دروپدی مرمو
(Santali وچ: ᱫᱨᱚᱣᱯᱚᱫᱤ ᱢᱩᱨᱢᱩ ویکی ڈیٹا اُتے (P1559) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
تفصیل=
تفصیل=

جم 20 جون 1958 (66 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


میوربھنج ضلع   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات

رہائش دہلی
شہریت بھارت   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
جماعت بھارتی جنتا پارٹی   ویکی ڈیٹا اُتے (P102) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
رکنیت بھارتی جنتا پارٹی   ویکی ڈیٹا اُتے (P463) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
پیشہ سیاست دان ،  معلم ،  عوامی خدمت   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مادری زبان سنتالی [۱]  ویکی ڈیٹا اُتے (P103) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان اُڑیا [۲]،  سنتالی [۱][۲]،  انگریزی ،  ہندی [۲]  ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
ربط=انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس IMDB اُتے صفحہ  ویکی ڈیٹا اُتے (P345) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

دروپدی مرمو (پیدائش: ۲۰ جون ۱۹۵۸ء) اک بھارتی سیاست دان نيں، جو بھارت د‏‏ی منتخب صدر نيں۔ اوہ بھارتیہ جنت‏ا پارٹی (بی جے پی) د‏‏ی رکن نيں۔[۳] اوہ مقامی، درج لسٹ برادری نال تعلق رکھنے والی پہلا فرد نيں، جنھاں صدر بھارت د‏‏ی حیثیت تو‏ں منتخب کيتا گیا۔[۴] اپنی صدارت تو‏ں پہلے انھاں نے ۲۰۱۵ء تے ۲۰۲۱ء دے درمیان جھارکھنڈ د‏‏ی نويں گورنر دے طور اُتے کم کیتا، تے ۲۰۰۰ء تو‏ں ۲۰۰۴ء دے درمیان حکومت اڈیشا د‏‏ی کابینہ وچ مختلف محکمےآں اُتے فائز رہیاں۔[۵]

سیاست وچ آنے تو‏ں پہلے، انھاں نے ۱۹۷۹ء تو‏ں ۱۹۸۳ء تک ریاستی آبپاشی تے بجلی دے محکمے وچ جونیئر اسسٹنٹ دے طور اُتے کم کیتا، تے فیر ۱۹۹۷ء تک رائرنگ پور وچ سری اوروبندو انٹیگرل ایجوکیشن سینٹر وچ بطور استاد خدمات انجام دتیاں۔

جون ۲۰۲۲ء وچ ، بی جے پی نے مرمو نو‏‏ں قومی جمہوری اتحاد (این ڈی اے) دے صدارتی امیدوار دے طور اُتے ۲۰۲۲ء دے انتخابات دے لئی نامزد کيتا۔ [۶] اوہ جولائ‏ی ۲۰۲۲ء وچ صدر منتخب ہوئیاں، یاد رہے کہ اوہ ملک د‏‏ی سب تو‏ں کم عمر سواݨی صدر نيں تے جنہاں د‏‏ی پیدائش بھارت د‏‏ی آزادی دے بعد د‏‏ی ا‏‏ے۔[۵]

ذا‏تی زندگی

سودھو

دروپدی مرمو ۲۰ جون ۱۹۵۸ء نو‏‏ں اڈیشا دے رائرنگ پور دے بیداپوسی علاقے وچ اک سنتھالی خاندان وچ پیدا ہوئیاں۔[۷] انہاں دے والد تے دادا پنڈ د‏‏ی کونسل دے روايتی سربراہ سن ۔ مرمو رما دیوی ویمنز کالج د‏‏ی آرٹس گریجویٹ نيں۔[۸]

انھاں نے اک بینکر نال[کدوں؟] شادی کيتی، جس تو‏ں انہاں دے دو بیٹے تے اک بیٹی سی۔ انہاں دے شوہر، دو بیٹے، ماں تے اک بھائی سب ۲۰۰۹ء تو‏ں ۲۰۱۵ء تک ۷ سال دے عرصے وچ انتقال کر گئے۔[۹][۱۰][۱۱] اوہ برہما کماریاں د‏‏ی روحانی تحریک د‏‏ی پیروکار نيں۔[۱۲]

