عثمان
عثمان بن عفان | |
---|---|
تخطيط اسم عثمان بن عفان بالخط العربي | |
ابو عبد الله، ابو عمرو، ذو النورين، ذو الہجرتين | |
ولادت | 576ء تقريبًا، سنہ 47 ق ھ[۱] طائف[۱] أو مكہ[۲]، شبہ جزيرہ عرب |
وفات | 656ء، بمطابق 35ھ مدينہ منورہ، حجاز، شبہ جزيرہ عرب |
قابل احترام | اسلام: اہل سنت و جماعت، اباضیہ، الدروز، زیدیہ شیعہ |
مقام دفن | جنت البقیع |
نسب | والد: عفان بن ابی العاص والدہ: اروی بنت كريز أشقاؤه لأبيه: آمنہ بنت عفان أشقاؤه لأمه: وليد بن عقبہ، خالد بن عقبہ، عمرو بن عقبہ و ام كلثوم بنت عقبہ ازواج: ام عمرو بنت جندب، فاطمہ بنت وليد، رقيہ بنت النبی محمد، ام كلثوم بنت النبی محمد، فاختہ بنت غزوان، ام البنين بنت عيينہ، رملہ بنت شيبہ، و نائلہ بنت الفرافصہ ذريت: عمرو، خالد، ابان، عمر، مريم، وليد، سعيد، ام سعيد، عبد الله، عبد الله الصغير، عبد الملک، عائشہ، ام ابان، ام عمرو، ام خالد، ام ابان الصغری، اروی۔ |
عثمان ابن عفان (579-656) مسلماناں دے تیجے خلیفہ سن۔ اوہ پیفمبر اسلام محمد دے قریبی ساتھی سن۔ اوہ 644 توں 656 تک خلیفہ رۓ۔
سانچہ:عثمان
ابو عبد اللہ عثمان بن عفان اموی قرشی (47 ق ھ - 35 ھ / 576ء – 656ء)[۱] اسلام دے تیسرے خلیفہ، داماد رسول تے جامع قرآن سن ۔ عثمان غنی سابقین اسلام وچ شامل تے عشرہ مبشرہ وچوں سن، انہاں دی کنیت ذو النورین اے کیونجے انھاں نے محمد صلی اللہ علیہ وسلم دی دو صاحبزادیاں نال نکاح کيتا سی، پہلے رقیہ بنت محمد توں کيتا، فیر انہاں دی وفات دے بعد ام کلثوم بنت محمد نال نکاح کيتا۔ عثمان غنی پہلے صحابی نيں جنھاں نے سرزمین حبشہ دی ہجرت کی، بعد وچ ہور صحابہ وی آپ دے پِچھے حبشہ پہنچے۔ بعد وچ دوسری ہجرت مدینہ منورہ دی جانب کيتی۔ رسول اکرم صلی اللہ علیہ وسلم عثمان غنی اُتے مکمل اعتماد تے انہاں دی فطری حیاء و شرافت تے جو انھاں نے اپنے مال دے ذریعہ اہل ایمان دی نصرت کيتی سی، اس دی انتہائی قدر کردے سن ۔ رسول اللہ صلی اللہ علیہ وسلم نے ہور صحابہ دے نال انہاں نوں وی جنت تے شہادت دی موت دی خوش خبری دی۔[۳]
سنہ 23ھ (644ء) وچ عمر بن خطاب دی شہادت دے بعد مشورہ توں آپ نوں خلافت دی ذمہ داری سونپی گئی، جسنوں انھاں نے 644ء توں 656ء تک انجام دی۔[۴]
ان دے عہد خلافت وچ جمع قرآن مکمل ہويا، مسجد حرام تے مسجد نبوی دی توسیع ہوئی تے قفقاز، خراسان، کرمان، سیستان، افریقیہ تے قبرص فتح ہوئے کے سلطنت اسلامی وچ شامل ہوئے۔ ہور انھاں نے اسلامی ملکاں دے ساحلاں نوں بازنطینیاں دے حملےآں توں محفوظ رکھنے دے لئی اولین مسلم بحری فوج وی بنائی۔[۴][۵]
