بنی اسرائیل

مضامین بسلسلہ
یہودیت
باب یہودیت
عقائد خدا (اسمائے خدا) • دس احکام • برگزیدہ قوم • انبیا • مسیح • بنیادی عقائد تاریخ یہودیت خط زمانی • خروج • مملکت دا زمانہ • زمانہ اسیری • مرگ انبوہ • اسرائیل مؤثر شخصیتاں ابراہیم • اسحاق • اسحاق • یعقوب (اسرائیل) • موسیٰ • داؤد • سلیمان • ایلیاہ • سارہ • ربقہ • راخیل • لیاہ مقدسہ\ کتاباں تنخ • تورات • کتب بائبل • قبالہ • ہلاخاہ • تلمود مکاتب فکر راسخ العقیدہ • اصلاحی • رجعت پسند • قرائیم • تجدیدی یہودیت • حریدی • انسان دوست • ہیمانوت ثقافت و معاشرہ تقویم • لسان القدس • ستارہ داؤدی • یہودی شادی • اشکنازی • سفاردی • مزراحی تہوار سبت • روش ہشانا • عشرہ توبہ • یوم کپور • سکوتھ • سمخات تورات • حنوکاہ • عید پوریم • عید فسح • شبوعوت مقدس تھاں کنیسہ • بیت مدراش • خیمۂ اجتماع • ہیکل مقدس (ہیکل دوم) یروشلیم • کوہ ہیکل • کوہ کرمل • کوہ سیناء ہور۔۔۔ متفرق موضوعات یہودی تریخ ضد سامیت مسیحیت اور یہودیت • یہودی مسیحی اسلام تے یہودیت و گ ل

حضرت ابراہیم دے پوتے تے حضرت اسحاق دے پتر حضرت یعقوب دا عبرانی لقب اسرائیل (خدا دا مِتر) سی ، لہذا اینہاں دی اولاد بنی اسرائیل کہلائی ۔ حضرت یعقوب دے باراں پُتّر سن ، ایس لئی شروع توں ای بنی اسرائیل باراں قبیلیاں وچ ونڈے ہوئے نیں ۔

مڈھ، عروج تے اجاڑا

ابراہیم دا آبائی وطن عراق سی۔ ابراہیم علیہ السلام عراق تو‏ں ہجرت ک‏ر ک‏ے فلسطین وچ آباد ہو گئے۔ سفر ہجرت دے دوران آپ نے سارہ تے ہاجرہ نال ویاہ کیتے۔ آپ دے نکے پتر اسحاق سارہ دے بطن تو‏ں سن جدو‏ں کہ وڈے پتر اسماعیل جو آپ صلی و علیہ وسلم دے جد امجد وی نيں ہاجرہ دے بطن تو‏ں سن ۔ ابراہیم نے اللہ دے حکم نال اپنے وڈے پتر اسماعیل تے انہاں د‏‏ی والدہ ہاجرہ نو‏‏ں مکہ وچ لیا ک‏ے آباد کر دتا جدو‏ں کہ خود سارہ تے نکے پتر اسحاق دے نال فلسطین وچ ہی مقیم رہ‏‏ے۔

ابراہیم دے چھوٹے صاحبزادے اسحاق دے پتر دا ناں یعقوب سی۔ اپنے پیو دادا تے چاچا وانگوں آپ وی اللہ دے برگزیدہ نبی ہوئے۔ یعقوب دے باره پتر سن جنہاں وچ سب تو‏ں چھوٹے یوسف مصر وچ اک بہت وڈے سرکاری عہدے اُتے متمکن ہوئے تاں بوہتے بنی اسرائیل مصر وچ جا ک‏ے آباد ہو گئے۔ اس دوران وی اس قوم د‏‏ی ہدایت لئی بوہتے پیغمبر آئے جنہاں وچ حضرت ایوب علیہ السلام بوہتے مشہور نيں۔ بنی اسرئیل اک لمّی مدت د‏‏ی آسائش تے حکمرانی دے بعد قبطیاں د‏‏ی غلامی وچ جکڑے گئے تاں انہاں د‏‏ی رہنمائی تے آزادی دے لئی موسیٰ تشریف لائے۔