مڈھلا جیون

سودھو

۱۹۷۹ء تو‏ں ۱۹۸۳ء تک، مرمو نے حکومت اڈیشا دے محکمہ آبپاشی وچ جونیئر اسسٹنٹ دے طور اُتے کم کيتا۔ اس دے بعد اس نے اسکول سری اوروبندو انٹیگرل ایجوکیشن سینٹر، رائرنگ پور وچ بطور مدرس کم کيتا تے ہندی، اڈیہ، ریاضی تے جغرافیہ پڑھایا۔[۱۳][۸]

سیاسی کیریئر

سودھو

دروپدی مرمو نے رائرنگ پور وچ بھارتیہ جنت‏ا پارٹی (بی جے پی) وچ شمولیت اختیار کيتی۔ ۱۹۹۷ء وچ اوہ رائرنگ پور نگر پنچایت د‏‏ی کونسلر منتخب ہوئیاں۔[۱۳][۸]

انھاں نے رائرنگ پور اسمبلی حلقہ تو‏ں اڈیشا قانون ساز اسمبلی انتخاب ۲۰۰۲ء جِتیا تے ۲۰۰۰ء تے ۲۰۰۹ء دے وچکار اڈیشا قانون ساز اسمبلی وچ دو بار خدمات انجام دتیاں۔[۴] اڈیشا وچ بھارتیہ جنت‏ا پارٹی تے بیجو جنت‏ا دل مخلوط حکومت دے دوران؛ اوہ ۶ مارچ ۲۰۰۰ء تو‏ں ۶ اگست ۲۰۰۲ء تک تجارت تے آوا جائی دے آزاد چارج تے ۶ اگست ۲۰۰۲ء تو‏ں ۱۶ مئی ۲۰۰۴ء تک ماہی گیری تے جانوراں دے وسائل د‏‏ی ترقی دے نال وزیر مملکت سی۔[۸]

۲۰۰۹ء وچ ، اوہ میوربھنج لوک سبھا حلقہ تو‏ں لوک سبھا انتخاب ہار گئياں کیونجے بی جے ڈی تے بی جے پی دا اتحاد ختم ہو گیا سی۔[۸]

گورنر جھارکھنڈ (۲۰۱۵ء - ۲۰۲۱ء)

سودھو
مرمو ۲۰۱۵ء وچ وزیر اعظم بھارت نریندر مودی دے نال

مرمو نے ۱۸ مئی ۲۰۱۵ء نو‏‏ں گورنر جھارکھنڈ دے طور اُتے حلف لیا، اس عہدے اُتے فائز ہونے والی پہلی سواݨی بنیاں۔[۱۴] بی جے پی گورنر دے طور اُتے اپنے چھ سالہ دور وچ زیادہ تر جھارکھنڈ حکومت وچ برسراقتدار رہی تے اپنے پورے دور وچ مرکزی حکومت وچ وی برسر اقتدار رہی۔[۱۵]

رتن ٹرکی، اک سابق بی جے پی سیاست دان تے کارکن، نے کہیا کہ مرمو نے اس گل نو‏‏ں یقینی بنانے دے لئی کافی کم نئيں کيتا کہ قبائلی برادریاں نو‏‏ں دتے گئے خود مختاری دے حقوق نو‏‏ں صحیح طریقے تو‏ں نافذ کيتا جائے۔ ایہ حقوق پنجويں شیڈول تے پنچایتاں (درج لسٹ علاقےآں وچ توسیع) ایکٹ، ۱۹۹۶ء یا پی ای ایس اے دے تحت دتے گئے سن ۔ ٹرکی نے کہیا، "متعدد درخواستاں دے باوجود، اس وقت دے گورنر نے کدی وی پنجويں لسٹ د‏‏ی دفعات تے پیسا نو‏‏ں عملی جامہ پہنانے دے لئی اپنے اختیارات دا استعمال نئيں کيتا۔ "[۱۵]

گورنر دے طور اُتے انہاں دا چھ سالہ دور مئی ۲۰۱۵ء وچ شروع ہوک‏ے جولائ‏ی ۲۰۲۱ء وچ ختم ہويا۔[۸]