ان دا زمانہ خلافت بارہ سال دے عرصہ اُتے محیط اے، جس وچ آخری دے چھ سالاں وچ کچھ ناخوشگوار حادثات پیش آئے، جو بالآخر انہاں دی شہادت اُتے منتج ہوئے۔[۶] سانچہ:فاصلسنہ 35 ھ، 18 ذی الحجہ، بروز جمعہ بیاسی سال دی عمر وچ انھاں انہاں دے گھر وچ قرآن کریم دی تلاوت دے دوران وچ شہید کر دتا گیا تے مدینہ منورہ دے قبرستان جنت البقیع وچ دفن ہوئے۔[۷]
جم پل
سودھوعثمان عرب دے نگر مکہ دے اک قبیلے قریش دے انگ بنو امیہ دے اک کعر 579 نوں جمیا اودے پیو دا ناں عفان سی جیہڑا کے قریش دے رواج تے ٹردیاں ہویاں کاروبار کردا سی۔ عفان نکی عمرے ای مرگیا تے پتر لئی چنگی جائیداد چھڈی۔ عثمان وی کاروبار چ پے گیا تے مکہ دے پیسے ٹکے والے لوکاں چ گنیا جاندا سی۔ اودی یاری ابوبکر نال سی تے اینج محمد نال وی اودا جوڑ جڑیا۔ 611 چ عثمان کاروبار لئی شام گیا ہویا سی جدوں واپس آیا تے اونوں محمد دے اسلام بارے دس پئی۔ اوہ ابوبکر نال محمد کول گیا تے مسلمان ہوگیا تے اینج وڈے جنیاں چوں اوہ دوجا جنا سی جیہڑا مسلمان ہویا۔ عثمان دے مسلمان ہون تے اودے ساک اودے توں اوکھے ہوۓ اودیاں سوانیاں نے اونوں چھڈدتا تے ایس تے اونے محمد دی تعی رقیہ نال ویاہ کرلیا۔
مسلہ ودن تے عثمان نوں ہور مسلماناں نال مکہ چھڈ کے ایتھوپیا جا وسنا پیا۔ اوتھے عثمان نے کاروبار کرن دا مڈ رکھیا۔ کج چر مگروں دوویں جی مکہ واپس آۓ۔ 622 چ اوہ تے اوناں دی ٹبری مدینہ ہجرت کر جاندے نیں۔
مڈھلا جیون
سودھونسب
سودھو تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: شجرۂ نسب عثمان بن عفان
عثمان غنی دا نسب حسب ذیل اے: «عثمان بن عفان بن ابو العاص بن امیہ بن عبد شمس بن عبد مناف بن قصی بن قصی بن كلاب بن مرہ بن کعب بن كعب بن لوی بن غالب بن فہر بن فہر بن مالک بن مالک بن النضر بن کنانہ (اسی دا لقب قریش سی) بن کنانہ بن خزیمہ بن مدرکہ بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن معد بن عدنان»، عثمان غنی دا نسب عبد مناف بن قصی دے بعد محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے نسب توں مل جاندا اے۔
والدہ: «اروی بنت کریز بن ربیعہ بن حبیہب بن عبد شمس بن عبد مناف بن قصی بن كلاب بن مرہ بن کعب بن كعب بن لوی بن غالب بن فہر بن فہر بن مالک بن مالک بن النضر بن کنانہ بن کنانہ بن خزیمہ بن مدرکہ بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن معد بن عدنان»، انہاں دی والدہ محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دی پھُپھی زاد بہن سن تے انہاں دی نانی دا ناں بیضا بنت عبدالمطلب سی۔[۸][۹][۱۰][۱۱]
نشو و نما
