ابو یوسف ابن سمنان
| ابو یوسف ابن سمنان | |
|---|---|
| جم | سنہ 985 |
| وفات | 30 مئی 1067 (81–82 سال) |
| مدفن | ضلع چشت شریف |
| اولاد | مودود چشتی |
| عملی زندگی | |
| استاذ | ابو محمد ابدال چشتی |
| تلمیذ خاص | مودود چشتی |
 باب اسلام
| |
ترمیم  | |
پورا ناں خواجہ ناصر الدین ابو یوسف چشتی اے۔ آپ دا سلسلۂ نسب امام زین العابدین نال ملدا اے۔ آپ دا لقب ناصرالدین سی ۔ آپ دے والد محمد سمعان نجیب الطرفین سید سن ۔ خالق کائنات نے علم اکمل تے عمل افضل توں نوازیا سی ۔ آپ نے خرقۂ فقر و ارادت اپنے ماماں ابو محمد چشتی توں پایا تے انہاں نوں توں تربیت حاصل کيتی۔[۱]
حالات زندگی
سودھوآپ رحمة الله عليه ابو محمد ابدال رحمة الله عليه دے بھانجے، مرید تے خلیفہ سن ۔ آپ رحمة الله عليه دی والدہ ماجدہ ابو محمد چشتی رحمة الله عليه دی ہمشیرہ مکرمہ وی ولیہ کامل سن۔ ہمیشہ عبادت و ریاضت وچ رہندیاں۔ چالیس برس دی عمر تک شادی نوں تیار نہ سن لیکن اک دن والد ماجد ابو احمد رحمة الله عليه نوں خواب وچ دیکھیا کہ فرماندے نيں اس شہر وچ اک سید زادہ محمد سمعان رحمة الله عليه اے تواڈے مقدر وچ لکھیا اے کہ اوہ تواڈا شوہر بنے گا تے اک لڑکا پیدا ہوئے گا جس دے نور ولایت توں ساڈا خاندان روشن ہوئے گا۔ دوسری طرف ایسا ہی خواب ابو محمد رحمة الله عليه نے وی دیکھیا۔ چنانچہ صبح شہر بھر وچ اس سید زادے دی تلاش کرائی گئی۔ جدوں اس سید زادے نوں لیایا گیا تاں بی بی دا نکاح سید زادے توں پڑھا دتا گیا۔ بی بی وی چونکہ واقف حال سن معترض نہ ہوئیاں۔ اس بی بی دے بطن توں ابو یوسف رحمة الله عليه پیدا ہوئے۔ آپ رحمة الله عليه دا نسب پاک ایويں اے [۲]
لیکھ لڑی |
شجرہ طریقت چشتیہ
سودھو- حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ و سلم
- حضرت علی علیہ السلام
- حضرت خواجہ حسن بصری
- حضرت خواجہ عبدالواحد بن زید
- حضرت خواجہ فضیل ابن عیاض
- حضرت خواجہ ابراہیم بن ادہم البلخی
- حضرت خواجہ حذیفہ مرعشی
- حضرت خواجہ ابو ہبیرہ بصری
- حضرت خواجہ ممشاد علوی دینوری
- حضرت خواجہ ابو اسحاق شامی
- حضرت خواجہ ابو احمد ابدال
- حضرت خواجہ ابو محمد چشتی
- حضرت خواجہ ابو یوسف چشتی
آپ اپنے ماماں ابو محمد رحمة الله عليه چشتی دے زیر تربیت رہے۔ آپ دی عمر چھتیس سال دی سی جدوں آپ رحمة الله عليه دے ماماں دا انتقال ہويا تے آپ رحمة الله عليه انہاں دی جگہ مسند افروز ہوئے۔ پنجاہ سال دی عمر وچ آپ رحمة الله عليه ابو اسحق شامی رحمة الله عليه دے اک خلیفہ حاجی رحمة الله عليه دے مزار دے قریب اک تہ خانہ بنوا کر اس وچ معتکف ہو گئے آپ تقریباً بارہ سال تک ایتھے معتکف رہے۔ آپ دی وفات سوم ماہ رجب المرجب 459ھ نوں ہوئی۔ آپ علاقہ دے قابل احترام شخصیت سن آپ دی ملاقات عبد اللہ انصاری (متوفی 481) توں وی ہُندی سی ـ ابوبکر شبلی (متوفی 334) اپنے وقت وچ ابو یوسف چشتی دے محفل سماع وچ حاضر ہُندے سن ,[۳]
ابو یوسف چشتی دا نکاح