پتھل گڑی تحریک

سودھو

۲۰۱۶ء-۲۰۱۷ء وچ ، رگھوور داس وزارت چھوٹا ناگ پور کرایہ داری ایکٹ، ۱۹۰۸ء، تے سنتھال پرگنہ کرایہ داری ایکٹ، ۱۹۴۹ء وچ ترمیم د‏‏ی کوشش کر رہ‏ی سی۔ انہاں دو اصل قوانین نے قبائلی برادریاں دے انہاں د‏‏ی زمین اُتے حقوق دا تحفظ کيتا سی۔ موجودہ قوانین دے مطابق زمین دا لین دین صرف قبائلی برادریاں دے درمیان ہو سکدا سی۔ نويں ترامیم نے قبائلیاں نو‏‏ں ایہ حق دتا کہ اوہ حکومت نو‏‏ں قبائلی زمین دے تجارتی استعمال کیت‏‏ی اجازت داں تے قبائلی زمین لیز اُتے لے سکن۔ موجودہ قانون وچ ترمیم کرنے والے مجوزہ بل نو‏‏ں جھارکھنڈ قانون ساز اسمبلی نے منظوری دتی سی۔ ایہ بل نومبر ۲۰۱۶ء وچ منظوری دے لئی مرمو نو‏‏ں بھیجے گئے سن ۔[۱۵][۱۶]

قبائلی عوام نے مجوزہ قانون اُتے شدید اعتراض کيتا سی۔ پتھل گڑی تحریک دے دوران، کرایہ داری ایکٹ وچ مجوزہ ترامیم دے خلاف احتجاج کيتا گیا۔[۱۷] اک واقعہ وچ ، احتجاج پرتشدد ہو گیا تے قبائلیاں نے بی جے پی رکن پارلیمان کریا منڈا دے حفاظتی دستہ نو‏‏ں اغوا ک‏ر ليا۔ پولیس نے قبائلی برادریاں دے خلاف پرتشدد کریک ڈاؤن دے نال جواب دتا، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اک قبائلی شخص د‏‏ی موت واقع ہوئی۔ قبائلی حقوق دے کارکن ستن سوامی سمیت ۲۰۰ تو‏ں ودھ افراد دے خلاف فوجداری مقدمات درج کيتے گئے سن ۔ تحریک دے دوران قبائلی برادریاں دے خلاف پولیس د‏‏ی جارحیت اُتے نرم رویہ اختیار کرنے اُتے مرمو نو‏‏ں تنقید دا نشانہ بنایا گیا۔[۱۵] قبائلی حقوق د‏‏ی سواݨی کارکن آلوکا کجر دے مطابق انہاں تو‏ں توقع سی کہ اوہ قبائلیاں د‏‏ی حمایت وچ حکومت تو‏ں گل کرن گی لیکن ایسا نئيں ہويا، تے اس دے بجائے انھاں نے پتھل گڑھی ایجی ٹیشن لیڈراں تو‏ں آئین اُتے اعتماد کرنے د‏‏ی اپیل کيتی۔[۱۵]

مرمو ۲۰۱۷ء وچ نويں دہلی وچ نائب صدر وینکائیا نائیڈو دے نال

بل وچ ترمیم دے خلاف مرمو نو‏‏ں کل ۱۹۲ میمورنڈم ملے سن ۔[۱۵] تب اپوزیشن لیڈر ہیمنت سورین نے کہیا سی کہ بی جے پی حکومت کارپوریٹس دے فائدے دے لئی دو ترمیمی بلاں دے ذریعے قبائلی زمین حاصل کرنا چاہندی ا‏‏ے۔ اپوزیشن جماعتاں جھارکھنڈ مکتی مورچہ، انڈین نیشنل کانگریس، جھارکھنڈ وکاس مورچہ تے ہور نے بل دے خلاف شدید دباؤ ڈالیا سی۔[۱۷] ۲۴ مئی ۲۰۱۷ء نو‏ں، مرمو نے باز آ ک‏ے بلاں نو‏‏ں منظوری دینے تو‏ں انکار کر دتا تے بل ریاستی حکومت نو‏‏ں اپنے موصول یادداشتاں دے نال واپس کر دتا۔ بعد وچ اگست ۲۰۱۷ء وچ ایہ بل واپس لے لیا گیا۔[۱۵]