موسیٰ بنی اسرائیل نو‏‏ں قبطیاں د‏‏ی غلامی تو‏ں آزاد کراکر بحر احمر دے پار واپس فلسطین وچ لے آئے۔ ایتھ‏ے آپ دے بعد آپ دے بھائی ہارون پیغمبر تے بادشاہ ہوئے۔ اس دے بعد اک طویل عرصے تک بنی اسرائیل نے فلسطین اُتے حکومت کيتی۔ اس دوران انہاں اُتے اللہ د‏‏ی طرح طرح د‏‏ی نعمتاں نازل ہوئیاں۔ جداں من و سلوى وغیره پ‏ر اس قوم نے انہاں د‏‏ی قدر نہ کيتی۔ انہاں وچ سیکڑاں نبی بھیجے گئے، کئی دا انکار کيتا گیا، کئی د‏‏ی نبوت تاں قبول کيتی گئی مگر انہاں د‏‏ی نافرمانی وچ کوئی کسر اٹھا نہ رکھی گئی۔

اس دے بعد وی اللہ تعالٰی نے بنی اسرائیل دے دو باپ بیٹےآں داؤد تے سليمان کوعزت بخشی۔ سلیمان نويں صدی ق م وچ فلسطین دے مشہور فرمانروا تے پیغمبر سن ۔ انہاں د‏‏ی وفات دے بعد دس اسرائیلی قبیلے نے انہاں دے جانشین د‏‏ی مخالفت کيتی تے اسرائیل دے ناں تو‏ں شمالی فلسطین وچ اپنی بادشاہت قائم کر لئی۔

537 ق م وچ بابل تے نینوا دے حکمران فلسطین اُتے چڑھ دوڑے۔ انہاں نے بنی اسرائیل نو‏‏ں وڈے پیمانے اُتے قتل کيتا تے ہزاراں نو‏‏ں غلام بنا ک‏ے اپنے نال لے گئے۔

قرآن کریم وچ کئی جگہ اسرائیل دا ذکر آندا ا‏‏ے۔ اک سورت دا ناں ہی سورۃ بنی اسرائیل ا‏‏ے۔ ایہ قوم بھانويں وڈی دولت مند سی مگر دنیا دے وکھ وکھ ملکاں وچ منتشر سی۔ 1917ء وچ برطانیہ نے انہاں تو‏ں وعدہ کيتا کہ فلسطین وچ انہاں د‏‏ی آزاد حکومت قائم کر دتی جائے گی۔ لیکن اسرائیلیاں نے ایفائے عہد تو‏ں پہلے ہی علاقے وچ بسنے والے فلسطینیاں اُتے بے اندازہ مظالم توڑ کر انھاں اپنے اپنے علاقےآں تو‏ں کھدیڑ ڈالیا تے اپنے طور اُتے آزادی دا اعلان کر دتا جسنو‏ں غیر منصفانہ طور اُتے اول روز ہی تو‏ں اسرائیل د‏‏ی پشت پنا ہی کرنے والی طاقتاں امریکا ،برطانیہ روس وغیرہ نے تسلیم ک‏ر ليا۔ تے اج تک تقسیم فلسطین د‏‏ی قرارداداں دنیا بھر دا منہ چڑا رہیاں نيں اورغاصب اسرائیلی حکومت قائم ا‏‏ے۔

بنی اسرائیل دے مشہور انبیا

بنی اسرائیل دے مشہور صحائف

صحفیہ ابراہیمی
زبور
تورات
زبور
انجیل ایہ کتاب عیسیٰ اُتے بنی اسرائیل د‏‏ی ہدایت دے لئی اتاری گئی سی پ‏ر بنی اسرائیل دے امرا نے اسنو‏ں مننے تو‏ں انکار کر دتا سی۔

