نبوت خاصہ
| اصول دین | توحید • عدل • نبوت • امامت • قیامت |
|---|---|
| فروع دین | نماز • روزہ • حج • زکٰوۃ • خمس • جہاد • امر بالمعروف • نہی عن المنکر • تولی • تبری |
| اسلامی احکم دے مآخذ | قرآن • سنت • عقل • اجماع • قیاس(اہل سنت) |
| اہم شخصیتاں | پیغمبر اسلامؐ • اہل بیت • ائمہؑ • خلفائے راشدین(اہل سنت) |
| اسلامی مکاتب | شیعہ: امامیہ • زیدیہ • اسماعیلیہ • اہل سنت: سلفیہ • اشاعرہ • معتزلہ • ماتریدیہ • خوارج ازارقہ • نجدات • صفریہ • اباضیہ |
| مقدس شہر | مکہ • مدینہ • قدس • نجف • کربلا • کاظمین • مشہد • سامرا • قم |
| مقدس مقامات | مسجد الحرام • مسجد نبوی • مسجد الاقصی • مسجد کوفہ • حائر حسینی |
| اسلامی حکومتاں | خلافت راشدہ • اموی • عباسی • قرطبیہ • موحدین • فاطمیہ • صفویہ • عثمانیہ |
| اعیاد | عید فطر • عید الاضحی • عید غدیر • عید مبعث |
| مناسبتاں | پندرہ شعبان • تاسوعا • عاشورا • شب قدر • یوم القدس |
نبوت خاصہکلامی اصطلاح اے، جس دا معنی ایسی مباحث دا مجموعہ اے جو کسی اک پیغمبر دی نبوت دے لئی بیان ہوئی اے . نبوت خاصہ، نبوت عامہ دے مقابلے وچ اے جس وچ نبوت دے مسئلہ اُتے تفصیل توں بحث ہوئی اے . مسلماناں دی کلامی کتاباں وچ ، نبوت دے مباحث حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دی نبوت دے بارے وچ نيں. نبوت خاصہ دے بعض مسائل تھلے لکھے نيں: اثبات نبوت پیغمبر اسلام صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے دلائل، اعجاز قرآن تے ختمیت.
معنی
سودھونبوت خاصہ، ایسی مباحث نوں کہندے نيں جو کسی اک پیغمبر دے بارے وچ ہو.[۱] نبوت خاصہ، نبوت عامہ دے مقابلے وچ اے .[۲] جس وچ کِسے اک پیغمبر دی پیغمبری دے دلائل تے اس دے معجزات دے بارے وچ بحث ہوئی اے .[۳]
نبوت خاصہ دے مباحث
سودھومسلماناں دی کلامی کتاباں وچ ، نبوت خاصہ دے مباحث وچ حضرت محمد(ص) دی نبوت نوں ثابت کرنے دے دلائل بیان ہوئے نيں.[۴] اس دے علاوہ بعض کلامی کتاباں وچ پیغمبر اسلام صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دی ختمیت دے بارے وچ وی بحث ہوئی اے .[۵] مسلماناں دی کلامی کتاباں وچ ، نبوت خاصہ دے متعلق بعض مباحث تھلے لکھے نيں:
معجزے
سودھونبوت خاصہ دی عمدہ بحث پیغمبر اسلام صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے معجزےآں دے متعلق اے کہ جنہاں وچوں اہم ترین معجزہ قرآن کریم اے کہ جس دے بارے وچ تفصیلی بحث ہوئی اے .[۶] کلام دی بعض کتاباں وچ صرف اعجاز قرآن دے مختلف پہلو اُتے بحث ہوئی اے .[۷] کلامی کتاباں دے مطابق، اعجاز قرآن دے مختلف پہلو تھلے لکھے نيں: ادبی اعجاز قرآن، احکام و معارف دے متعلق اعجاز قرآن، قرآن دی پیشین گوئی تے اعجاز علمی قرآن.[۸]
گذشتہ انبیاء دی بشارتاں
سودھوکلام دی بعض کتاباں وچ ، گذشتہ انبیاء کاذکر ہويا اے جنہاں نے پیغمبر اسلام صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دی نبوت دی بشارت دتی تھی.[۹] تے بعض گروہ گذشتہ پیغمبراں دی بشارت ناں، پیغمبر اسلام(ص) دی اثبات نبوت دی دلیل سمجھدے نيں.[۱۰] اوہ معتقد نيں کہ انجیل تے توریت وچ موجود شواہد گواہی دیندے نيں کہ گذشتہ انبیاء(ع) نے پیغمبر اسلام(ص) دے ظہور دی بشارت دتی تھی.[۱۱] البتہ بعض اسنوں درست نئيں سمجھدے تے جو عبارت انہاں دے متعلق اے، اوہ پیغمبر اسلام صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے ظہور اُتے دلالت نئيں کردی.[۱۲]
خاتمیت
سودھوتمام مسلمان اس گل اُتے اتفاق رکھدے نيں کہ پیغمبر اسلام(ص) اللہ تعالیٰ دے آخری پیغمبر نيں.[۱۳] ايسے لئے نبوت خاصہ دی مباحث وچ بعض اوقات، خاتمیت دے سلسلے وچ وی بحث ہُندی اے .[۱۴] مسلماناں دے علماء، قرآن تے بہت ساریاں روایات دے مطابق، پیغمبر اسلام(ص) آخری پیغمبر نيں.[۱۵] اس بارے وچ بعض دلائل تھلے لکھے نيں:
- سورہ احزاب دی آیت ۴٠:"مَّا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِّن رِّجَالِكُمْ وَلَـٰكِن رَّسُولَ اللَّـهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ" محمد تسيں وچوں کسی مرد دے باپ نئيں بلکہ اوہ اللہ دے رسول تے سب نبیاں دے خاتمے اُتے نيں.