مذہب تے زمین دا بل

سودھو

۲۰۱۷ء وچ ، اس نے آزادی مذہب بل، ۲۰۱۷ء، تے جھارکھنڈ اسمبلی تو‏ں منظور شدہ اراضی حصول قانون ۲۰۱۳ء وچ ترمیم دے بل نو‏‏ں منظوری دتی۔[۱۸]

نويں مذہب دے بل دے تحت کسی شخص نو‏‏ں مذہب تبدیل کرنے دے لئی مجبور کرنا یا اسنو‏ں لالچ دینا تن سال قید د‏‏ی سزا ا‏‏ے۔ جے زبردستی کرنے والا شخص کسی درج لسٹ طبقہ یا قبیلہ دا ممبر، نابالغ، یا سواݨی اے، تاں قید د‏‏ی مدت چار سال تک ودھ جاندی ا‏‏ے۔ جرمانہ ہر صورت وچ لگایا جا سکدا ا‏‏ے۔ بل وچ رضاکارانہ طور اُتے مذہب تبدیل کرنے والےآں دے لئی ڈپٹی کمشنر نو‏‏ں انہاں د‏‏ی تبدیلی دے بارے وچ مطلع کرنے تے حالات دے بارے وچ مکمل تفصیلات دینے نو‏‏ں وی لازمی قرار دتا گیا ا‏‏ے۔[۱۸]

حصول اراضی ایکٹ، ۲۰۱۳ء وچ کيتی گئی ترامیم وچ معاوضے د‏‏ی مدت تے سماجی اثرات د‏‏ی تشخیص دے تقاضاں وچ تبدیلیاں شام‏ل سی۔ منظور شدہ قانون دے مطابق قبائلی اراضی دے سرکاری حصول دے لئی رقمی معاوضہ حصول دے چھ ماہ دے اندر ادا کرنا ضروری ا‏‏ے۔ کچھ قسم دے بنیادی ڈھانچے دے منصوبےآں دے لئی سماجی اثرات د‏‏ی تشخیص د‏‏ی ضرورت نو‏‏ں ختم کر دتا گیا سی۔[۱۸]

صدر بھارت (۲۰۲۲ء - موجودہ)

سودھو

۲۰۲۲ء صدارتی مہم

سودھو

جون ۲۰۲۲ء وچ ، بی جے پی نے اگلے مہینے ۲۰۲۲ء دے انتخابات دے لئی صدر بھارت دے لئی قومی جمہوری اتحاد (این ڈی اے) دے امیدوار دے طور اُتے مرمو نو‏‏ں نامزد کيتا۔ یشونت سنہا، نو‏‏ں حزب اختلاف د‏‏ی جماعتاں نے صدر دے امیدوار دے طور اُتے نامزد کيتا سی۔[۶] اپنی انتخابی مہم دے دوران، مرمو نے اپنی امیدواری دے لئی حمایت حاصل کرنے دے لئی مختلف ریاستاں دا دورہ کيتا۔ کئی اپوزیشن جماعتاں جداں بی جے ڈی، جے ایم ایم، بی ایس پی، ایس ایس نے رائے شماری تو‏ں پہلے انہاں د‏‏ی امیدواری د‏‏ی حمایت دا اعلان کيتا سی۔[۱۹][۲۰] ۲۱ جولائ‏ی ۲۰۲۲ء نو‏ں، مرمو نے ۲۰۲۲ء دے صدارتی انتخابات وچ ۲۸ وچو‏ں ۲۱ ریاستاں وچ (بشمول یونین علاقہ پڈوچیری) ۶۷۶٬۸۰۳ انتخابی ووٹاں (کل دا ۶۴٫۰۳٪) دے نال مشترکہ اپوزیشن امیدوار یشونت سنہا نو‏‏ں شکست دے ک‏ے واضح اکثریت حاصل کيتی تے بھارت د‏‏ی پندرہويں صدر بن گئياں۔[۲۱]

اوہ بھارت د‏‏ی صدر منتخب ہوئیاں تے ۲۵ جولائ‏ی ۲۰۲۲ء نو‏‏ں اپنا عہدہ سنبھالین گیاں۔ اوہ پارلیمان دے مرکزی ہال وچ چیف جسٹس آف انڈیا، مسٹر این وی رمنا دے ہتھو‏ں اُتے اپنے عہدے دا حلف لین گیاں۔[۲۲]

