الله
اللہ عربی وچ خالق لئی استعمال ہون والا لفظ اے۔،[۱] خالق تخلیق کرنے والے نوں کہیا جاندا اے تے فارسی تے اردو زباناں وچ اللہ دے لئی خدا تے پروردگار دے لفظاں وی ادا کیتے جاندے نيں۔ کھوار بولی وچ اللہ دے لئی خدای دا لفظ استعمال کيتا جاندا اے۔ اللہ دا لفظ انگریزی دے لفظ God دا متبادل اے۔ ایہ لفظ مسلماناں دیاں زباناں تک محدود نئيں بلکہ مشرق وسطا تے ہور اسلامی ملکاں وچ رہن والے مسیحی، یہودی تے بعض ہور مذاہب دے منن والے وی خدا واحد لئی اللہ دا لفظ ہی استعمال کردے نيں تے بائبل دے عربی تراجم وچ God دے لئی اللہ دا لفظ ہی استعمال کيتا جاندا اے [۲]
اللہ عربی بولی وچ خدا لئی کہیا جاندا اے ۔ جیہدا مطلب اے “اوہ (واحد) خدا” یعݨی خداوند کیوں کہ عربی بولی وچ اصل لفظ «خدا» واسطے إلَه لفظ استعمال ہُندا اے ۔ جیہڑا ال دے نال ملا کے بݨدا ہے اللہ۔ اے ۔ ایہ لفظ عربی بولݨ آلے عیسائی تے یہودی وی استعمال کردے نیں۔[۳]
اسلام وچ الله سارے جہان دا کلا مالک اے او کلا ای عبادت دے لائق اے ۔ اس جیا کوئی ہور نئیں ۔ اسلامی روایات وچ الله دے 99 ناں نیں ۔[۴]
اسلام وچ اﷲ دی دھارنا
سودھومسلمان اللہ نوں سارے جہاناں دے سرجن ہار تے مالک دے طور تے مندے نیں ۔ اﷲ نوں اسلام وچ اک جاننا توحید سمجھیا جاندا اے ۔
مسلمان اللہ نوں تمام جہاناں دا خالق، مالک تے رب مندے نيں۔ جدوں کچھ وی نئيں سی سیاہ تاریکی سی پانی دے اُتے اللہ تبارک تعالی دا تخت سی۔دین حنیف حضرت ابراہیم علیہ السلام نوں مننے والے آپ دی اولاد حضرت اسحاق علیہ السلام حضرت اسماعیل علیہ السلام حضرت محمد صلی اللہ علیہ وسلم اُتے ایمان لیانے والے مسلماناں دا مذہب اسلام وچ اللہ دی ذات دے نال جو خصوصیات منسلک نيں انہاں توں توحیدیت دا اظہار ہُندا اے تے شرک تے کفر دی نفی کيتی جاندی اے۔ اسلام دے بنیادی تصورات تے مسلمان علماء دین دے اجتماعی اتفاق دے مطابق ؛ اللہ اک ذات واحد اے، اس دے سوا کوئی عبادت دے لائق نئيں، اس دے لئی کوئی شبیہ (شکل یا تصویر یا مشابہت یا مثال) نئيں، اس دے لئی کوئی نظیر (متبادل یا اسيں پلہ) نئيں، اس دی کوئی اولاد (بیٹا یا بیٹی) نئيں، اس دے کوئی والدین (اسنوں تخلیق کرنے والا / والے ماں یا باپ) نئيں، اس دے لئی کوئی صاحبہ (شریکِ حیات یا زوجہ) نئيں تے اس دا کوئی شریک (رفیق یا ساتھی یا ہمراہ) نئيں ۔[۵][۶]
قرآن مجید دی پہلی سورہ سورہ فاتحہ وچ فرمان الہی اے :
سب تعریفاں اللہ تعالیٰ دے لئی نيں جو تمام جہاناں دا رب تے پالنے والا اے ، جزا دے دن (یعنی قیامت ) دا مالک اے اسيں صرف تیری ہی عبادت کردے نيں تے صرف تجھ ہی توں مدد چاہندے نيں ۔
___ سورہ فاتحہ
اک ہور جگہ فرمایا کہ:
اے لوگو! اپنے اس رب دی عبادت کرو جس دے علاوہ کوئی عبادت دے لائق نئيں اوہ ہر چیز دا پیدا کرنے والا اے تاں تسيں ايسے دی عبادت کرو تے اوہ ہر چیز دا کار ساز اے۔
___ سورہ انعام آیت 102
قرآن مجید وچ اللہ تبارک وتعالی دے حوالے توں ہور آیات وچ فرمایا گیا:
کیا یعقوب ( علیہ السلام) دی وفات دے وقت تسيں موجود سن ؟ جدوں انہاں نے اپنی اولاد نوں کہیا کہ تسيں میرے بعد کس دی عبادت کرو گے تاں سب نے جواب دتا آپ دے معبود دی تے آپ دے آباؤ اجداد ابراہیم تے اسماعیل تے اسحاق (علیہم السلام) دے معبود دی جو معبود اک ہی اے تے اسيں ايسے دے فرمانبردار رہن گے۔
___ سورہ بقرہ آیت 133
مسلمان اللہ تعالیٰ دی عبادت کردے نيں تے اپنے علاوہ دوسرے ادیان والےآں نوں صرف اللہ واحد تے لاشریک دی عبادت دی طرف بلاندے نيں۔
جداں کہ فرمان باری تعالیٰ اے :
آپ کہہ دیجئے کہ اے اہل کتاب ایسی انصاف والی گل کيتی طرف آؤ جو اسيں تسيں وچ برابر اے کہ اسيں اللہ تعالیٰ دے علاوہ کسی دی عبادت نہ کرن تے نہ ہی اس دے نال کسی نوں شریک بناواں تے نہ ہی اللہ تعالیٰ نوں چھڈ کے آپس وچ اک دوسرے نوں رب بناواں پس جے اوہ منہ پھیر لاں تاں تسيں کہہ دو کہ گواہ رہو اسيں تاں مسلمان نيں ۔
___ سورہ آل عمران آیت 64
نوح علیہ السلام نے وی اپنی قوم نوں اللہ وحدہ دی عبادت دی طرف ہی دعوت دتی سی۔ فرمان ربانی اے :
اساں نوح ( علیہ السلام) نوں انہاں دی قوم دی طرف بھیجیا تاں انہاں نے فرمایا اے میری قوم تسيں اللہ تعالیٰ دی عبادت کرو تواڈے لئی اس دے علاوہ کوئی معبود ہونے دے قابل نئيں مینوں تسيں اُتے اک وڈے دن دے عذاب دا اندیشہ اے ــ
___ سورہ اعراف آیت 59
اوہی اللہ وحدہ اے جس دی عبادت دی پکار عیسی علیہ السلام نے لگائی سی۔
فرمان باری تعالیٰ اے :
بے شک وشبہ اوہ لوک کافر ہوئےجنہاں نے ایہ کہیا کہ مسیح بن مریم ہی اللہ اے حالانکہ خود مسیح نے انہاں توں کہیا سی کہ اے بنی اسرائیل اللہ ہی دی عبادت کرو جو میرا تے تسيں سب دا رب اے یقین جانو کہ جو شخص اللہ دے نال شرک کردا اے اس اُتے اللہ تعالٰی نے جنت حرام کر دتی اے تے اس دا ٹھکانہ جہنم ہی اے تے ظالماں دی مدد کرنے والا کوئی نئيں ہوئے گا۔
___ سورہ مائدہ آیت72
اور رب جل جلالہ دا فرمان اے :
اور اوہ وقت وی قابل ذکر اے جدوں کہ اللہ تعالٰی فرمائے گا کہ اے عیسی بن مریم کیہ تسيں نے انہاں لوکاں توں ایہ کہہ دتا سی کہ مینوں تے میری ماں نوں وی اللہ دے علاوہ معبود قرار دے لو عیسی (علیہ السلام) عرض کرن گے کہ اللہ تاں غیباں توں پاک اے مینوں ایہ کسی طرح وی زیبا نئيں سی کہ وچ ایسی گل کہندا جس دے کہنے دا مینوں کوئی حق نئيں جے ميں نے کہیا ہوئے گا تاں تینوں اس دا علم ہوئے گا تاں میرے دل دے اندر دی گل وی جاندا اے تے وچ تیرے نفس وچ جو کچھ اے اسنوں نئيں جاندا بیشک تاں تمام غیباں دا جاننے والا تاں ہی اے ميں نے انہاں نوں اوہی کہیا جو تاں نے مینوں حکم دتا سی کہ تسيں اللہ تعالٰی دی عبادت تے اس دی بندگی اختیار کرو جو میرا تے تواڈا رب اے وچ تاں انہاں اُتے اس وقت تک گواہ رہیا جدوں تک کہ وچ انہاں وچ رہیا فیر جدوں تاں نے مینوں اٹھا لیا تاں تو ہی انہاں اُتے مطلع رہیا اے تے تاں ہر چیز دی پوری خبر رکھنے والا اے۔
