سکھاں دی لسٹ
وِکیپیڈیا سوچیں لیکھ
سکھ (انگریزی: Sikh سیخ، ایہہ شبد اس طرحاں وی لکھیا جاندا: سکھ) اس انسان نوں آکھدے ہن جو سکھ مت ، 15ویں صدی وچ دکھنی ایشیا دے پنجاب خطہ وکھے آغاز ہوئے اک ربّ نوں منن والے دھرم اتے قومی فلسفے وچ یقین رکھدا۔ سکھ شبد سنسکرت دے شبد شی (سشیا: طالب علم) جاں شک (سکھشا: سکھیا) دا بدلیا روپ اے۔
- بے بے نانکی (1464–1518) نوں پہلے سکھ وجوں جانیا جاندا اے۔ اوہ سکھ دھرم دے پہلے گرو (استاد) گرو نانک دیوَ دی وڈی بھین سی۔ بے بے نانکی اپنے بھرا دی روحانی مہانتا نوں محسوس کرن والا پہلی سی۔
- سری چند (1494–1629) [۱] گرو نانک دیوَ جی دے پہلے پتر سن، جنہاں نے اپنی بھین ولوں ابھاریا سی۔ سری چند اک یوگی سن۔ اپنے پیؤ دے چھڈن توں بعد سری چند ڈیرہ بابا نانک وکھے راے اتے گرو نانک دیوَ جی دا مندر بنایا۔ اس نے الونڈی سنمپردا دا قیام کیتا جونیک دے بچن نوں پھیلاؤن لئی دور اتے دور سفر کیتا۔
- ماتا کھیوی ( ماتا خیوی) (1506–1582) سری گرو گرنتھ صاحب وچ اکو اک عورت اے جس دا ذکر اے۔ اوہ گرو انگد دی بیوی سی، اتے لنگر نظام دا قیام کیتا، اک مفت رسوئی جتھے سارے لوکاں نوں برابر دے طور تے سیوا دتی گئی۔ صرف سبھ توں ودھیا ممکن سامان ورتی گئی سی، اتے ہریک نوں بہت نمرتا نال پیش کیتا گیا سی۔ اوہناں دی پراہنچاری صدیاں توں نقل دے رہی اے اتے سکھاں دی پہلی تہذیبی پچھان بن گئی اے۔ اس نے اپنے پتی نوں مضبوط سکھ بھائیچارے دے سکھاں نوں مضبوط بناؤن لئی مدد کیتی، اتے اس نوں سبھاء، کامیاب اتے سندر دسیا گیا اے۔
- بابا بڈھا (6 اکتوبر 1506 – 8 ستمبر 1631) گرو نانک دیوَ دے مڈھلے چیلیاں وچوں اک سی۔ اوہ اک مثالی جیون جیوندا رہا اتے گرو ہرگوبند تک، پنج گروآں نوں گرتا پاس کرن دی رسم نوں پورا کرن لئی بلایا گیا۔ بابا بڈھے نے چھویں گرو نوں مارشل آرٹس وچ گرو نوں چیلنج دین لئی اک نوجوان وجوں سکھئت کیتا۔
- بھائی گرداس ( بھائی گرداس ) (1551–1637) سکھ دھرم دے اتہاس وچ سبھ توں مشہور ساہتی ہستیاں وچوں اک اے ۔ اوہ آدی گرنتھ دے ودوان، شاعر اتے لکھاری سن۔ اوہ اک یوگ مشنری اتے اک پورن شاستری سی ۔ بھارتی مذہبی وچاردھارا وچ چنگی طرحاں بھاشی ہون کرکے، اوہ سکھ دھرم دے نظریات نوں ڈونگھا وضاحت کرن دے یوگ سی۔
- ماتا گزری (1624–1705) نے گرو گوبند سنگھ جی دے گرنتھی نوں منن توں پہلاں بابا بکالے وچ نونویں گرو وچ شامل کیتا۔ اسنے دسویں گرو نوں جم دتا اتے اٹھایا، گرو گوبند سنگھ ماتا گزری اپنے سبھ توں چھوٹے پوترے، بابا فتح سنگھ اتے بابا زوراور سنگھ دے نال سرہند-فتح گڑھ وکھے شہید ہو گئے اتے بعد وچ وی پاس ہوئے۔
- مائی بھاگو ( مائی بھگو) [۲] سکھ اتہاس وچ سبھ توں مشہور عورتاں وچوں اک اے۔ اوہ ہمیشاں گھوڑے دی پٹھّ اُتے دکھائی دندی اے جس وچ پگّ بنھ کے ہوا وچ سگندھت اپنے سر-کاراں نال درڑہتا نال فوج دی لڑائی وچ اگوائی کردا اے۔ جم اتے پالن پوشن ولوں اک کٹڑ سکھ، 1705 وچ اس نوں ایہہ سن کے دکھی ہو گیا سی کہ گرو گوبند سنگھ جی لئی لڑن لئی انندپور گئے اپنے پنڈ دے کجھ سکھاں نے اس نوں غلط حالاتاں وچ چھڈّ دتا سی۔ اس نے ربڑیاں نوں اکٹھا کیتا، اوہناں نوں گرو نوں ملن لئی منایا اتے اس توں معافی منگی۔ اسنے اوہناں نوں واپس مکتسر (کھدرنا) پنجاب وکھے جنگ دے میدان وچ واپس گرو گوبند سنگھ جی کول لے لیا۔ اس توں بعد اوہ گرو گوبند سنگھ دے نال اوہناں دے انگ-رکھیکاں وچوں اک مرد کپڑے وچ رکے۔ گرو گووند سنگھ نے اپنے سریر نوں 1708 وچ نندیڑ وچ چھڈّ دے بعد، اس نے ہور دکھن رٹائر اگے۔ اوہ جناوڑا وچ وس گئی، جتھے، دھیان وچ ڈبّ گئی، اوہ بڈھاپے وچ جیؤندی رہی۔
