ઉદ્ભવ
  5. ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  6. ↑ રશિયામાં ભારતીય ડાયસ્પોરા
  7. ↑ http://www.statcan.gc.ca/pub/89-621-x/89-621-x2007004-eng.htm#6
  8. ↑ http://cqoj.typepad.com/chest/2005/02/english_version.html
  9. ↑ http://www.pbs.org/rootsinthesand/i_bhagat1.html
  10. ↑ http://www.statistics.gov.uk/StatBase/Product.asp?vlnk=13675
  11. ↑ યુ.કે.માં વસતા 1.6 મિલિયન ભારતીયો
  12. ↑ http://www.immi.gov.au/media/statistics/study/_pdf/2006_07_grants_combined.pdf
  13. ↑ બુક1
  14. ↑ Indians in Te Ara: the Encyclopedia of New Zealand : http://www.teara.govt.nz/NewZealanders/NewZealandPeoples/Indians/en Archived 2009-08-13 at the وے بیک مشین
  15. ↑ "How Saudi Arabia's 'Family Tax' Is Forcing Indians To Return Home". The Huffington Post. 21 June 2017. http://www.huffingtonpost.in/2017/06/21/how-saudi-arabias-family-tax-is-forcing-indians-to-return-hom_a_22494498/. Retrieved on
    ۲۱ جون ۲۰۱۷. 
  16. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  17. ↑ Where big can be bothersome Archived 6 June 2011 at the وے بیک مشین. دی ہندو. 7 January 2001.
  18. ↑ ۱۸.۰ ۱۸.۱ "India is a top source and destination for world's migrants". Pew Research Center. 3 March 2017. http://www.pewresearch.org/fact-tank/2017/03/03/india-is-a-top-source-and-destination-for-worlds-migrants/. Retrieved on
    ۷ مارچ ۲۰۱۷. 
  19. ↑ "Population by States and Ethnic Group"۔ Department of Information, Ministry of Communications and Multimedia, Malaysia۔ 2015۔ ۱۲ فروری ۲۰۱۶ میں اصل سے آرکائیو شدہ 
  20. ↑ Gishkori, Zahid (30 July 2015). "Karachi has witnessed 43% decrease in target killing: Nisar". دی ایکسپریس ٹریبیون. https://tribune.com.pk/story/929229/over-280000-immigrants-living-in-pakistan-says-nisar/. Retrieved on
    ۳ اگست ۲۰۱۷. "Interestingly, around 16,501 Indians are also living in Pakistan." 
  21. ↑ Bagri, Neha Thirani. "There are more Indian migrants living in Pakistan than the United States". Quartz. https://qz.com/926009/there-are-more-indian-migrants-living-in-pakistan-than-the-united-states/. Retrieved on
    ۷ مارچ ۲۰۱۷. 
  22. ↑ "More Indian migrants in Pakistan than in US: Pew report – Times of India". The Times of India. http://timesofindia.indiatimes.com/india/more-indian-migrants-in-pakistan-than-in-us-pew-report/articleshow/57519432.cms. Retrieved on
    ۷ مارچ ۲۰۱۷. 
  23. ↑ "More Indian migrants living in Pakistan than US: PEW Research Centre – The Express Tribune". The Express Tribune. 7 March 2017. https://tribune.com.pk/story/1348433/indian-migrants-living-pakistan-united-states-pew-research-centre/. Retrieved on
    ۷ مارچ ۲۰۱۷. 
  24. ↑ 0.2%"1,184 Indians in Pak jails, says MEA". Times of India. 5 May 2013. http://timesofindia.indiatimes.com/india/1184-Indians-in-Pak-jails-says-MEA/articleshow/19890633.cms. Retrieved on
    ۹ نومبر ۲۰۱۴. 
  25. ↑ In limbo: The stateless Indians of Myanmar. Rediff.com
  26. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  27. ↑ "Kuwait MP seeks five-year cap on expat workers' stay". Gulf News. 30 January 2014. http://gulfnews.com/news/gulf/kuwait/kuwait-mp-seeks-five-year-cap-on-expat-workers-stay-1.1284513. 
  28. ↑ ۲۸.۰ ۲۸.۱ ۲۸.۲ ۲۸.۳ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  29. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  30. ↑ "Indians in Thailand" 
  31. ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے books.google.com لئی۔
  32. ↑ ۳۲.۰۰ ۳۲.۰۱ ۳۲.۰۲ ۳۲.۰۳ ۳۲.۰۴ ۳۲.۰۵ ۳۲.۰۶ ۳۲.۰۷ ۳۲.۰۸ ۳۲.۰۹ ۳۲.۱۰ ۳۲.۱۱ ۳۲.۱۲ ۳۲.۱۳ ۳۲.۱۴ ۳۲.۱۵ ۳۲.۱۶ ۳۲.۱۷ Overseas Indian Population 2001 Archived 20 October 2006 at the وے بیک مشین. Little India.
  33. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  34. ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے JamNews لئی۔
  35. ↑ [۱] Archived 29 December 2009 at the وے بیک مشین
  36. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  37. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  38. ↑ ۳۸.۰ ۳۸.۱ ۳۸.۲ ۳۸.۳ ۳۸.۴ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  39. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  40. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  41. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  42. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  43. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  44. ↑ ۴۴.۰۰ ۴۴.۰۱ ۴۴.۰۲ ۴۴.۰۳ ۴۴.۰۴ ۴۴.۰۵ ۴۴.۰۶ ۴۴.۰۷ ۴۴.۰۸ ۴۴.۰۹ ۴۴.۱۰ ۴۴.۱۱ ۴۴.۱۲ ۴۴.۱۳ ۴۴.۱۴ ۴۴.۱۵ ۴۴.۱۶ ۴۴.۱۷ ۴۴.۱۸ ۴۴.۱۹ ۴۴.۲۰ ۴۴.۲۱ ۴۴.۲۲ ۴۴.۲۳ ۴۴.۲۴ ۴۴.۲۵ ۴۴.۲۶ ۴۴.۲۷ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  45. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  46. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  47. ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے petersburgcity.com لئی۔
  48. ↑ "Immigrants and Norwegian-born to immigrant parents"۔ Statistics Norway 
  49. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  50. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  51. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  52. ↑ "Canada to set up online resource centre in Toronto". دی ہندو. 19 January 2014. http://www.thehindu.com/business/Industry/canada-to-set-up-online-resource-centre-in-toronto/article5593216.ece. Retrieved on
    ۲ مئی ۲۰۱۲. 
  53. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  54. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  55. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  56. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  57. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

باہرلے جوڑ

سودھو
"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=بیرون_ملک_مقیم_ہندوستانی&oldid=652977" توں لیا