- حدیث منزلت: ایہ روایت جو کہ شیعہ تے سنی دے متعدد مآخذ وچ بیان ہوئی اے، [۱۶] اس وچ پیغمبر اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے امام علی(ع) توں فرمایا: "اے علی! تواڈے لئے میرے نزدیک اوہی منزلت اے جو ہارون دے لئی موسیٰ دے نزدیک سی، سوا اس دے کہ میرے بعد کوئی نبی نئيں اے .[۱۷]
- نہج البلاغہ وچ امام علی دا کلام: [۱۸] مثال دے طور نہج البلاغہ دے پہلے خطبے وچ ایويں آیا اے: اللہ تعالیٰ نے محمد صلی اللہ عل؛ہ و آلہ وسلم نوں اپنا وعدہ پورا کرنے تے اپنی نبوت نوں ختم کرنے دے مبعوث فرمایا اے .
حوالے
سودھو- ↑ سبحانی، عقائد اسلامی، ۱۳٧۹، ص۲۲۶؛ سعیدیمہر، آموزش کلام اسلامی٧، ۱۳۸۸، ج۲، ص۱۴.
- ↑ سعیدیمہر، آموزش کلام اسلامی٧، ۱۳۸۸، ج۲، ص۱۴.
- ↑ مطہری، مجموعہ آثار، ۱۳٧٧، ج۴، ص۵۲٧؛ سعیدیمہر، آموزش کلام اسلامی٧، ۱۳۸۸، ج۲، ص۸۸.
- ↑ مثال دے طور اُتے رجوع کرن، سبحانی، عقائد اسلامی، ۱۳٧۹ش، ص۳۰۳-۴۱۴؛ سعیدیمہر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۸٧-۱۲۱.
- ↑ مثال دے طور اُتے رجوع کرن، ربانی گلپائگانی، عقائد استدلالی، ۱۳۹۲ش، ص٧۵-۱۰۲.
- ↑ مثال دے طور اُتے رجوع کرن، سبحانی، عقائد اسلامی، ۱۳٧۹ش، ص۳۲۲-۴۱۴.
- ↑ مثال دے طور اُتے رجوع کرن، سبحانی، عقائد اسلامی، ۱۳٧۹ش، ص۳۲۲-۴۱۴.
- ↑ ربانی گلپائگانی، عقائد استدلالی، ۱۳۹۲ش، ص۶٧-٧۲.
- ↑ مثال دے طور اُتے رجوع کرن، سعیدیمہر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۱۱۶-۱۱۸.
- ↑ سلیمانی، «قرآن کریم و بشارت ہای پیامبران»، ص۵۱، ۵۲.
- ↑ مثال دے طور اُتے رجوع کرن، سعیدیمہر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۱۱۶-۱۱۸.
- ↑ سلیمانی، «قرآن کریم و بشارت ہای پیامبران»، ص۵۲-۵۴.
- ↑ جوادی آملی، «خاتمیت پیغمبر اسلام»، ص۶.
- ↑ مثال دے طور اُتے رجوع کرن، سعیدیمہر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۱۲۳-۱۲٧.
- ↑ مثال دے طور اُتے رجوع کرن، جوادی آملی، «خاتمیت پیغمبر اسلام»، ص۶.
- ↑ سعیدیمہر، آموزش کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۱۲۶.
- ↑ کلینی، کافی، ۱۴۰٧ق، ج۸، ص۱۶۶، ۱۶٧.
- ↑ مثال دے طور اُتے رجوع کرن، نہج البلاغہ، خطبہ ہای ۱، ۱۳۳، ۱٧۳، ۲۳۵
مآخذ
سودھو- قرآن کریم، ترجمہ محمدمہدی فولادوند.
- جوادی آملی، «خاتمیت پیغمبر اسلام»، پاسدار اسلام، شماره ۲۵۹، ۱۳۸۲ش.
- ربانی گلپائگانی، علی، عقائد استدلالی، قم، مرکز نشر هاجر، چاپ چہارم، ۱۳۹۲ش.
- سبحانی، جعفر، عقائد اسلامی در پرتو قرآن، حدیث و عقل، قم، مؤسسہ بوستان کتاب، چاپ دوم، ۱۳۸۶ش.
- سعیدیمہر، محمد، آموزش کلام اسلامی(راہنماشناسی-معادشناسی)، قم، کتاب طہ، چاپ ششم، ۱۳۸۸ش.
- سلیمانی اردستانی، عبدالرحیم، «قرآن کریم و بشارتهای پیغمبران»، ہفتآسمان، شماره ۱۶، ۱۳۸۱ش.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علیاکبر غفارى و محمد آخوندى، تہران، دار الكتب الإسلاميۃ، چاپ چہارم، ۱۴۰٧ق.
- مطہری، مرتضی، مجموعہ آثار استاد شہید مطہری، تہران، صدرا، چاپ چہارم، ۱۳٧٧ش.
- نہج البلاغہ، چاپ صبحی صالح، قاہره ۱۴۱۱/م۱۹۹۱ق.