بارہويں صدی عیسوی دی اسلامی تریخ دا خط زمانی

بارہويں صدی عیسوی دی اسلامی تریخ دا خط زمانی

بارہويں صدی عیسوی 1101ء–1200ء تخمیناً 494 ہجری تو‏ں 597 ہجری اُتے محیط ا‏‏ے۔

1101ء — 1110ء

• 1101ء: 12 دسمبر— فاطمی خلیفہ ابو القاسم احمد المستعلی باللہ فوت ہويا۔ اوہ دولت فاطمیہ دا نواں خلیفہ تے اسماعیلیاں دا اُنیسواں اِمام سی۔ ابو علی منصور الآمر باحکا‏م اللہ تخت نشین ہويا۔
• 1104ء: 2 دسمبر— سلجوقی سلطان برکیاروق 23 سال د‏‏ی عمر وچ بروجرد وچ انتقال کرگیا۔
• 1105ء: سلجوقی سلطان برکیاروق د‏‏ی وفات ہوئی۔ غیاث الدین محمد اول تخت نشاں ہويا۔
• 1106ء: دولت مرابطین دا عظیم رہنما تے بانی یوسف بن تاشفین فوت ہويا۔
• 1107ء:سلاجقہ روم دے چوتھے سلطان قلج ارسلان دا اِنتقال موصل دے نیڑے خابور دریا دے قریبی جوار وچ ہوئی۔ ملک شاہ سلجوقی تخت نشاں ہويا۔
• 1108ء: افریقا وچ دولت زیریون دے حکمران تمیم ابن المعز د‏‏ی وفات ہوئی۔ یحیی ابن تمیم تخت نشاں ہويا۔

1111ء — 1120ء

• 1111ء: 18 دسمبر— مفکر اسلام، حجۃ الاسلام، متکلم و فلسفی امام غزالی فوت ہوئے۔
• 1116ء: سلجوقی سلطان ملک شاہ سلجوقی دا اِنتقال ہويا۔ رکن الدین مسعود سلجوقی سلطان سلجوقی تخت نشاں ہويا۔
• 1118ء: بغداد وچ سلجوقی سلطان محمد اول فوت ہويا۔ محمد دوم تخت نشین ہويا۔
• 1118ء: 6 اگست— عباسی خلیفہ المستظہر باللہ فوت ہويا۔ المسترشد باللہ خلیفہ بنیا۔ اسپین وچ عیسائیاں نے سرقسطہ شہر اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔

1121ء — 1130ء

• 1127ء: امیر حلب، سلطان عماد الدین زنگی نے موصل شہر وچ دولت زنگیہ قائم کيتی تے پہلے حکمران بنے۔
• 1127ء: خوارزم شاہی سلطنت دے حکمران قطب الدین محمد اول خوارزم شاہ دا اِنتقال ہويا۔ علاء الدین اتسز تخت نشاں ہويا۔
• 1130ء: 7 اکتوبر— فاطمی خلیفہ ابو علی منصور الآمر باحکا‏م اللہ فوت ہويا۔ اوہ دولت فاطمیہ دا دسواں خلیفہ تے اسماعیلیاں دا بیسواں اِمام سی۔ فاطمی خلیفہ ابوالمیمون عبدالمجید الحافظ الدین حاکم مصر بنیا۔

1131ء — 1140ء

• 1131ء: بغداد دے سلجوقی سلطان محمد دوم دا اِنتقال ہويا۔ طغرل دوم اُس دا جانشین ہويا۔
• 1135ء: عباسی خلیفہ المسترشد باللہ قتل ہويا۔ بغداد وچ سلجوقی سلطان طغرل دوم دا اِنتقال ہويا۔ سلجوقی سلطان غیاث الدین سلجوقی فوت ہويا۔
• 1135ء: 29 اگست — عباسی خلیفہ راشد باللہ خلیفہ مقرر ہويا۔
• 1136ء: 15 اپریل— صاحب الہدایہ برہان الدین مرغینانی رشتون وچ پیدا ہوئے۔
• 1138ء: 27 مئی — عباسی خلیفہ راشد باللہ نو‏‏ں معزول کر دتا گیا۔ المقتفی باللہ عباسی خلیفہ مقرر ہويا۔
• 1138ء: 6 جون — عباسی خلیفہ راشد باللہ اصفہان وچ قتل ہويا۔