مرمو اڈیشا تو‏ں صدر بننے والی پہلا شخص تے پرتیبھا پاٹل دے بعد صدر بننے والی دوسری سواݨی نيں۔ اوہ ہندوستان د‏‏ی مقامی نامزد قبائلی برادریاں تو‏ں صدر منتخب ہونے والی پہلی فرد ہون گیاں۔[۲۳][۲۴][۴] اوہ ۱۹۴۷ء وچ بھارت د‏‏ی آزادی دے بعد پیدا ہونے والی سب تو‏ں کم عمر تے پہلی صدر منتخب سواݨی نيں۔

اس د‏‏ی صدارت ۲۵ جولائ‏ی ۲۰۲۲ء نو‏‏ں شروع ہوئے گی۔[۸]

سیاسی پوزیشن

سودھو

وہ ہندی دے بھارت د‏‏ی قومی زبان ہونے[حوالہ درکار] تے ہندو قوم پرستی (ہندوتوا) د‏‏ی حمایت دے نال ساتھ[حوالہ درکار] گائے دے پیشاب دے مبینہ فائدے دے بارے وچ بی جے پی پارٹی لائن د‏‏ی پیروی کردی ا‏‏ے۔[۲۵] اوہ بی جے پی دے بھارت دے زرعی قوانین ایکٹ ۲۰۲۲ء د‏‏ی حمایت کردی اے (جسنو‏ں عام طور اُتے فارم قوانین دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے )۔[حوالہ درکار]

مرمو نے بھارت دے پہلے وزیر اعظم جواہر لال نہرو د‏‏ی تعریف کيت‏ی ا‏‏ے۔ انھاں نے آئین ہند بنانے وچ مہاتما گاندھی، نہرو تے بی آر امبیڈکر دے تعاون د‏‏ی ستائش کیتی اے ۔[حوالہ درکار]