سودھوعثمان بن عفان دی پیدائش سنہ 576ء وچ عام الفیل دے چھ سال بعد[۱] طائف وچ ہوئی،[۱] اُتے اک قول مکہ وچ پیدائش دا وی اے۔[۱۲] ایہ قریش دی اک شاخ بنو امیہ بن عبد شمس بن عبد مناف وچ پیدا ہوئے، ایہ قبیلہ سرداران قریش وچوں سی۔ انہاں دے والد عفان ابو سفیان بن حرب دے چچا زاد بھائی سن ۔ عثمان غنی دی اک بہن وی سی جس دا ناں آمنہ بنت عفان سی۔ عفان دے انتقال دے بعد انہاں دی والدہ نے عقبہ بن ابی معیط نال نکاح کر ليا، جس توں تن بیٹے تے بیٹیاں ہوئیاں، ولید بن عقبہ، خالد بن عقبہ، عمارۃ بن عقبہ تے ام کلثوم بنت عقبہ، ایہ سب عثمان غنی دے ماں شریک بھائی بہن سن ۔[۱۳] عثمان غنی دی والد اروی بنت کریز نے اسلام قبول کيتا سی تے انہاں دے دور خلافت وچ وفات پاواں،[۱۴] جدوں کہ انہاں دے والد عفان دا انتقال زمانہ جاہلیت ہی وچ ہوئے گیا سی۔
عثمان غنی زمانہ جاہلیت ہی توں انتہائی شریف الطبع،[۱۲] ذہین تے صائب الرائے سن ۔ اسلام قبول کرنے توں پہلے کدی کسی بت نوں سجدہ کيتا تے نہ شراب پی۔[۱۵] ہور علوم عرب مثلاً انساب، امثال تے جنگاں دے وڈے عالم سن، شام تے حبشہ دا سفر کيتا تاں اوتھے غیر عرب قوماں دے نال رہنے دا موقع ملا، جس دی وجہ توں انہاں اقوام دے حالات، طور طریقے تے رسم و رواج توں انھاں واقفیت حاصل ہوئی، ایہ خصوصیت انہاں دی قوم وچ کِسے تے شخص نوں حاصل نئيں سی۔[۱۶] عثمان غنی دا پیشہ تجارت سی جو انہاں دے والد توں انھاں وراثت وچ ملی سی، اس پیشہ توں انھاں نے خوب دولت حاصل کيتی تے بنو امیہ دی اہم شخصیتاں وچ شمار ہونے لگے۔ عثمان غنی انتہائی سخی تے کریم النفس سن، زمانہ جاہلیت وچ انہاں دی کنیت ابو عمرو سی، لیکن جدوں رقیہ بنت محمد توں انہاں دے گھر وچ عبد اللہ دی ولادت ہوئی تاں مسلمان انہاں نوں ابو عبد اللہ دی کنیت توں پکارنے لگے۔[۱۷]
اوصاف
سودھوعثمان غنی دا رنگ سفید لیکن کچھ زردی مائل سی، خوبصورت تے خوش قامت سن ۔ دونے ہتھوں دی کلائیاں خوش منظر سن، بال سِدھے یعنی گھنگریالے نئيں سن ۔ ناک ابھری ہوئی تے جسم دا نچلا حصہ بھاری سی۔ پنڈلیاں تے دونے بازوواں اُتے کثرت توں بال سن ۔ سینہ چوڑا چکلا تے کاندھاں دی ہڈیاں وڈی وڈی سی سن۔ چہرہ اُتے چیچک دے متعدد نشانات، دانت ہموار تے خوبصورت سن ۔ داڑھی وڈی گنجان تے زلفاں دراز، آخر عمر وچ زرد خضاب کرنے لگے سن ۔ جسم دی کھل ملائم تے باریک سی۔[۱۸]
لباس
سودھوتجارت وچ کامیابی دی باعث خاصی وسعت سی، چناں چہ عمدہ لباس پہندے تے سو سو دینار دی یمنی چادراں اوڑھدے سن، لیکن لباس پہننے وچ سنت نبوی دا خیال رہندا۔ سلمہ بن اکوع فرماندے نيں کہ «عثمان بن عفان ادھی پنڈلی تک لنگی بنھیا کردے تے فرماندے کہ میرے محبوب دی لنگی ایسی ہويا کردی سی۔ کھبے ہتھ وچ انگوٹھی وی پہندے سن ۔[۱۹]
غذا
سودھواسی فراخی دے باعث غذا وی عمدہ تے پرتکلف ہويا کردی سی۔ عثمان غنی پہلے مسلم خلیفہ سن جو چھنا ہويا آٹا استعمال کردے سن ۔[۱۹]
گفتگو
سودھوفطرتاً کم سخن سن لیکن جدوں کسی موضوع اُتے اظہار خیال کردے تاں گفتگو سیر حاصل تے بلیغ ہُندی۔[۱۹]
اسلام