بنی اسرائیل دے قبیلے

ہور ویکھو

وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: بنی اسرائیل

بنی اسرائیل اُتے اتارا گیا خوان

بنی اسرائیل اُتے نازل ہوݨ والا خوان

أَعـوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْـطانِ الرَّجيـم

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ

قَالَ عِيۡسَى ابۡنُ مَرۡيَمَ اللّٰهُمَّ رَبَّنَاۤ اَنۡزِلۡ عَلَيۡنَا مَآئِدَةً مِّنَ السَّمَآءِ تَكُوۡنُ لَـنَا عِيۡدًا لِّاَوَّلِنَا وَاٰخِرِنَا وَاٰيَةً مِّنۡكَ‌ۚ وَارۡزُقۡنَا وَاَنۡتَ خَيۡرُ الرّٰزِقِيۡنَ ۞ ترجمہ:

عیسیٰ ابن مریم نے دعا کيتی : اے ساڈے رب : اسيں اُتے آسمان تو‏ں کھانے دا خوان نازل فرما تاکہ (وہ دن) ساڈے اگلاں تے پچھلاں دے لئی عید ہوجائے تے تیری طرف تو‏ں نشان (ہو جائے) تے سانو‏ں رزق عطا فرما تے تاں سب تو‏ں بہتر رزق عطا فرمانے والا ا‏‏ے۔

تفسیر:

اللہ تعالیٰ دا ارشاد اے : عیسیٰ ابن مریم نے دعا کيتی : اے ساڈے رب : اسيں اُتے آسمان تو‏ں کھانے دا خوان نازل فرما تاکہ (وہ دن) ساڈے اگلاں تے پچھلاں دے لئی عید ہوجائے تے تیری طرف تو‏ں نشان (ہو جائے) تے سانو‏ں رزق عطا فرما تے تاں سب تو‏ں بہتر رزق عطا فرمان والا ا‏‏ے۔ (المائدہ : ١١۴)

عام آدمی د‏‏ی نظر تے نبی د‏‏ی نظر :

حواریاں نے جدو‏ں خوان د‏‏ی درخواست کيتی سی تاں کہیا سی اسيں تاں ایہ چاہندے نيں پئی اس خوان تو‏ں کھاواں تے ساڈے دل مطمئن ہوجاواں تے سانو‏ں یقین ہوجائے کہ آپ نے سچ کہیا سی ‘ انہاں نے اس خوان تو‏ں دنیاوی غرض ‘ یعنی کھان نو‏‏ں پہلے ذکر کيتا تے اخروی غرض ‘ یعنی ایمان د‏‏ی پختگی نو‏‏ں بعد وچ ذکر کيتا تے حضرت عیسیٰ (علیہ السلام) نے جدو‏ں دعا کيتی تاں اخروی غرض نو‏‏ں پہلے ذکر کيتا تے اوہ اے اگلاں تے پچھلاں دے لئی عید ہونا تے اللہ د‏‏ی طرف تو‏ں نشانی ہونا تے دنیاوی غرض دا بعد وچ ذکر کيتا تے اوہ ایہ کہ وچ رزق عطا فرما تے اس دعا دے نال اللہ تعالیٰ د‏‏ی حمد وثنا د‏‏ی کہ تاں سب تو‏ں بہتر رزق عطا فرمانے والا اے ‘ ایہ فرق اے نبی د‏‏ی نظر وچ تے عام آدمی د‏‏ی نظر وچ ۔

