سورۃ
(سورت توں مڑجوڑ)
سورۃ، سورت یا سورہ عربی بولی دا لفظ اے، قرآن مجید وچ 114 سورتاں نيں۔ ہر سورۃ آیات اُتے مشتمل ہُندی اے۔
سورت نوں سورۃ کہنے دی وجہ
سودھوقرآن کریم دی سورتاں نوں جو سورۃ کہندے نيں اس دی وجہ تسمیہ وچ متعدد اقوال نيں۔ سب توں صاف ایہ اے کہ
- سورت شہر دی فصیل نوں کہندے نيں جس توں شہر محدود ہوجاندا اے۔ اسی مناسبت توں قرآن مجید دی آیات معینہ محدودہ اُتے سورۃ دا اطلاق کیتا گیا اے۔
- قرآن کریم وچ اٹھ جگہ سورۃ دا لفظ آیا اے اس توں وی قرآن کریم دا ایسا حصہ ہی مراد اے جس وچ پورا مطلب تے منشا بیان کیتا گیا اے بلکہ اسی نسبت توں قرآن کریم وچ اس اُتے سورۃ دا اطلاق ہويا اے۔ پس اس دی پیروی وچ انہاں مجموعہ آیات اُتے جو درحقیقت معین و محدود تے اپنے ماپہلے و ما بعد توں علاحدہ نيں۔ سورۃ دا اطلاق کرنا نہایت درست و صحیح اے۔
- قرآن کریم وچ اک سو چودہ سورتاں نيں جنہاں دی ترتیب خود رسول صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم فرماگئے سن تے اکثر ناں وی رسول اللہ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلمکے رکھے ہوئے نيں تے کچھ سورتاں دے ناں اک توں زیادہ وی روایات وچ موجود نيں جداں زیرنظر سورۃ الفاتحہ دے ناں 36 تک علمائے اسلام نے تحریر کیتے نيں۔
- اک قول ایہ اے کہ سورۃ دے لفظی معنی بلندی یا بلند منزل دے نيں۔ جداں السورۃ الرافعۃ (لسان) السورۃ المنزلۃ الرفیعہ (راغب) اس لحاظ توں ایہ کہیا جاسکدا اے کہ جس طرح دنیا دی دوسری کتاباں مختلف باباں وچ تقسیم ہُندیاں نيں اسی طرح قرآن مجید دے ہر باب نوں سورۃ کہندے نيں۔ گویا ہر سورۃ اک بلند منزل دا ناں اے۔ انہاں وچوں جس نسبت توں وی سورۃ نوں سورۃ کہیا جائے صحیح تے درست اے۔[۱]
| قرآن مجید وچ سورتاں دی فہرست | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| نمبر | سورۃ | مطلب | آیات | رکوع | مکی / مدنی | |
| 1 | الفاتحہ | آغاز، افتتاح | 7 | 1 | مکی | |
| 2 | البقرہ | گائے | 286 | 40 | مدنی | |
| 3 | آل عمران | عمران دی اولاد | 200 | 20 | مدنی | |
| 4 | النساء | عورت | 177 | 24 | مدنی | |
| 5 | المائدہ | دسترخوان | 120 | 16 | مدنی | |
| 6 | الانعام | مویشی | 165 | 20 | مکی | |
| 7 | الاعراف | جنت و دوزخ دے درمیان دیوار | 206 | 24 | مکی | |
| 8 | الانفال | مالِ غنیمت | 75 | 10 | مکی | |
| 9 | التوبہ | توبہ | 129 | 16 | مدنی | |
| 10 | یونس | یونس | 109 | 11 | مکی | |
| 11 | ہود | ہود | 123 | 10 | مکی | |
| 12 | یوسف | یوسف | 111 | 12 | مکی | |
| 13 | الرعد | بادل دی گرج | 43 | 6 | مدنی | |
| 14 | ابراہیم | ابراہیم | 52 | 7 | مکی | |
| 15 | الحجر | قوم حجر (پتھر) | 99 | 6 | مکی | |
| 16 | النحل | شہد دی مکھی | 128 | 16 | مکی | |
| 17 | الاسراء | رات دا سفر | 111 | 12 | مکی | |