سودھوعثمان بن عفان نے چالیس سال دی عمر وچ ابو بکر صدیق دی دعوت اُتے اسلام قبول کيتا۔ آپ پہلے اسلام قبول کرنے والے لوکاں وچ شامل نيں۔ آپ اک خدا ترس تے غنی انسان سن ۔ آپ فیاض دلی توں دولت اللہ دی راہ وچ خرچ کردے۔ ايسے بنا اُتے محمد بن عبد اللہ نے آپ نوں غنی دا خطاب دتا۔
ذو النورين
سودھوذو النورين دا مطلب اے دو نور والا۔ آپ نوں اس لئی ذو النورين کہاجاندا اے کیونجے رسول اکرم صلی اللہ تعالیٰ علیہ و آلہ وسلم دی دو صاحبزادیاں اَگڑ پِچھڑ آپ دے نکاح وچ آئیاں ۔ منقول اے کہ اج تک کسی انسان نوں ایہ سعادت نصیب نئيں ہوئی کہ اس دے عقد وچ کِسے نبی دی دو بیٹیاں آئی ہون۔[۲۰] آپ دا شمار عشرہ مبشرہ وچ کیہ جاندا اے یعنی اوہ دس صحابہ کرام جنہاں نوں رسول اکرم صلی اللہ تعالیٰ علیہ و آلہ وسلم نے اپنی حیات مبارکہ ہی وچ جنت دی بشارت دتی سی۔[۲۱] آپ دی شادی پہلے محمد بن عبد اللہ دی بیٹی رقیہ توں ہوئی تے رقیہ دی وفات دے بعد فیر آپ دا نکاح محمد بن عبد اللہ دی دوسری بیٹی ام کلثوم توں ہويا۔ ايسے نسبت توں آپ نوں ذو النورین کہندے نيں۔
عثمان غنی دے سوا دنیا وچ کوئی شخص ایسا نظر نئيں آندا جس دے نکاح وچ کِسے نبی دی دو صاحبزادیاں آئی ہون، ايسے لئی آپ کو ذو النورین کہیا جاندا اے۔ آپ سابقین اَوَّلین تے اَوَّل مہاجرین عشرۂ مبشرہ وچوں نيں تے انہاں صحابہ رضوان اللہ تعالیٰ علیہم اجمعین وچوں نيں جنہاں نوں اللہ تعالیٰ نے جمعِ قرآن دی عزت عطا فرمائی۔[۲۲]
ہجرت
سودھوآپ نے اسلام دی راہ وچ دو ہجرتاں کيتياں، اک حبشہ دی جانب تے دوسری مدینہ منورہ دی طرف۔
مدینہ چ جیون
سودھومدینہ آ کے عثمان نے کاروبار دا مڈ رکھیا۔ بدر دی لڑائی ویلے اوناں دی ٹبری روگی سی ایس لئی اوہ مدینہ چ ای رۓ۔ بدر دی جت دی جدوں دس آئی تے رفیہ مرگئی سی تے اونوں دبیا جاریا سی۔ احد دی لڑائی مگروں اوناں دا ویاہ محمد دی دوجی تعی کلثوم نال ہویا۔ 627 چ ٹوۓ والی لڑائی چ اوہ مدینہ دے اک پاسے دی چوکیداری کر رۓ سن۔
628 چ محمد مسلماناں نوں لے کے حج لئی مکہ ول آۓ تے عثمان نوں اوناں اپنا سفیر بنا کے مکہ ول ٹوریا جے اوہ صرف حج کرن لئی اۓ نیں۔ مکہ چ عثمان دا رکنا دسے ہوۓ ویلے توں ود گیا تے مسلماناں نوں سوچ آئی جے خبرے عثمان نوں قتل ای ناں کردتا گیا ہوۓ اے سوچ کے محمد نے سارے مسلماناں کولوں سوں کھوائی جے اوہ عثمان دے قتل دا بدلہ لین گے۔ ایس گل نوں بیت رضوان کیندے نیں۔ عثمان نوں چھڈدتا گیا۔ مکہ والیاں نال اک معاہدہ کرلیا گیا۔
629 چ اوہ خیبر والی لڑائی چ گیا۔ فیر ایسے ای ورے محمد نال مکہ عمرہ کرن گیا۔ مکہ دی جت تے ایس مگروں ہون والیاں لڑائیاں اوہ سنگی سن۔ تبوک جان والی فوج چ اوناں نے 1000 دینار 1000 اونٹھ تے کعڑسوار فوج لئی کعوڑے اپنے پلے توں دتے۔ 632 چ اوہ محمد نال اودے انت دے حج چ نال سن۔
ابوبکر دی خلافت