- بھائی منی سنگھ (1644–1738) 18 ویں صدی دے سکھ ودوان اتے شہید سن۔ اوہ گرو گوبند سنگھ دا بچپن دا ساتھی سی اتے مارچ 1699 وچ جدوں گرو جی نے خالصہ دا افتتاح کیتا تاں سکھ دھرم دیاں سہناں لے لئیاں سن۔ اس توں چھیتی بعد، گرو جی نے اس نوں ہرمندر دا پربندھ کرن لئی امرتسر بھیجیا، جو کہ 1696 توں سرپرست نہیں سن۔ اس نے سکھ اتہاس وچ اک اہم حالت وچ اپنا قبضہ لے لیا اتے سکھ دے قسمت دے راہ تے چلنا شروع کر دتا۔ اس دی موت دی نیچر جس وچ اس نوں سانجھا کرکے سانجھا کیتا گیا سی، روزانہ سکھ ارداس (دعا) دا حصہ بن گیا اے۔
- مہاراجہ رنجیت سنگھ (1780–1839) سکھ سامراج دا نیتا سی جس نے اتری-مغربی بھارتی اپ-براعظم اتے 19 ویں صدی دے پہلے ادھ وچ راج کیتا سی۔ رنجیت سنگھ دے راج نے سدھاراں، آدھنکیکرن، بنیادی ڈھانچے وچ نویش اتے عامَ خوش حالی نوں پیش کیتا۔ اوہناں دی سرکار اتے فوج وچ سکھ، ہندو، مسلم اتے یورپی شامل سن۔ رنجیت سنگھ دی وراثت وچ سکھ تہذیبی اتے فنی پنرجاتپنے دا سماتا وی شامل اے، جس وچ امرتسر وچ ہرمندر صاحب اتے ہور پرمکھ گردوارے، جنہاں وچ تخت سری پٹنا صاحب، بہار اتے حضور صاحب نندیڑ، مہاراشٹر آدی شامل ہن، شامل ہن۔ اوہ مشہور شیر-اِ-پنجاب وجوں جانے جاندے سن، جاں "پنجاب دا شیر"۔
- بھگت پورن سنگھ ( بھگت پورن سنگھ) (1904–1992) اک مہان دور درشٹیکرت، اک نپن واتاورنوادی اتے منکھتا لئی نرسبیکار سیوا دا چنہ سی۔ اوہ آل انڈیا پنگلواڑا چیریٹیبل سوسائٹی دے بانی سن جو غریباں، دبے کچلے ہوئے، مرن والے اتے دماغی اتے جسمانی طور تے اپاہج لوکاں دی سیوا حاصل کردے ہن۔
- ہربھجن سنگھ خالصہ (1929–2004) پچھم وچ سکھ دھرم بارے جاگروکتا پیدا کردا سی۔ اپنے اثر راہیں، ہزاراں نوجواناں نے سکھ دھرم نوں اپنایا۔ ہربھجن سنگھ دے انٹرپھیتھ ورق وچ 1970 اتے 80 دے دہاکے وچ پوپاں اتے آرچبشپاں دے نال بیٹھکاں وچ شامل سن، جدوں سکھ دھرم نوں بھارت توں باہر بہت گھٹ جانیا جاندا سی۔ کئی ودواناں نے ایہہ منیا اے کہ ہربھجن سنگھ خالصہ نے سکھ دھرم دے پچھم وچ جان دی نیچر کرکے سکھ دھرم نوں عالمی دھرم منن وچ مدد کیتی سی، جدکہ اسے ویلے اس نے اک زبردست ٹکراء پیدا کیتا سی جس نے سکھاں نوں بھارت وچ سانجھے اتہاس دی دوڑ وجوں ہی پچھان کیتی سی۔[۳]
شہید
سودھو- گرو ارجن لاہور، 1606
- بھائی دیالا دلی، 1675
- بھائی متی داس دلی، 1675
- بھائی ستی داس دلی، 1675
- گرو تیغ بہادر دلی، 1675
- صاحب زادہ فتح سنگھ سرہند، 1705
- صاحب زادہ زوراور سنگھ سرہند، 1705
- بھائی منی سنگھ امرتسر، 1738
- بھائی تارو سنگھ لاہور، 1745
- فوجا سنگھ امرتسر، 1979
ہور مذہبی شخصیتاں
سودھو- بھائی نرمل سنگھ خالصہ ہرمندر صاحب وکھے سکھ کیرتن دے کرتا سن
- سنگھ کور نے سکھ کیرتن اتے نیو ایج یگ سنگیت دے سنگیتکار اتے کلاکار نوں بھینٹ کیتا
- سناتم کور نے سکھ کیرتن اتے نیو یگ سنگیت دا مظاہرہ کیتا
منورنجن
سودھوپنجابی سنیما
سودھو- امتوج مان
- سونیا آنند
- ایمی ورک
- امریندر گل
- انوراگ سنگھ
- ببو مان
- بلجیت سنگھ دیو
- بینو ڈھلوں
- دلجیت دسانجھ
- گپی گریوال
- گگو گل
- گرداس مان
- گرپریت گھگی
- ہربھجن مان
- ہیری بویجا
- ہمانشی کھرانا
- جسپال بھٹی
- جسوندر بھلا
- جمی شیرگل
- کلراج رندھاوا
- ماہی گل
- مینڈی تکھر
- نیرو باجوا
- رانا رنبیر
- شوندر ماہل
- سمرن کور منڈی
- سمیپ کنگ
- سونم باجوا
- سروین چاولا
- یوگراج سنگھ
بالیوڈّ
سودھو- راج شاعر اندرجیت سنگھ تلسی
- ارجیت سنگھ
- دلجیت دسانجھ
- دھرمندر
- سنی دؤل
- ابھے دؤل
- امرتا سنگھ
- بوبی دؤل
- چندرچڑھ سنگھ
- گپی گریوال
- ہنی سنگھ
- نیتو سنگھ
