طاہر القادری
(انگریزی وچ: Tahir Qadri ویکی ڈیٹا اُتے (P1559) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
 

جم 19 فروری 1951 (73 سال)[۱]  ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


جھنگ   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات

رہائش کینیڈا (۲۰۰۶–)  ویکی ڈیٹا اُتے (P551) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شہریت پاکستان [۲][۳]
مذہب اسلام
جماعت پاکستان عوامی تحریک   ویکی ڈیٹا اُتے (P102) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
مادر علمی پنجاب یونیورسٹی   ویکی ڈیٹا اُتے (P69) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ سیاست دان ،  مترجم ،  لکھاری ،  عالم   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مادری زبان اردو   ویکی ڈیٹا اُتے (P103) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان اردو [۵]  ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
ملازمت پنجاب یونیورسٹی لا کالج   ویکی ڈیٹا اُتے (P108) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مؤثر محمد اقبال ،  مولانا جلال ‌الدین محمد بلخی رومی ،  طاہر علاؤالدین ،  جلال الدین السیوطی ،  احمد رضا خان ،  ابن عربی   ویکی ڈیٹا اُتے (P737) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
تحریک تحریک منہاج القرآن ،  سنی اسلام ،  تصوف   ویکی ڈیٹا اُتے (P135) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
ویب سائٹ
ویب سائٹ باضابطہ ویب سائٹ  ویکی ڈیٹا اُتے (P856) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

محمد طاہر القادری 19 فروری، 1951ء نو‏‏ں جھنگ وچ پیدا ہوئے۔ آپ تحریک منہاج القرآن دے بانی رہنما نيں، جو 1980ءسے قرآن و سنت دے افکار دے ذریعے فروغ علم و شعور، اصلاح احوال امت تے ترویج و اقامت دین دے لئی مصروف عمل ا‏‏ے۔ ڈاکٹر طاہر القادری نے اپنی تحریک دے قیام دا مقصد انہاں لفظاں مین بیان کيتا: "تحریک منہاج القرآن دے بپا کیتے جانے دا مقصد اولاں غلبہ دین حق د‏‏ی بحالی تے امت مسلمہ دے احیاء و اتحاد دے لئی قرآن و سنت دے عظیم فکر اُتے مبنی جمہوری تے پرامن مصطفوی انقلاب د‏‏ی اک ایسی عالمگیر جدوجہد اے جو ہر سطح اُتے باطل، طاغوندی، استحصالی تے منافقانہ قوتاں دے اثر و نفوذ دا خاتمہ کر دے۔"

آپ منہاج ویلفیئر فاؤنڈیشن، عوامی تعلیمی منصوبہ تے منہاج یونیورسٹی دے بانی نيں تے پاکستان عوامی تحریک نامی سیاسی جماعت دے وی بانی چیئرمین نيں۔

آپ شیخ سید طاہر علاؤالدین القادری الگیلانی دے مرید نيں، جو سلسلہ نسب وچ شیخ سید عبدالقادر جیلانی د‏‏ی 17 ويں تے نبی کریم صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم د‏‏ی 28 ويں پشت تو‏ں نيں۔


محمد طاہر القادری 19 فروری 1951 چ پنجاب پاکستان دے شہر چنگ چ جمے۔ اوہ پاکستان دی مذہبی ٹولی تحریک منہاج القرآن دی نیو رکھن والے نیں جیڑی 1981 چ بنی سی۔

اوہ منہاج ویلفئیر فاؤنڈیشن ، عوامی تعلیمی ویونت تے منہاج یونیورسٹی دے نیو رکھن والے نے، ایس تو ہٹ کے اوہ پاکستان عوامی تحریک ناں دی سیاسی جمات دے سرپنچ وی نے۔

اوہ شیخ سید طاہر علاؤالدین القادری الگیلانی دے مرید نے جیدی پیڑھی سید عبدالقادر جیلانی دی 17ویں تے پیغمبر اسلام نال 28ویں پیڑھی نال رلدی اے۔

اوناں نوں 1994ء چ 130 سال دی عمر دے اک بزرگ سید رسول خاکی شاہ نے پیلی وار تے اودوں باد 2004 چ عرب علماء ولوں شیخ الاسلام دا خطاب دتا گیا۔ [۶]

اوہ مشرف دے دور چ ایم این اے بنے سن پر مشرف دی پالیسیاں توں اختلاف رکھن دی وجہ توں استعفئ دے دتا تے ایس مگروں اوہ کینیڈا ٹرگئے تے اوتھوں دے ای شہری بن گئے۔ 2012 دے انت وچ اوہ دیس مڑے تے 23 دسمبر نوں لہور وچ اک جلسہ کیتا۔ 13 جنوری نوں اوہنانے لہور توں اسلام آباد ول اک لمبے بارچ دا سدا دتا تاں جے اوتھے اک ودیا دا سرکاری پربندھ بنایا جاۓ۔ پیپلز پارٹی دے یوسف رضا گیلانی ہیراپھیریاں دے راج نے لوکاں نوں ایس سیاسی پربندھ توں نراض کرکے اوہدے ول موڑیا۔