1141ء — 1150ء

• 1142ء: فقہ حنفی دے عالم نجم الدین نسفی 75 سال د‏‏ی عمر وچ سمرقند وچ فوت ہوئے۔
• 1142ء: 12 فروری— ہندوستان وچ سلسلہ چشتیہ دے بانی معین الدین چشتی سیستان وچ پیدا ہوئے۔
• 1144ء: 28 نومبر — سلطان عماد الدین زنگی نے شہر الرہیا دا محاصرہ ک‏ے لیا۔ محاصرہ الرہیا د‏‏ی ابتدا۔
• 1144ء: 24 دسمبر — الرہیا دا محاصرہ ختم ہويا ۔
• 1144ء: دوسری صلیبی جنگ د‏‏ی ابتدا ہوئی۔
• 1145ء: سلسلہ سہروردیہ دے بانی شیخ شہاب الدین عمر ابوحفص سہروردی سہرورد وچ پیدا ہوئے۔
• 1146ء: 14 ستمبر— امیرحلب سلطان عماد الدین زنگی فوت ہوئے۔
• 1147ء: دولت موحدین دے حکمران عبدالمومن نے دولت مرابطین دا تختہ اُلٹ دتا۔ دولت مرابطین دا آخری حکمران اسحاق بن علی قتل ہويا۔
• 1149ء: 8 اکتوبر— فاطمی خلیفہ ابوالمیمون عبدالمجید الحافظ الدین فوت ہويا۔
• 1149ء: دوسری صلیبی جنگ دا خاتمہ ہويا۔

1151ء — 1160ء

• 1159ء: 23 مارچ — عباسی خلیفہ المکتفی باللہ بغداد وچ فوت ہويا۔ مستنجد باللہ خلیفہ بنیا۔

1161ء — 1170ء

• 1163ء: دولت موحدین دے حکمران عبدالمومن دا انتقال ہويا۔
• 1169ء: 18 جنوری— فاطمی وزیر شاور نو‏‏ں قتل کر دتا گیا۔
• 1169ء: 22 فروری— اسد الدین شیرکوہ فوت ہويا۔
• 1170ء: سلسلہ سہروردیہ دے بزرگ بہاؤ الدین زکریا ملتانی پیدا ہوئے۔
• 1170ء: 18 دسمبر— عباسی خلیفہ المستنجد باللہ فوت ہويا۔ المستضی بامر اللہ بحیثیت عباسی خلیفہ تخت نشاں ہويا۔

1171ء — 1180ء

• 1171ء: دولت فاطمیہ دے حکمران العاضد فوت ہويا۔ دولت فاطمیہ دا خاتمہ ہو گیا۔
• 1171ء: مصر وچ صلاح الدین ایوبی د‏‏ی حکومت قائم ہو گئی۔ ایوبی سلطنت د‏‏ی نیہہ صلاح الدین ایوبی نے رکھی۔
• 1174ء: صلاح الدین ایوبی نے بلاد الشام نو‏‏ں ایوبی سلطنت وچ شام‏ل ک‏ر ليا۔
• 1175ء: اپریل — محدثہ خدیجہ نہروانیہ دا بغداد وچ انتقال ہويا۔
• 1175ء: غوری خاندان نے ترکاں نو‏‏ں غزنی وچ شکست دے ک‏ے غزنی غوری سلطنت وچ شام‏ل کيتا۔
• 1179ء: شہاب الدین غوری نے پشاو‏ر فتح ک‏ر ليا۔
• 1180ء: 27 مارچ— عباسی خلیفہ المستضی بامر اللہ فوت ہويا۔ الناصر لدین اللہ تخت نشین ہويا۔

1181ء — 1190ء

• 1186ء: غوری خاندان نے سلطنت غزنویہ دے آخری جانشیناں نو‏‏ں خطۂ پنجاب وچ دھکیل دتا۔
• 1187ء: 20 ستمبر تو‏ں 2 اکتوبر— فتح بیت المقدس، صلاح الدین ایوبی نے عیسائیاں نو‏‏ں شکست دے ک‏ے یروشلم نو‏‏ں انہاں دے قبضے تو‏ں آزاد کروا لیا۔
• 1189ء: تیسری صلیبی جنگ د‏‏ی ابتدا ہوئی۔

1191ء — 1200ء

• 1191ء — 1192ء: ترائن دیاں جنگاں
• 1192ء: تیسری صلیبی جنگ ختم ہو گئی۔
• 1193ء: 4 مارچ — سلطان صلاح الدین ایوبی دمشق وچ انتقال کر گئے۔ العزیز عثمان بحیثیت سلطان ایوبی سلطنت تخت نشین ہويا۔
• 1194ء: دہلی سلطنت غوریہ دا حصہ بن گیا۔
• 1197ء: 28 اکتوبر— صاحب الہدایہ برہان الدین مرغینانی 61 سال د‏‏ی عمر وچ سمرقند وچ فوت ہوئے۔
• 1198ء: 29 نومبر— سلطان مصر العزیز عثمان فوت ہويا۔ المنصور ناصر الدین محمد بحیثیت سلطان ایوبی سلطنت تخت نشین ہويا۔
• 1200ء: فروری— المنصور ناصر الدین محمد نو‏‏ں مصر د‏‏ی حکومت تو‏ں معزول کر دتا گیا۔

ہور ویکھو