مریم
مریم یسوع دی ماں سی۔ اوہ فلسطین دے علاقے گلیلی دے شہر ناصرہ دی واسی سی۔ اوہ 2 ہزار ورے پہے فلسطین وج رئی۔ اوہ یوسف ناں دے بندے دی منگ سی۔ مسیحی روایات باجوں مریم دے پیو دا ناں یواقیم اتے ماں دا ناں حنا سی۔
مسیحیت وچ خاصکر کیتھولک کلیسیا اتے چڑدی اورتھوڈاکس کلیسیا وچ مریم نوں عقیدت اتے احترام دی نگاہ تھوں ویکھیا جاندا ہے
ناں
سودھو• مقدسہ مریم دے عام لقب ایہ نیں :
• مقدسہ کواری مریم [انگریزیThe Blessed Virgin Mary ]،
• ساڈی خاتون [عربی سیدتنا، انگریزی Our Lady، فرانسیسی Notre Dame، ہسپانوی Nuestra Señora، پرتگالی Nossa Senhora، اطالوی Madonna ، لاطینیNostradamus]، • خدا دی ماں،
• آسمان دی ملکہ [لاطینی Regina Caeli]
• ایس تھوں وکھ اونہاں نوں چڑھدیاں کلیسیاواں وچ تھیوٹوکوس Theotokos یا دیئ جینیترکس Dei genetrix اتے لہندیاں کلیسیاواں وچ ماتر دیئ Mater Dei یعنی خدا دی ماں دے لقاباں تھوں یاد کیتا جاندا ہے۔ انہاں لقاباں دا مقصد اونہاں نوں خدا دے برابر درجہ دینا نہیں سگوں یسوع مسیح دے خدا ہون دا اقرار کرنا ہے۔
• ابتدائی کلیسیا وچ اونہاں نوں ماتا رانی دا وی لقب دتا گیا کیوں جواونہاں دے پتر یسوع مسیح نوں راجیاں دا راجا سمجھیا جاندا سی۔ ویکھو پرانا عہدنامہ 1ملوک 2: 19-20 جس وچ سلیمان بادشاہ اپنی ماں بیت شیبا نوں ماتا رانی دا درجہ دیندےنیں۔
• مریم نوں دوجی حوّا وی آکھیا جاندا ہے اتے ایہ اس لئی بھئی جویں پہلی حوا نے منع کیتے رُکھ تھوں پھل کھا کے نافرمانی دا ثبوت دتا سی اس تھوں اُلٹ دوجی حوا یعنی مقدسہ مریم نے " میرےلئی تیرے قول دے مؤافق ہووے" ایہ شبد کہہ کر فرمانبرداری دی تاریخ رقم کر دتی اتے اونہاں دے کارن ہی انسانیت دی خلاصی دا خدائی منصوبہ پورا ہویا۔
بائبل وچ ذکر
سودھومریم دے بارے وچ نویں عہدنامے وچ باہلیاں معلومات درج نہینگیاں۔اونہاں دے ماپیاں دا سانوں کوئی ذکر نہیں لبھدا۔ ہور پرانیاں لکھتاں دے مطابق اونہاں دے پیو دا ناں یواقیم اتے ماں دا ناں حنّا سی۔ اوہ الیشبع [الیصبات] دے ساک سن جہڑی ذکریاہ دی تیویں سی اتے ذکریاہ ہارون دے گھرانے تھوں سن۔ تاہم کجھ ماہرین ایہ وی کہندےنیں بھئی انجیلِ لوقا وچ درج نسب نامہ کواری مریم دا ہے جدوں کہ انجیلِ متی وچ جنابِ یوسف دا۔ ایوں اوہ داوﺀد نبی دے گھرانے اتے یہودہ دے قبیلے تھوں سن۔ اوہ گلیل دے ناصرت وچ اپنے ماپیاں دے نال رہندے سن۔ کڑمائی دے مگروں اونہاں اُتے فرشتہ جبرائیل پرگٹ ہوئے اتے خوشخبری سنائی بھئی اوہ مسیح دی ماں قرار پائے نیں۔ خدا دے فرشتے نے جنابِ یوسف نوں وی سفنے وچ آگہی دتی بھئی مریم روح القدس دی قدرت تھوں پیر بھارے ہوئے نیں اتے آکھیا بھئی مریم نوں اپنی بیوی بنا لین۔ ایہ واقعہ اناجیلِ بمطابق مرقس اتے یوحنا وچ درج نہیں ہے۔