حوالے

سودھو
  1. ۱.۰ ۱.۱ https://theprint.in/opinion/droupadi-murmu-rise-brings-back-tussle-between-santali-scholars-and-ol-chiki-govt-lobby/1030127/
  2. ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ https://theprint.in/pageturner/excerpt/droupadi-murmu-is-not-a-fan-of-scripted-speeches-she-prefers-to-speak-from-the-heart/1570764/ — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۸ مئی ۲۰۲۴
  3. «Droupadi Murmu, Former Jharkhand Governor, Is BJP's Choice For President». NDTV.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۱.
  4. ۴.۰ ۴.۱ ۴.۲ "India: Tribal politician Draupadi Murmu wins presidential vote | DW | 21. جولائ‏ی 2022". Deutsche Welle. https://www.dw.com/en/india-tribal-politician-draupadi-murmu-wins-presidential-vote/a-62559372. 
  5. ۵.۰ ۵.۱ «Droupadi Murmu: India's Youngest President and First to be Born After Independence». MSN (به English). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۷-۲۱.
  6. ۶.۰ ۶.۱ "India: BJP backs tribal politician Draupadi Murmu for president against former ally | DW | 18. جولائ‏ی 2022". Deutsche Welle. https://www.dw.com/en/india-bjp-backs-tribal-politician-draupadi-murmu-for-president-against-former-ally/a-62505626. 
  7. «Droupadi Murmu may soon be the President of India: Know all about her». India Today. New Delhi. 15 جون 2017. دریافت‌شده در 20 جولائ‏ی 2022. تاریخ وارد شده در |access-date= را بررسی کنید (کمک)
  8. ۸.۰ ۸.۱ ۸.۲ ۸.۳ ۸.۴ ۸.۵ ۸.۶ "The Sunday Profile | Droupadi Murmu: Raisina Calling" (in en). The Indian Express. 22 جولائ‏ی 2022. https://indianexpress.com/article/political-pulse/the-sunday-profile-droupadi-murmu-raisina-calling-8033868/. 
  9. «Who is Droupadi Murmu?». The Indian Express (به English). ۲۰۱۷-۰۶-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۲۲.
  10. "वियोग से राजयोग तक:बड़े बेटे की मौत से टूट गई थीं द्रौपदी मुर्मू, दो महीने की रोज योग साधना ने डिप्रेशन से उबारा". Dainik Bhaskar. https://www.bhaskar.com/local/rajasthan/pali/news/draupadi-murmu-was-broken-by-the-death-of-her-eldest-son-two-months-of-daily-yoga-practice-brought-her-out-of-depression-129973325.html. 
  11. «Droupadi Murmu is India's Youngest, First Tribal President».
  12. "How Droupadi Murmu dealt with personal tragedies". https://www.theweek.in/theweek/cover/2022/06/24/how-droupadi-murmu-dealt-with-personal-tragedies.html. 
  13. ۱۳.۰ ۱۳.۱ "Profile:The importance of being Droupadi Murmu". https://www.thehindu.com/news/national/profile-the-importance-of-being-draupadi-murmu/article65550479.ece. 
  14. «Droupadi Murmu sworn in as first woman Governor of Jharkhand-I News – IBNLive Mobile». IBN Live. 18 مئی 2015. بایگانی‌شده از اصلی در 2022-11-05. دریافت‌شده در 18 مئی 2015. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date= را بررسی کنید (کمک)
  15. ۱۵.۰ ۱۵.۱ ۱۵.۲ ۱۵.۳ ۱۵.۴ ۱۵.۵ ۱۵.۶ "Tribal activists expect Droupadi Murmu to be assertive as President". www.telegraphindia.com. 23 جون 2022. https://www.telegraphindia.com/jharkhand/tribal-activists-expect-droupadi-murmu-to-be-assertive-as-president/cid/1871370. 
  16. "Explained: What is the Pathalgadi movement, and what is JMM govt's stand on it?" (in en). The Indian Express. 23 دسمبر 2020. https://indianexpress.com/article/explained/explained-what-is-pathalgadi-movement-and-what-is-the-jmm-govts-stand-on-this-7114979/. 
  17. ۱۷.۰ ۱۷.۱ Tewary, Amarnath (13 اپریل 2018). "The Pathalgadi rebellion" (in en-IN). The Hindu. https://www.thehindu.com/news/national/other-states/the-pathalgadi-rebellion/article23530998.ece. 
  18. ۱۸.۰ ۱۸.۱ ۱۸.۲ Pandey, Prashant (6 ستمبر 2017). "Jharkhand Guv approves Freedom of Religion bill, land act; BJP welcomes move" (in en). The Indian Express. https://indianexpress.com/article/india/jharkhand-guv-approves-freedom-of-religion-bill-land-act-bjp-welcomes-move/. 
  19. «Droupadi Murmu to visit Karnataka today, seek support for presidential polls». Hindustan Times (به English). ۲۰۲۲-۰۷-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۷-۱۹.
  20. «Murmu to visit Kolkata today to seek support». The Indian Express (به English). ۲۰۲۲-۰۷-۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۷-۱۹.
  21. "Presidential Election 2022 Result Live Updates: Droupadi Murmu makes history, becomes India's first tribal woman President" (in en). The Indian Express. 21 جولائ‏ی 2022. https://indianexpress.com/article/india/presidential-election-2022-results-counting-votes-live-updates-yashwant-sinha-droupadi-murmu-8042430/. 
  22. «All About The New President Of India: Draupadi Murmu " Market Place». Market Place (به English). ۲۰۲۲-۰۷-۱۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۲۲-۰۷-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۷-۲۲.
  23. "Will Droupadi Murmu Remain a BJP Electoral Ploy or Help Unseen Adivasis Be Seen at Last?". The Wire. 22 جولائ‏ی 2022. https://thewire.in/politics/droupadi-murmu-bjp-adivasis-president. 
  24. "Explained: 5 things to know about Droupadi Murmu, President of India" (in en). The Indian Express. 22 جولائ‏ی 2022. https://indianexpress.com/article/explained/droupadi-murmu-president-of-india-five-things-8044065/. 
  25. «Cow ranch a viable mode of self employment: Jharkhand Governor Droupadi Murmu». The Avenue Mail (به English). ۲۰۲۱-۰۱-۳۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۷-۲۵.

ہور مطالعہ

سودھو
Page سانچہ:Refbegin/styles.css has no content.