سودھواپنے پیر و مربی دے وصال دے بعد آپ نے اک مرتبہ ہرات دا سفر کیتا ہرات توں واپسی اُتے کنک نامی پنڈ پہنچنے اُتے شام ہو گئی تے ابو یوسف چشتی نے اوتھے اک درویش دے کاشانے وچ قیام کیا، انہاں بزرگ سیرت درویش دی اک پاک باز تے پارسا بیٹی سن اس لڑکی نے خواب دیکھیا کہ چودھواں دا چاند آسمان توں انہاں دی گود وچ اتر آیا تے کہندا اے کہ وچ تینوں اپنی زوجیت وچ لینا چاہندا ہاں تے لڑکی نے قبول وی کر ليا، مگر جدوں صبح دے وقت اوہ درویش بزرگ خواجہ دی خدمت وچ آئے۔ تو خواجہ صاحب نے لڑکی دا ایہی خواب انہاں توں بیان فرماندے ہوئے تعبیر دسی کہ اللہ دی ایہی مرضی اے کہ وچ آپ دی بیٹی توں نکاح کراں تے اسدیاں بطن توں قطب زمانہ فرزند پیدا ہاں ایہ گل سن کر درویش خاموش رہے تے گھر جا کے اپنی بیٹی توں سارا واقعہ بیان کیتا تے درویش دی لڑکی نے اس خواب نوں بالکل سچ دسیا تے اپنی رضامندی ظاہر کیتی، اس دے بعد درویش خواجہ صاحب دی خدمت وچ حاضر ہوئے تے کہیا کہ میری کیتا مجال کہ وچ آپ جداں عالی مرتبت بزرگ نوں انکار کراں۔
اس طرح اس درویش نے اپنی بیٹی دا نکاح ابو یوسف چشتی توں پڑھایا تے کچھ دن بعد اپنی زوجہ نوں لےکے وطن روانہ ہوئے تے انہاں توں قطب زمانہ فرزند قطب الدین مودود چشتی تےشیخ تاج الدین ابولفتح پیدا ہوئے [۱] ـ
نسب
سودھوشجرہ جات
سودھو
شجرہ نسب خواجہ ابویوسف
سودھو- سید امام حسین علیہ السلام (4ہجری 60 ہجری)
- سید امام زین العابدین (ہجری 94 ہجری)
- سید امام محمد باقر (ہجری 114ہجری)
- سید امام جعفر صادق (80ہجری 148 ہجری)
- سید امام موسی کاظم (128ہجری 183 ہجری)
- سید امام علی رضا (153ہجری 203 ہجری)
- سید امام محمد تقی (195ہجری 220ہجری)
- سید امام علی نقی (214ہجری 254ہجری)
- سید امام حسن اصغر
- سید عبداللہ علی اکبر 238(ہجری 292ہجری)
- سید ابو محمد الحسین (295ہجری 352 ہجری)
- سید ابو جعفر ابراہیم (ہجری 370ہجری)
- سید ابو نصر محمد سمعان (ہجری 398ہجری)
- سید ابو یوسف ناصر الدین ابویوسف چشتی (375ہجری 459 ہجری)
شجرہ شریف از جانب والدہ ماجدہ
سودھوشجرہ شریف از جانب والدہ ماجدہ طریق ب حضرت امام حسن مہر سند آپ دا شجرہ نسب از طرف والدہ ماجدہ -
- امیر المومنین حضرت علی ابن ابو طالب
- سید امام حسن
- سید حسن مثنٰی
- سید حسین
- سید عبد اﷲ
- سید یحیٰی
- سید ابرا ہیم
- سید احمد
- سید سلطان فرسنیا فہ
- سید ابو احمد ابدال
- بی بی خظامت اللہ بنت سید ابو احمد ابدال
- سیدابو یوسف ناصر الدین ایو سف چشتی (375ہجری 459 ہجری)
سلسلہ اولاد ابویوسف
سودھو- سید ابو یوسف ناصر الدین ایو سف چشتی (375ہجری 459 ہجری)
- سید قطب الدین مودود چشتی (430ہجری 527 ہجری)
- سید نجم الدین احمد مشتاق مودودی چشتی چشت ہرات( 492ہجری 577 ہجری)
- سید رکن الدین مودودی چشتی ( 545ہجری 635ہجری)
- سید قدودین خواجہ محمد مودودی چشتی ( 584ہجری 624 ہجری) بمطابق ( پیدائش 1188 ء وفات 1226 ء )
- سید خواجہ قطب دین محمد ابن خواجہ محمد مودودی چشتی ( 602ہجری 680ہجری) بمطابق ( پیدائش 1205 ء وفات 1288ء )
- سید اودالدین خواجہ ابواحمد سید محمد مودودی چشتی ( 635ہجری 710ہجری) بمطابق ( پیدائش 1237 ء وفات 1307ء )
- سید تقی الدین خواجہ یوسف مودودی چشتی ( 662ہجری 745ہجری) بمطابق ( پیدائش 1263 ء وفات 1353 ء )