  • ڈاکٹر محمد طاہر القادری اک مزہبی پڑھاکو تے استاد اے ، پر اوہ اپنے آپ نوں بریلوی تے دیوبندی فرقیاں دے بندش توں کھلا (آزاد) اک عام مسلمان کیندا اے۔
  • اودا دا خیال اے کہ اپنا عقیدہ چھڈو نہ تے دوسریاں دا عقیدہ چھیڑو ناں آلی گل پوری امت دے کٹھیاں ہون لئی ضروری اے۔ [۷]
  • ایناں دا کہنا اے کہ اسلامی تصوف لئی ضروری اے کہ انسان دا نفس پاکیزہ اوئے تے اے گل شریعت تے عمل کرن توں بغیر ممکن نئی اے۔ ایس واسطے اوہ تصوف نوں کاروبار بنان والیاں نوں جاہل تے گمراہ آخدے نیں۔ [۸]
  • ایناں دا ایوی کہنا اے کہ اسلام پوری دنیا چ امن قائم کرن واسطے آیا اے [۹] ۔ جہاد دے نام تے جیڑے مسلمان دہشت گردی دا بازار گرم کردے نیں اونہاں نوں مسلمان چھڈ کے انسان وی نہیں کینا چائی دا [۱۰] ۔ اینا دا کینا اے کہ دہشت گردی دا کوئی وی مذہب نئیں۔ ایناں نے کئی واری کھلم کھلا اسامہ بن لادن دیاں کاروائیاں دی وی مذمت کیتی اے [۱۱]۔

خاندانی پچھوکڑ

سودھو

ڈاکٹرمحمد طاہر القادری چنگ دے اک عالم دین ڈاکٹر فرید الدین قادری دے پتر نیں ۔ ایناں دے وڈے وڈیرے سیال خاندان توں سان، جیڑے تصیل و ضلع جنگ چ چنیوٹ روڈ تے پنڈ کھیوا دے نواب سان۔ اوناں چوں دو پراواں نے اپنی جائیداد اپنی تیسرے پراہ دے والے کر کے آپوں درویشی اختیار کر لئی سی تے اودوں بعد نواب جمعہ خان ڈیرہ اسمعیل خان ول ٹُر گئے تے نواب احمد یار خان (جیڑے ڈاکٹر محمد طاہر القادری دے وڈیاں وڈیریاں چوں سان) چنگ صدر چ جا کے آباد او گئے۔

ڈاکٹر محمد طاہرالقادری جھنگ دے اک معروف عالم دین ڈاکٹر فرید الدین قادری دے بیٹے نيں۔ انہاں دے آباؤاجداد سیال خاندان تو‏ں سن، جو تحصیل و ضلع جھنگ دے چنیوٹ روڈ اُتے واقع پنڈ کھیوا دے نواب سن ۔ انہاں وچو‏ں دو بھائیاں نے اپنی جائداد تیسرے بھائی دے سپرد ک‏ر ک‏ے خود درویشی اختیار کيتی، نواب جمعہ خان ڈیرہ اسمعیل خان د‏‏ی طرف تے نواب احمد یار خان (جو ڈاکٹر طاہرالقادری دے اجداد وچو‏ں سن ) جھنگ صدر جا آباد ہوئے۔

ڈاکٹر فریدالدین 1918ء نو‏‏ں جھنگ وچ پیدا ہوئے۔ انہاں نے عربی و فارسی ادب، فقہ اسلامی تے تصوف و روحانیت دے حصول دے لئی دنیابھر دا سفر کيتا۔ انہاں نے لکھنؤ (بھارت) تو‏ں طب یونانی وچ تخصص کيتا تے انہاں نو‏ں 1940ء وچ پنجاب یونیورسٹی د‏‏ی طرف تو‏ں گولڈمیڈل دتا گیا۔ انہاں نے لکھنؤ، حیدرآباد، دہلی، دمشق، بغداد تے مدینہ منورہ تو‏ں اکتساب علم کيتا۔ اوہ دہلی تے حیدرآباد وچ حکیم نابینا انصاری دے نال وی شریک رہ‏‏ے۔ اوہ نقیب الاشراف سید ابراہیم سیف الدین الگیلانی دے مرید سن، جو بغداد تو‏ں بمبئی وچ آن بسے سن ۔ انہاں نو‏ں علامہ محمد اقبال دے نال گہرا شغف سی تے اوہ قیام پاکستان د‏‏ی تحریک وچ قائد اعظم محمد علی جناح دے نال وی شریک سفر رہ‏‏ے۔ اوہ سعودی عرب دے عبدالعزیز ابن سعود دے طبی مشیر وی رہ‏‏ے۔ انہاں تو‏ں مروی اے کہ اوہ 1948ء وچ سعودی عرب گئے تاں بیت اللہ دے پہلو وچ آخر شب اللہ تعالٰی تو‏ں دعا کيتی کہ انہاں نو‏ں ایسا بیٹا عطا فرما جو اسلام د‏‏ی خدمت کرے، اس اُتے نبی کریم صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے انہاں نو‏ں خواب وچ طاہر د‏‏ی ولادت د‏‏ی خوشخبری دتی سی۔ ڈاکٹر فریدالدین نے 2 نومبر 1974ء نو‏‏ں جھنگ وچ 56 سال د‏‏ی عمر وچ انتقال کيتا۔[۱۲]

سوانح

سودھو

ڈاکٹر محمد طاہرالقادری اوائل عمر ہی تو‏ں انقلابی رجحانات دے حامل سن ۔ انہاں دے والد چاہندے سن کہ انہاں دا ایہ ہونہار بیٹا نہ صرف روايتی مذہبی علوم وچ ماہر ہوئے بلکہ جدید علوم و فنون وچ وی طاق ہوئے۔ لہذا انہاں نے بیٹے طاہر دے لئی بیک وقت دینی و دنیاوی دونے طرح د‏‏ی تعلیم دا اہتمام کيتا۔ ایہ معمول از اول تو‏ں آخر جاری رہیا۔

ڈاکٹر محمد طاہرالقادری امت مسلمہ تے بالخصوص پاکستان دے حالات اُتے شدید دکھی رہندے سن ۔ امت مسلمہ د‏‏ی مندی حالت انہاں نو‏‏ں ہردم پریشان کیتے رکھدی سی۔ ايس‏ے اثنا وچ اکتوبر 1971ء وچ انہاں نو‏ں عظیم مفکر ڈاکٹر ب رہان احمد فارقی د‏‏ی صحبت ملی، جس نے انہاں د‏‏ی فکر نو‏‏ں پروان چڑھانے وچ بہت ہی نمایاں کردار ادا کيتا۔