- ابھمنیو سنگھ
- منجوت سنگھ
- منیشا لامبا
- نونیت کور ڈھلوں
- نمرت کور
- پمیلا چوپڑہ
- گیتا بالی
- گریسی سنگھ
- گلزار
- گرو رندھاوا
- جگجیت سنگھ
- جسپال بھٹی
- جوگندر
- کبیر بیدی
- کنولجیت سنگھ
- کلدیپ کور
- کلراج رندھاوا
- منگل ڈھلوں
- منوج سنگھ
- نیتو سنگھ
- نیہا دھپیا
- پونم ڈھلوں
- پریا گل
- پریا راجٹبر
- رنجیت کور
- شاد رندھاوا
- سمی گریوال
- سکھوندر سنگھ
- سورن لتا
- وکرم چٹوال
- ومی
- ودو دارا سنگھ
- یوگیتا بالی
تیلگو سنیما
سودھوہالیوڈ
سودھو- گرندر چڈا[۴][۵][۶]
- کلوندر گھر[۷][۸]
- نمرتا کور گجرال[۹][۱۰]
- پرمندر ناگرا[۱۱]
- ستندر سرتاج
- ترسیم سنگھ
- وارث آہلووالیا
انٹرنیٹ ہستیاں
سودھوپوپ اتے مغربی بھنگڑا
سودھو- ایڈیئیکس (امندیپ سنگھ)
- بی21 (بیلی اتے بوٹا جسپال)
- بلی سگو
- گپی گریوال
- امریندر گل
- جسی گل
- جیز دھمی
- جیزی بی
- دلجیت دسانجھ
- بوبی فرکشن
- ڈاکٹر جیوس
- ہارڈ کور
- جس مان (with Babylon Zoo)
- جے سین[۱۲][۱۳]
- جگی ڈی[۱۴]
- نوتیج سنگھ ریہل of Bombay Rockers
- پنجابی ایمسی
- رچی رچ[۱۵][۱۶]
- سہوتاس
- سکھبیر
- تاژ
- امر سنگھ چمکیلا
- امریندر گل
- عصا سنگھ مستانہ
- ببو مان
- بلراج سدھو
- دلیر مہندی
- گپی گریوال
- گرداس مان
- ہربھجن مان
- ہرشدیپ کور
- جگمیت بل
- کمل ہیر
- کلدیپ مانک
- لال چند یملا جٹّ
- لہمبر ہسینپری
- ملکیت سنگھ
- من موہن وارث
- مکا سنگھ
- ربی شیرگل
- روندر گریوال
- سنگتار
- سناتم کور
- سکھوندر سنگھ
- سریندر کور
- سریندر چھندا
- سرجیت بندرکھیا
- اتم سنگھ
سکھ قوم پرست آگوُ
سودھوبھارتی انقلاب کاری اتے آزادی گھلاٹیئے
سودھو- بابا گردتّ سنگھ
- بابا گرمکھ سنگھ
- بلدیو سنگھ
- بھگت سنگھ ، جس نوں "شہید-اے-اعظم" وی کیہا جاندا اے، [۱۷] اک کرشمئی بھارتی سماج وادی انقلابی سی جس نے بھارت وچ بریٹیش دے خلاف ناٹکی ہنسا اتے 23 سال دی عمر وچ پھانسی دی سزا دتی سی۔
- کیپٹن موہن سنگھ
- گردہ سینی
- کرتار سنگھ سرابھا ، [۱۸] [۱۹] بھارتی سکھ انقلاب کاری اتے غدر پارٹی دا سبھ توں سرگرم میمبر
- لہہ سنگھ سینی
- تیجا سنگھ سمندری
- اودھم سنگھ [۲۰]
- ہرنام سنگھ سینی
- سردول سنگھ کویشر
- سردار اجیت سنگھ اک بھارتی انقلاب کاری سن، اوہ سردار بھگت سنگھ دا چاچا سی
- دھرم سنگھ ہیاتپر اک بھارتی انقلابی سی، اوہ سکھ سیاسی اتے مذہبی گروہ دے پرمکھ میمبر سن جو بھارت وچ ببر اکالی تحریک سن
- کرتار سنگھ جھبر اک بھارتی انقلابی سی، اوہ 1920 ویاں دے گرودوارہ سدھار لہر وچ اپنی کردار لئی جانے جاندے سکھ نیتا سن۔
- رپدمن سنگھ ، بھارتی انقلابی
- بابا کھڑک سنگھ
- بھائی بالمکند اک بھارتی انقلاب کاری آزادی گھلاٹیئے سن
- رام سنگھ نے سیاسی ہتھیار وجوں برطانیہ وپار اتے سنوجواناں دا بائیکاٹ کرن لئی پہلے بھارتی ہون دا سہرا دتا۔
- کشن سنگھ گڑگج
- سیوا سنگھ ٹھیچوالا
- سوہن سنگھ بھکنا اک بھارتی انقلاب کاری سن، جو غدر پارٹی دے بانی پردھان سن
- سوہن سنگھ جوش ، اک بھارتی کمیونسٹ کارکن اتے آزادی سینانی سی
- دیوان مولراج چوپڑہ
- گلاب کور
- سندر سنگھ لائلپری ، اکالی تحریک دا اک جنرل سی
- مایہ سنگھ سینی
- جگبیر سنگھ چھینا
- آہار سنگھ چھینا
- سادھو سنگھ ہمدرد ، مشہور آزادی گھلاٹیئے اتے پنجاب دے صحافی
- فلسفہ سنگھ پھیرومان ، بھارتی آزادی گھلاٹیئے، سکھ ایکٹیوسٹ اتے سیاستدان
- جسونت سنگھ راہی
- گیانی دتّ سنگھ
- گنڈا سنگھ ، غدر پارٹی دا اک پرمکھ میمبر سی
- تیجا سنگھ آزاد
سیاستدان
سودھوبھارت
سودھو- امریندر سنگھ
- پرنیت کور کاہلوں
- نرمل سنگھ کاہلوں
- بلدیو سنگھ
- بوٹا سنگھ
- دربارا سنگھ