فرشتے نے مقدسہ مریم نوں وی آگاہی دتی کہ اونہاں دی رشتہ دار الیشبع، جہڑے پہلوں بانجھ سن،اوہ وی پیر بھارے نیں اتے اونہاں نوں چھٹا مہینہ ہے۔ ایہ سن کے مقدسہ مریم پہاڑاں ول روانہ ہو گئے۔ مریم نوں ویکھدیاں ہی الیشبع کہہ اٹھی 'ایہ کیکر ممکن ہویا بھئی میرے خداوند دی ماں میرے کول آئے' ۔ تِن ماہ مگروں یعنی جنابِ یوحنا [یحیٰ علیہ السلام] دی پیدائش تھوں بعد اوہ اپنے وطن نوں لوٹ آئے۔ ایسے زمانے وچ قیصر اغسطس دا فرمان آیا بھئی تمام سلطنت وچ مردم شماری کرائی جائے۔ سو اوہ جنابِ ہوسف سنے اونہاں دے جدی وطن بیت لحم نوں روانہ ہو گئے۔ بیت لحم وچ اونہاں نے یسوع مسیح نوں اِک کُھرلی وچ جنم دتا۔ پیدائش دے مگروں 'پورب تھوں جوتسیاں' نے آن کے خداوند یسوع دی اّستت کیتی اتے جدوں شاہ ہیرودیس نے ایہ فرمان جاری کیتا بھئی دو سال تھوں گھٹ عمر دے ہر منڈے دا قتل کر دتا جائے پاک خاندان مصر ول روانہ ہو گیا۔ مصر تھوں واپسی اُتے پاک خاندان ناصرت وچ آن وسیا۔ خداوند یسوع مسیح دی اعلانیہ زندگی تھوں قبل پہلوں یوسف فوت ہوگئے سن۔ اوہ خداوند یسوع مسیح دی پہلی کرامت یعنی قانائے گلیل دی کرامت دے موقعے اُتے موجود سن۔ یسوع مسیح دی تصلیب دے وقت اوہ صلیب دے تھلے موجود سن۔ صلیب تھوں اتارے جان دے بعداونہاں نے خداوند یسوع مسیح نوں اپنی گودی وچ لیا۔ بعد وچ مسیح یسوع دے حکم دے مطابق یوحنا رسول نے اونہاں دی ویکھ بھال دا ذمہ لیا اتے اپنے گھر لے گئے۔ '"رسولاں دے اعمال" دی کتاب دے مطابق اوہ پینتیکوست دے دن تقریبا 120 شاگردانِ مسیح دے نال موجود سن۔ اس دے مگروں بائبل وچ سانوں مقدسہ مریم دے بارے وچ کوئے ذکر نہیں لبھدا۔ کتاب مقدس وچ اونہاں دی موت دا کوئی ذکر نہیں مِلدا۔ پوتر مریئم (عبرانی מרים) خداوند یسو مسیح دی ماں سی۔ اوہ فلسطین دے علاقے گلیل دے شہر ناسرت دے واسی سی۔ کتابے مقدس [بائیبل] دے مطابق اوہ پوتر آتما دی قدرت نال بنا کسے انسانی دخل دے پیر بھارے ہوئے سی۔ سو جدوں اوہناں نے جبرائیل فرشتے توں سوال کیتا بھئی 'ایہہ کویں ممکن ہے کیوں جو میں مرد توں ناواقف ہاں؟' تاں جبرائیل دا جواب سی: 'پوتر آتما تیرے اتے سایہ پاویگا اتے توں پیر بھارے ہووینگی' جس اتے پوتر مریئم نے آکھیا '"ویکھ میں خداوند دی داسی ہاں، میرے لئی تیرے قول دے موجب ہووے"۔ [ویکھو انجیل بمتابک لکا] ۔ بائیبل دے پرانے عہدنامے وچّ درج پیشگوئیاں وچّ وی کوآری توں جنم دی نشاندہی کیتی گئی ہے " ویکھو کوآری پیر بھارے ہوویگی اتے منڈے نوں جنم دئیگی جہدا ناں امانئیل [ترجما خدا ساڈے نال ہے] ہووےگا"۔ اس ویلے اوہ مقدس یوسف نامے شخص دی منگیتر سی۔ اس جوڑے دے شادی دے مگروں وی انت توڑی کوئی جسمانی تالکات نہیں سی۔ اس کارن پوتر مریئم نوں کوآری مریئم، سدا کوآری اتے ہمیشہ کوآری دے لکاباں توں یاد کیتا جاندا ہے۔
مسیحی روایتاں دے مطابق پوتر مریئم دے پیو دا ناں یوآکیم [دوجے تلفزاں وچّ الجانکیم، جانکیم، الی جاں عالی] اتے ماں دا ناں ہنا سی۔امجیل بمتابک لوکا وچّ درج شجرا نصب دراصل پوتر مریئم دا ہی شجرا تصور کیتا جاندا ہے۔
مسیحی دھرم وچّ خاصکر کیتھولک کلیسیا اتے چڑدی آرتھوڈوکس کلیسیا وچّ پوتر مریئم نوں امتہائی عقیدت اتے اہترام دی نگاہ نال ویکھیا جاندا ہے اتے تمام انساناں وچوں اتمّ تصور کیتا جاندا ہے۔ اوہناں نوں تھیؤٹوکوس یعنی خدا دی ماں آکھیا جاندا ہے۔
القاب
سودھو• پوتر مریئم دے عامَ لقب ایہہ سی: • پوتر کوآری مریئم [انگریزی: The Blessed Virgin Mary ]، • ساڈی خاتون [ عربی: سیدتنا، انگریزی: Our Lady، فرانسیسی: Notre Dame، سپینی: Nuestra Se�ora، پورتگالی: Nossa Senhora، اطالوی: Madonna، لاطینی: Nostradamus]، • خدا دی ماں، • آسمان دی ملکہ [لاطینی Regina Caeli]
• اس توں وکھ اوہناں نوں چڑھدیاں کلیسیاواں وچّ تھیؤٹوکوس جاں دیئی جینیترکس Dei genetrix اتے لیہندیاں کلیسیاواں وچّ ماتر دیئی Mater Dei یعنی خدا دی ماں دے لکاباں نال یاد کیتا جاندا ہے۔ اوہناں لکاباں دا مقصد اوہناں نوں خدا دے برابر درجہ دینا نہیں سگوں یسو مسیح دے خدا ہون دا اقرار کرنا ہے۔
• آرنبھک کلیسیا وچّ اوہناں نوں ماتا رانی دا وی لقب دتا گیا کیوں جو اوہناں دے پتر یسو مسیح نوں راجیاں دا راجا سمجھیا جاندا سی۔ ویکھو پرانا عہدنامہ 1ملوک 2: 19-20 جس وچّ سلیمان بادشاہ اپنی ماں بیتشیبا نوں ماتا رانی دا درجہ دیندیسی۔
• مریئم نوں دوجی حوا وی آکھیا جاندا ہے اتے ایہہ اس لئی بھئی جویں پہلی ہوا نے منا کیتے رخ توں پھلّ کھا کے نافرمانی دا ثبوت دتا سی اس توں الٹ دوجی ہوا یعنی پوتر مریئم نے "میرے لئی تیرے قول دے موجب ہووے" ایہہ شبد کہہ کر فرمابرداری دی تاریخ رقم کر دتی اتے اوہناں دے کارن ہی انسانیت دی خلاصی دا خدائی منصوبہ پورا ہویا۔
بائبل وچّ ذکر
