توریت
تورات یا تورىٰة (/ˈtɔːrəˌˈtoʊrə/; سانچہ:Lang-he-n، "تدریس، تعلیم") یا اسفار خمسہ یہودیت دی مرکزی کتاب اے۔ موجودہ بائبل وچ پرانے عہد نامے دی پہلی پنج کتاباں دے مجموعے نوں تورات کہندے نيں۔
مشمولات
سودھواس وچ درج ذیل کتاباں شامل نيں۔
تورات جاں توریت (/ˈtɔːrə/؛ سانچہ:Lang-he-n، "سکھیا") اوہ آسمانی کتاب اے جو حضرت موسیٰ علیہ السلام تے نازل ہوئی سی اتے جس دا قرآن وچ مختلف تھاواں تے ذکر ملدا اے۔ اس شبد نوں کئی معنےآں وچ لیا جاندا اے۔ موجودہ بائیبل وچ پرانے عہدنامے دیاں پہلیاں پنج کتاباں دے مجموعہ نوں توریت کہندے ہن۔ اس وچ ہیٹھاں درج کتاباں شامل ہن۔
ایہناں پنج کتاباں اتے ربیاں دے ساہت نوں ملا کے وی تورات دے مطلب پرچلت ہن۔ پیدائش توں لے کے تنخ (یہودی بائیبل) دے انت تک ساری بانی لئی وی ایہدی ورتوں ہندی اے۔ ایہدا مطلب کل یہودی سکھیاواں اتے مریادا وی اے۔[۱]
اسلامی نقطہ نظر
سودھوقرآن وچ اے کہ یہودیاں نے اس وچ حسب منشا ترمیم کر لئی اے۔ ایہی وجہ اے کہ گو اس وچ تقریباً اوہی قصص تے احکام پائے جاندے نيں جو قرآن وچ نيں لیکن عقائد تے مسائل وچ زمین آسمان دا فرق پایا جاندا اے۔ محمد صلی علیہ وسلم توں تورات دے متعلق دریافت کيتا گیا تاں آپ نے فرمایا کہ کتاباں نوں نہ سچ کہو نہ غلط۔ بلکہ ایويں کہنا چاہیے کہ اسيں اللہ تے اس دیاں کتاباں اُتے ایمان لائے۔[۲] البتہ علمائے اسلام دے تورات وچ یہود دی تحریف دی نوعیت دے متعلق مختلف نقطہائے نظر نيں 1 بعض کہندے نيں کہ یہودی نے اسکے لفظاں بدل ڈالے سن 2 جدوں کہ بعض دا خیال ایہ ہیکہ لفظاں وچ معمولی تبدیلی دے نال نال اصل تحریف اوہ تورات دی تفسیر بیان کرنے وچ کردے سن ،قرآن وسنت دا ایہ بیان اے کہ ہن تورات دی شریعت منسوخ ہوچکی اے تے اس شریعت دے جِنّے وی محاسن سن اوہ اسلام وچ شامل ہوگئے نيں ، چنانچہ ہن یہودیت اُتے ایمان لیانے توں کوئی مسلمان نئيں اکھوائے گا بلکہ ہر یہودی نوں ناجی ہونے دے لئی شریعت محمدیہ اُتے ایمان لیانا ہوئے گا ،البتہ اسلام نے اپنے مننے والےآں اُتے اس گل دا ایمان لازم کردتا اے کہ توریت وانجیل وغیرہ کتاباں نوں وی خدا دی کتاباں ماناں ،اگرچہ اوہ حالے خدا دی بھیجی ہوئی خالص شکل وچ نئيں ،اس لئی اسنوں پڑھ کر نہ اس دی تصدیق کرنی چاہئیے تے نہ تکذیب۔