- گیانی ذیل سنگھ
- گرچرن سنگھ ٹوہڑا
- گردیال سنگھ ڈھلوں
- ہرکشن سنگھ سرجیت
- ہرسمرت کور بادل
- من موہن سنگھ ، [۲۱] [۲۲]
- ماسٹر تارہ سنگھ
- مونٹیک سنگھ آہلووالیا ، [۲۳][۲۴] [۲۵] بھارت دی سکیم کمیشن دے ڈپٹی چیئرمین
- پرکاش سنگھ بادل
- پرتاپ سنگھ باجوا
- پرتاپ سنگھ کیروں
- راجندر کور بھٹھل
- سنت فتح سنگھ
- سردار اپانی سنگھ ، پنجاب دے سابقہ گورنر اتے تاملناڈو [۲۶]
- سردول سنگھ کویشر
- سمرنجیت سنگھ مان
- سکھبیر سنگھ بادل
- سکھمندرپال گریوال
- سریندر سنگھ باجوا
- سرجیت سنگھ برنالہ
- سورن سنگھ
- ورندر سنگھ باجوا
کینیڈا
سودھو- Gurbax Singh Malhi – former Liberal MP
- Amrit Mangat – Liberal MPP، Brampton
- Gulzar Singh Cheema – Manitoba and British Columbia Former MLA
- Gurmant Grewal – former Conservative MP، half (with Nina، listed below)
- Hardial Bains – founder and leader of the Marxist–Leninist Party of Canada from 1970–1997
- Harinder Takhar – Ontario Liberal MPP and Minister of Transportation
- Harry Bains – British Columbia New Democratic
- Herb Dhaliwal – Former Liberal MP and the first Indo-Canadian cabinet minister
- Jagmeet Singh – Ontario NDP MPP / Leader of the Federal New Democratic Party
- Vic Dhillon – Ontario Liberal MPP
- Harjit Sajjan – Liberal MP، Vancouver South and Minister of National Defence (Canada)
- Navdeep Bains – Liberal MP، Minister of Education and Science
- Amarjeet Sohi – Liberal MP، Minister of Infrastructure and Communities
- Bardish Chagger – Liberal MP، Minister of Small Business and Tourism and Leader of the Government in the House of Commons
- Ujjal Dosanjh – former Premier of British Columbia، former MPP، former federal Minister of Health
- Prab Gill – MLA، Calgary-Greenway، Alberta
ملیشیا
سودھو- گوبند سنگھ دیو - ڈیموکریٹک ایکشن پارٹی مرکزی ایگزیکٹیو کمیٹی، حال پارلیمنٹ میمبر، کمیونیکیشن اتے ملٹیمیڈیا دے وزیر
- کرپال سنگھ - ڈیئیپی دے چیئرمین پارلیمنٹ میمبر (عرف "جیلوتوننگ دا ٹائیگر")
نیوزیلینڈ
سودھو- کنول سنگھ بکشی ، 2008 توں پارلیمنٹ میمبر (نیوزیلینڈ وچ پہلے بھارتی اتے پہلے سکھ ایم پی)
- سکھی ٹرنر ، ڈونیڈن دے میئر 1995–2005
ینائٹیڈ کنگڈم
سودھو- Parmjit Dhanda، former Labour MP
- Tan Dhesi، Labour MP
- Preet Gill، Labour MP
- Indarjit Singh، non-party political life peer
- Marsha Singh، former Labour MP
- Parmjit Singh Gill، Liberal Democrats
- Paul Uppal، former Conservative MP
امریکہ
سودھو- Nikki Haley، U.S. ambassador to the U.N. (raised in Sikh religion)
- Preet Bharara (born 1968)، former U. S. attorney
- Harmeet Dhillon، Republican Party official in San Francisco
- Kashmir Gill، banker and former mayor
- Martin Hoke (born 1952)، Republican politician
- Dalip Singh Saund (1899–1973)، Democrat politician
- G. B. Singh، periodontist and retired army officer
- Bhagat Singh Thind (Bhagat Singh Thind (1892–1967) writer، scientist، and lecturer on spirituality، involved in legal battle over the rights of Indians to obtain U.S. citizenship
- Uday Singh Taunque (1982–2003) soldier، KIA، bronze star winner
- Ravinder Bhalla، New Jersey politician and Hoboken mayor elect.
- Gurbir Grewal، 61st Attorney General of New Jersey.
