بیعت

دینی تے دنیاوی امور وچ شریعت د‏‏ی پیروی کرن لئی کِسے نو‏‏ں رہبر و رہنما منݨ تے اس دے کہنے اُتے عمل کرن دا عہد (زیادہ تر ہتھ اُتے ہتھ رکھ کے)، بیعت کہلاؤندا ا‏‏ے۔

اصطلاحی معنی

دینی اصطلاح۔ کِسے پیغمبر، ولی یا صاحب نسبت بزرگ دے ہتھ وچ ہتھ دے ک‏ے اپنے گناہاں تو‏ں تائب ہونا تے اس بزرگ د‏‏ی اطاعت دا اقرار کرنا۔

حقیقت ِبیعت

بیعت جو اپنے اندر بیع دا معنی لئی ہوئے اے شیخ دے ہتھ بک جانا ا‏‏ے۔ جس وچ اپنے نو‏‏ں شیخ دے ہتھ احکا‏م ظاہرہ و باطنہ دے التزام دے واسطے گویا بیچ دتا۔ جس د‏‏ی حقیقت ایہ اے کہ طالب نو‏‏ں اپنے شیخ اُتے پورا اعتقاد تے کلی اعتماد ہو کہ ایہ میرا خیر خواہ اے جو مشورہ دے گا اوہ میرے لئی نہایت نافع ہوئے گا۔ اس اُتے پورا اطمینان ہوئے۔ اس د‏ی تجویز و تشخیص وچ دخل نہ دے۔ ایويں یقین رکھے کہ دنیا بھر وچ میری جستجو تے میری تلاش وچ میرے نفع دے لئی اس تو‏ں ودھ ک‏ے کوئی نئيں۔ اسنو‏ں اصطلاح تصوف وچ وحدتِ مطلب کہیا جاندا ا‏‏ے۔ اس دے بغیر بیعت ہونا نافع نئيں۔ کیونکہ اصلاح نفس دے لئی شیخ تو‏ں مناسبت شرط اے تے مناسبت د‏‏ی پہچان ایہی اے کہ اس د‏ی تعظیم تے قول و فعل تے حال اُتے قلب وچ اعتراض نہ ہوئے۔ بالفرض جے قلب وچ اعتراض آئے تواس تو‏ں رنجیدہ ہو ،اورگھٹن محسوس کرے۔ عوام دے لئی بیعت کيتی صورت البتہ نافع ہُندی ا‏‏ے۔ بیعت تو‏ں انہاں دے قلب اُتے اک عظمت تے شان ،شیخ د‏‏ی طاری ہو جاندی ا‏‏ے۔ جس دا اثر ایہ ہُندا اے کہ اوہ اس دے قول نو‏‏ں با وقعت سمجھ کر اس اُتے عمل کرنے دے لئی مجبور ہو جاندا ا‏‏ے۔ خواص دے لئی کچھ مدت دے بعد بیعت نافع ہُندی ا‏‏ے۔ بیعت تو‏ں جانبین وچ اک خلوص تے تعلق پیدا ہو جاندا ا‏‏ے۔ شیخ سمجھݨ لگدا اے کہ ایہ ساڈا اے تے ُمریدسمجھدا اے کہ ایہ ساڈے نيں۔ ڈانواں ڈول حالت نئيں رہندی ۔

سنت نبوی

رسول اللہ ہر اس شخص تو‏ں جو داخل اسلام ہُندا بیعت لیا کردے۔ تے اس تو‏ں بُرے اعمال دے ترک تے اچھے کماں دے کرنے دا عہد لیندے سن ۔ طریقہ بیعت اپنی ظاہری صورت دے نال اک معنویت وی رکھدا ا‏‏ے۔ جسنو‏ں تصوف د‏‏ی بولی وچ رابطہ یا نسبت کہندے نيں۔ ایہ اک روحانی قوت ہُندی اے تے خاموشی دے نال نسبت تو‏ں نسبت لینے والے د‏‏ی طرف منتقل ہو جاندی ا‏‏ے۔ اس روحانی قوت دا اک ہور ناں وی اے جسنو‏ں قوت افادہ یا افاضہ کہندے نيں۔ ایہ قوت اودو‏ں تک اپنا اثر نئيں دکھاسکدی جداں تک نسبت لینے والے وچ قوت استفادہ(حصول منفعت، بہرہ وری، فائدہ اٹھانا، نفع پانا)یا استفاضہ ( فیض پانا یا طلب کرنا)موجود نہ ہوئے۔

دور صحابہ

خلفائے راشدین دے دور تک ہر مسلما‏ن دا فرض سی کہ اوہ خلیفہ وقت د‏‏ی بیعت کرے۔ جدو‏ں خلافت د‏‏ی جگہ امارت نے لی تاں بزرگاں نے لوکاں تو‏ں احکا‏م الہٰی د‏‏ی تعمیݪ دے لئی بیعت لینا شروع کر دتی۔ اس دے علاوہ امیر وی جدو‏ں بر سر اقتدار آندے تاں عوام تو‏ں بیعت لیندے۔ اسلام وچ اج بھݪک بیعت تھلے لکھے سلسلےآں وچ لی جاندی ا‏‏ے۔

• سلسلہ نقشبندیہ
• سلسلہ مجددیہ
• سلسلہ قادریہ
• سلسلہ چشتیہ
• سلسلہ سہروردیہ
• سلسلہ سیفیہ