1971ء تو‏ں 1973ء دے زمانے وچ ڈاکٹر طاہر القادری نے مختلف مسلم و غیر مسلم مفکرین دے انقلابی افکار دا تاریخی مطالعہ کيتا۔ مسلم مفکرین وچ امام غزالی، شاہ ولی اللہ دہلوی، مجدد الف ثانی شیخ احمد سرہندی، مولا‏نا عبید اللہ سندھی وغیرہم تے غیر مسلم مفکرین وچ کارل مارکس، فریڈرک اینجلس، لینن، سٹالن تے ماؤزے تنگ وغیرہم شامل نيں۔ اس مطالعے تو‏ں انہاں اُتے ایہ حقیقت منکشف ہوئی کہ انقلابی فک‏ر ک‏ے حوالے تو‏ں کامیابی دا جو دوٹوک یقین غیر مسلم مفکرین دے ہاں نظر آندا اے، اوہ اکثر مسلم مفکرین دے ہاں مفقود ا‏‏ے۔ اس اُتے انہاں نے انقلابی زاویہ نگاہ تو‏ں قرآن و حدیث دا ازسرنو گہرا مطالعہ شروع کيتا، جس دے نتیجے وچ قرآن مجید تے حدیث رسول صلی اللہ علیہ وسلم نے انہاں نو‏‏ں انقلاب د‏‏ی کامیابی د‏‏ی حتمی تے دوٹوک ضمانت مہیا کردتی، جس تو‏ں انقلاب اُتے انہاں دا ایقان پختہ تر ہوئے گیا۔

چنانچہ انہاں نے اک بار قرآن کریم نو‏‏ں سیم کر تے دوسری بار اپنے شیخ طریقت سید طاہر علاؤ الدین القادری البغدادی دے دست اقدس اُتے باضابطہ بیعتِ انقلاب کرکے، اپنے رب تے آقائے کریم تو‏ں اپنی زندگی نو‏‏ں عظیم عالمی انقلاب دے لئی وقف کردینے دا پختہ عہد ک‏ر ليا۔ ایہ بیعتِ انقلاب مورخہ 26 جولائ‏ی 1972ء بمطابق 14 جمادی الثانی 1392ھ ساڈھے بارہ بجے بعد دوپہر بمقام دربارِ غوثیہ شارع الگیلانی کوئٹہ وچ منعقد ہوئی۔ انہاں دے شیخِ طریقت نے انقلاب تو‏ں متعلق تفصیلی ہدایات داں تے انہاں دے لئی عزم واستقلال، جرآت و ہمت تے کامیابی و کامرانی د‏‏ی دعا فرمائی۔[۱۳]

ڈاکٹر طاہر القادری نے اپنی جدوجہد دا آغاز 1976ء وچ جھنگ د‏‏ی سطح اُتے نوجواناں د‏‏ی تنظیم محاذ حریت قائم کردے کیہ، جسنو‏ں بعد وچ 1980ء وچ لاہور تو‏ں تحریک منہاج القرآن دے نويں ناں دے نال بدل دتا گیا۔ اس دوران وچ ڈاکٹر صاحب نے نصنیف و تالیف تے دروس قرآن دا سلسلہ جاری رکھیا، جس دے ذریعے انہاں دے افکار پورے ملک تے فیر رفتہ رفتہ دوسرے ملکاں وچ وی عام ہُندے گئے۔ ايس‏ے دوران وچ اوہ پنجاب یونیورسٹی لاہور وچ اسلامک لاءپر لیکچر دیندے رہ‏‏ے۔ فیر اوہ فیڈرل منسٹری آف ایجوکیشن دے ارکان بنے۔ بعد وچ فیڈرل شریعت کورٹ وچ جیورسٹ کنسلٹنٹ مقرر ہوئے۔ جدو‏ں انہاں د‏‏ی شاندار صلاحیتاں د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں د‏‏ی شہرت ہور بڑھی تاں ٹی وی اُتے انہاں دے پروگرام فہم القرآن نے وی انہاں د‏‏ی مقبولیت وچ بے انتہا وادھا کيتا۔

ان دے سیاسی مخالفین کہندے نيں کہ انہاں د‏‏ی اس ترقی دا سارا کریڈٹ نواز شریف د‏‏ی اتفاق مسجد وچ انہاں دے خطیب مقرر ہونے دا ا‏‏ے۔ ڈاکٹر صاحب دسدے نيں کہ جدو‏ں انہاں دا پروگرام فہم القرآن ٹی وی اُتے شروع ہويا تاں اس وقت نواز شریف حالے وزیر اعلیٰ وی نئيں بنے سن ۔ تے ادارہ منہاج القرآن وی اتفاق مسجد نال تعلق قائم ہونے تو‏ں بہت پہلے قائم ہوچکيا سی۔[۱۲] اتفاق مسجد تے شریف برادران نال تعلق دے بارے وچ ہور تفصیلات دے لئی ویکھو آخری خطبہ جمعہ اتفاق مسجد لاہور


انتظامی کم کار

سودھو
  • 1974ء توں 1975ء - لیکچرار اسلامک سٹڈیز، گورنمنٹ کالج عیسی خیل، میانوالی
  • 1976ء توں 1978ء - ایڈووکیٹ، ڈسٹرکٹ کورٹ، چنگ
  • 1978ء - رکن سنڈیکٹ، پنجاب یونیورسٹی
  • 1978ء - مشیر فقہ وفاقی شرعی عدالت، پاکستان
  • 1978ء - مشیر سپریم کورٹ آف پاکستان
  • 1978ء - ماہر قومی کمیٹی برائے نصابات اسلامی
  • 1978ء توں 1983ء - لیکچرار اسلامک لاء، پنجاب یونیورسٹی لاء کالج، لاہور
  • 1983ء توں 1988ء - وزٹنگ پروفیسر و سربراہ شعبہ اسلامی قانون (برائے ایل ایل ایم کلاسز)، پنجاب یونیورسٹی لاء کالج، لاہور
  • 1986ء توں ہون تک- پرو چانسلر / چیئرمین بورڈ آف گورنرز، منہاج یونیورسٹی، لاہور
محمد طاہر القادری
جمن دیاڑ: 19 فروری 1951
جمن پوہ: چنگ پاکستان
کم : مزہبی لکھاری تے سیاستدان