اتھلیٹ
سودھو- ملکھا سنگھ ، [۲۷] [۲۸] [۲۹] [۳۰]
- گربچن سنگھ رندھاوا
- کملجیت سندھو
- فوجا سنگھ ، [۳۱] اک 100 سالا میراتھن دوڑاک
باسکٹبال
سودھو- سم بھلر ، کینیڈیئن پیشہ ور باسکیٹبال کھڈاری [۳۲]
- ستنام سنگھ بھماتا
مکیبازی
سودھو- اینڈریو سنگھ کونر ، کینڈا دی موجودہ بینتوویٹ چیمپین
- آکاش بھاتیا ، برطانیہ دے فیدرویٹ پروفیشنل مکیباز
سائیکلنگ
سودھوکرکیٹ
سودھو- نریت سنگھ
- بلوندر سندھو
- بھپندر سنگھ، سینئر
- بشن سنگھ بیدی ، بھارتی کرکٹ ٹیم دے سابقہ کپتان
- گرشرن سنگھ
- ہربھجن سنگھ
- ہروندر سنگھ [۳۵]
- نیوزیلینڈ کرکیٹ ٹیم دے میمبر ایش سوڈھی
- مندیپ سنگھ
- منیندر سنگھ
- منپریت گونی
- مونٹی پنیسر ، [۳۶] انگریزی کرکیٹ ٹیم دے میمبر
- نوجوت سنگھ سدھو ، سابقہ کرکیٹر اتے موجودہ پارلیمنٹ میمبر
- روی بوپارا ، [۳۷] انگلش کرکٹ ٹیم دا میمبر
- ریتندر سوڈھی
- سرندیپ سنگھ
- سمرنجیت سنگھ
- سنی سوہل
- ویاروی سنگھ
- یوگراج سنگھ
- یوراج سنگھ
- جسپرت بمراہ
گھوڑسوار
سودھوفٹ بال
سودھو- اندر سنگھ
- گردیو سنگھ گل
- ہرمیت سنگھ
ایسوسی ایشن
سودھو- ہرپال سنگھ
- ہرمیت سنگھ [۳۸]
- رککی بینس
- روجر ورڈی
- ڈینی باتھ
- ملوند بینننگ
گولف
سودھو- جوتی رندھاوا [۳۹]
- ارجن اٹوال [۳۹]
- گگنجیت بھلر [۳۹]
- اشبیئر سینی
- جیو ملکھا سنگھ
- وجی سنگھ
ہاکی
سودھو- Harmanpreet Singh
- Ravi Kahlon
- Ajit Pal Singh
- Baljeet Singh Saini
- Baljit Singh Dhillon
- Balwant (Bal) Singh Saini
- Gagan Ajit Singh
- Garewal Singh
- Gurdev Singh Kullar (field hockey)
- Jujhar Khaira
- Kulbir Bhaura
- Pargat Singh
- Prabhjot Singh
- Prithipal Singh
- Ramandeep Singh
- Surjit Singh Randhawa
مشرت مارشل آرٹس
سودھو- کلتار گل
موائے تھائی
سودھو- کاش گل
پاورلفٹنگ
سودھو- راجندر سنگھ رائیلو ، سکھ پیرالپیئن اتے 2004 ایتھنز کانسی میڈل جیتو
رگبی
سودھو- ٹوش میسن
نشانیبازی
سودھو- ابھنو بندرا [۳۹][۴۰] [۴۱] [۴۲] نشانیبازی وچ اولمپک سون تمغہ جیتو
- اونیت سدھو ، نشانیبازی وچ راشٹرمنڈل کھیڈ میڈل جیتو
- مانوجیت سنگھ سندھو ، شوٹنگ وچ عالمی چیمپین
- حنا سدھو ، شوٹنگ وچ عالمی چیمپین
تیراکی
سودھو- پیمیلا رائے ، 1984 اولمپک کانسی تگما جیتو، 1986 دے راشٹرمنڈل کھیڈاں دا سون تمغہ جیتو
کشتی
سودھو- دارا سنگھ
- ٹائیگر جوگندر سنگھ
- رندھاوا
- ٹائیگر جیت سنگھ [۴۳] [۴۴] [۴۵]
- گرجیت سنگھ
- جندر محل
- رنجیت سنگھ
- گوندر سنگھ سہوتا
- ارجن بھلر
- ٹائیگر علی سنگھ
کاروبار
سودھو- Ajay Banga، Billionaire؛ President/COO، MasterCard؛ ex-CEO- Citi Group-Asia Pacific
- Analjit Singh، Billionaire؛ founder/chairman، Max India Limited؛ chair، Max New York Life Insurance Company Ltd؛ Max Healthcare Institute Ltd and Max Bupa Health Insurance Company Ltd
- Dyal Singh Majithia، Indian banker
- Gurbaksh Chahal[۴۶]
- H. S. Bedi (entrepreneur)، Telecom
- Jay Sidhu، Billionaire؛ former Chairman and CEO of Sovereign Bancorp
- Jessie Singh Saini، Billionaire؛ founder of BJS Electronics and notable American industrialist of Indian descent.
