فائل:Reaasah Haramin.svg
مسجد الحرام
 

مقامی ناں (عربی وچ: المسجد الحرام ویکی ڈیٹا اُتے (P1705) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
حصہ مسجد جمعہ [۱]،  امتیازی نشان ،  تعلیمی ادارہ   ویکی ڈیٹا اُتے (P31) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
ودھ توں ودھ گنجائش 820000   ویکی ڈیٹا اُتے (P1083) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
انتظامی تقسیم
ملک سعودی عرب [۲]  ویکی ڈیٹا اُتے (P17) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن[۳]
وقوع تھاں مکہ   ویکی ڈیٹا اُتے (P131) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
حصے
طرز تعمیر اسلامی فن تعمیر   ویکی ڈیٹا اُتے (P149) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
اُچائی 137.5 میٹر   ویکی ڈیٹا اُتے (P2048) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
تقسیم اعلیٰ مکہ   ویکی ڈیٹا اُتے (P131) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
متناسقات 21°25′21″N 39°49′34″E / 21.4225°N 39.826111111111°E / 21.4225; 39.826111111111   ویکی ڈیٹا اُتے (P625) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن[۴]
وقوع متناسقات
مزید معلومات
رمزِ ڈاک
31982  ویکی ڈیٹا اُتے (P281) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
باضابطہ ویب سائٹ باضابطہ ویب سائٹ  ویکی ڈیٹا اُتے (P856) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
جیو رمز 448645[۵]  ویکی ڈیٹا اُتے (P1566) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
المسجد الحرام
حرمت الی مسیت
مکہ دی عظیم مسجد دا فضائی منظر
مسجد الحرام is located in سعودی عرب
مسجد الحرام
سعودی عرب وچ مقام
مسجد الحرام is located in Asia
مسجد الحرام
مسجد الحرام (Asia)
مسجد الحرام is located in Earth
مسجد الحرام
مسجد الحرام (Earth)
بنیادی معلومات
مقاممکہ, حجاز, سعودی عرب[۶]
متناسقات21°25′19″N 39°49′34″E / 21.422°N 39.826°E / 21.422; 39.826متناسقات: 21°25′19″N 39°49′34″E / 21.422°N 39.826°E / 21.422; 39.826
مذہبی انتساباسلام
ملکسعودی عرب
انتظامیہگورنمنٹ آف سعودی عرب
سربراہیعبد الرحمٰن السدیس
سعود الشریم
صالح بن عبد اللہ بن حمید
علی احمد مُلا (چیف معزین۔)
تعمیرا‏تی تفصیلات
نوعیتِ تعمیرمسجد
تریخ تاسیسعہد ابراہیم۔[۷]
تفصیلات
گنجائش4 ملین عبادت گزار[۸]
مینار9
مینار د‏‏ی بلندی۸۹ میٹر (۲۹۲ فٹ)
Site area356,000 مربع میٹر[۹]

مسجد الحرام جگ دی سب توں وڈی مسیت اے۔ اے مسیت سعودی عرب دے شہر مکہ ج 638 چ بنائی گئی۔ اے مسیت مسلماناں دی سب توں مقدس جگہ کعبہ دے آلے دوالے بنائی گئی اے۔ سارے جگ دے مسلمان کعبہ ول منہ کر کے نماز پڑھدے نیں۔

99 ایکڑاں تے پھیلی ہوئی اس مسیت دے وچ 40 لکھ حاجیاں تے نمازیاں لئی تھاں اے

تریخ

سودھو

اسلامی تریخ تے مسلماناں دے عقیدےے دے مطابق سب توں پہلے اے مسیت فرشتے آں نے اللہ دے حکم تے بنائی سی ایس لئی کہ جگ تے مسلماناں دی عبادت لئی اک مرکز بن جائے۔ فیر ویلے دے نال نال تے قدرتی آفتاں دی وجہ توں اے مسیت ٹعیندی رئی تے اوس ویلے دے مسلمان اینوں دوبارہ تعمیر کردے رئے۔

اسلامی عقیدے دے مطابق ایس مسجد دی تعمیر ابراہیم تے اوناں دے پتر اسماعیل نے رل کے کیتی سی۔ اوناں نے اللہ دے حکم تے کعبہ تے مسجد تمیر کیتی۔

ایس مسیت دے چڑھدے کونے ول اک کالے رنگ دا پتھر کند چ جوڑیا گیا اے جیڑا ایس مسیت وچ ابراہیم دے ویلے دی اکو ای یادگار اے۔

زم زم دا کھوہ

ایس مسیت دی خاص گل ایتھے زم زم دا کھو اے جیڑا صدیاں توں چالو اے تے کدی نئیں سکدا۔ پورے جگ دے مسلماناں لئی اے کھوہ تے ایدا پانی مقدس اے۔ حج کرن یا کسی ہور مقصد لئی مکہ آن آلے مسلمان اے پانی خاص کر اپنے بیلیاں یاراں لئی لے کے جاندے نیں۔

تعمیری تریخ

سودھو

ایس مسیت نوں پیلی واری 692 نوں مرمت کیتا گیا۔ ایس مرمت وچ ایدیاں کنداں نوں اُچا کیتا گیا تے نال ایدی چھت اتے سجاوٹ کیتی گئی۔ اوس ویلے ایس مسیت دا رقبہ کٹ سی تے وچکار کعبہ سی۔