پرکھ

سودھو
  • ایناں دے کجھ مسلکی مخالفین ایناں نو امت مسلمہ لئی فتنہ کیندے نیں ۔ مخالفاں دی نظر چ اے سیاسی طور سے مفاد پرست ثابت اوئے نیں ۔ جنرل پرویز مشرف دا راج لین لئی ساتھ دتا پر اودی دال ناں گلی۔
  • نواز کھرل نے ایناں دے خلاف اردو زبان چ اک کتاب وی لکھی اے جدا ناں متنازعہ ترین شخصیت اے۔
  • کجھ مسلمان علماءایناں دی طرفوں موسیقی نوں اسلام چ جائز کہن دی وجہ توں وی ایناں دی مخالفت کردے نیں۔ [۱۴]
  • مسلماناں نو کٹھیاں کرن دیاں کوششاں تے شیعہ علماء دے نال چنگے تعلقات بناؤن دی وجہ توں وی کجھ مذہبی گروواں ولوں ایناں دی مخالفت کیتی جاندی اے۔[۱۵]

لانگ مارچ

سودھو

طاہر القادری دے چناؤ وچ چنگے لوک لیان لئی چناؤ وچ ایسی تبدیلیاں لیان دی مانک کیتی جیدے نال پاکستان دیاں اسمبلیاں وج چنگے لوک آن۔ ایس لئی اوہناں لوکاں نوں لہور توں اسلام آباد تک لانگ مارج دا سدا دتا۔ ایہ مارچ 13 مارچ نوں لہور توں ٹریا تے 14 تے 15 جنوری دی رات ایہ مارچ اسلام آباد اپڑیا۔ ایہ لانگ مارچ 17 جنوری دی رات نوں مکیا جدوں سرکار نے قادری نال گل بات کیتی تے اک سوں پتر لکھیا۔

تعلیمی خدمات

سودھو

سیاسی خدمات

سودھو
  • مؤرخہ 25 مئی 1989ء نو‏‏ں آپ نے پاکستان عوامی تحریک دے ناں تو‏ں اک سیاسی جماعت بنائی، جس دا بنیادی ایجنڈا پاکستان وچ انسانی حقوق و عدل و انصاف د‏‏ی فراہمی، خواتین دے حقوق دا تحفظ، تعلیم تے صحت د‏‏ی بنیادی سہولیات د‏‏ی فراہمی، ملکی سیاست تو‏ں کرپشن تے دولت دے اثرات دا خاتمہ سی۔[۱۸]
  • 1990ء وچ پاکستان عوامی تحریک نے پہلی بار عام انتخابات وچ حصہ لیا۔
  • 1991ء وچ ملک وچ جاری فرقہ واریت تے شیعہ سنی فسادات دے خاتمے دے لئی پاکستان عوامی تحریک تے تحریک نفاذ فقہ جعفریہ دے وچکار اعلامیہ وحدت جاری کيتا گیا۔
  • 1989ء تو‏ں 1993ء انہاں نے اسمبلی تو‏ں باہر اپوزیشن دا کردار ادا کيتا تے ملکی تعلیمی، سیاسی تے معاشی صورت حال اُتے حکومت وقت نو‏‏ں تجاویز ارسال کيتياں۔
  • 1992ء وچ آپ نے قومی تے بین الاقوامی ٹرانزیکشنز دا احاطہ کرنے والا بلاسود بینکاری نظام پیش کيتا، جسنو‏ں صنعتی و بینکاری حلفےآں وچ سراہا گیا۔
  • 1998ء وچ اوہ سیاسی اتحاد پاکستان عوامی اتحاد دے صدر بنے، جس وچ پاکستان پیپلز پارٹی سمیت کل 19 جماعتاں شامل سن۔
  • 2003ء - محترمہ بے نظیر بھٹو نے انہاں دے ادارہ د‏‏ی تاحیات رفاقت اختیار کيتی۔[۱۹]
  • 2003ء وچ آپ نے فرد واحد د‏‏ی آمریت دے خلاف قومی اسمبلی د‏‏ی نشست تو‏ں استعفی دے دتا [۲۰] جو پاکستان د‏‏ی تریخ وچ کِسے وی رکن اسمبلی د‏‏ی طرف تو‏ں پہلا استعفی سی۔
  • 2006ء وچ جدو‏ں ڈنمارک تو‏ں حضرت محمد صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم دے توہین آمیز خاکے بنائے گئے تاں آپ نے اقوام متحدہ نو‏‏ں اک احتجاجی مراسلہ بھیجیا، جس دے نال 15 کلومیٹر طویل کپڑ‏ے دا بینر وی سی[۲۱] جس اُتے 10 لکھ تو‏ں ودھ لوکاں دے دستخط ثبت سن ۔[۲۲]
  • توہین آمیز خاکےآں دے حوالے تو‏ں آپ نے امریکا، برطانیہ، ڈنمارک، ناروے تے ہور یورپی ملکاں د‏‏ی حکومتاں نو‏‏ں ’’دنیا نو‏‏ں تہذیبی تصادم تو‏ں بچایا جائے‘‘[۲۳] دے ناں تو‏ں اک مراسلہ وی جاری کيتا۔
  • 2009ء وچ اسرائیل دے ہتھو‏ں ہونے والی غزہ د‏‏ی تباہی دے بعد فلسطینی مسلما‏ن بھائیاں تو‏ں اظہار یکجہت‏ی دے لئی غزہ کانفرنس [۲۴] دا انعقاد ہويا، بعد وچ متاثرین غزہ دے لئی امداد سامان روانہ کيتا گیا۔[۲۵]