- Jojar S Dhinsa
- M. S. Banga، Billionaire؛ ex-CEO، Hindustan Lever
- Malvinder Mohan Singh، Billionaire؛ Ranbaxy/Fortis Group
- Mohan Singh Oberoi[۴۷]
- Sanjiv Sidhu، Billionaire؛ Founder and President of i2 Technologies
- Sant Singh Chatwal،[۴۸] owner of the Bombay Palace chain of restaurants and Hampshire Hotels & Resorts
- Satwant Singh، Le Meridien Hotel، DSS Enterprises، Pure Drink
- Shivinder Mohan Singh، Billionaire؛ Ranbaxy/Fortis Group
- Tom Singh، founder، New Look (Fashion chain)
- Trishneet Arora، author
- Vikram Chatwal، hotelier
- Kuldip Singh Dhingra – Billionaire؛ Owner of Berger Paints India
- Gurbachan Singh Dhingra – Billionaire؛ Owner of Berger Paints India
- Jasminder Singh – Billionaire
اتہاسکار
سودھو- ہربنس سنگھ
- جودھ سنگھ
- رتن سنگھ بھنگو
صحافی
سودھو- خشونت سنگھ
- تولین سنگھ
- ستھنام سنگھیڑا
- بندنتینٹ سنگھ
لکھاری
سودھوپنجابی، ہندی اتے اردو
سودھو- راجکی اندرجیت سنگھ تلسی
- بھائی گرداس
- نانک سنگھ
- بھائی کانھ سنگھ نابھہ
- بھائی ویر سنگھ
- رجندر سنگھ بیدی
- جسونت نیکی
- رپندرپال سنگھ ڈھلوں
- ہربھجن سنگھ
- ہرچرن سنگھ (ناٹک کار)
- جسونت سنگھ کنول
- امرتا پریتم
- دلیپ کور ٹوانا
- کلونت سنگھ ورک
انگریزی
سودھو- رپئی کور
- بالی رائے
- جسپریت سنگھ
- خشونت سنگھ
- دیال کور خالصہ
- رانج دھالیوال
- شانہ سنگھ بالڈون
ماڈل
سودھو- جیسی رندھاوا
- سنی لیون
مانوتاوادی
سودھو- نرندر سنگھ کپانی ، [۴۹] [۵۰] اوپٹیکل پھائیبرز نال کم کیتا
- بھگت پورن سنگھ ، [۵۱] [۵۲] پنگلواڑا دے بانی، اپاہج گھر، امرتسر
- بھرا ترلوعدہ سنگھ پنیسر نے سکھ جیون دے دو اصول، اپنی زندگی نوں سیوا (سمدائے اتے پرماتما دی سیوا) اتے سمرن (پرماتما دی یاد دواؤن) لئی سمرپت کیتا۔
- ہرپال کمار ، کینسر رسرچ یوکے دے مکھ ایگزیکٹیو اہلکار
تصویرکار اتے کلاکار
سودھوآرکیٹیک
سودھو- رام سنگھ (آرکیٹیکٹ) ، جو کہ پہلاں توں ہی ونڈن والا پنجاب دا سبھ توں پرمکھ آرکیٹیکٹاں وچوں اک سی
صحتَ اتے تندرستی
سودھو- ڈیوڈ شیناہوف-خالصہ ، کیلیفورنیا یونیورسٹی ، سین ڈئیگو دے بائیوکرکیوٹس انسٹیچیوٹ تے مشتمل کنڈلنی یوگا دے نفسیات ایپلیکیشناں اُتے اچیری کھوجکرتا۔
- دھرم سنگھ خالصہ ، مکمل شائع کھوجکار اتے لکھاری نوں صحت مند جیون سٹائل اُتے، الزائیمر روگ وچ مہارت۔
- ستبیر سنگھ خالصہ ، ہاورڈ یونیورسٹی - کنڈلنی یوگا دے کھوجکار اتے یوگ کھوج دے کھیتر وچ اک ادھکارک بنیاد
سائنس اتے تکنالوجی
سودھودوائی
سودھو- ہروندر سہوتا ، کارڈیالوجسٹ؛ ایپھڈیا-پروانت پرپھیوزن بیلون اینجیؤپلاسٹی دی کاڈھ کڈھی اتے 24 ہور میڈیکل انپٹیاں دے پیٹینٹ رکھے۔ [حوالہ درکار]
- ہرمندر ڈوآ نے ، " دوآ دی لیئر" نام دی اک انسانی اکھ وچ خفیہ پچھلی انجان پرط لبھی۔ [حوالہ درکار]
فزکس
سودھو- فائیبر آپٹکس وچ وشیشگتا، بھوتک سائنسدان نرندر سنگھ کاپنی پھارچون میگزین ولوں اپنے بزنس مین آف د سینچری (22 نومبر، 1999) ایڈیشن وچ ستّ "انسنگ ہیروز" وچوں اک وجوں اوہناں دا ناں رکھیا گیا سی۔ [حوالہ درکار]
کارپوریٹ پیشاور
سودھوقانون
سودھو- جسویر سنگھ - خاندانی قانون بیرسٹر
بینکنگ
سودھو- کمل ہوتھی - لوئڈس بینک دے سابقہ بینکر
فوجی آگوُ
سودھوبھارتی ہوائی فوج
سودھو- بھارتی ہوائی فوج دے سابقہ ہوائی مکھی فوجدار ارجن سنگھ دے مارشل [۵۵]
- ہوائی مکھی فوجدار دلباغ سنگھ ، سابقہ مکھی، بھارتی ہوائی فوج
- ہوائی مکھی فوجدار برندر سنگھ دھنوآ ، موجودہ مکھی، بھارتی ہوائی فوج۔
ہوائی فوج دے ہوائی فوجدار
سودھوبھارتی فوج
سودھو- جنرل جوگندر جسونت سنگھ بھارتی فوج دا سابقہ مکھی
- جنرل بکرم سنگھ بھارتی فوج دا سابقہ مکھی
- لیفٹینینٹ جنرل بکرم سنگھ
فوجی بہادری انعام وجیتا
سودھوبریٹیش بھارتی فوج
سودھووکٹوریا کراس
سودھو- ایشر سنگھ وکٹوریا کراس حاصل کرن والا پہلا سکھ سی
- نند سنگھ
- علم سنگھ
- پرکاش سنگھ
