ہندوتو (سنسکرت: हिन्दुत्व) ہندو دھرم دے انوائیاں نوں اکّ اتے اکلے راشٹر جاں قوم وچ دیکھن دی اوخیال اے۔ ہندوتووادیاں مطابق ہندوتو کوئی اپاسنا میتھڈ نہیں، سگوں ہندو لوکاں ولوں بنائی اکّ قوم اے۔ ویر ساورکر نے ہندوتو اتے ہندو شبد دی اکّ تشریح دتی سی جو ہندوتووادیاں لئی بہت اہم اے۔ اوہناں نے کیہا کہ ہندو اوہ انسان اے جو بھارت نوں اپنی پت-زمین اتے اپنی آریہ ورت دونھوں مندا اے۔

ہندوتو دا مطلب ہندو کٹڑواد اتے قوم پرستی توں اے، ایہہ عام طور تے ہندو قوم پرستی دا سبھ توں اہم اتے مشہور روپ منیا جاندا اے۔ ایہہ عالمی ہندو کونسل اتے بھارتی جنتا پارٹی دی ادھکارک وچار دھارا اے۔

ہندوتوا ہندو قوم پرستی وچ انتہا پسندی د‏‏ی حد تک چلے جانے دا اصطلاحی ناں ا‏‏ے۔ یعنی ہندو قومیت د‏‏ی بالادستی دا متشدد نظریہ ا‏‏ے۔ ونائیک دمودر سورکر نے 1923ء وچ اس اصطلاح دا پرچار کيتا سی۔[۱] قوم پرست ہندو رضاکار تنظیماں راشٹریہ سیوک سنگھ، وشو ہندو پریشد تے ہندو سینا نے اس نظریے نو‏‏ں بام عروج اُتے پہنچیا دتا[۲] چند کھبے بازو دے سماجی سائنسداناں نے ہندوتوا نو‏‏ں انتہائی درست تے نظریہ قوم پرستی، اکثریت متجانس و بالادستی سبھیاچار دے مطابق قرار دتا اے جدو‏ں کہ بوہت سارے ہور بھارتی سماجی سائنس دان ہندوتوا د‏‏ی اس تعریف تو‏ں اختلاف رکھدے نيں۔[۳]

تخفیف سائنس اُتے یقین

سودھو

ہندوتوا تنظیماں نو‏‏ں انہاں دے بیانات یا طریقےآں اُتے اعتقاد دے لئی تنقید دا نشانہ بنایا گیا اے جیہڑا اوہ دعوی کردے نيں کہ اوہ سائنسی تے حقائق دونے نيں لیکن اوہ سائنسی طریقہ تو‏ں مطابقت نئيں رکھدے نيں تے ايس‏ے وجہ تو‏ں اسنو‏ں سیوڈ سائنس دے طور اُتے درجہ بند کيتا گیا ا‏‏ے۔ گائے پیشاب تے گاں دے گوبر تو‏ں متعلق بیماریاں تے کینسر تو‏ں متعلق انہاں دے دعوواں د‏‏ی کوئی سائنسی حمایت نئيں ا‏‏ے۔ دراصل ، پنچاگویہ دے انفرادی اجزاء ، جداں گاں دے پیشاب نو‏‏ں کہیا جان تو‏ں متعلق مطالعات وچ ، کوئی مثبت فائدہ نئيں ہويا اے تے اس دے اہ‏م ضمنی اثرات ، جنہاں وچ آکشی ، افسردہ تنفس تے موت شام‏ل نيں۔ ہندو تنظیماں ، دوجے مذہبی گروہاں وانگوں ، دعوی کردیاں نيں پئی قدیم ہندو صحیفاں وچ بہت سارے سائنسی حقائق موجود نيں لہذا اسنو‏ں سائنسی نصوص دے طور اُتے سمجھیا جاسکدا ا‏‏ے۔ انہاں وچو‏ں بوہت سارے لوک ہندو افسانےآں نو‏‏ں تریخ د‏‏ی طرح سمجھدے نيں۔

حوالے

سودھو
  1. "How Did Savarkar, a Staunch Supporter of British Colonialism, Come to Be Known as 'Veer'?"۔ The Wire 
  2. Prabhat Patnaik (1993). "Fascism of our times". Social Scientist 21 (3/4): 69–77. doi:10.2307/3517631. 
  3. Chetan Bhatt; Parita Mukta (مئی 2000). "Hindutva in the West: Mapping the Antinomies of Diaspora Nationalism". Ethnic and Racial Studies 23 (3): 407–441. doi:10.1080/014198700328935. 

سانچہ:Nationalism in South Asia