____ سورہ مائدہ آیت 116 تے 117
جب اللہ تعالٰی توں اس دے نبی موسی علیہ السلام نے گل کيتی تاں اللہ تعالٰی نے انہاں نوں فرمایا :
بےشک وچ تیرا اللہ ہاں میرے علاوہ کوئی عبادت دے لائق نئيں پس تاں میری ہی عبادت کر تے میری یاد دے لئی نماز قائم کر ۔
___ سورہ طہ آیت 14
اللہ تعالٰی نے اپنے نبی محمد صلی اللہ علیہ تے آلہ وسلم نوں مندرجہ ذیل حکم دتا :
کہہ دیجئے اے لوگو جے توانوں میرے دین وچ کوئی شک وشبہ اے تاں وچ انہاں معبوداں دی عبادت نئيں کردا جنہاں دی تسيں اللہ کوچھڈ کے عبادت کردے ہوئے لیکن ہاں وچ اللہ دی عبادت کردا ہاں جو توانوں فوت کردا اے تے مینوں ایہ حکم ہويا اے کہ وچ ایمان دار مومناں وچوں ہوئے جاؤں۔
____ سورہ یونس آیت 104
اور اوہ اکیلا اے تے اس دا کوئی شریک نئيں فرشتے اس دی عبادت کردے تے کسی دی نئيں۔
آسماناں تے زمین وچ جو کچھ اے اوہ اللہ تعالٰی ہی دی ملکیت اے تے جو اس دے پاس نيں اوہ اس دی عبادت توں سرکشی نئيں کردے تے نہ ہی تھکتے نيں۔
___ سورہ الانبیاء آیت 19
اللہ تعالٰی دے علاوہ جِنّے وی معبود نيں جنہاں دی عبادت کيتی جاندی اے اوہ نہ تاں نفع تے نقصان دے مالک نيں تے نہ ہی پیدا کرنے تے رزق دینے دی طاقت رکھدے نيں۔ آپ کہہ دیجیے کہ کیہ تسيں اللہ دے سوا انہاں دی عبادت کردے ہوئے جو نہ تواڈے کسی نفع تے نہ ہی نقصان دے مالک نيں اللہ ہی خوب سننے والا تے پوری طرح جاننے والا اے۔
___ سورہ مائدہ آیت76
تم تاں اللہ تعالٰی دے سوا بتاں دی عبادت تے پوجا کر رہے ہوئے تے جھوٹی گلاں دل توں گھڑ لیندے ہوئے سنو جنہاں جنہاں دی تسيں اللہ تعالٰی دے علاوہ عبادت کر رہے ہوئے اوہ تاں تواڈی روزی دے مالک نئيں بس توانوں چاہیے کہ تسيں اللہ تعالٰی توں ہی روزی طلب کرو تے ايسے دی عبادت کرو تے ايسے دی شکر گزاری کرو تے اس دی طرف لوٹائے جاؤ گے۔
___ سورہ عنکبوت آیت 17
تمام جہاناں وچ جے کوئی عبادت دا مستحق اے اوہ اللہ تعالٰی دے علاوہ کوئی تے نئيں اے کیونجے اوہی خالق تے رازق اے جس نے سانوں عدم توں وجود دتا تے ساڈے اُتے بے شمار نعمتاں کیتیاں۔ فرمان باری تعالٰی اے :
اوہی زندہ نوں مردہ توں تے مردہ نوں زندہ توں نکالدا اے تے اوہی اے جو زمین نوں اس دی موت دے بعد زندہ کردا اے ايسے طرح تسيں وی کڈے جاؤ گے۔ 19
اللہ دی نشانیاں وچوں ایہ اے کہ اس نے توانوں مٹی توں پیدا کيتا فیر تسيں انسان بن دے چلنے پھرنے لگے تے پھیل رہے ہوئے۔ 20