- کرمجیت سنگھ ججّ
بھارتی فوج
سودھوپرم ویر چکر
سودھو- نرملجیت سنگھ سیکھوں ، صرف بھارتی ہوائی فوج دے افسر نوں پرم ویر چکر نال نوازیا جاویگا
- سبیدار بانا سنگھ
- کرم سنگھ
- صوبیدار جوگندر سنگھ
مہاویر چکر
سودھو- دیوان رنجیت رائے مہانویر چکر حاصل کرن والے پہلے بھارتی
- برگیڈیئر راجندر سنگھ
- راجندر سنگھ سپیرو
- سنت سنگھ
- رنجیت سنگھ دیال
- برگیڈیئر کلدیپ سنگھ چندپری ، لونگویلا دی مشہور لڑائی وچ اپنے بہادری لیڈرشپ لئی جانے جاندے ہن
- میجر جنرل کلونت سنگھ پنوں
ایہہ وی ویکھو
سودھوحوالے
سودھو- ↑ «Untitled Document». دریافتشده در 2 اپریل 2016. تاریخ وارد شده در
|access-date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «Great Sikh Warriors». بایگانیشده از اصلی در 2016-03-20. دریافتشده در 2 اپریل 2016. تاریخ وارد شده در
|access-date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ورنے اے۔ دسیبیری (1999)۔ "'نیشن' جاں 'ورلڈ دھرم'؟ سکھ پچھان وچ ماسٹر نیریٹٹیز: سکھ پچھان وچ: اکسارتا اتے بدلاء۔ پشورا سنگھ اتے این۔ جیرالڈ بیریئر، اڈیٹر۔ نویں دلی: منوہر پبلیشرز پنے 127-139؛ پشورا سنگھ (2013) "Twenty-first Century: سکھ مطالعہ وچ اک پیراڈیگم شفٹ وچ" سکھی دی دوبارہ سوچ کرو "دکھن ایشیئن دھرماتا دی پنر سوچ وچ۔ پشورا سنگھ اتے مائیکل ہوا، اڈیٹر۔ لیڈین، نیدرلینڈ: بریل این۔وی۔ پی۔ 43؛ اوپنندرجیت کور تکھر (2005)۔ سکھ پچھان: سکھاں وچ گروہاں دی کھوج۔ ایلڈرشوٹ، انگلینڈ: ایسگیٹ پبلشنگ لمٹیڈ۔ صفے 172-77
- ↑ Biographies – Gurinder Chadha: Bender of Rules۔ The Sikh Times (2003-03-26)۔ Retrieved on 2010-12-14.
- ↑ Gurinder Chadha at the V&A : Sikh Treasures.۔ SikhNet (2008-07-21)۔ Retrieved on 2010-12-14.
- ↑ The Art and Culture of the Diaspora | Sikh-Briton Filmmaker Gurinder Chadha is Back!۔ sikhchic.com (2009-05-14)۔ Retrieved on 2010-12-14.
- ↑ Press Office – Sikhs and the City۔ BBC (2004-08-13)۔ Retrieved on 2010-12-14.
- ↑ Podcasts – Desi Download۔ BBC. Retrieved on 2010-12-14.
- ↑ The Art and Culture of the Diaspora | Breaking the Mold: Namrata Singh Gujral۔ sikhchic.com. Retrieved on 2010-12-14.
- ↑ Namrata Singh Gujral Biography۔ Perfect People (1976-02-26)۔ Retrieved on 2010-12-14.
- ↑ Celebrity Weddings: “ER” Star Parminder Nagra Weds in Traditional Sikh Ceremony Archived 2010-02-02 at the وے بیک مشین۔ Celebrityweddingbuzz.com (2009-01-29)۔ Retrieved on 2010-12-14.
- ↑ Jay Sean Biography۔ Sing365.com. Retrieved on 2010-12-14.
- ↑ The first Asian prince of pop۔ Telegraph (2004-10-28)؛ retrieved 2010-12-14.
- ↑ Content|Juggy D profile Archived 2011-07-09 at the وے بیک مشین، DesiParty.com؛m retrieved 2010-12-14.
- ↑ Rishi Rich۔ Desihits.com. Retrieved on 2010-12-14.
- ↑ Rishi rich Archived 2010-01-10 at the وے بیک مشین۔ Singh is King.co.uk (2008-12-29)؛ retrieved 2010-12-14.
- ↑ شہید-اے-اعظم بھگت سنگھ Archived 2019-01-09 at the وے بیک مشین Sikh-history.com. 2010-12-14 نوں حاصل کیتا۔
- ↑ کرتار سنگھ سرابھا Archived 2016-08-16 at the وے بیک مشین Sikh-history.com. 2010-12-14 نوں حاصل کیتا۔
- ↑ Sikh Martyrs – Kartar Singh Sarabha Archived 2010-04-04 at the وے بیک مشین۔ Searchsikhism.com. Retrieved on 2010-12-14.
- ↑
- ↑ نفسیات - من موہن سنگھ: نیو انڈیا دے آرکیٹیکٹ سکھ ٹائیمز (2005-11-14)؛ Retrieved 2010-12-14.
- ↑ «Manmohan Singh: Visionary to Certainty – K. Bhushan، G. Katyal – Google Books». Books.google.com. دریافتشده در ۲۰۱۶-۰۴-۰۲.
- ↑ Montek Singh Ahluwalia Receives Sikh Of The Year 2008 Award Archived 2010-05-21 at the وے بیک مشین، India-server.com؛ retrieved on 2010-12-14.