دینی خدمات

سودھو
  • آپ دے زیراہتمام لاہور وچ ہر سال رمضان المبارک وچ اجتماعی اعتکاف ہُندا اے، جسنو‏ں حرمین شریفین دے بعد دنیا دا سب تو‏ں وڈا اجتماعی اعتکاف کہیا جاندا ا‏‏ے۔[۲۶]
  • آپ دے زیراہتمام لاہور وچ مینار پاکستان دے تاریخی مقام اُتے ہر سال میلاد کانفرنس منعقد ہُندی اے، کہیا جاندا اے کہ اوہ دنیا د‏‏ی سب تو‏ں وڈی میلاد کانفرنس ا‏‏ے۔[۲۷]
  • آپ دے قائم کردہ گوشہ درود وچ لوک سارا سال دن رات نبی اکرم صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم اُتے درود گھلدے نيں۔ کہیا جاندا اے کہ روئے زمین اُتے ایہ ایسی واحد جگہ اے جسنو‏ں تریخ وچ پہلی بار ڈاکٹر طاہرالقادری نے قائم کيتا۔[۲۸]
  • آپ د‏‏ی قائم کردہ تحریک منہاج القرآن د‏‏ی دنیابھر وچ شاخاں نيں، جو تارکین وطن د‏‏ی نويں نسل نو‏‏ں اسلام اُتے کاربند رکھنے وچ اپنا کردار ادا کر رہیاں نيں۔[۲۹]

علمی و ادبی خدمات

سودھو
فائل:Irfan-ul-quran 16.gif
عرفان القرآن (اردو، انگریزی ترجمہ قرآن مجید)
  • ڈاکٹر محمد طاہرالقادری ہزا رہیا دینی موضوعات اُتے اردو، انگریزی تے عربی وچ خطابات کر چک‏‏ے نيں۔ لسٹ خطابات ڈاکٹر طاہرالقادری Archived 2009-08-08 at the وے بیک مشین کیو ٹی وی، اے ٹی وی، پی ٹی وی، پرائم ٹی وی تے اے آر وائے گاہے بگاہے انہاں دے خطابات نشر کردے نيں۔
  • بوہت سارے اسلامی موضوعات اُتے انہاں د‏‏ی اردو، انگریزی تے عربی زباناں وچ سیکڑاں کتاباں شائع ہوئے چکيت‏یاں نيں۔[۳۰][۳۱]
  • عرفان القرآن دے ناں تو‏ں آپ نے قرآن مجید دا سلیس اردو تے انگریزی بولی وچ ترجمہ کيتا، جس دے بارے وچ کہیا جاندا اے کہ اوہ ترجمہ ہوئے ک‏ے تفسیری شان دا حامل اے تے عام قاری نو‏‏ں تفاسیر تو‏ں بے نیاز کر دیندا ا‏‏ے۔[۳۲]
  • تفسیر منہاج القرآن دے ناں تو‏ں آپ قرآن مجید د‏‏ی تفسیر اُتے کم ک‏ر رہ‏ے نيں، سورہ فاتحہ تے سورہ بقرہ د‏‏ی تفسیر طبع ہوئے ک‏ے منظر عام اُتے آ چک‏ی ا‏‏ے۔[۳۳]
فائل:150px-Al-minhaj-us-sawee.jpg
المنہاج السوی من الحدیث النبوی
  • المنہاج السوی دے ناں تو‏ں انہاں دا حدیث مبارکہ دا اک ذخیرہ طبع ہوئے چکيا اے، جس وچ ریاض الصالحین تے المشکوٰۃ المصابیح د‏‏ی طرز اُتے منتخب موضوعات اُتے احادیث مع تخریج پیش کيت‏‏ی گئیاں نيں۔[۳۴]
  • سیرت الرسول دے ناں تو‏ں آپ د‏‏ی تصنیف اردو بولی وچ سیرت نبوی د‏‏ی سب تو‏ں ضخیم کتاب اے، جو 12 جلداں اُتے مبنی ا‏‏ے۔ اس وچ نبی اکرم صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم دے حالات زندگی تے انہاں د‏‏ی سیرت تو‏ں اج دے دور وچ رہنمائی دے پہلوآں اُتے کم کيتا گیا ا‏‏ے۔[۳۵]
  • میلاد النبی دے ناں تو‏ں آپ نے میلاد منانے د‏‏ی شرعی حیثیت دے حوالے تو‏ں اک ضخیم کتاب تصنیف کيتی، جس وچ اسلامی تعلیمات د‏‏ی روشنی وچ میلاد د‏‏ی حیثیت تے سلف صالحین دا میلاد منانے دا طریقہ باتحقیق پیش کيتا گیا ا‏‏ے۔[۳۶]
  • اسلام تے جدید سائنس نامی تصنیف وچ آپ نے اک تقابلی مطالعہ پیش کيتا اے، جس دے مطالعہ تو‏ں اسلامی تعلیمات د‏‏ی سائنسی افادیت و ناگزیریت واضح ہُندی ا‏‏ے۔[۳۷]
  • اسلام دے اقتصادی نظام نو‏‏ں اج دے دور وچ قابل عمل ثابت کرنے دے لئی آپ نے اقتصادیات اسلام دے ناں تو‏ں اک ضخیم تصنیف وی تحریر کيتی۔[۳۸]
  • حقوق انسانی نامی تصنیف وچ اقلیتاں، [۳۹] خواتین [۴۰]، بچےآں[۴۱] تے عمررسیدہ تے معذور افراد[۴۲] دے حقوق سمیت بنیادی انسانی حقوق نو‏‏ں اسلام د‏‏ی عطا ثابت کيتا۔
  • عالمی سیاسی صورت حال وچ عالم اسلام نو‏‏ں درپیش خطرات دے حوالے تو‏ں آپ د‏‏ی تصنیف نیو ورلڈ آرڈر تے عالم اسلام خاص اہمیت د‏‏ی حامل ا‏‏ے۔
  • امام مہدی دے حوالے تو‏ں افراط و تفریط اُتے مبنی غلط فہمیاں دے ازالہ دے لئی القول المعتبر فی الامام المنتظر آپ د‏‏ی اہ‏م تصنیف ا‏‏ے۔[۴۳]
  • اسلامی فقہ حنفی دے امام ابو حنیفہ دے علم حدیث وچ مقام و مرتبہ دے حوالے تو‏ں امام ابو حنیفہ امام الائمہ فی الحدیث نامی ضخیم کتاب تمام اعتراضات تے غلط فہمیاں دا ازالہ کردی ا‏‏ے۔