سودھوابوبکر نوں خلیفہ بنایا گیا تے تے عمر مکروں عثمان دوجے بندے سن جناں اوناں دے ہتھ تے بیت کیتی۔ اسلام توں پھرن والیاں لڑائیاں دے ویلے اوہ ابوبکر نال مدینے چ رۓ تے اوناں نوں صلاواں دیندے سن۔ ابوبکر نے اپنے مرن تے عثمان نوں عمر دے خلیفہ بنان بارے کیا۔
عمر دی خلافت
سودھوعمر دے خلیفہ بنن تے عثمان پہلا جنا سی جینے اوناں دے ہتھ تے بیت کیتی۔ عمر دی خلافت ویلے عثمان مدینہ چ ای رۓ تے اوناں دے مشیر سن۔
عثمان دا خلافت آسطے چنیا جانا
سودھوعمر نے اپنے مرن ویلے چھے لوکاں دی ٹولی بنائی تے اے آکھیا جے ایناں چھیواں چوں ای اگلا خلیفہ چن لیا جاۓ اوہ چھ جنے ای سن:
- عثمان
عبدالرحمان بن عوف نے ایس چنوتی توں وکھریاں ہوگیا تے ایناں کولوں تے مدینہ دے عام لوکاں کولوں صلاع لئی۔ چوکھے سارے لوکاں نیں عثمان نوں خلیفہ بنن بارے صلاع دتی۔
خلافت
سودھومحمد بن عبد اللہ نے اک مرتبہ عثمان توں فرمایا:
” | ائے عثمان اللہ تینوں خلافت دی قمیص پہنائے گا لوک اتارنا چاہن گے تاں مت اتارنا ایتھے تک کہ میرے توں آملو۔ | “ |
عمر فاروق ۔ نے اپنی وفات توں پہلے اک کمیٹی تشکیل دتی جس وچ چھ صحابی شامل سن ۔ عثمان ۔، علی، طلحہ، زبیر، سعد بن ابی وقاص تے عبد الرحمان بن عوف رضوان اللہ علیہم اجمعین اس کمیٹی وچ شامل سن ۔ اس کمیٹی نے عثمان نوں خلیفہ نامزد کيتا۔ آپ نے بارہ سال خلافت دی زمہ داریاں سر انجام دتیاں۔ آپ دے دور خلافت وچ ایران تے شمالی افریقا دا کافی علاقہ اسلامی سلطنت وچ شامل ہويا۔
جامع قرآن
سودھوعثمان ذوالنورین نوں جامع القرآن کہیا جاندا اے۔ [۲۳] ابن ابی داود نے بسند صحیح سوید بن غفلہ توں روایت کيتی انہاں نے فرمایا علی دا فرمان اے کہ عثمان دے بارے وچ خیر ہی کہو ؛ کیونجے انہاں نے مصاحف دے بارے وچ جو کچھ وی کيتا صرف اپنی رائے توں نئيں بلکہ ساڈی اک جماعت دے مشورہ توں کيتا گیا [۲۴] ان ہی توں روایت اے وچ خلیفہ ہُندا تاں مصحف دے بارے وچ اوہی کردا جو عثمان نے کيتا اختلاف لغات قبیلے عرب وچ عربی بولی وچ کافی اختلافات سن مثلا جس کلمہ ء مضارع دا عین ماضی مکسور ہوئے اس دی علامات مضارع ا۔ ت۔۔ ن نوں غیر اہل حجاز کسرہ دیندے سن ايسے طرح علامات مضارع نوں ی نوں جدوں کہ اس دے بعد کوئی دوسری یا ہوئے اس لئی اوہ تعلم م پیش دے نال نوں تعلم ت زیر تے م زبر دے نال بولدے [۲۵] ايسے طرح نبی ھذیل حتی نوں عتی اہل مدینہ دے ایتھے تابوت دا تلفظ تابوہ سی بنی قیس کاف تانیث دے بعد ش بولدے ضربک دی بجاءے ضربکش کہندے اس طریقہ تلفظ نوں کشکشہ قیس توں تعبیر کيتا جاندا بنی تمیم انہاں ناصبہ نوں عن کہندے، ايسے طرح انہاں دے نزدیک لیس دے مشابہ ماولا مطلقا وامل نئيں، ماہذا بشرا انہاں دے لغت اُتے ماہذا بشر ہوئے گا ايسے طرح دے تے بوہت سارے اختلاف سن
حدیث وچ ذکر
سودھوان 10 صحابہ دا ذکر عبدالرحمن بن عوف دی روایت کردہ حدیث وچ اے کہ:
عبدالرحمن بن عوف بیان کردے ہيں کہ نبی صلی اللہ علیہ وسلم نے فرمایا :
ابوبکر جندی نيں، عمر جندی نيں، عثمان جندی ہيں، علی جندی نيں، طلحہ جندی نيں، زبیر جندی نيں، عبدالرحمن جندی نيں، سعد جندی ہيں، سعید جندی نيں، ابوعبیدہ جندی نيں۔[۲۶]
لڑائیاں
سودھوعثمان دے خلیفہ بنن تے عرب فوجاں نے ایران اناطولیہ تے اتلے افریقہ چ لڑائیاں دا سلسلہ جاری رکھیا۔ نويں دیس عرباں ہتھ لگے۔ اوناں دے ویلے سمندری فوج پہلی واری بنائی گئ جینے قبرص تے مل ماریا۔
عثان دے خلاف سازش تے فتل
سودھوعثمان اک نرم مزاج انسان سن جیدے توں کج لوکاں نے نجیز فیدا چکدیاں ہوں اونادی سرکار نوں مکان دیاں سازشاں دے نیو رکھی۔ ایناں چ محمد بن ابوبکر تے مالک بن اشتر سن۔ محمد بن ابوبکر نے مصر توں تے مالک بن اشتر نے عراق توں فسادی مدینہ لیا کے جدون مدینہ دے چوکھے سارے لوک حج کرن گۓ سن عثمان دے کعر دا کعیرا کرلیا تے اوناں نوں قتل کردتا۔
مالک بن اشتر علی دے گوڑے یار سن تے محمد بن ابوبکر علی دے مترۓ پتر سن تے اوناں کول ای وڈے ہوۓ سن ایناں نے عثمان دی لاش نوں تن دن تک دبن وی ناں دتا تے فیر علی نوں خلیفہ بنالیا۔ عثمان دا قتل مسلماناں لئی اک وڈا دکھ سی۔ تھوڑے اے چر مگروں اوہ انصاف لئی اٹھ کھذڑے ہوۓ۔
شہادت
سودھواسلام دے دشمناں خاص کر مسلمان نما منافقاں نوں خلافت راشدہ اک نظر نہ بھاندی سی۔ يہ منافق رسول اللہ توں وی دنیاوی بادشاہاں دی طرح ایہ توقع رکھدے سن کہ اوہ وی اپنا کوئی ولی عہد مقرر کرن گے۔ انہاں منافقاں دی ناپاک خواہش اُتے اس وقت کاری ضرب لگی جدوں امت نے ابوبکر نوں اسلام دا پہلا متفقہ خلیفہ بنا لیا۔ ابو بکر دی خلافت راشدہ دے بعد انہاں منافقاں دے سینے اُتے اس وقت سپ پرت گیا جدوں امت نے کامل اتفاق توں عمر نوں خلیفہ اسلام چن لیا۔ عمر دے بعد ٱپ دا سریر آرائے خلافت ہونا وی انہاں مسلمان نما منافقاں دے لئی صدمہ جانکناہ توں کم نہ سی۔ انھاں نے آپ دی نرم دلی دا ناجائز فائدہ اٹھایا تے آپ نوں شہید کرنے دی ناپاک سازش دی تے ايسے وقت ميں کاشانہ خلافت دا محاصرہ کيا جدوں اکثر صحابہ کرام حج دے ليے مکہ گئے ہوئے سن ۔ آپ نے اپنی جان دی خاطر کسی مسلمان نوں مزاحمت کرنے دی اجازت نہ دی۔
علی اس صورت حال توں سخت پریشان سن انہاں نے اپنے دونے صاحبزاداں حسن تے حسین دے ہمراہ کئی صحابہ زاداں جنہاں وچ طلحہ دے صاحبزاداں سمیت عبد اللہ بن عمر تے عبد اللہ بن زبیر وی شامل سن انہاں سب نوں کاشانہ خلافت دی حفاظت اُتے مامور کيتا۔ اُتے تے چالیس روز تک محبوس رہے۔ چالیس روز بعد باغی آپ دے گھر وچ داخل ہوئے گئے تے آپ نوں شھيد کرديا۔ اس دلخراش سانحہ مين آپ دی زوجہ نائلہ دی انگشت مبارک وی شھيد ہوئے گئياں۔ آپ دی شہادت دے بعد علی ابن ابی طالب نے خلافت راشدہ دے چوتھے خلیفہ دی حیثیت توں خلافت سنبھالی۔
