قطب الدین بختیار کاکی

قطب الدین بختیار کاکی
مہرؤلی، دہلی وچ درگاہ قطب الدین بختیار کاکی
ہور نام	ملک المشایخ
ذاتی
پیدائش	1173 اوش (موجودہ کرغیزستان)
وفات	1235 دہلی
مدفن	مہرؤلی، دہلی 28.519303°N 77.179856°E / 28.519303; 77.179856
مذہب	اسلام، خاص طور تے سلسلہ چشتیہ دے صوفی
نسب نامہ	سلسلہ چشتیہ
دیگر نام	ملک المشایخ
مرتبہ
مقام	دہلی
دور	تیرہویں صدی دا مُڈھلا دور
پیشرو	معین الدین چشتی
جانشین	بابا فرید الدین گنج شکر

قطب الدین بختیار کاکی
مہرولی، دلی وچّ قطب الدین بختیار کاکی دی درگاہ
تریخ پیدائش	1173 قصبہ اوش، ترکستان وچّ(ہن ازبکستان)
تریخ وفات	1235 دلی

قطب الدین بختیار کاکی دہلوی بّرصغیر دے صوفی بزرگ، سُلطان الہند خواجہ معین الدین چشتی اجمیری دے خلیفہ تے بابا فرید الدین گنج شکر دے پیر و مرشد نیں۔

قطب الاقطاب حضرت خواجہ سید محمد قطب الدین بختیار کاکی دہلوی (1173 - 1235) برصغیر دے عظیم صوفی بزرگ، سلطان الہند خواجہ معین الدین چشتی اجمیری دے خلیفہ اتے شیخ العالم حضرت بابا فرید الدین گنج شکر دے پیر اتے مرشد ہن۔ اوہناں دا جنم 1187 وچّ ہویا اتے 1236 وچّ جیون یاترا پوری ہو گئی۔

حضرت قطب دا مول ناں بختیار، لقب طب الدین اتے کاکی عرفیت اے۔ اوہ قصبہ اؤش جاں اوش، ترکستان (ہن ازبکستان وچ) وچّ پیدا ہوئے۔ اوہ حسینی سادات وچوں سن اتے بالپن ہی وچّ بغداد آ گئے اتے خواجہ معین الدین چشتی دی شاگردی کیتی۔ ستاراں سال دی عمر وچّ خواجہ صاحب توں خرقہ خلافت پایا۔ کجھ عرصے بعد اپنے پیر اتے مرشد دی معیت وچّ ہندوستان تشریف لیائے اتے دلی وچّ وسّ گئے۔ اوہ بابا فرید الدین گنج شکر دے مرشد سن۔

ولادت

آپ نے 1187ء 582ہجری قصبہ اوش وچ اکھ کھولی۔

ناں

آپ دا ناں سید بختیار، لقب قطب الدین تے قطب الاقطاب تے کاکی عرفیت اے۔ آپ قصبہ اوش ترکستان وچ پیدا ہوئے۔ حسینی سادات وچوں سن۔

نسب

سید بختیار اوشی بن سید کمال الدین بن سید موسیٰ بن سید احمد اوشی بن سید اسحاق حسن بن سید معروف حسن بن سید احمد حسن بن سید رضی الدین بن سید حسام الدین بن سید رشید الدین بن سید جعفر بن سید امام محمد تقی بن سیدامام علی موسیٰ رضا بن سید امام موسیٰ کاظم بن سید امام جعفر صادق بن سید امام باقر بن سید امام زین العابدین بن سید الشہداء سیدنا امام حسین بن امیر المؤمنین حضرت مولا علی رضی اللہ تعالیٰ عنہم۔

علم باطن

جدوں آپ دی عمر پنج برس دی ہوئی تے آپ دی ماں ماجدہ نے اپنے پڑوسی بزرگ نوں کہیا کہ میرے معصوم پتر نوں کسے چنگے معلم دے سپرد کر دیو تاکہ ایہہ کجھ علم دین حاصل کر لے۔ اوہ بزرگ اس بچے نوں لے کر چلے ای سن کہ راستے وچ اک بزرگ نال ملاقات ہوئی۔ بزرگ نے انہاں توں بچے دے متعلق دریافت کیتا تے اوہناں نے دسیا کہ اک چنگے خاندان دا بچہ اے مگر اس دے پیو دا انتقال ہو گیا اے۔ بیوہ ماں نے مینوں بلا کر کہیا کہ اس نوں کسے چنگے مکتب وچ داخل کر دیو۔ بزرگ نے ایہہ سن کے فرمایا کہ تسیں ایہ کم میرے سپرد کر دیو۔ وچ اس نوں اک ایہو جیہے معلم دے حوالے کراں گا جیہدے علم دے فیض اتے برکت توں ایہہ وڈا صاحبِ کمال بن جائے گا۔ پڑوسی اس بات نوں سن کر بوہت ای خوش ہوئے اتے بچے نوں لے کر انہاں بزرگ دے نال معلم دے گھر جانے اُتے راضی ہو گئے۔ ایہہ دونے قصبہ اوش دے اک معلم ابو حفص دے کول گئے اتے بختیار کاکی نوں اوہناں دے سپرد کر دتا۔ نال ای انہاں بزرگ نے ابو حفص نوں ہدایت کیتی کہ ایہہ لڑکا اولیاء اللہ وچ شمار ہووے گا اس لئی اس اُتے خاص شفقت فرماؤ۔ جدوں ایہہ دوواں حضرات چھڈ کے چلے گئے تاں معلم ابو حفص نے اوہناں توں دریافت کیتا کہ اوہ کون سن جو توانوں اس مدرسہ وچ لیائے سن؟ بختیار نے کہیا کہ وچ اوہناں نوں بالکل نہاں جاندا میری والدہ نے مینوں اپنے پڑوسی دے سپرد کیتا سی۔ ایہہ بزرگ راستے وچ لبھ گئے اتے مینوں تساں دی خدمت وچ لے آئے۔ معلم ابو حفص نے جدوں ایہ دیکھیا کہ بچہ انہاں بزرگ نوں نہی جاندا اتے انہاں نے دسیا کہ ایہہ بزرگ اصل وچ خضر سن۔

لڑکپن ای وچ بغداد آ گئے تے خواجہ معین الدین چشتی توں بیعت کیتی۔ ستاراں برس دی عمر وچ خواجہ صاحب توں خرقہ خلافت پایا۔ کجھ عرصے بعد اپنے پیرو مرشد دی معیت وچ ہندوستان تشریف لائے تے دلی وچ قیام فرمایا۔ آپ بابا فرید الدین گنج شکر دے مرشد سن۔ آپ ول دو کتاباں منسوب کیتیاں جاندیاں نیں۔ اک دیوان اے تے دوجی فوائد السالکین جو تصوف دے موضوع اُتے اے۔ آپ توں سلسلہ قلندریہ دا فیض وی جاری ہویا۔

وصال

سماع نال بوہت رغبت سی۔ دہلی وچ اک محفل سماع دے دوران حضرت احمد جام دے شعرمحفل سماع وچ اک شعر

کُشتگانِ خنجرِ تسلیم را

ہر زماں از غیب جانِ دیگر اَست

سن کے وجد طاری ہویا اوہ تن روز اسی وجد وچ رہے آخر 27 نومبر 1235ء نوں انتقال فرماگئے۔ نماز جنازہ سلطان التتمش نے پڑھائی۔ آپ دا مزار دلی دے علاقے مہرولی وچ اے۔

مورتاں

• 
  قطب الدین بختیار کاکی دا مزار
• 
• 
• 

حوالے