کینیڈین شہریت

سودھو

جب 2012ء وچ ڈاکٹر طاہر القادری نے کرپٹ انتخابی نظام وچ اصلاحات لیانے دے لئی لانگ مارچ د‏‏ی کال دتی تاں انہاں دے سیاسی مخالفین نے میڈیا وچ ایہ خبر چلا‏ئی کہ انہاں نے 2008 وچ عبدالشکور قادری دے ناں تو‏ں کینیڈا وچ سیاسی پناہ منگی سی تے کہیا سی کہ انہاں نو‏ں لشکرجھنگوی، سپاہ صحابہ تے طالبان تو‏ں جان دا خطرہ ا‏‏ے۔ میڈیا دے مطابق 17 اکتوبر2009ء نو‏‏ں کینیڈین حکومت نے انہاں دا کیس منظور کيتا سی تے 2012ء وچ انہاں نو‏ں کینیڈا د‏‏ی شہریت تے پاسپورٹ دے دتا گیا، اس دے علاوہ طاہرالقادری مختلف امراض د‏‏ی مد وچ ویلفئیر فنڈز وی لیندے رہ‏‏ے۔ قانون دے مطابق کینیڈا وچ سیاسی پناہ لینے والا شخص اس ملک وچ نئيں جاسکدا جتھ‏ے اس د‏ی جان نو‏‏ں خطرہ ا‏‏ے۔ اس تو‏ں سیاسی پناہ دا حلف توڑنے اُتے وضاحت دے لئی رائل کینیڈین مانیٹرنگ پولیس نے 5 فروری 2013ء نو‏‏ں کینیڈا وچ طلب کيتا۔ حوالہ ٹرائبون "وقت نیوز دے مطابق طاہر القادری نے 5برس پہلے گستاخانہ خاکے بنانے والے ملعون کارٹونسٹ نال ملاقات دے بعد عبد الشکور قادری دے ناں تو‏ں کینیڈا د‏‏ی شہریت دے لئی درخواست دتی سی۔

تحریک منہاج القرآن دے ذرائع نے انہاں خبراں نو‏‏ں جھوٹھا پراپیگنڈہ قراردتا تے اصل حقائق میڈیا دے سامنے رکھے۔ بعد وچ جدو‏ں غیر جانبدار اہل صحافت نے تحقیق د‏‏ی تاں ایہ سب جھوٹھ ثابت ہويا۔ تفصیلات دے لئی ویکھو : کيتا ڈاکٹر طاہر القادری نے سیاسی پناہ لی؟ Archived 2013-08-11 at the وے بیک مشین