700 وچ ایدی فیر تمیر کیتی گئی۔ لکڑ دی تھاں ماربل دا پتھر ورتیا گیا نال ایدے رقبے وچ وی وادھا کیتا گیا۔ اک مینار وی بنایا گیا۔ ویلے دے نال نال اسلام پھیلدا ریئا تے مسلماناں دی گنتی چ وادھا ہندا ریئا۔ حج لئی سارے جگ توں مسلمان آندے نیں تے کعبے دا پھیرا لاندے نیں۔ ایس وادو گنتی دی ضرورت نوں پورا کرن تے نمازیاں لئی تھاں نوں ودھان لئی مسیت دے رقبے چ وادھا کیتا گیا۔

مزہبی اہمیت

سودھو

اے مسیت پورے جگ دے مسلماناں لئی دوہری اہمیت رکھدی اے۔ اک تے مسلمان ایدے ول منہ کر کے نماز پڑھدے نیں تے دوجا اے حج ادا کرن دی تھاں اے۔

قبلہ

قبلہ اوس عمارت دی سمت دا ناں اے جس ول منہ کر کے پورے جگ دے مسلمان نماز پڑھدے نیں۔ ایس توں پہلاں یروشلم چ واقع بیت المقدس قبلہ دی حیثیت رکھدا سی پر سترہ معینیاں مگروں اونوں بدل کے مکہ چ کعبہ نوں قبلہ بنا دتا گیا۔

حج

حج مسلماناں دا مزہبی فریضہ اے۔ سارے جگ دے مسلمان خاص کر اسلامی معینے زوالحجہ وچ حرم چ کٹھے ہندے نیں تے منیٰ عرفات تے مزدلفہ دے میدانوں چ حج دے مناسک ادا کردے نیں۔

حج اسلام دے پنج تھماں چوں اک اے تے ہر اوس مسلمان تے فرض اے جیڑا ایدی طاقت رکھدا اے۔ اک اندازے دے مطابق تن کروڑ مسلمان ہر سال حج ادا کردے نیں۔

کعبہ

کعبہ

مسجد نبوی دے امام

سودھو

مسجد نبوی نوں حرم شریف وی آکھیا جاندا اے۔ اماماں دے ناں اے نیں۔

  • عبدالرحمن السدیس
  • سعود الشریم
  • عبدالله عواد الجهنی
  • ماهر المعيقلی
  • خالد الغامدی
  • صالح بن حميد
  • اسامہ بن عبدالله خياط
  • صالح ال طالب
  • فيصل غزاوی
  • عبد الله الخليفی
  • على بن عبد الله جابر
  • عمر السبيل
  • عبد الله الحميد
  • عبدالله الحرازی
  • عبدالله خياط
  • علی بن عبدالرحمن الحذیفی
  • محمد السبيل
  • عادل کلبانی
  • صالح بن ال بدر

ہور ویکھو

سودھو

مشہور دروازے

سودھو
  • 1- باب الملك عبد العزيز
  • 5- باب اجياد
  • 6- باب جلال
  • 9- باب حنين
  • 10- باب اسماعيل
  • 11- باب الصفا
  • 17- باب بنی ہاشم
  • 19- باب علی
  • 20- باب العبا
  • 22- باب النبی
  • 24- باب الاسلام
  • 26- باب بنی شيبہ
  • 27- باب الحجون
  • 29- باب المعلاة
  • 30- باب المدعى
  • 31- باب المروة
  • 37- باب المحصب
  • 38- باب عرفہ
  • 39- باب منى
  • 43- باب القرارة
  • 45- باب الفتح
  • 49- باب عمر
  • 51- باب الندوة
  • 52- باب الشماميہ
  • 55- باب القدس
  • 56- باب المدينہ
  • 58- باب الحديبيہ
  • 62- باب العمرة
  • 79- باب الملك فہد

بارلے جوڑ

سودھو


سانچہ:دنیا کی بڑی مسجدیں


  1. archINFORM project ID: https://www.archinform.net/projekte/76072.htm — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۴ جولائی ۲۰۱۹
  2. archINFORM project ID: https://www.archinform.net/projekte/76072.htm — اخذ شدہ بتاریخ: ۱ اگست ۲۰۱۸
  3. "صفحہ سانچہ:نام صفحہ في GeoNames ID". http://sws.geonames.org/448645. Retrieved on
    ۱۹ نومبر ۲۰۲۴. 
  4. "صفحہ سانچہ:نام صفحہ في خريطة الشارع المفتوحة". https://www.openstreetmap.org/relation/1472531. Retrieved on
    ۱۹ نومبر ۲۰۲۴. 
  5. اجازت نامہ: Creative Commons Attribution 3.0 Unported
  6. «Location of Masjid al-Haram». Google Maps. دریافت‌شده در ۲۴ ستمبر ۲۰۱۳.
  7. Zeitlin, I. M. (2013-04-25). "3", The Historical Muhammad. جان وائلی اینڈ سنز. ISBN 978-0745654881. 
  8. "Revealed: The world's 20 most expensive buildings" (in en-GB). The Telegraph. 2016-07-27. ISSN 0307-1235. https://www.telegraph.co.uk/travel/lists/the-worlds-most-expensive-buildings/masjid-al-haram-mecca-saudi-arabia/. 
  9. Daye، Ali (۲۱ مارچ ۲۰۱۸). «Grand Mosque Expansion Highlights Growth of Saudi Arabian Tourism Industry (6 mins)». Cornell Real Estate Review (به English). دریافت‌شده در ۹ فروری ۲۰۱۹.