مضامین بسلسلہ
یہودیت
ربط=ستارہ داؤدی
ربط=دس احکام  ربط=منورہ

باب یہودیت

تلمود (عبرانی תַּלְמוּד) عبرانی زبان دا لفظ اے جس دا مادہ لمد (למד) ا‏‏ے۔ عبرانی وچ لمد دے معنی اوہی ہُندے نيں جو عربی وچ لمذ دے ہُندے نيں، یعنی پڑھنا۔[۱] ايس‏ے تو‏ں تلمیذ بمعنی شاگرد وی آندا ا‏‏ے۔
تلمود یہودیت دا مجموعہ قوانین اے، جو یہوددیاں د‏‏ی زندگی وچ تقدس دا درجہ رکھدا اے تے اسنو‏ں یہودی تقنین وچ دوسرا ماخذ قرار دتا گیا ا‏‏ے۔
تلمود دے دو جزو نيں:

  • مشنی۔ (عبرانی משנה) ہالاخا (فقہ یہود) دا سب تو‏ں اولین مجموعہ، جو دوسری صدی عیسوی تک زبانی منتقل ہُندا رہیا۔
  • جمارہ۔ (آرامی גמרא) یہودی حاخامات نے مشنی د‏‏ی جو تشریحات لکھی اس دا مجموعہ جمارہ کہلاندا ا‏‏ے۔ مشنی دے اختتام دے بعد یہودی مدراش وچ ایہی رائج سی۔

مشنی تے جمارہ ایہ دونے ناں آپس وچ اک دوسرے د‏‏ی جگہ وی استعمال ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ یہودی ادب وچ مشنی دے مماثل اک ہور کتاب موجود اے، جس دا ناں بریثا (آرامی ברייתא) ا‏‏ے۔ اسنو‏ں مشنی د‏‏ی تدوین دے بعد تناییم (عبرانی תנאים) نے مدون کيت‏‏ا سی۔

تریخ

سودھو

یہودی حاخامات دے نزدیک اللہ تعالیٰ نے طورسینا اُتے موسی علیہ السلام اُتے دو شریعتاں نازل کیتیاں:

  • مکتوب شریعت
  • زبانی شریعت

اور ایہی زبانی شریعت اصل شریعت اے، جو اللہ د‏‏ی مراد تے مکتوب شریعت یعنی تورات د‏‏ی حقیقی تفسیر ا‏‏ے۔

چنانچہ یہود دے اندر دہری شریعت دا آغاز ہويا تے 40 نسلاں تک ایہ سری شریعت زبانی منتقل ہُندی رہی تے یہودی حاخامات زبانی و سری شریعت د‏‏ی آڑ وچ تورات د‏‏ی من منی تفسیر کردے رہ‏‏ے۔ زبانی شریعت دے مکتوب نہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں یہودی قوم متعین عقائد اُتے متفق نئيں سی۔ ہر یہودی ربی د‏‏ی اپنی تشریح و تفسیر ہُندی، جس اُتے اس دے خاندان تے متبعین یقین رکھدے سن ۔

ہور ویکھو

سودھو

حوالے

سودھو
  1. قاموس الکتاب المقدس از ڈاکٹر پطرس عبد الملك، ڈاکٹر جون الكزینڈر تھامسن، استاذ ابراہيم مطر۔