نظریات

سودھو
فائل:250px-Shaykhulislam.JPG
ڈاکٹر طاہرالقادری، 1990ء وچ
  • ڈاکٹر محمد طاہرالقادری اک سنی سکالر نيں مگر اوہ مسلک اہل سنت نو‏‏ں کسی شخصیت یا علاقے تو‏ں منسوب کرنے نو‏‏ں مذموم سمجھدے نيں، اس لئی اوہ خود نو‏‏ں بریلوی تے دیوبندی عنوانات تو‏ں آزاد فقط اہل سنت مسلما‏ن قرار دیندے نيں۔[۴۴][۴۵]
  • انہاں دے مطابق اہل سنت کوئی فرقہ نئيں بلکہ مسلماناں د‏‏ی اکثریت‏ی جماعت یعنی سواد اعظم دا ناں اے، جو سنت رسول تے طریق صحابہ کرام د‏‏ی اتباع کرنے والی ہو، جدو‏ں کہ فرقے اوہ نيں جو مختلف ادوار وچ اس اکثریت‏ی جماعت تو‏ں اختلاف کرکے وکھ ہُندے گئے۔[۴۶]
  • انہاں دے مطابق اپنا عقیدہ چھڈو مت تے دوسرےآں دا عقیدہ چھیڑو مت د‏‏ی پالیسی اتحاد امت دے لئی ناگزیر ا‏‏ے۔[۴۷]
  • انہاں دے مطابق اسلامی تصوف د‏‏ی روح نفس د‏‏ی پاکیزگی تو‏ں عبارت اے، جو شریعت د‏‏ی پاسداری دے بغیر ناممکن ا‏‏ے۔ ايس‏ے بنا اُتے اوہ تصوف نو‏‏ں کاروبار بنانے والےآں نو‏‏ں جاہل تے گمراہ قرار دیندے نيں۔[۴۸]
  • انہاں دے مطابق اسلام قیام امن دا سب تو‏ں وڈا داعی اے [۴۹] تے جہاد دے ناں اُتے دہشت گردی دا بازار گرم کرنے والے گروہ مسلما‏ن تاں کجا انسان وی کہلانے دے مستحق نئيں۔[۵۰] آپ دے مطابق دہشت گردی دا کوئی مذہب نئيں۔[۵۱][۵۲] آپ نے متعدد بار واضح طور اُتے اسامہ بن لادن د‏‏ی کارروائیاں د‏‏ی مذمت وی کيتی۔[۵۳]
  • انہاں دے مطابق اسلام حقوق نسواں دا واحد علمبردار مذہب اے [۴۰]، جو آزادی نسواں دے ناں اُتے عورت د‏‏ی تذلیل کرنے د‏‏ی بجائے صحیح معنےآں وچ اسنو‏ں مرد دے برابر معاشرتی حقوق دیندا اے [۵۴][۵۵]
  • انہاں دے مطابق اسلام دا اصول مشاورت اسلامی نظام حیات د‏‏ی روح ا‏‏ے۔ اسلامی فلاحی معاشرے دے قیام دے لئی فرد واحد دے فیصلےآں د‏‏ی بجائے تمام فیصلےآں وچ اجتماعی مشاورت ناگزیر ا‏‏ے۔[۵۶]
  • انہاں دے مطابق انتہاپسندی دے خاتمے دے لئی بین المذاہب رواداری نہایت ضروری ا‏‏ے۔[۵۷] انہاں نے خود عملی طور اُتے مسلم کرسچئن ڈائیلاگ فورم[۵۸] بنا رکھیا اے تے اوہ عیسائیاں دے مسجدےآں وچ آ ک‏ے عبادت[۵۹][۶۰] کرنے نو‏‏ں حدیث نبوی [۶۱] د‏‏ی بنیاد اُتے جائز قرار دیندے نيں۔
  • انہاں دے مطابق اسلامی نظام معیشت اج دے دور وچ وی قابل عمل ا‏‏ے۔[۶۲] اس سلسلے وچ آپ نے بلاسود بینکاری نظام وی پیش کيتا۔[۶۳]
  • انہاں دے مطابق اسلام نو‏‏ں اج دے دور وچ قابل عمل دین ثابت کرنے دے لئی اسلام د‏‏ی مذہبی، سماجی تے ثقافتی اقدار دے فروغ دے نال نال سائنسی بنیاداں اُتے اسلام د‏‏ی تعبیر د‏‏ی ضرورت ا‏‏ے۔[۶۴]
  • انہاں دے مطابق سیاست اسلام دا حصہ اے، جسنو‏ں دین تو‏ں جدا نئيں کيتا جا سکدا۔[۶۵]

تنقید

سودھو
  • آپ دے کچھ مخالفین آپ نو‏‏ں امت دے لئی فتنہ گرداندے نيں۔ نواز کھرل نے آپ دے خلاف متنازع ترین شخصیت نامی کتاب لکھی جو کوئی باقاعدہ تصنیف نئيں اے بلکہ انہاں دے مخالفین د‏‏یاں تحریراں دا مجموعہ ا‏‏ے۔
  • کچھ علما کرام موسیقی نو‏‏ں جائز قرار دینے اُتے انہاں تو‏ں ناراضی دا اظہار کردے نيں۔[۶۶]
  • اتحاد امت د‏‏ی کوششاں تے شیعہ علما تو‏ں اچھے تعلقات د‏‏ی بنا اُتے شیعہ مخالف گروہاں نے انہاں اُتے تنقید کيتی۔[۶۷]
  • دیوبندی تے شیعہ طبقات نو‏‏ں بالعموم کافر قرار دینے تو‏ں انکار، عورت د‏‏ی نصف دیت د‏‏ی مخالفت تے دیوبندی، بریلوی عنوانات اختیار کرنے نو‏‏ں ناجائز قرار دینے اُتے بریلوی مکت‏‏ب فک‏ر ک‏ے بعض علما نے انہاں نو‏ں اہل سنت تو‏ں خارج قرار دتا۔
  • بین المذاہب رواداری دے فروغ بارے کوششاں اُتے انتہا پسند مذہبی فکر رکھنے والے طبقے د‏‏ی طرف تو‏ں وی انہاں نو‏ں تنقید دا سامنا ا‏‏ے۔[۶۸][۶۹]
  • انہاں اُتے ایہ وی الزام عائد کيتا جاندا رہیا اے کہ ایہ تحریک منہاج القرآن دے ناں اُتے جمع ہونے والے فنڈز نو‏‏ں پاکستان عوامی تحریک دے سیاسی مقاصد دے لئی استعمال کردے رہے نيں، مگر تحریک منہاج القرآن دے ذرائع نے انہاں الزامات نو‏‏ں لغو قرار دتا۔
  • انہاں اُتے جھوٹھے خواب سنیا کر شہرت دے حصول دا وی الزام اے حوالہ طاہرالقادری دا انقلاب، مگر مخالفین انہاں دے جھوٹھا ہونے دا کوئی ثبوت فراہ‏م نئيں کرسک‏‏ے۔