- سید نصرالدین خواجہ ولید مودودی چشتی ( 727ہجری 820 ہجری) بمطابق (پیدائش 1326 ء وفات 1417 ء)
- سید نقرالد ین چشتی مودودی المعروف شال پیر بابا تقریباً دور حیات ( 1421ء )
- سیدولی مودودی چشتی کرانی تقریباً دور حیات ( 1470 ء)
- سید میر شہداد مودودی چشتی کرانی تقریباً دور حیات (1519 ء )
- سید قاسم شاہ مودودی چشتی کرانی تقریباً دور حیات ( 1558 ء)[۴]
- سید ابراہیم یکپاسی علاقہ مستونگ بلوچستان
- سید ابراہیم دوپاسی نے ڈھاڈر تے بولان بلوچستان دا علاقہ سمبالا
- سید میر ہیبت خان: بلوچستان تے افغانستان دے سرحدی علاقہ سر لٹھ تے شور اوک دی طرف چلے گئے
- سید کلان: مستونگ بلوچستان ہی رہے
- سید احمد: نوشکی بلوچستان دی طرف چلے گئے
- سید علی شہید: بلوچستان قلات دی طرف چلے گئے انہاں نوں بلوچ حاکم قمبر نے بمقام قلات شہید کیا
- سید سلطان: منگچر بلوچستان دی طرف چلے گئے
ابو یوسفؒ دی مجلس سماع
سودھوابو یوسف بن سمعان دے مجلس سماع وچ سوائے فقراء علما صلحا تے مشائخ دے کسی نوں آنے دی اجازت نئيں تھی،سماع دے دوران جے کوئی دنیا والےآں وچوں چلا آندا تاں آپ سماع رکوا دیندے تے اس دے جانے دے بعد دوبارہ سماع شروع ہُندا،جے کوئی فاسق اصرار کر کے شریک ہو جاندا تے آخر وقت تک رہندا تاں اپنے فسق و فجور توں توبہ کرکے مشائخ وچ شامل ہو جاندا،ابو یوسف بن سمعان اکثر فرمایا کردے سن کہ میری مجلس وچ جے کوئی فاجر آئے گا تاں اوہ صاحب نعمت ہو کے واپس جائیگا،
سماع دی برکت
سودھواک شخص نے ابو یوسف توں دریافت کيتی کہ جے سماع اسرار الہی اے تاں جنید بغدادی کیوں اس توں تائب ہو گئے ابو یوسف نے جواب دتا شیخ ابو بکر شبلی جنید بغدادی دے خلیفہ تے حجت نيں برابر میری محفل وچ حاضر ہُندے تے سماع سندے نيں، قسم اللہ دی جے جنید بغدادی میری محفل وچ شریک ہُندے تاں ہرگز توبہ نہ کردے، چونکہ جنید بغدادی نوں احوال و اخوانے سماع وچ دشواری محسوس ہوئی اس لئی انھاں نے توبہ کرلئی، جس نوں اخوانے سماع میسر نہ ہاں بلا شبہ اسنوں سماع توں توبہ کرنا چائیے۔
سماع دے خاص آداب
سودھو- سماع دے خاص آداب نيں جدوں تک تینوں ضرورت محسوس نہ ہو سماع نہ کیتا جائے،
- سماع نوں عادت دے طور اُتے وی اختیار نہ کیتا جائے،
- جدوں سماع کرے تاں کافی دیر بعد کرے تا کہ اسدیاں تعظیم دل توں محو نہ ہو تے پیر و مرشد دی موجودگی ضروری اے،
- سماع دی محفل وچ بے ذوق لوکاں دی شرکت منع اے،
- قوالےآں دے لئی ضروری اے کہ اوہ ماہر فن صاحب عشق و حال و زی عزت ہاں،
- نوعمر لڑکےآں تے خواتین دی شرکت کيتی اجازت اس لئی نئيں اے کہ اس توں حجاب تے پراگندگی دا احتمال ہُندا اے،
- کچھ جاہل صوفی انہاں گلاں وچ تصرف کرکے تصوف تے طریق تصوف دے لئی بدنامی دا باعث بندے نيں،[۵]
حوالے
سودھو
- [۳] Chishti Tariqa
- [۴] Archived 2009-06-02 at the وے بیک مشین Soofie(Sufi)
- en:Chishtia Chishti Order
- [۵] طريقۂ چشتیہ در ہند و پاكستان و خدمات پيرواناين طريقہ بہ فرہنگہاى اسلامى و ايرانى
- ( خزینہ الاصفیاء: مفتی غلام سرور لاہوری رحمة الله عليه )
- تذکرہ سید مودودی ادارہ معارف اسلامی لاہور
- سیر الاولیاء
- مرا ۃ الاسرار
- تریخ مشائخ چشت
- سفینہ العارفین
- تذکرہ غوث و قطب