| 18 | الکہف | پہاڑ دے درمیان وسیع غار | 110 | 11 | مکی | |
| 19 | مریم | مریم | 98 | 6 | مکی | |
| 20 | طٰہٰ | طٰہٰ | 135 | 8 | مکی | |
| 21 | الانبیاء | انبیا | 112 | 7 | مکی | |
| 22 | الحج | حج | 78 | 10 | مدنی | |
| 23 | المؤمنون | مومنین | 118 | 6 | مکی | |
| 24 | النور | نور | 64 | 9 | مدنی | |
| 25 | الفرقان | فرق کرنے والی | 77 | 6 | مکی | |
| 26 | الشعرآء | شعرا | 227 | 11 | مکی | |
| 27 | النمل | چیونٹی | 93 | 7 | مکی | |
| 28 | القصص | قصے | 88 | 9 | مکی | |
| 29 | العنکبوت | مکڑی | 69 | 7 | مکی | |
| 30 | الروم | اہلِ روم | 60 | 6 | مکی | |
| 31 | لقمان | لقمان | 34 | 4 | مکی | |
| 32 | السجدہ | سجدہ | 30 | 3 | مکی | |
| 33 | الاحزاب | فوجی ٹولیاں | 73 | 9 | مدنی | |
| 34 | سبا | اہل سبا | 54 | 6 | مکی | |
| 35 | فاطر | خالق | 45 | 5 | مکی | |
| 36 | یس | یاسین | 83 | 5 | مکی | |
| 37 | الصافات | صف آرا لوک | 182 | 5 | مکی | |
| 38 | ص | ص | 88 | 5 | مکی | |
| 39 | الزمر | جتھا | 75 | 8 | مکی | |
| 40 | المؤمن | مومن | 85 | 9 | مکی | |
| 41 | حم السجدہ | جدا جدا۔ تفصیلی | 54 | 6 | مکی | |
| 42 | الشوریٰ | شوریٰ | 53 | 5 | مکی | |
| 43 | الزخرف | سونے دے زیور | 89 | 7 | مکی | |
| 44 | الدخان | دھواں | 59 | 3 | مکی | |
| 45 | الجاثیہ | گھٹناں اُتے گری ہوئی | 37 | 4 | مکی | |
| 46 | الاحقاف | ریتلے ٹیلے والی زمین | 35 | 4 | مکی | |
| 47 | محمد | محمد | 38 | 4 | مدنی | |
| 48 | الفتح | فتح، کامیابی | 29 | 4 | مدنی | |
| 49 | الحجرات | حجرے | 18 | 2 | مدنی | |
| 50 | ق | ق | 45 | 3 | مکی | |
| 51 | الذاریات | بکھیرنے والی ہويا | 60 | 3 | مکی | |
| 52 | سورۃ الطور | کوہ طور | 49 | 2 | مکی | |
| 53 | سورہ النجم | ستارہ | 62 | 3 | مکی | |
| 54 | سورہ القمر | چاند | 55 | 3 | مکی | |
| 55 | سورہ الرحٰمن | رحمان | 78 | 3 | مدنی | |
| 56 | سورہ الواقعہ | واقع ہونے والی | 96 | 3 | مکی | |
| 57 | سورہ الحدید | لوہا | 29 | 4 | مدنی | |
| 58 | سورہ المجادلہ | مجادلہ کرنے والی خاتون | 22 | 3 | مدنی | |
| 59 | سورہ الحشر | حشر، یلغار | 24 | 3 | مدنی | |
| 60 | سورہ الممتحنہ | امتحان لی گئی خاتون | 13 | 2 | مکی | |
| 61 | سورہ الصف | صف آرا فوج | 14 | 2 | مدنی | |
| 62 | سورہ الجمعہ | جمعہ | 11 | 2 | مدنی | |
| 63 | سورہ المنافقون | منافق | 11 | 2 | مدنی | |
| 64 | سورہ التغابن | ہار جیت | 18 | 2 | مدنی | |
| 65 | سورہ الطلاق | طلاق | 12 | 2 | مدنی | |
| 66 | سورہ التحریم | حرام | 12 | 2 | مدنی | |
| 67 | سورہ الملک | بادشاہی | 30 | 2 | مکی | |
| 68 | سورہ القلم | قلم | 52 | 2 | مکی | |
| 69 | سورہ الحاقہ | واضح سچ | 52 | 2 | مکی | |