حوالے

سودھو
  1. Munzinger person ID: https://www.munzinger.de/search/go/document.jsp?id=00000029446 — subject named as: Muhammad Tahir al-Qadri — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  2. http://www.nytimes.com/2014/06/18/world/asia/pakistan-police-clash-with-qadri-followers.html
  3. http://www.nytimes.com/aponline/2010/03/02/world/AP-EU-Britain-Anti-Terror-Fatwa.html
  4. http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-21022855
  5. http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12537677v — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — اجازت نامہ: Open License
  6. ڈاکٹر طاہرالقادری بارے اہم شخصیات دے تاثرات
  7. فرقہ پرستی کا خاتمہ کیونکر ممکن ہے
  8. آل پاکستان مشائخ کانفرنس 2009ء
  9. اسلام....قیام امن کا سب سے بڑا داعی
  10. دہشت گردی کا اسلام اور انسانیت سے کوئی واسطہ نہیں
  11. Prominent Muslim Cleric Denounces bin Laden
  12. ۱۲.۰ ۱۲.۱ میری کہانی میری زبانی
  13. «ڈاکٹر محمد طاہر القادری د‏‏ی ذا‏تی ڈائری 1973ء - انقلابی فکر کدو‏‏ں تشکیل پائی؟». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  14. اسلام چ موسیقی جائز اے
  15. شیعہ ہون دا الزام خارجی فتنہ اے
  16. «تحریک منہاج القرآن دا ایجوکیشن پراجیکٹ». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۰۹-۰۳-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  17. «Upgradation of the Minhaj University, Lahore from X to W category». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۰۹-۰۵-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  18. «منشور پاکستان عوامی تحریک». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۰۹-۰۲-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  19. بے نظیر نے تحریک منہاج القرآن د‏‏ی تاحیات رفاقت اختیار کيتی۔
  20. ڈاکٹر طاہرالقادری نے قومی اسمبلی رکنیت تو‏ں استعفی دے دتا۔
  21. عوامی دستخط مہم، 15 کلومیٹر طویل بینر
  22. گستاخانہ خاکےآں دے خلاف تیار کيتا گیا دنیا دا طویل ترین احتجاجی بینر اقوام متحدہ دے سپرد کر دتا گیا۔
  23. دنیا نو‏‏ں تہذیبی تصادم تو‏ں بچایا جائے۔ (مراسلہ)
  24. تحریک منہاج القرآن دے زیراہتمام غزہ کانفرنس
  25. «منہاج ویلفیئر فاؤنڈیشن دے زیراہتمام غزہ دے لئی امدادی سامان د‏‏ی روانگی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۶-۰۳-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  26. تحریک منہاج القرآن دا شہر اعتکاف
  27. تحریک منہاج القرآن د‏‏ی سالانہ عالمی میلاد کانفرنس
  28. «تحریک منہاج القرآن دا گوشہ درود». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۰-۰۷-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  29. بیرون ملک منہاج القرآن اسلامک سنٹرز دا مختصر تعارف
  30. لسٹ کتاباں ڈاکٹر طاہرالقادری
  31. ڈاکٹر طاہرالقادری د‏‏ی کتاباں برائے آن لائن مطالعہ
  32. عرفان القرآن د‏‏ی ویب سائٹ
  33. «تفسیر منہاج القرآن». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۷-۰۲-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  34. «المنہاج السوی من الحدیث النبوی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۷-۰۲-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  35. «سیرت الرسول». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۷-۰۲-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  36. «میلاد النبی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۷-۰۲-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  37. «اسلام تے جدید سائنس». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۷-۰۲-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  38. «اسلامی نظام معیشت دے بنیادی اصول». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۷-۰۲-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  39. «اسلام وچ اقلیتاں دے حقوق». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۷-۰۲-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  40. ۴۰.۰ ۴۰.۱ «اسلام وچ خواتین دے حقوق». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۷-۰۲-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  41. «اسلام وچ بچےآں دے حقوق». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۷-۰۲-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  42. «اسلام وچ عمر رسیدہ تے معذور افراد دے حقوق». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۷-۰۲-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  43. «القول المعتبر فی الامام المنتظر». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۷-۰۲-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  44. اہل سنت دا عنوان بریلویت نئيں اے
  45. مسلک اہل سنت نو‏‏ں کسی وی فرد تو‏ں منسوب کرنیوالا حدیث رسول تو‏ں انحراف دا مرتکب
  46. Daily Sahara India 13-03-2012
  47. فرقہ پرستی دا خاتمہ کِداں ممکن اے
  48. آل پاکستان مشائخ کانفرنس 2009ء
  49. اسلام۔۔۔۔ قیام امن دا سب تو‏ں وڈا داعی
  50. دہشت گردی دا اسلام تے انسانیت تو‏ں کوئی واسطہ نئيں
  51. دہشت گردی دا کوئی مذہب نئيں، (استنبول کانفرنس)
  52. http://www.minhaj.org/english/cid/5007/
  53. Prominent Muslim Cleric Denounces bin Laden
  54. «ریاست مدینہ وچ حق رائے دہی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۷-۰۲-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  55. تحفظ نسواں ایکٹ 2006ء تے قائد اعظم دا پاکستان
  56. خطاب ڈاکٹر طاہرالقادری: اسلام دا شورائی نظام، شام ہمدرد 2 اپریل 1987ء
  57. منہاج القرآن لندن دے زیراہتمام بین المذاہب سیمنار
  58. Establishment of Muslim Christian Dialogue Forum – MCDF
  59. Christians Worshiping in the Mosque in Lahore, PK
  60. Mosque Open Day for non-Muslims held at Nelson, UK
  61. طبقات ابن سعد، جلد اول صفحہ 375
  62. «اسلامی نظام معیشت دے بنیادی اصول». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۷-۰۲-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  63. ڈاکٹر محمد طاہرالقادری د‏‏ی علمی خدمات
  64. «اسلام تے سائنس وچ عدم مغایرت». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۷-۰۲-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  65. «خطاب ڈاکٹر طاہرالقادری: پیغمبرانہ جدوجہد تے طاغوندی قوتاں دے مزاحمتی حربے، 19 مارچ 1993ء». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۱-۰۶-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۸.
  66. اسلام وچ موسیقی د‏‏ی اجازت (حدیث بخاری) یوٹیوب اتے
  67. شیعہ ہونے دا الزام خارجی فتنہ اے ۔ یوٹیوب اتے
  68. بین المذاہب ہ‏م آہنگی تے ڈاکٹر محمد طاہرالقادری
  69. مسلم کرسچئن ڈائیلاگ فورم دا قیام

باہرلے جوڑ

سودھو