ذیل سنگھ

ذیل سنگھ
(Punjabi وچ: ਗਿਆਨੀ ਜ਼ੈਲ ਸਿੰਘ)
جم	5 مئی 1916
وفات	25 دسمبر 1994 (78 سال)  چندی گڑھ
وجہ وفات	سڑک حادثہ
شہریت	بھارت (۲۶ جنوری ۱۹۵۰–) برطانوی ہندستان (–۱۴ اگست ۱۹۴۷) ڈومنین بھارت (۱۵ اگست ۱۹۴۷–۲۶ جنوری ۱۹۵۰)
جماعت	انڈین نیشنل کانگرس
عملی زندگی
پیشہ	سیاست دان ،  بیڈمنٹن منیجر ،  حریت پسند
پیشہ ورانہ زبان	ہندی

گیانی ذیل سنگھ (1994 - 1916) پعارت دے ستویں صدر سی۔ اوہ 1982 توں 1987 تک پعارت دے صدر رۓ۔ گیانی ذیل سنگھ (5 مئی 1916-25 دسمبر 1994) بھارت دے 7ویں صدر سن۔ اوہناں نے صدر توں پہلا پنجاب دے وزیر اعلی بھارت دے وزیر داخلہ ہور وی اچے عہدےآں تے کم کیتا۔ اوہ انڈین نیشنل کانگرس دے سرگرم نیتا رہے۔ اوہناں دا جم 5 مئی 1916 نوں سندھواں ضلع فریدکوٹ چ ہویا۔ اوہناں نے شہید سکھ مشنری کالج شری امرتسر توں شری گورو گرنتھ صاحب دی تعلیم حاصل کیتی سی اس لئی گیانی آکھیا جاندا اے۔

سوجھ وان سیاستدان

گیانی ذیل سنگھ دے اخلاق بارے کئی گلاں چیتے آئیاں، جنہاں بارے عامَ لوک بہت گھٹّ جاندے ہن۔ گیانی ذیل سنگھ اک سوجھ وان سیاستدان ہی نہیں سن بلکہ اک ملنسار تے نگھے سبھاء دے آدمی سن۔ ایہہ اوہناں دا وڈپن سی کہ اوہ عامَ لوکاں توں لے کے اپنے مخالفاں تک سبھ نال نرمی نال پیش آؤندے سن۔

وزیر اعلی

اوہناں نے 1972 وچّ پنجاب دے مکھ منتری وجوں اپنا سیاسی سفر شروع کیتا۔ اس سمیں اوہ اپنے اکلوتے پتّ جوگندر سنگھ نوں نال لے کے تخت سری کیس گڑھ صاحب متھا ٹیکن گئے جتھے اوہناں نے اس کولوں وچن لیا کہ اوہ سرکار وچّ کوئی دخل اندازی نہیں کریگا۔ اس توں بعد اوہناں نے رب دا ناں لے کے اپنی ذمہ واری سمبھالی تے سفلتا نال نبھائی۔ اوہناں دی سرکار نے پنجابی صوبے دی ترقی لئی کئی قدم چکے جنہاں وچوں پنڈاں دا سو فیصدی بجلی کرن سبھ توں وڈی کامیابی رہی۔

شہیداں دا سنمان

گیانی جی نے س. بھگت سنگھ دی ماں نوں ‘پنجاب ماتا’ دے خطاب نال سنمانیا۔ گیانی ذیل سنگھ دے جتناں نال ہی شہید اودھم سنگھ دیاں استھیاں انگلینڈ توں بھارت لیاندیاں گئیاں۔

دھرم وچّ اٹٹّ یقین

گیانی جی دا سکھ دھرم وچّ اٹٹّ یقین سی۔ اوہناں نے سری گورو گوبند سنگھ دی امر یاد وچّ گورو گوبند سنگھ روڈ بنوایا۔ ایہہ اوہناں دے گورو صاحب ول ستکار دی سکھر ہی سی کہ اس موقعے اوہناں نے ہنجھو بھریاں اکھاں نال کیہا،‘‘ہے سربنسدانی! مینوں معاف کریو کہ پنجاب دی جس دھرتی ’تے تسیں چرن پائے، میں اتھے ہیرے نہیں وچھا سکیا پر تہاڈی چرن چھوہ پراپت اس جگہ ’تے پکی سڑک بناؤن دی اس تچھّ جہی بھیٹ نوں قبول کریو۔’’

آپ ’تے مکمل کنٹرول

گیانی جی دا اپنے آپ ’تے مکمل کنٹرول سی۔ اوہ وڈی توں وڈی گلّ ہون ’تے وی آپا نہیں سی کھونہدے۔ چاہے اوہ ایمرجیسی دا سماں سی جاں ہور کوئی حالات اوہناں دی اقتدار ویلے لوکاں نال کسے طرحاں دی زیادتی دی کوئی گھٹنا نہیں مل سکدی۔

مخالف

گیانی جی نے اقتدار وچّ ہندے ہوئے کدے وی اپنے مخالفاں خلاف کاروائی کرن بارے نہیں سی سوچیا۔ فریدکوٹ دے مہاراجے ہرندر سنگھ نے اپنے راج ویلے گیانی جی نوں کیساں توں بنھ کے جیپ نال گھڑیسیا اتے ہور انیکاں ودھیکیاں کیتیاں سن پر اوہ وزیر اعلی بنن ’تے مہاراجے دے گھر گئے اتے دھنواد کردیاں کیہا کہ اوہناں دی بدولت ہی اوہ وزیر اعلی نیں۔

بھارتی صدر

راجندر پرشاد · رادھاکرشنن · ذاکر حسین · وی وی گری · محمد ہدایت اللہ · فخرالدین علی احمد · باسپا دنپا جتی · نیلم سنجیوا ریڈی · ذیل سنگھ · وینکٹارامن · شنکر دیال شرما · نارائنن · عبدالکلام · پرتیبھا پاٹیل · پرناب مکھرجی · رام ناتھ کووند · دروپدی مرمو