- ↑ مونٹیک سنگھ آہلووالیا نے سکھ فورم دی سالانہ ڈنر لئی تائید کیتی Archived 2010-08-26 at the وے بیک مشین Journalism.co.uk (2008-11-17)۔ 2010-12-14 نوں حاصل کیتا۔
- ↑ مونٹیک سنگھ نوں 'سکھ آف دِ ییئر' 2008 انعام حاصل کیتا گیا سکھنیٹ (2008-11-24)۔ 2010-12-14 نوں حاصل کیتا۔
- ↑ «Past Governors». Raj Bhavan، Chennai.
- ↑ سکھ سپورٹس دے شخصیت پھلائنگ سکھ ملکھا سنگھ Archived 2015-02-25 at the وے بیک مشین Sikh-history.com. 2010-12-14 نوں حاصل کیتا۔
- ↑ ملکھا سنگھ Mapsofindia.com؛ Retrieved 2010-12-14.
- ↑ اولمپک سپیشل: ملکھا سنگھ نے اپنی زندگی دی دوڑ وچ ۔ Rediff.com؛ Retrieved 2010-12-14.
- ↑ Milkha Singh The Flying Sikh Archived 2010-03-24 at the وے بیک مشین۔ Sadapunjab.com؛ retrieved 2010-12-14.
- ↑ جیون کہانیاں - فوجا سنگھ: "میں رن اون ٹاکنگ ٹو فائیبر" د سکھ ٹائیمز (2004-04-19)؛ Retrieved 2010-12-14.
- ↑ Magagnini, Stephen (اپریل 5، 2015). "Region’s Sikhs rally behind Kings rookie Sim Bhullar". Sacramento Bee. http://www.sacbee.com/sports/nba/sacramento-kings/article17482079.html.
- ↑ بکّ رویو - سکھ ڈائسپورا دے بہت سارے چہرے ۔ د سکھ ٹائیمز (2003-06-08)۔ 2010-12-14 نوں حاصل کیتا۔
- ↑ ٹربیون - ونڈوز - نوٹ لینا ٹربیون انڈیئما ڈاٹ (2003-03-08)۔ 2010-12-14 نوں حاصل کیتا۔
- ↑ نیوز اینڈ اینالزس - ہربھجن نے وال ڈاؤن لیٹنگ لئی اپیل کیتی، ایسئیمجیپی سلاما د سکھ ٹائیمز (2006-10-07)؛ Retrieved 2010-12-14.
- ↑
- ↑ راوی بوپارا ، کرکیٹئنرونا۔ Com؛ Retrieved 2010-12-14.
- ↑ Vlerenga Fotball Archived 2007-10-24 at the وے بیک مشین۔ Vif-fotball.no؛ retrieved 2010-12-14.
- ↑ ۳۹.۰ ۳۹.۱ ۳۹.۲ ۳۹.۳ Rooting for the turban Archived 2010-04-19 at the وے بیک مشین۔ Hindustan Times (2010-03-14)؛ retrieved 2010-12-14.
- ↑ ڈبلیو ایس این-سپورٹس نیوز-سکھ نشانیباز نے اولمپک اُتے بھارت لئی پہلا انفرادی سون تمغہ جتیا ۔ ورلڈسکھنس۔کامّ (2008-08-11)۔ 2010-12-14 نوں حاصل کیتا۔
- ↑ جو شکاری کردے ہن سکھنیٹ (2008-08-13)؛ Retrieved 2010-12-14.
- ↑ ابھنو بندرا نے گولڈ میڈل جتیا Nriinternet.com؛ Retrieved 2010-12-14.
- ↑ مشہوری دے صفحہ: ٹائیگر جیت سنگھ Archived 2010-03-07 at the وے بیک مشین گیریول۔کام۔ 2010-12-14 نوں حاصل کیتا۔
- ↑ ٹائیگر سنگھ: جاپان دا سبھ توں ڈردا آدمی - ریڈیپھ کھیڈاں In.rediff.com (2005-05-05)؛ 2010-12-14 نوں حاصل کیتا۔
- ↑ SceneandHeard.ca SceneandHeard.ca 2010-12-14 نوں حاصل کیتا۔
- ↑ Advice from young millionaire Gurbaksh Chahal۔ Sfgate.com (2008-10-26)۔ Retrieved on 2010-12-14.
- ↑ «M.S. Oberoi Profile». دریافتشده در 2 اپریل 2016. تاریخ وارد شده در
|accessdate=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ Upgrading، Forbes.com؛ retrieved 14 دسمبر 2010
- ↑ مہان سکھ شخصیت دے جیونی ڈاکٹر۔ نرندر سنگھ کپانی Archived 2008-07-08 at the وے بیک مشین Sikh-history.com. 2010-12-14 نوں حاصل کیتا۔
- ↑ «Archived copy». بایگانیشده از اصلی در 10 مئی، 2009. دریافتشده در اپریل 28، 2010. تاریخ وارد شده در
|access-date=،|archive-date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ بھگت پورن سنگھ دی جیونی پڑھو Archived 2010-07-26 at the وے بیک مشین ۔ Sikh-history.com (1904-06-04)۔ 2010-12-14 نوں حاصل کیتا۔
- ↑ A Selfless Life – Bhagat Puran Singh of Pingalwara: A Selfless Life – Bhagat Puran Singh of Pingalwara Archived 2011-07-28 at the وے بیک مشین۔ Sikhfoundation-store.org (2009-06-02)۔ Retrieved on 2010-12-14.
- ↑ «Untitled Document». دریافتشده در 2 اپریل 2016. تاریخ وارد شده در
|access-date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ امرتا شیر-گل Mapsofindia.com. 2010-12-14 نوں حاصل کیتا۔
- ↑ مارشل ارجن سنگھ Mapsofindia.com. 2010-12-14 نوں حاصل کیتا۔