اور اس دی نشانیاں وچوں تواڈی راتاں تے دن دی نیند تے تواڈا اس دے فضل نوں ( یعنی روزی ) تلاش کرنا وی اے جو لوک ( کان لگیا کر) سننے دے عادی نيں انہاں دے لئی اس وچ وی بہت ساریاں نشانیاں نيں۔ 23
اور اس دی نشانیاں وچوں اک ایہ وی اے کہ اوہ توانوں ڈرانے تے امید دے لئی بجلیاں دکھاندا تے آسمان توں بارش برسا کر اس توں مردہ زمین نوں زندہ کر دیندا اے اس وچ وی عقلمنداں دے لئی بہت ساریاں نشانیاں نيں۔ 24
اور اس دی اک نشانی ایہ وی اے کہ آسمان تے زمین ايسے دے حکم توں قائم نيں فیر جدوں اوہ توانوں آواز دے گا تاں صرف اک بار ہی آواز دے نال تسيں سب زمین توں نکل آؤ گے۔ 25
اور زمین وآسمان دی ہر چیز ايسے دی ملکیت اے تے ہر اک اس دے فرمان دے ماتحت اے۔ 26
اور اوہی اے جس نے پہلی بار مخلوق نوں پیدا کيتا فیر اسنوں دوبارہ لوٹائے گا تے ایہ تاں اس اُتے بہت ہی آسان اے ايسے دی آسمان وزماں اعلیٰ صفت اے تے اوہ غلبے تے حکمت والا اے۔
___ سورہ الروم آیت27
قرآن مجید وچ فرمان باری تعالٰی اے :
( بھلا دسو تاں ؟ آسماناں تے زمین نوں کس نے پیدا کيتا ؟ تے تواڈے لئی آسمان توں بارش کس نے برسائی ؟ فیر اس توں ہرے بھرے بارونق باغات اگا دتے انہاں باغاں تے درختاں نوں تسيں ہر گز نئيں اگا سکدے سن کيتا اللہ تعالٰی دے نال کوئی تے وی معبود اے ؟ بلکہ ایہ لوک ( سیدھی راہ توں ) ہٹ جاندے نيں۔ 60
کس نے زمین نوں قرار دی جگہ بنایا تے اس دے درمیان نہراں جاری کر دیؤ تے اس دے لئی پہاڑ بنائے تے دو سمندراں دے درمیان روک بنا دتی کيتا اللہ تعالٰی دے نال کوئی تے وی معبود اے ؟ بلکہ انہاں وچوں اکثر تاں کچھ وی نئيں جاندے۔ 61
کون اے جو بے کس تے لاچار دی پکار نوں سندا تے اس دی سختی نوں دور کردا اے ؟ تے توانوں زمین دا خلیفہ بناندا اے ؟ کيتا اللہ تعالٰی دے نال کوئی تے وی معبود اے ؟ تسيں تاں بہت ہی کم نصیحت وعبرت حاصل کردے ہوئے۔ 62
کون اے جو توانوں خشکی تے تری دی تاریکیوں وچ راہ دکھاندا اے ؟ تے جو اپنی رحمت توں پہلے خوشخبری دینے والی ہواواں چلاندا اے ؟ کيتا اللہ تعالٰی دے نال کوئی تے وی معبود اے ؟جنہاں نوں ایہ اللہ تعالٰی دے نال شریک کردے نيں انہاں سب توں اللہ بلند وبالا تر اے۔ 63
کون اے جو مخلوق دی پہلی دفعہ پیدائش کردا اے فیر اسنوں لوٹآئے گا ؟ تے جو توانوں آسمان وزمین توں روزیاں دے رہیا اے ؟ کيتا اللہ تعالٰی دے نال کوئی تے وی معبود اے ؟ کہہ دیجئے کہ جے تسيں سچے ہوئے تاں اپنی دلیل لاؤ۔ 64
کہہ دیجئےکہ آسمان والےآں تے زمین والےآں وچوں اللہ دے علاوہ کوئی وی غیب نئيں جاندا تے انہاں نوں تاں ایہ وی علم نئيں کہ انہاں نوں اٹھایا کدوں جائے گا۔