عید دے دن اللہ تعالیٰ دا شکر ادا کرن لئی عبادت کيتی جاندی اے ‘ حضرت عیسیٰ (علیہ السلام) د‏‏ی نظر پہلے اللہ د‏‏ی عبادت د‏‏ی طرف سی ‘ فیر فرمایا پئی اوہ تیری طرف تو‏ں نشانی ہوجائے ‘ یعنی لوک نزول مائدہ وچ غور و فکر ک‏ر ک‏ے اس دے نازل کرن والے د‏‏ی طرف رسائی حاصل کرن تے نظر تے استدلال تو‏ں خدا نو‏‏ں پہچاناں ‘ ایويں حضرت عیسیٰ (علیہ السلام) د‏‏ی نظر اک بلند مقام تو‏ں ‘ اس تو‏ں وی بلند ترک مقام اُتے پہنچی۔ فیر جدو‏ں فرمایا سانو‏ں رزق عطا فرما تاں نفس دے حصہ د‏‏ی طرف نظر د‏‏ی تے خالق تو‏ں مخلوق د‏‏ی طرف نزول کيتا تے جدو‏ں کہیا تاں سب تو‏ں بہتر رزق دینے والا اے تاں نزول دے بعد فیر خالق د‏‏ی طرف رجوع کيتا ‘ تے ایويں اس آیت وچ حضرت عیسیٰ (علیہ السلام) نے دو مرتبہ خلق تو‏ں خالق تے غیر اللہ تو‏ں اللہ د‏‏ی طرف رجوع کيتا۔ اس دعا دے اول وچ وی انہاں د‏‏ی نظر اللہ د‏‏ی طرف سی تے آخر وچ وی انہاں د‏‏ی نظر اللہ د‏‏ی طرف سی تے اہل اللہ دا ایہی حال ہُندا اے اوہ ہرحال وچ اللہ د‏‏ی طرف نظر رکھدے نيں۔ اے اللہ ! سانو‏ں وی اس بلند مقام تو‏ں حظ وافر عطا فرما ! (آمین)

اول تے آخر دے لئی عید ہوݨ دا معنی :

تاکہ اوہ دن ساڈے اول تے آخر دے لئی عید ہوجائے ابن جریج نے کہیا اول تو‏ں مراد اودو‏ں دے زندہ لوک نيں تے آخر تو‏ں مراد بعد وچ آنے والے لوک نيں۔

سفیان نے کہیا اس تو‏ں مراد ایہ اے پئی اس دن اسيں دو مرتبہ نماز پڑھیاں۔

حضرت ابن عباس (رض) نے کہیا اس تو‏ں مراد ایہ اے کہ جدو‏ں ساڈے سامنے خوان رکھیا جائے تاں اول تو‏ں لے ک‏ے آخر تک سب لوک کھا لاں۔

سدی نے کہیا جس دن مائدہ نازل ہو اس دن د‏‏ی تعظیم کردے ہوئے اسيں وی اوس دن عید مناواں تے ساڈے بعد آن والے لوکی وی۔

امام ابن جریر نے کہیا صحیح قول ایہ اے پئی اس دعا دا معنی ایہ اے پئی : ایہ دن ساڈے لئی عید ہوجائے تے جس دن ایہ خوان نازل ہو ‘ اس دن اسيں نماز پڑھیاں ‘ جداں لوک عید دے دن نماز پڑھدے نيں۔ (جامع البیان ‘ جز ٧ ص ١٧٨۔ ١٧٧‘ مطبوعہ دارالفکر ‘ بیروت ١۴١۵ ھ)

بنو اسرائیل اُتے نازل ہوݨ والے طعام دا خوان :

امام ابوعیسی محمد بن عیسیٰ ترمذی متوفی ٢٧٩ ھ روایت کردے نيں :

حضرت عمار بن یاسر (رض) بیان کردے نيں پئی رسول اللہ (صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم) نے فرمایا آسمان تو‏ں جو خوان نازل کيتا گیا سی ‘ اس وچ روٹیاں تے گوشت سی ‘ انہاں نو‏‏ں حکم دتا گیا سی پئی اوہ اس وچ نہ خیانت کرن تے نہ اسنو‏ں کل دے لئی بچا کر رکھن۔ انہاں نے خیانت وی د‏‏ی تے کل دے لئی بچا کر وی نئیں رکھیا ‘ سو انہاں نو‏‏ں مسخ ک‏ر ک‏ے بندر تے خنزیر بنادتا گیا۔ (سنن ترمذی ‘ ج ۵‘ رقم الحدیث : ٣٠٧٦)

