پرناب مکھرجی
پرناب مکھرجی | |
---|---|
(بنگالی وچ: প্রণব মুখোপাধ্যায়) | |
جم | 11 دسمبر 1935 [۱][۲]
|
وفات | 31 اگست 2020 (85 سال)[۳][۴] |
وجہ وفات | کورونا وائرس دا مرض ۲۰۱۹ء [۶] |
طرز وفات | طبعی موت [۶] |
شہریت | بھارت (۱۹۴۷–۲۰۲۰) |
جماعت | انڈین نیشنل کانگرس |
عارضہ | انجماد خون [۷] |
زوجہ | سویرا مکھرجی (۱۹۵۷–۲۰۱۵)[۸] |
اولاد | ابھیجیت مکھرجی ، شرمسٹھا مکھرجی |
عملی زندگی | |
مادر علمی | کلکتہ یونیورسٹی |
پیشہ | سیاست دان ، آپ بیتی نگار |
مادری زبان | بنگالی |
پیشہ ورانہ زبان | بنگالی ، انگریزی |
ملازمت | کلکتہ یونیورسٹی |
مؤثر | ڈنگ اکسیاؤ پنگ |
اعزازات | |
ویب سائٹ | |
ویب سائٹ | باضابطہ ویب سائٹ |
IMDB اُتے صفحات | |
ترمیم |
پرناب کمار مکھرجی[۹] (جم 11 دسمبر 1935) بھارت دا 13واں صدر سی۔ اوہ انڈین نیشنل کانگرس دا اہم آگو اے۔ نہرو-گاندھی ٹبر نال اسدے دے قریبی تعلقات رہے نیں۔ انڈین نیشنل کانگرس دی اگوائی والے یونائیٹد پروگریسوالائینس (یو پی اے) گٹھ-جوڑ نے اوہناں نوں اپنا امیدوار بنایا سی۔ سدھے مقابلے وچّ اوہناں نے اپنے مخالف امیدوار پی اے سنگما نوں ہرایا۔ اوہناں نے 25 جولائی 2012 نوں بھارت دے 13ویں صدر دے عہدے دا حلف چکیا۔
بھارت دے سابق سیاست داں سن جو 2012ء توں 2017ء صدر بھارت دے عہدہ اُتے رہے۔ 5 دہائیاں توں زیادہ دی مدت اُتے مشتمل اپنے سیاسی زندگی وچ اوہ انڈین نیشنل کانگریس دے تاحیات رکن رہے تے جماعت تے حکومت ہند وچ کئی عہدےآں اُتے فائز رہے۔ اوہ 2009ء توں 2012ء مرکزی وزیر خزانہ رہے تے 2019ء وچ موجودہ صدر بھارت رام ناتھ کووند دے ہتھوں انہاں نوں بھارت رتن توں نوازیا کيتا۔ انہاں دی پیدائش مغربی بنگال دے ویربھوم ضلع وچ کرناہر شہر دے نیڑے واقع مراندی گاﺅں دے اک برہمن خاندان وچ کامدا کنکر مکھرجی تے راج لکشمی مکھرجی دے ایتھے ہويا سی۔
ان دے والد 1920ء وچ کانگریس پارٹی وچ سرگرم ہونے دے نال مغربی بنگال اسمبلی وچ 1952ء توں 1964ء تک رکن تے ویربھوم (مغربی بنگال) ضلع کانگریس کمیٹی دے صدر رہ چکے سن ۔ انہاں دے والد اک معزز آزادی سینانی سن، جنہاں نے برطانوی اقتدار دی خلافت دے نتیجے وچ 10 سال توں زیادہ جیل دی سزا وی کٹی سی۔
پرنب مکھرجی نے ویربھوم دے سوری ودیاساگر کالج وچ تعلیم پائی، جو اس وقت کلکتہ یونیورسٹی توں منسلک سی۔ پرنب کمار مکھرجی[۱۰] (/prənəb kʊmɑːr mʉkhərdʒiː/؛ جنم 11 دسمبر 1935) بھارت دے 13ویں اتے ورتمان صدر ہن۔ اوہ بھارتی راشٹری کانگرس دے وڈے نیتا ہن۔ نہرو-گاندھی پروار نال اوہناں دے قریبی سنبندھ رہے ہن۔ بھارتی راشٹری کانگرس دی اگوائی والے سنیوکت پرگتیشیل گٹھ-جوڑ نے اوہناں نوں اپنا امیدوار بنایا سی۔ سدھے مقابلے وچّ اوہناں نے اپنے ورودھی امیدوار پی اے سنگما نوں ہرایا۔ اوہناں نے 25 جولائی 2012 نوں بھارت دے 13ویں راشٹرپتی دے روپ وچّ پد اتے گپتتا دی سہں لئی۔
ذاتی زندگی
سودھو13 جولائی 1957ء وچ سروا مکھرجی توں انہاں دی شادی ہوئی تے انہاں دے دو بیٹے تے اک بیٹی اے۔ پڑھنا، باغبانی تے موسیقی انہاں دے شوق نيں۔ مکھرجی کہندے نيں”بنگال دے اک چھوٹے توں گاﺅں وچ دیپک دی روشنی توں دہلی دی جگمگاندی روشنی تک دے اس دورے دے دوران ميں نے وڈے تے کچھ حد تک ناقابل اعتماد تبدیلیاں دیکھی نيں“۔
