فتح بیت المقدس
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| سلسلہ 1149ء اور 1189ء کے درمیان میں صلیبی لڑائیاں |
|||||||||
 |
|||||||||
| عمومی معلومات | |||||||||
| |||||||||
| متحارب گروہ | |||||||||
| ایوبی | سلطنت یروشلم | ||||||||
| قائد | |||||||||
| صلاح الدین ایوبی | بیلین ابیلنی | ||||||||
| نقصانات | |||||||||
| تریخ | 2 اکتوبر1187ء | ||||||||
|
|
|||||||||
ترمیم  | |||||||||
بیت المقدس 583ھ بمطابق 1187ء وچ ایوبی سلطان صلاح الدین ایوبی دے ہتھوں صلیبیاں دی شکست دے نال فتح ہویا۔ صلاح الدین ایوبی نے جنگ حطین وچ کامیابی حاصل کرنے دے بعد بیت المقدس دا محاصرہ کر لیا تے 20 ستمبر توں 2 اکتوبر تک جاری محاصرے دے بعد شہر فتح کر لیا۔ فتح بیت المقدس دے بعد سلطان نے کسی قسم دا خون خرابا نہیں کیتا جس دا مظاہرہ پہلی صلیبی جنگ دے موقع اُتے صلیبیاں نے کیتا سی۔
واقعات
سودھو4 جولائی 1187ء نوں جنگ حطین وچ زبردست شکست دے بعد مسیحیاں دی مملکت یروشلم کمزور پے گئی تے کئی اہم شخصیتاں صلاح الدین دی قید وچ چلیاں گئیاں ۔ ستمبر دے وسط وچ صلاح الدین نے عکہ، نابلوس، یافہ، سیدون، بیروت تے ہور شہر فتح کرلئے۔ جنگ دے شکست خوردہ مسیحی صور پہنچ گئے۔ جتھے حطین دے معرکے دے شکست خوردہ کئی مسیحی جنگجو وی سن جنہاں وچ بیلین ابیلنی وی شامل سی اس نے اپنے اہل خانہ نوں واپس لانے دے لئی صلاح الدین توں مطالبہ کیتا کہ اوہ اسنوں بیت المقدس جانے دی اجازت دے۔ صلاح الدین نے اس شرط اُتے اجازت دتی کہ اوہ اک دن توں زیادہ قیام نہیں کرے گا لیکن جدوں اوہ اوتھے پہنچا تے ملکہ سبلیا نے اس توں شہر دا دفاع کرنے دا مطالبہ کردے ہوئے فوج دی کمان سنبھالنے دی ہدایت کیتی۔ بیلین نے اس دا مطالبہ تسلیم کردے ہوئے جنگ دیاں تیاریاں شروع کر دتیاں تے شہر وچ اشیائے خور و نوش تے اسلحے دا ذخیرہ جمع کرنا شروع کر دتا۔
ناکام مذاکرات
سودھوصلاح الدین دی زیر قیادت شام تے مصر دی افواج صور دے ناکام محاصرے دے بعد 20 ستمبر 1187ء نوں بیت المقدس پہنچ گئیاں۔
صلاح الدین تے بیلین دے درمیان مذاکرات ہوئے۔ صلاح الدین بغیر خون خرابے دے شہر حاصل کرنا چاہندے سن لیکن شہر دے مسیحیاں نے بغیر لڑے مقدس شہر چھڈن توں انکار کر دتا تے دھمکی دتی کہ اوہ پرامن طور اُتے شہر دشمن دے حوالے کرنے دی بجائے اسنوں تباہ کرنے تے خود مرجانے نوں ترجیح دین گے۔
محاصرہ بیت المقدس
سودھومذاکرات وچ ناکامی اُتے صلاح الدین نے شہر دا محاصرہ کر لیا۔ صلاح الدین دی افواج برج داؤد تے باب دمشق دے سامنے کھڑی ہو گئی تے تیر اندازاں نے حملے دا آغاز کیتا۔ اس دے علااوہ منجنیقاں دے ذریعے شہر اُتے سنگ باری کیتی گئی۔ صلاح الدین دی افواج نے کئی مرتبہ دیواراں توڑنے دی کوشش کیتی لیکن مسیحیاں نے اسنوں ناکام بنادتا۔ 6 روزہ محاصرے دے بعد صلاح الدین نے افواج نوں شہر دے دوسرے حصے دی جانب منتقل کر دتا تے حملہ جبل زیتون دی جانب توں کیتا جانے لگیا۔ 29 ستمبر نوں مسلم افواج شہر دی فصیل دا اک حصہ گرانے وچ کامیاب ہوگئیاں تاہم اوہ فوری طور اُتے شہر وچ داخل نہ ہوئیاں تے دشمن دی عسکری قوت نوں ختم کردیاں رہیاں۔
