ستويں صدی عیسوی دی اسلامی تریخ دا خط زمانی
اسلامی تریخ دا خط زمانی: چھیويں | ستويں | اٹھويں | نويں | دسويں | گیارہويں | بارہويں | تیرہويں | چودہويں | پندرہويں | سولہويں | ستارہويں | اٹھارويں | انیہويں | ویہويں | اکیہويں صدی |
یہ صدی تخمینی طور اُتے 23 پہلے ہجرت توں 81 ہجری اُتے محیط اے۔
601ء — 610ء
سودھو- 605: پیدائش فاطمہ زہرا، محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دی دھی۔ تے علی ابن ابی طالب دی بیوی۔
- 605: محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے کعبہ دی جدید تعمیر وچ معاونت کيتی۔[۱]
- 610: پہلی بار نزول قرآن مجید ہويا۔ غار حرا وچ فرشتہ جبرائیل نے محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نوں اللہ دا کلام پہنچایا۔ محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے سب توں پہلے اپنی بیوی خدیجہ بنت خویلد نوں دعوت دتی جنھاں نے اسلام قبول کيتا۔ [۲]
611ء — 620ء
سودھو- 613: محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے اسلام دی عام دعوت دے لئی کوہ صفا پراعلان نبوت کيتا۔
- 614: مسلماناں پرقریش دے ظلم و ستم توں تنگ آ کے مسلماناں دی اک جماعت نے ہجرت حبشہ کيتی۔
- 615: عمر بن خطاب تے حمزہ بن عبد المطلب نے اسلام قبول کيتا۔
- 616: حبشہ دی طرف دوسری ہجرت کيتی گئی۔
- 617: قریش نے بنو ھاشم تے محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دا معاشی بائیکاٹ کيتا۔
- 619: بائیکاٹ ختم کیہ ہویا۔ ايسے سال ابو طالب تے خدیجہ بنت خویلد دی وفات ہوئی، جس وجہ توں اسنوں غم دا سال یعنی عام الحزن دا ناں دتا گیا اے۔
- 620: دعوت اسلام دے لئی محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے طائف کيتا۔ ايسے سال واقعہ معراج پیش آیا، جس وچ محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے آسماناں دی سیر دی تے جنت و دوزخ دے مناظر دیکھے۔
621ء — 630ء
سودھو- 622ء: جمعہ16 جولائی یکم محرم1ہجری— پہلی صدی ہجری دا آغاز ہويا۔
- 622: ہجرت مدینہ مکہ توں مدینہ دی طرف۔ پہلا اسلامی ہجری سال شروع ہويا۔
- 622: میثاق مدینہ۔ پہلی اسلامی ریاست دا قیام۔
- 624: غزوہ بدر۔ بنی قینقاع دے یہود نوں مدینہ توں کڈ دتا گيا۔ دوران نماز قبلہ دی تبدیلی دا حکم ہويا تے ہن قبلہ یروشلم توں مکہ (کعبہ) قرار پایا۔[۳]
- 625: غزوہ احد۔ کڈے گئے بنو نضیر یہدو مدینہ۔
- 625: پیدائش حسن ابن علی، بیٹے علی ابن ابی طالب تے فاطمہ زہرا تے دوسرے شیعہی امام۔
- 626: پیدائش حسین ابن علی، بیٹے علی ابن ابی طالب تے فاطمہ زہرا تے تیسرے شیعہی امام۔
- 627: غزوہ خندق۔ بنو قریظہ اُتے حملہ۔
- 628: صلح حدیبیہ۔ غزوہ خیبر۔ محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے وکھ وکھ سربراہان مملکت نوں دعوتی خطوط ارسال کيتے۔
- 629: محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم حج دے لئی مکہ تشریف لے گئے۔ جنگ موتہ۔
- 630: فتح مکہ۔ غزوہ حنین۔ سریہ اوطاس۔ محاصرہ طائف۔
631ء — 640ء
سودھو- 631: غزوہ تبوک، غسان۔
- 631 یا 632، قبیلہ بنو ثقیف نے اسلام قبول کيتا۔
- 632: خطبہ حجۃ الوداع مکہ وچ ۔
- 632: وفات محمد۔ وفات فاطمہ زہرا، انہاں دی دھی۔ نبی دے صحابہ دی اکثریت نے ابوبکر صدیق نوں بطور خلیفہ اول اجماعی طور اُتے چن لیا۔ Battles Zu Qissa۔ Battles Zu Abraq۔ جنگ بزاخہ۔ جنگ ظفر۔ جنگ نقرہ۔ بنو تمیم تے مسیلمہ کذاب دے خلاف مہمات۔
- 633: وچ مہمات بحرین، عمان، یمن تے حضرموت۔ وچ کارروائیاں عراق۔جنگ کاظمہ، Battle Mazar، ولاجہ دی لڑائی، جنگ الیس، جنگ حیرہ، جنگ انبار، جنگ عین التمر، غزوہ دومۃ الجندل، Battle Firaz۔