ابن عساکرزید بن ثابت توں روایت کردے نيں کہ محمد رسول عربی نے فرمایا اک دن عثمان میرے کولوں گزرے تے اس وقت اک فرشتہ میرے نیڑے سی جس نے کہیا ایہ شخص (عثمان) شہید ہوئے گا۔
ہور پڑہو
سودھوحوالے
سودھو- ↑ ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ ۱.۴ نداء الإيمان: كتاب عثمان بن عفان، الفصل الأول «حياة عثمان»، من تأليف: محمد رضا الأديب
- ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےصحابة رسول الله
لئی۔ - ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ موقع الرقية الشرعية: Archived 2006-10-23 at the وے بیک مشین عثمان بن عفان
- ↑ الخلافة والخلفاء الراشدون، ص: 222
- ↑ طبقات ابن سعد (1/ 39 – 47)، البدایہ و النہایہ (7/ 144 – 149) الخلفاء الراشدون از خالدی، ص: 112
- ↑ طبری، تاريخ الأمم والملوك ج 2/ص 688، ابن اثیر، الكامل في التاريخ ج 3/ص: 69
- ↑ مسعودی، مروج الذهب ج 2/ص 340
- ↑ طبری، تاريخ الأمم والملوك ج 2/ص: 692
- ↑ ابن اثیر، الكامل فی التریخ ج 3/ص: 74
- ↑ تاريخ الإسلام ج 1/ص: 252
- ↑ ۱۲.۰ ۱۲.۱ صحابة رسول اللہ: Archived 2018-09-24 at the وے بیک مشین عثمان بن عفان اموی
- ↑ نداء الإيمان الطبقات الکبری، ذكر ضرب النساء - أروى بنت كريز
- ↑ الخلافة الراشدة والدولة الأموية، از ڈاکٹر یحیی الیحیی، ص388
- ↑ مشروع سلسلة العلامتين الوقفي: عثمان بن عفان
- ↑ عبقرية عثمان از عقاد، ص: 72
- ↑ التمهيد والبيان في مقتل الشهيد عثمان، ص: 19
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۱۹.۰ ۱۹.۱ ۱۹.۲ کراماتِ عثمانِ غنی، مطبوعہ مکتبۃ المدینہ
- ↑ سنن البیہقی
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ تریخ الخلفاء، عثمان بن عفان، ص217، شبیر برادرز لاہور
- ↑ (قرآن کِداں جمع ہويا ازمحمد احمد اعظمی مصباحی)
- ↑ (الاتقان ص 61)
- ↑ (شرح کافیہ للرضی ص 187 ج 2 مطبوعہ نولکشور لکھنو1279 ھ)
- ↑ جامع ترمذی:جلد دوم:حدیث نمبر1713
باہرلے جوڑ
سودھواسلامی مؤرخین دے افکار:
- عثمان اسلام دی تریخ وچ
- عثمان بن عفان Archived 2012-10-25 at the وے بیک مشین
عثمان عرب وسیط وچ :
نظریات اہل تشیع:
- عثمان دا انتخاب بطور خلیفہ
- عثمان بن عفان دا قتل Archived 2005-04-11 at the وے بیک مشین
- عثمان تے عبد اللہ بن مسعود Archived 2008-02-22 at the وے بیک مشین
عثمان Cadet branch of the قریش موت: 17 جولائی 656ء
| ||
مناصبِ اہل سنت | ||
---|---|---|
پیشرو عمر بن خطاب |
خلیفہ راشد 644ء – 656ء |
جانشین علی بن ابی طالب |
شاہی القاب | ||
پیشرو یزدگرد سوم |
شاہ فارس 651ء – 656ء |
عہدہ خلافت وچ مدغم ہوا |
ابو بکر · ابوعبیدہ · عمر · عثمان · عمرو ابن العاص · معاویہ · خالد بن ولید · ابو سفیان · علی · خدیجہ ·