فتح بیت المقدس
سودھوستمبر دے اختتام اُتے بیلین نے صلاح الدین توں مذاکرات دے دوران ہتھیار سٹ دتے۔ صلاح الدین نے مرداں دے لئی 20، عورتاں دے لئی 10 تے بچیاں دے لئی 5 اشرفیاں دا فدیہ طلب کیتا تے جو لوگ فدیہ نہیں دے سکدے انہاں دا فدیہ سلطان صلاح الدین نے خود ادا کیتا یا انہاں نوں غلام بنالیا گیا۔ بعد ازاں سلطان نے فدیہ دی رقم ہور کم کردے مرداں دے لئی 10، عورتاں دے لئی 5 تے بچیاں دے لئی صرف اک اشرفی مقرر کردتی۔ بیلین نے اس اُتے وی اعتراض کیتا کہ ایہ وی بہت زیادہ اے جس اُتے سلطان نے صرف 30 ہزار اشرفیاں دے بدلے تمام مسیحیاں نوں چھڈن دا اعلان کر دتا۔
دو اکتوبر نوں بیلین نے برج داؤد دی چابیاں سلطان دے حوالے کر دتیاں۔ اس موقع اُتے اعلان کیتا گیا کہ تمام مسیحیاں نوں فدیہ دی ادائیگی دے لئی اک ماہ دا وقت دتا جا رہیا اے جس وچ 50 دن تک دی توسیع کیتی گئی۔
صلاح الدین اک رعایا پرور تے رحم دل بادشاہ سی اس نے غلام بنائے گئے مسیحیاں دا فدیہ خود ادا کرکے انہاںوں رہیا کر دتا۔
صلاح الدین دی رحم دلی
سودھوفتح بیت المقدس دے بعد صلاح الدین دا سب توں وڈا کارنامہ ایہی سی کہ اس نے مسیحیاں توں مسلماناں دے اس قتل عام دا بدلہ نہیں لیا جو انہاں نے 1099ء وچ بیت المقدس دے فتح دے بعد کیتا سی بلکہ اس نے انہانوں حد درجہ رعایت دتی۔
فتح دے بعد سلطان نے مسجد اقصی نوں عرق گلاب توں دھلوایا۔
تیسری صلیبی جنگ
سودھوتفصیلی مضمون دے لئی تیسری صلیبی جنگ
فتح بیت المقدس دی خبر یورپ دے مسیحیاں اُتے بجلی بن کے ڈگی جس دے جواب وچ انہاں نے تیسری صلیبی جنگ دا اعلان کر دتا تے انگلینڈ دے رچرڈ شیر دل، فرانس دے فلپ آگسٹس تے جرمنی دے فریڈرک باربروسا دی زیر قیادت اک عظیم مسیحی لشکر بیت المقدس اُتے چڑھائی دے لئی روانہ ہویا۔
761 سالہ مسلم اقتدار
سودھوبیت المقدس اُتے تقربیاً 761 سال مسلسل مسلماناں دا قبضہ رہیا۔ تاآنکہ 1948ء وچ امریکا، برطانیہ، فرانس دی سازش توں فلسطین دے علاقہ وچ یہودی سلطنت قائم کیتی گئی تے بیت المقدس دا نصف حصہ یہودیاں دے قبضے وچ چلیا گیا۔ 1967ء دی عرب اسرائیل جنگ وچ بیت المقدس اُتے اسرائیلیاں نے قبضہ کر لیا ۔
ہور دیکھو
سودھو| اہم اسلامی معرکے | |
|---|---|
|
معرکہ حیرہ| معرکہ عین التمر | معرکہ انبار | معرکہ ولجہ | معرکہ الیس | معرکہ دومۃ الجندل | معرکہ ذات السلاسل | معرکہ نہاوند | جنگ جمل | معرکہ نہروان | جنگ صفین| معرکہ اجنادین | معرکہ بویب | جنگ جسر | معرکہ قنسرین | معرکہ یرموک | فتح دمشق | فتح بیت المقدس | فتح مصر | معرکہ بیسان | معرکہ یمامہ | معرکہ بزاخہ | معرکہ فراض | معرکہ قریتین | معرکہ مضیخ| معرکہ ثنی | معرکہ زمیل | فتح بصرہ | معرکہ مرج راہط | معرکہ جلولاء | معرکہ فحل | فتح مدائن | فتح حمص | معرکہ قادسیہ | فتح حلب | فتح اندلس | فتح سندھ | معرکہ عموریہ | واقعہ حرہ|معرکہ حطین | معرکہ عین جالوت | فتح قسطنطنیہ |