- 634: Battle Bosra، Battle دمشق، Battle Ajnadin۔ وفات ابوبکر صدیق۔ عمر بن خطاب assumes power as second خلافت۔ Battle Namaraq، Battle Saqinia۔
- 635: کنگز کراس، لندن، Battle Buwaib، فتح دمشق، Battle Fahl۔
- 636: جنگ یرموک، Battle al-Qādisiyyah، فتح Madain۔
- 637: فتح شام، فتح یروشلم، Battle Jalula۔
- 638: فتح Jazirah۔
- 639: فتح صوبہ خوزستان۔ مصر وچ اگے ودھے۔ Plague Emmaus۔
- 640: Battle Babylon مصر وچ ، جنگ عین شمس۔
641ء — 650ء
سودھو- 641: Battle Nihawand; فتح اسکندریہ مصرماں
- 642: فتح مصر
- 643: فتح آذربائیجان تے طبرستان (صوبہ مازندران)۔
- 644: فتح Fars، کرمان، سیستان، مکران تے Kharan۔ عمر بن خطاب دا قتل۔ عثمان ابن عفان تیسرے خلیفہ نامزد ہوئے۔
- 646: مہمات خراسان، آرمینیا تے اناطولیہ۔
- 647: شمالی افریقہ وچ مہمات۔ فتح جزیرہ سائپرس۔
- 648: بازنطینی سلطنت دے خلاف مہمات۔
- 650: عرباں تے ترکاں دے درمیاں پہلا تنازع۔ خزر اک عرب نوں شکست force led by عبدالرحمن ابن ربیعہ خضر قصبے دے باہر Balanjar۔
651ء — 660ء
سودھو- 653ء: 15 فروری— عباس بن عبد المطلب دا مدینہ منورہ وچ انتقال ہويا۔
- 655ء: : صحابی رسول حضرت عبادہ بن صامت فوت ہوئے۔
661ء — 670ء
سودھو- 661: علی ابن ابی طالب نوں اک خارجی نے قتل کر دتا۔
- 662: خارجی بغاوت۔
- 666: Muawia bin Hudeij چھاپے صقلیہ۔[۴] عبد الرحمن بن ابی بکر،[۵][۶] محمد ابن مسلمہ تے رملہ بنت ابو سفیان وفیات۔
- 669: حسن ابن علی، نوں زہر دے کے قتل کيتا گیا۔ انہاں دے بعد دوسرے شیعی امام حسین ابن علی ہوئے امام علی ابن ابی طالب دے بیٹے۔
- 670: شمالی افریقا وچ پیش قدمی۔ عقبہ بن نافع نے قیروان تونس وچ نويں بستیاں قائم کيتیاں۔[۷] فتح کابل۔
671ء — 680ء
سودھو- 672: قبضہ جزیرہ رودوش، خراسان وچ مہمات۔
- 674: مسلماناں نے آمو دریا عبور کيتا۔ فتح بخارا، جس توں بخارا، اک باج گزار ریاست بن جاندا اے۔
- 676: محمد باقر، پنجويں امام شیعی دی پیدائش۔
- 677: قبضہ سمر قند تے ترمذ۔ محاصرہ قسطنطنیہ۔
- 680: وفات معاویہ بن ابی سفیان۔ یزید بن معاویہ ہوئے خلافت۔ واقعہ کربلا تے حسین ابن علی اپنے ساتھیاں دے نال قتل کيتے گئے۔
681ء — 690ء
سودھو- 682: شمالی افریقا عقبہ بن نافع بحر اوقیانوس اُتے مارچ، گھات لگیا کر حملہ کيتا جاندا اے جس وچ ایہ قتل ہو جاندے نيں۔ مسلماناں قیروان واپس برقع آ جاندے نيں۔
- 683: وفات یزید۔ معاویہ بن یزید ہوئے خلافت۔
- 684: عبد اللہ ابن زبیر نے مکہ وچ اپنی خلافت دا اعلان کيتا۔ مروان I نے دمشق دی خلافت سنبھالی۔ جنگ مرج راہط۔
- 685: وفات مروان اول۔ عبدالملک ہوئے خلافت وچ دمشق۔ Battle Ain ul Wada۔
- 686: مختار ثقفی نے کوفہ وچ اپنی خلافت دا اعلان کر دتا۔
- 687: جنگ کوفہ درمیان افواج مختار ثقفی تے عبد اللہ ابن زبیر۔ مختار ثقفی قتل۔
حوالے
سودھو- ↑ حیات محمد: 560-661سانچہ:مردہ ربط محمد helps rebuild ۔۔۔
- ↑ حیات محمد: 560-661سانچہ:مردہ ربط محمد is called to prophethood۔ He receives his first ۔۔۔
- ↑ حیات محمد: 560-661سانچہ:مردہ ربط Battle Badr، Muslims defeماں Meccans۔ direction prayer ۔۔۔
- ↑ A۔ I۔ اکرم، مسلم فتح مصر تے شمالی افریقا۔ فیروز سنز، 1977۔ صفحہ 201
- ↑ جانشینی محمد: ابتدائی خلافت دا مطالعہ، ولفرڈ ماڈلنگ۔ صفحہ 340۔
- ↑ انسائیکلوپیڈیا نسل نگاری مشرق وسطی تے وسطی ایشیا: A-I، جلد 1 تدوین، آر۔ خانم۔ صفحہ 543
- ↑ Clifford Edmund Bosworth (2007)، Historic Cities Islamic World، BRILL، p۔ 260سانچہ:مردہ ربط