ملک دے 13ويں صدر دی حیثیت توں حلف لینے دے بعد اپنی تقریر وچ پرنب مکھرجی نے کہیا کہ اس وقت وچ بچہ سی، جدوں بنگال وچ قحط نے لکھاں لوکاں نوں مار ڈالیا سی۔ اوہ درد تے دکھ وچ بھولا نئيں ہون۔
اسکول جانے دے لئی اکثر دریا تیر کر پار کرنے والے پرنب نے زمین توں اٹھیا کر کئی مقام حاصل کیتے تے اج بالآخر ملک دے سپریم شہری بن گئے۔ اوہ بھارت تے بھارتی دے تانے بانے نوں پوری مستعدی تے منطق توں سمجھنے دے قابل رہے۔ اقتدار دے ایواناں وچ انہاں نوں نقص گیر کہیا جاندا سی۔ سربراہ تے جماعتاں دی سرحد دے پار اپنی منظوری دے لئی اوہ مشہور رہے۔ کچھ وقت دے لئی پرنب نے وکالت وی دی تے اس دے نال ہی صحافت تے تعلیم دے علاقے وچ وی کچھ وقت گزریا۔ اس دے بعد انہاں دا سیاسی سفر شروع ہويا۔
سیاست وچ ابتدائی قدم
سودھووہ پہلی بار 1969 وچ راجیہ سبھا دے لئی منتخب ہوئے۔ اک بار راجیہ سبھا دی طرف گئے تاں کئی سالاں تک عوام دے درمیان وچ جا کے الیکشن نئيں لڑیا۔ سیاسی زندگی وچ تقریباً 35 سال بعد انہاں نے لوک سبھا دا رخ کيتا۔ 2004 وچ اوہ پہلی بار مغربی بنگال دے جنگی پور پارلیمانی حلقہ توں منتخب ہوئے۔ 2009 وچ اوہ لوک سبھا پہنچے۔
وزیر اعظم پی وی نرسمہا راؤ نے 1991ء وچ انہاں نوں وزیر خارجہ بنانے دے نال ہی منصوبہ بندی کمیشن دا نائب صدر دا عہدہ دتا۔ منموہن دی حکومت وچ اوہ وزیر دفاع وزیر خارجہ وزیر خزانہ دے عہدےآں اُتے رہے۔
پرنب وزیر اعظم بننے توں کئی بار چوکے، لیکن اس اہم عہدے اُتے نہ ہُندے ہوئے وی بحران دے وقت تمام لوک انہاں دی طرف ہی دیکھدے سن ۔
اسی(80) دی دہائی وچ وزیر اعظم دے عہدے دی حسرت دا اظہار کرنے دے بعد انہاں نے کانگریس توں وکھ ہوئے کے نويں پارٹی بنائی۔ بعد وچ اوہ فیر توں کانگریس وچ آئے تے سیاسی بلندیاں نوں چھوندے چلے گئے۔
معیشت توں لے کے خارجہ امور اُتے گہری پھڑ رکھنے والے پرنب بابو نے حکومت وچ رہندے ہوئے کمرتوڑ محنت دی تے اج وی اوہ دیر رات تک اپنے کم وچ مصروف رہندے نيں۔
پرنب سیاست دی ہر کروٹ نوں بخوبی سمجھدے رہے نيں۔ ایہی وجہ اے کہ جدوں وی انہاں دی پارٹی تے موجودہ یو پی اے حکومت اُتے مصیبت آئی تاں اوہ سب توں اگے نظر آئے۔ کئی بار تاں ایسا لگیا کہ حکومت کیتی ہر مرض دی دوا پرنب بابو ہی نيں۔
گزشتہ 26 جون نوں وزیر خزانہ دے عہدے توں پرنب دے استعفی دینے دے فورا بعد وزیر اعظم منموہن سنگھ نے انہاں نوں خط لکھ کے حکومت وچ انہاں دی خدمات دے لئی اظہار تشکر کيتا تے کہیا کہ انہاں دی کمی حکومت وچ ہمیشہ محسوس کيتی جائے گی۔ حکومت دے وزراء نے وی انہاں دی کمی محسوس کيتی گل کہی۔
سیاست دے ایواناں وچ اپنے فن دا لوہا منوانے دے بعد پرنب ہن ملک دے سب توں اُتے آئینی عہدے اُتے مقرر نيں۔ ظاہر اے حکومت تے سیاست وچ انہاں دے 45 سال دے تجربے دا کوئی سانی نئيں اے۔ بھلے ہی اوہ اک قائم وکیل نہ رہے ہاں لیکن آئین، معیشت تے غیر ملکی تعلقات دی اپنی سمجھ تے پھڑ دا لوہا انہاں نے بار بار منوایا۔
صدارتی محل ملک دا سب توں اہم پتہ اے جو بھارت دے پہلے شہری دے ناں دے نال جڑا ہُندا اے۔ ملک دے جس عالیشان عمارت وچ رہنے دا اعزاز پہلے شہری نوں ملدا اے اس دی شوقت دا اندازہ ايسے گل توں لگایا جا سکدا اے کہ چار منزلہ اس عمارت وچ 340 کمرے نيں تے تمام کمرےآں دا استعمال کسی نہ کسی شکل وچ کیہ جا رہیا اے۔