___ سورہ النمل / 65
اللہ تعالٰی نے سانوں اپنی عبادت دے علاوہ کسی تے چیز دے لئی پیدا نئيں کيتا، فرمان باری تعالٰی اے :
ميں نے جناں تے انساناں نوں صرف اپنی عبادت دے لئی پیدا کيتا اے۔
___ سورہ ذاریات آیت 56
قیامت دے دن صرف اوہی نجات پائے گا جو اللہ تعالٰی دی عبادت حقیقی طور اُتے کردا ہوئے گا
اور موت دے بعد اللہ تعالٰی بندےآں نوں دوبارہ اٹھائے گا توں کہ انہاں دا حساب کيتا جائے تے انہاں نوں انہاں دے اعمال دا بدلہ دتا جائے تاں اس دن نجات اوہی حاصل کريں گا جو اللہ وحدہ لا شریک دی عبادت کردا ہوئے گا تے باقی لوکاں نوں جہنم دی طرف اکٹھا کر دتا جائے گا تے جہنم بہت ہی وڈا ٹھکانہ اے۔ جدوں صحابہ نے نبی صلی اللہ علیہ تے آلہ وسلم توں پُچھیا کہ آیا اسيں قیامت دے دن اللہ عزوجل نوں دیکھو گے؟ تاں اسلام دے نبی محمد صلی اللہ علیہ تے آلہ وسلم نے اس دے جواب وچ ارشاد فرمایا :
جب مطلع صاف ہوئے تاں کيتا توانوں سورج تے چاند نوں دیکھنے وچ کوئی مشکل پیش آندی اے تاں صحابہ نے کہیا کہ بالکل نئيں تاں نبی صلی اللہ علیہ تے آلہ وسلم نے فرمایا کہ تسيں اس دن اپنے رب نوں دیکھنے وچ کوئی مشکل نئيں اٹھاؤ گے جس طرح کہ انہاں دونے دے دیکھنے وچ کوئی تکلیف نئيں اٹھاندے فیر نبی صلی اللہ علیہ تے آلہ وسلم نے فرمایا کہ اک منادی کرنے والا آواز لگائے گا کہ ہر قوم اس دی طرف چلی جائے جس دی اوہ عبادت کردے سن تاں صلیبی صلیب دے نال تے بتاں دی پوجا کرنے والے بتاں دے نال تے ہر اک اپنے معبود دے نال حتی کہ اوہ لوک جو اللہ تعالٰی دی عبادت کردے سن انہاں نیک تے فاجر تے اہل کتاب وچوں بچے کھچے رہ جاواں گے فیر جہنم اُتے لیا کے ایداں دے پیش کيتی جائے گی کہ جداں سراب ہوئے تاں یہودیاں نوں کہیا جائے گا کہ تسيں کس دی عبادت کردے سن اوہ جواب دین گے اللہ دے بیٹے عزیر دی عبادت کردے سن تاں انہاں نوں جواب وچ کہیا جائے گا تسيں جھوٹھ بول رہے ہوئے اللہ دی کوئی بیوی تے بیٹا نئيں تسيں کیہ چاہندے ہو؟ اوہ کدرے گے کہ سانوں پانی پلاؤ تاں انہاں نوں کہیا جائے گا پیو تاں اوہ جہنم وچ گرا دتے جاواں گے فیر مسیحیاں نوں کہیا جائے گا کہ تسيں کس دی عبادت کردے سن تاں اوہ جواب دین گے اللہ دے بیٹے مسیح دی عبادت کردے سن تاں انہاں نوں جواب وچ کہیا جائے گا تسيں جھوٹھ بول رہے ہوئے اللہ دی کوئی بیوی تے بیٹا نئيں تاں کیہ چاہندے ہوئے اوہ کدرے گے سانوں پانی پلا دو تاں انہاں نوں کہیا جائے گا پیو تاں اوہ جہنم وچ گرا دتے جاواں گے حتی کہ نیک تے فاجر جو اللہ تعالٰی دی عبادت کردے سن اوہ باقی بچ جاواں گے تاں انہاں نوں کہیا جائے گا توانوں کس نے روک رکھیا اے حلانکہ سب لوک جا چکے نيں تاں اوہ جواب دین گے اساں انہاں نوں چھڈ دتا اے تے اسيں اج دے دن اس دے زیادہ ضرورت مند نيں اساں اک منادی کرنے والے نوں سنیا جو حق دی آواز لگیا رہیا سی کہ ہر قوم جس دی عبادت کردی رہی اے اوہ اس دے نال مل جائے تے اسيں اپنے رب دا انتظار کر رہے نيں نبی صلی اللہ علیہ تے آلہ وسلم نے فرمایا تاں انہاں دے پاس اللہ تعالٰی آئے گا تے کہے گا وچ تواڈا رب ہاں تاں اوہ کدرے گے تاں ساڈا رب اے تاں اس توں انبیا دے علاوہ کوئی وی گل نئيں کريں گا تاں ہر مومن شخص اسنوں سجدہ کريں گا۔ ___صحیح بخاری حدیث نمبر 6776
== اللہﷻ
دے ننانوے ناں ==
تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: اللہ دے ننانوے نام
اللہ دے ننانوے ناں مشہور نيں جنہاں وچوں بیشتر قرآن وچ نيں۔ 'اللہ' ذاتی ناں اے تے ایہ ننانوے صفاتی ناں نيں جنہاں نوں أسماء الله الحسنى کہیا جاندا اے۔ مثلاً الرحمٰن، الرحیم، النور وغیرہ۔ اللہ توں متعلق ہور تفصیل کتاباں وچ مل سکدی اے۔
مورتاں
سودھو-
لفظ اللہ عربی خطاطی وچ ــ
ہور ویکھو
سودھوحوالے
سودھو- ↑ Sura 2 Aya 258 In Urdu Archived 2008-07-25 at the وے بیک مشین and In English Archived 2008-04-10 at the وے بیک مشین
- ↑ Word of Allah in Arabic Bible; Islamic Awareness
- ↑ "Islam and Christianity", Encyclopedia of Christianity (2001): Arabic-speaking Christians and Jews also refer to God as Allāh.
- ↑ Encyclopedia of the Modern Middle East and North Africa, "Allah"
- ↑ Characteristics of Allah at Sunni Dawate Islami
- ↑ Attributes of Allah at Shia Source Archived 2015-01-21 at the وے بیک مشین
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: الله |
اسماء الحسنیٰ
|
---|
اللہ • الرحمٰن • الرحیم • الملک • القدوس • السلام • المؤمن • المہیمن • العزیز • الجبار • المتکبر • الخالق • الباری • المصور • الغفار • القہار • الوہاب • الرزاق • الفتاح • العلیم • القابض • الباسط • الخافض • الرافع • المعز • المذل • السمیع • البصیر • الحکم • العدل • اللطیف • الخبیر • الحلیم • العظیم • الغفور • الشکور • العلی • الکبیر • الحفیظ • المقیت • الحسیب • الجلیل • الکریم • الرقیب • المجیب • الواسع • الحکیم • الودود • المجید • الباعث • الشہید • الحق • الوکیل • القوی • المتین • اولی • الحمید • المحصی • المبدی • المعید • المحیی • الممیت • الحی • القیوم • الواجد • الماجد • الواحد • الصمد • القادر • المقتدر • المقدم • المؤخر • الاول • الآخر • الظاہر • الباطن • الوالی • المتعال • البر • التواب • المنتقم • العفو • الرؤف • المقسط • الجامع • الغنی • المغنی • المانع • الضار • النافع • النور • الہادی • البدیع • الباقی • الوارث • الرشید • الصبور • مالک الملک • ذو الجلال تے الاکرام |
ایہ اللہ تعالیٰ دے ننانوے ناواں دی لسٹ اے |