| 70 | سورہ المعارج | عروج | 44 | 2 | مکی | |
| 71 | نوح | نوح | 28 | 2 | مکی | |
| 72 | سورہ الجن | جن | 28 | 2 | مکی | |
| 73 | سورہ المزمل | چادر وچ سونے والے | 20 | 2 | مکی | |
| 74 | سورہ المدثر | چادر اوڑھنے والے | 56 | 2 | مکی | |
| 75 | سورہ القیامہ | قیامت | 40 | 2 | مکی | |
| 76 | سورہ الدہر | وقت - زمانہ | 31 | 2 | مکی | |
| 77 | سورہ المرسلات | بھیجی ہوئی ہوائاں | 50 | 2 | مکی | |
| 78 | سورہ النباء | حیرت ناک خبر | 40 | 1 | مکی | |
| 79 | سورہ النازعات | وڑ کے (روح) نکالنے والے | 46 | 2 | مکی | |
| 80 | سورہ عبس | پیشانی اُتے بل چڑھنا | 42 | 1 | مکی | |
| 81 | سورہ التکویر | لپٹی ہوئی | 29 | 1 | مکی | |
| 82 | سورہ الانفطار | دراڑ | 19 | 1 | مکی | |
| 83 | سورہ المطففین | ناپ تول وچ کمی | 36 | 1 | مکی | |
| 84 | سورہ الانشقاق | شق ہونا | 25 | 1 | مکی | |
| 85 | سورہ البروج | آسمانی بروج | 22 | 1 | مکی | |
| 86 | سورہ الطارق | چمکتا تارا | 17 | 1 | مکی | |
| 87 | سورہ الاعلیٰ | اعلیٰ | 19 | 1 | مکی | |
| 88 | سورہ الغاشیہ | آنے والی آفت | 26 | 1 | مکی | |
| 89 | سورہ الفجر | فجر | 30 | 1 | مکی | |
| 90 | سورہ البلد | بلد یا شہر | 20 | 1 | مکی | |
| 91 | سورہ الشمس | سورج | 15 | 1 | مکی | |
| 92 | سورہ اللیل | لیل، رات | 21 | 1 | مکی | |
| 93 | سورہ الضحٰی | دن دا اجالا - | 11 | 1 | مکی | |
| 94 | سورہ الم نشرح | سکونِ قلب | 8 | 1 | مکی | |
| 95 | سورہ التین | انجیر | 8 | 1 | مکی | |
| 96 | سورہ العلق | جما ہويا خون | 19 | 1 | مکی | |
| 97 | سورہ القدر | قدر | 5 | 1 | مکی | |
| 98 | سورہ البینہ | واضح قسم | 8 | 1 | مدنی | |
| 99 | سورہ الزلزال | زلزلہ | 8 | 1 | مدنی | |
| 100 | سورہ العادیات | سرپٹ دوڑنے والے گھوڑے | 11 | 1 | مکی | |
| 101 | سورہ القارعہ | کھڑ کھڑانے والی | 11 | 1 | مکی | |
| 102 | سورہ التکاثر | کثرت دی خواہش | 8 | 1 | مکی | |
| 103 | سورہ العصر | دَورِ عصر | 3 | 1 | مکی | |
| 104 | سورہ الہمزہ | عیب جوئی کرنے والا | 9 | 1 | مکی | |
| 105 | سورہ الفیل | ہاتھی | 5 | 1 | مکی | |
| 106 | قریش | قریش | 4 | 1 | مکی | |
| 107 | سورہ الماعون | عام استعمال کیتی چیزاں | 7 | 1 | مکی | |
| 108 | سورہ الکوثر | حوضِ کوثر | 3 | 1 | مکی | |
| 109 | سورہ الکافرون | کافر | 6 | 1 | مکی | |
| 110 | سورہ النصر | مدد | 3 | 1 | مکی | |
| 111 | سورہ اللہب | اگ دے شعلے | 5 | 1 | مکی | |
| 112 | سورہ الاخلاص | وحدانیت | 4 | 1 | مکی | |
| 113 | سورہ الفلق | صبح | 5 | 1 | مکی | |
| 114 | سورہ الناس | انسان، لوک | 6 | 1 | مکی | |
حوالے
سودھو- ↑ عروۃ الوثققی عبد الکریم اثری سورۃ الفاتحہ
| وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: سورۃ |