تقریباً دو لکھ مربع فٹ وچ بنا صدارتی محل آزادی توں پہلے برطانوی وائسرائے دا سرکاری رہائش گاہ ہويا کردا سی۔ تقریباً 70 کروڑ اِٹاں تے 30 لکھ گھن فٹ پتھر توں بنے اس عمارت دی تعمیر وچ اس وقت اک کروڑ چالیس لکھ روپے خرچ ہوئے سن ۔
پرنب مکھرجی دی وڈی بہن انپورنا دیوی بینرجی نے کہیا، میری خوشی دا کوئی ٹھکانہ نئيں اے۔ وچ بتا نئيں سکدی کہ اج وچ کِنّی خوش ہون۔ وچ اج بہت، بہت خوش ہون۔ وچ اسنوں بیان نئيں کر سکدی۔ حالے میرے دماغ وچ کئی پرانی یاداں تازہ ہوئے رہیاں نيں۔ وچ ہن انہاں دے ایتھے آنے دا انتظار کر رہی ہون۔ ا نپورنا دیوی نے کہیا کہ مینوں پرانے دن یاد آ رہے نيں انہاں نے کچھ سال پہلے دے اس دن نوں یاد کيتا جدوں انہاں دے بھائی پرنب اک رکن پارلیمان سن تے اوہ دونے دہلی وچ بنگلے دے برآمدے وچ نال بیٹھ کر چائے پی رہے سن ۔ اوتھے توں صدر وچ گھوڑے دا استبل دکھ رہیا سی تبھی گھوڑےآں دی جانب دیکھدے ہوئے پرنب نے کہیا سی، انہاں گھوڑےآں دی کِنّی موج اے، انہاں نوں کچھ وی نئيں کرنا پڑدا تے انہاں دی خدمت وی ہُندی رہندی اے۔ کاش وچ وی اگلے جنم وچ انہاں وچوں اک بناں۔
تب ميں نے انہاں توں کہیا کہ صدر دے استبل وچ اک گھوڑا کیوں … آپ اک دن ملک دے صدر بنیاں گے۔ اج ایہ سچ ہوئے گیا۔
سیاسی کریئر
سودھوان دا پارلیمانی کیریئر تقریباً پنج دہائیاں پرانا اے، جو 1969 وچ کانگریس پارٹی دے راجیہ سبھا رکن دے طور اُتے شروع ہويا تے اوہ 1975، 1981، 1993 تے 1999 وچ فیر توں منتخب ہوئے۔ 1973 وچ اوہ صنعتی ترقی محکمہ دے مرکزی نائب وزیر دے طور اُتے کابینہ وچ شامل ہوئے۔ وہ سن 1982 توں 1984 تک کئی کابینہ عہدےآں دے لئی منتخب کیتے جاندے رہے تے اور سن 1984 وچ بھارت دے وزیر خزانہ بنے۔ سن 1984 وچ انہاں نے آئی ایم ایف تے عالمی بینک توں منسلک گروپ 24 دے اجلاس دی صدارت کیتی۔ مئی تے نومبر 1995 دے درمیان وچ انہاں نے سارک وزیر کونسل کانفرنس دی صدارت کیتی۔24 اکتوبر 2006 نوں انہاں نوں بھارت دا وزیر خارجہ مقرر کيتا گیا۔ منموہن سنگھ دی دوسری حکومت وچ انہاں بھارت دے وزیر خزانہ بنے، جس عہدہ اُتے اوہ پہلے 1980 دی دہائی وچ کم کر چکے سن ۔ 6 جولائی، 2009 نوں انہاں نے حکومت دا سالانہ بجٹ پیش کيتا۔ اس وچ انہاں نے فرنج بینیفٹ ٹیکس تے کموڈٹیز ٹرانسکشن کر نوں ہٹانے سمیت کئی طرح دے ٹیکس اصلاحات دا اعلان کيتا۔ سن 1980–1985 دے دوران وچ وزیر اعظم دی غیر موجودگی وچ انہاں نے مرکزی کابینہ دی میٹنگاں دی صدارت کیتی۔
عزت تے امتیاز
سودھونیو یارک توں شائع میگزین، یورومنی دے اک سروے دے مطابق، انہاں نوں سال 1984 دے لئی دنیا دے بہترین پنج وزراء خزانہ وچوں اک قرار دتا گیا۔ انہاں نوں سن 1997 وچ سب توں بہترین ممبر پارلیمنٹ دا ایوارڈ ملا۔
2008ء وچ انہاں نوں عوامی معاملات وچ انہاں دی خدمات دے لئی پدم بھوشن توں نوازیا گیا۔
وفات
سودھو10 اگست 2010ء نوں کورونا وائرس دی عالمی وبا، 2019ء - 2020ء دے دوران وچ انہاں نے اپنے ٹویٹر کھاتہ توں اعلان کيتا کہ اوہ کورونا وائرس دا مرض 2019ء توں متاثر ہوئے نيں۔ اس دے بعد انہاں دے دماغ وچ خون دا جماو ہوئے گیا جس دی سرجری ہوئی۔ غسل خانہ وچ پھسل کر گرنے دے بعد انہاں نوں اسپتال وچ داخل کرایا گیا۔[۱۱][۱۲] آرمی ریسرچ اینڈ ریفرل دہلی وچ انہاں نوں بھررتی کرایا جتھے توں وفات انہاں دا علاج کيتا گیا۔ انہاں نوں پھیپھڑا تے گردہ وچ تکلیف ہوئی تے انہاں نوں متنفسہ اُتے رکھیا گیا۔[۱۳] 31 اگست 2020ء انہاں دے لڑکے ابھیجیت مکھرجی نے انہاں دی وفات دا اعلان کيتا۔[۱۴][۱۵]