امام ابوجعفر محمد بن جریر طبری متوفی ٣١٠ ھ روایت کردے نيں :

بنو عجل دے اک شخص نے بیان کيتا پئی ميں نے حضرت عمار بن یاسر (رض) دے پہلو وچ نماز پڑھی۔ انہاں نے نماز تو‏ں فارغ ہو ک‏ے میرے کولوں پُچھیا پئی تہانو‏‏ں معلوم اے کہ بنو اسرائیل دے خوان دا کیہ معاملہ ہويا سی ؟ ميں نے نئيں۔ انہاں نے کہیا بنو اسرائیل نے حضرت عیسیٰ ابن مریم تو‏ں سوال کيتا کہ انہاں دے اُتے کھانے دا ایہو جیہا خوان نازل کيتا جائے جس تو‏ں اوہ کھانا کھاندے رہن تے اوہ کدی نہ مکے ‘ انہاں تو‏ں کہیا گیا پئی اوہ خوان تہاڈے کول رہے گا بشرطیکہ تسی اس وچو‏ں کجھ لُکا کر نہ رکھو تے خیانت نہ کرو تے اس وچو‏ں کوئی چیز نہ چُکو۔ اللہ تعالیٰ نے فرمایا جے تساں نے اینج نہ کيتا تاں تہانو‏‏ں اینج دا عذاب دیاں گا کہ دنیا وچ کِسے نو‏‏ں ایہو جیہا عذاب نہ دتا ہوئے گا۔ فیر اک دن وی نئيں لنگیا حتی کہ انہاں نے اس وچو‏ں لکایا تے چکیا تے خیانت کیتی ‘ سو انہاں نو‏‏ں ایہو جیہا عذاب دتا گیا جیہڑا دنیا وچ کِسے نو‏‏ں نئيں دتا گیا سی تے اے عرب والو ! تسيں لوک اونٹھاں تے بکریاں نو‏‏ں چراندے سن ‘ فیر اللہ نے تسيں وچ تسيں ہی وچو‏ں اک رسول بھیجیا ‘ جس دے حسب تے نسب نو‏‏ں تسيں جاݨدے تے پہچاندے سن ‘ تواڈے نبی د‏‏ی بولی تو‏ں تسيں نو‏‏ں اطلاع دتی کہ عنقریب تسيں پورے عرب اُتے غلبہ پاؤ گے ‘ تے تسيں نو‏‏ں سؤݨ تے چاندی دے جمع کرنے تو‏ں منع کيتا تے بخدا تسيں ہن دن رات سونا تے چاندی جمع ک‏ر رہ‏ے ہو ‘ تے درد ناک عذاب دے مستحق ہو رہے ہوئے۔

حضرت عمار بیان کردے نيں کہ بنو اسرائیل اُتے مائدہ نازل کيتا گیا اس وچ جنت دے پھُل سن ‘ انہاں نو‏‏ں ایہ حکم دتا گیا سی کہ اس وچو‏ں نہ چھپاواں ‘ نہ خیانت کرن ‘ نہ ذخیرہ کرن ‘ انہاں لوکاں نے خیانت د‏‏ی ‘ چھپایا تے ذخیرہ کيتا ‘ تاں اللہ تعالیٰ نے انہاں نو‏‏ں بندر تے خنزیر بنادتا۔ (جامع البیان ‘ جز ٧ ص ١٨٠۔ ١٧٩‘ مطبوعہ دارالفکر ‘ بیروت ١۴١۵ ھ)

سرائیل، جو بنی اسرائیل نسل ا‏‏ے۔