حوالے
سودھو- ↑ Brockhaus Enzyklopädie online ID: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/mukherjee-pranab — subject named as: Pranab Mukherjee
- ↑ Munzinger person ID: https://www.munzinger.de/search/go/document.jsp?id=00000016636 — subject named as: Pranab Kumar Mukherjee — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ https://timesofindia.indiatimes.com/india/breaking-news-live-former-president-pranab-mukherjee-passes-away/liveblog/77846091.cms
- ↑ https://www.setn.com/News.aspx?NewsID=820357 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۲ اکتوبر ۲۰۲۰
- ↑ https://www.nytimes.com/2020/08/31/world/asia/pranab-mukherjee-dead.html
- ↑ ۶.۰ ۶.۱ https://www.cna.com.tw/news/firstnews/202009240334.aspx — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۲ اکتوبر ۲۰۲۰
- ↑ Deccan Chronicle — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۲ اگست ۲۰۲۰
- ↑ https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/pranab-mukherjee-the-president-who-could-never-be-prime-minister/articleshow/77853662.cms
- ↑ http://www.presidentofindia.nic.in/Profile.html
- ↑ http://www.presidentofindia.nic.in/Profile.html
- ↑ Ghosh, Abantika (10 اگست 2020). "Former President Pranab Mukherjee critical after brain surgery to remove clot". ThePrint. https://theprint.in/india/former-president-pranab-mukherjee-critical-after-brain-surgery-to-remove-clot/479061/. Retrieved on 19 اگست 2020.
- ↑ "Pranab Mukherjee’s health remains critical, still on ventilator support" (in en). India Today. 12 اگست 2020. https://www.indiatoday.in/india/story/pranab-mukherjee-former-india-president-critical-coronavirus-health-update-اگست-12-1710392-2020-08-12. Retrieved on 19 اگست 2020.
- ↑ "Pranab Mukherjee in critical condition, says hospital" (in en). Deccan Chronicle. 11 اگست 2020. https://www.deccanchronicle.com/nation/current-affairs/110820/pranab-mukherjee-in-critical-condition-says-hospital.html. Retrieved on 11 اگست 2020.
- ↑ "BREAKING: Former President Pranab Mukherjee passes away" (in en). DNA India. 31 اگست 2020. https://www.dnaindia.com/india/report-breaking-former-president-pranab-mukherjee-passes-away-2840417. Retrieved on 31 اگست 2020.
- ↑ "Pranab Mukherjee, ex-president and Congress veteran, dies in Delhi hospital" (in en). Hindustan Times. 31 اگست 2020. https://www.hindustantimes.com/india-news/pranab-mukherjee-ex-president-and-congress-veteran-dies-in-delhi-hospital/story-sKOIeIEmCyY9OcGziScT9I.html. Retrieved on 31 اگست 2020.