سودھوپوتر مریئم دے بارے وچّ نویں عہدنامے وچّ باہلیاں جانکاریاں درج نہیں۔ اوہناں دے ماپیاں دا سانوں کوئی ذکر نہیں لبھدا۔ ہور پرانیاں لکھتاں دے مطابق اوہناں دے پیو دا ناں یوآکیم اتے ماں دا ناں ہنا سی۔ اوہ الیشبا [الیسبات] دے ساک سی جہڑی زکریاہ دی عورت سی اتے زکریاہ ہارون دے گھرانے توں سی۔ اسے لئی کجھ ماہرین ایہہ وی کہندے سی بھئی انجیلے لکا وچّ درج نصب نامہ کوآری مریئم دا ہے جدوں کہ انجیل متی وچّ جنابِ یوسف دا۔ ایوں اوہ داؤد نبی دے گھرانے اتے یہودا دے قبیلے توں سی۔ اوہ گلیل دے ناسرت وچّ اپنے ماپیاں دے نال رہندے سی۔ کڑمائی دے مگروں اوہناں اتے فرشتہ جبرائیل پرگٹ ہوئے اتے خوش خبری سنائی بھئی اوہ مسیح دی ماں قرار پائے سی۔ خدا دے فرشتے نے جنابِ یوسف نوں وی سفنے وچّ آگہی دتی بھئی مریئم پوتر آتماں دی قدرت توں پیر بھارے ہوئے سی اتے آکھیا بھئی مریئم نوں اپنی بیوی بنا لین۔ ایہہ واقعہ اناجیلِ بمتابک مرکس اتے یوحنا وچّ درج نہیں ہے۔
فرشتے نے پوتر مریئم نوں وی آگاہی دتی کہ اوہناں دی رشتے دار الیشبا، جہڑے پہلوں بانجھ سی،اوہ وی پیر بھارے سی اتے اوہناں نوں چھٹا مہینہ ہے۔ ایہہ سن کے پوتر مریئم پہاڑاں ولّ روانہ ہو گئے۔ مریئم نوں ویکھدیاں ہی الیشبا کہہ اٹھی 'ایہہ کویں ممکن ہویا بھئی میرے خداوند دی ماں میرے کول آئے' ۔ تن ماہ مگروں یعنی جنابِ یوحنا دی پیدائش توں بعد اوہ اپنے وطن نوں لٹّ آئے۔ اسے زمانے وچّ کیسر اغستس دا فرمان آیا بھئی تمام سلطنت وچّ مردمشماری کرائی جائے۔ سو اوہ جنابِ ہوسف سنے اوہناں دے جدی وطن بیتلہم نوں روانہ ہو گئے۔ بیتلہم وچّ اوہناں نے یسو مسیح نوں اک کھرلی وچّ جنم دتا۔ پیدائش دے مگروں 'پورب توں جوتسیاں' نے آن کے خداوند یسو دی استت کیتی اتے جدوں شاہ ہیرودیس نے ایہہ فرمان جاری کیتا بھئی دو سال توں گھٹّ عمر دے ہر منڈے دا قتل کر دتا جائے پاک خاندان مصر ولّ روانہ ہو گیا۔ مصر توں واپسی اتے پاک خاندان ناسرت وچّ آن وسیا۔ خداوند یسو مسیح دی ایلانیا زندگی توں پہلوں یوسف فوت ہوگئے سی۔
اوہ خداوند یسو مسیح دی پہلی کرامت یعنی کانائے گلیل دی کرامت دے موقعے اتے موجود سی۔ یسو مسیح دی تسلیب دے وقت اوہ صلیب دے تھلے موجود سی۔ صلیب توں اتارے جان دے بعد اوہناں نے خداوند یسو مسیح نوں اپنی گودی وچّ لیا۔ بعد وچّ مسیح یسو دے حکم دے مطابق یوہنا رسول نے اوہناں دی ویکھ بھال دا ذمہ لیا اتے اپنے گھر لے گئے۔ '"رسولاں دے اعمال" دی کتاب دے مطابق اوہ پینتیکوست دے دن تکریبا 120 شاگردانِ مسیح دے نال موجود سی۔ اس دے مگروں بائیبل وچّ سانوں پوتر مریئم دے بارے وچّ کوئے ذکر نہیں لبھدا۔ کتاب مقدس وچّ اوہناں دی موت دا کوئی ذکر نہیں ملدا۔پوتر مریئم [عبرانی ] خداوند یسوع مسیح دی ماں سی۔ اوہ فلسطین دے علاقے غلیل دے شہر نہ سرت دی واسی سی۔ کتاب مقدس [بائیبل] دے مطابق اوہ روح الکدس دی قدرت نال بنا کسے انسانی دخل دے پیر بھارے ہوئے سی۔ سو جدوں اوہناں نے جبرائیل فرشتے توں سوال کیتا بھئی 'ایہہ کیکر ممکن ہے کیوں جو میں مرد توں نواکف ہاں؟' تاں جبرائیل دا جواب سی: 'روح الکدس تیرے اتے سایہ پاویگا اتے توں پیر بھارے ہووینگی' جس اتے پوتر مریئم نے آکھیا '"ویکھ میں خداوند دی داسی ہاں، میرے لئی تیرے کل دے معافق ہووے"۔ [ویکھو انجیل-اے-بماتک لوکا] ۔ بائیبل دے پرانے عہدنامے وچّ درج پیشگوئیاں وچّ وی کوآری توں جنم دی نشاندہی کیتی گئی ہے " ویکھو کوآری پیر بھارے ہوویگی اتے منڈے نوں جنم دے اگی جہدا ناں امانویل [ترجمہ خدا ساڈے نال ہے] ہووےگا"۔ اس ویلے اوہ مقدس یوسف نامے شخص دی منگیتر سی۔ اس جوڑے دے شادی دے مگروں وی انت توڑی کوئی جسمانی تالکات نہیں سی۔ اس کارن پوتر مریئم نوں کوآری مریئم، سدا کوآری اتے ہمیشہ کوآری دے القاب توں یاد کیتا جاندا ہے۔
مسیحی روایتاں دے مطابق پوتر مریئم دے پیو دا ناں یوا کیم [دوجے تلفزاں وچّ علیا کیم، جانکیم، ایلی جاں عالی] اتے ماں دا ناں حنا سی۔ انجیل بامتابک لوکا وچّ درج شجرا نصب دراصل پوتر مریئم دا ہی شجرا تصور کیتا جاندا ہے۔
مسیہیت وچّ خاصکر دیتھولک کلیسیا اتے چڑدی اور تھوڈا کس کلیسیا وچّ پوتر مریئم نوں انتہائی عقیدت اتے اہترام دی نگاہ توں ویکھیا جاندا ہے اتے تمام انساناں نالوں اتم تصور کیتا جاندا ہے۔ اوہناں نوں تھیوٹوکوس جاننے خدا دی ماں آکھیا جاندا ہے۔ القاب
" پوتر مریئم دے عامَ لقب ایہہ سی: " پوتر کوآری مریئم [انگریزیThe Blessed Virgin Mary ]، " ساڈی خاتون [عربی سیدتنا، انگریزی Our Lady، فرانسیسی Notre Dame، ہسپانوی Nuestra Se�ora، پورتگالی Nossa Senhora، اطالوی Madonna، لاطینیNostradamus]، " خدا دی ماں، " آسمان دی ملکہ [لاطینی Regina Caeli]
" ایس توں وکھ اوہناں نوں چڑھدیاں کلیسیاں وچّ تھیوٹوکوس Theotokos جاں دیی-اے-جینیترکس Dei genetrix اتے لیہندیاں کلیسیاواں وچّ ماتر دیی-اے-Mater Dei یعنی خدا دی ماں دے لکا باں توں یاد کیتا جاندا ہے۔ اوہناں لکا باں دا مقصد اوہناں نوں خدا دے برابر درجہ دینا نہیں سگوں یسوع مسیح دے خدا ہون دا اقرار کرنا ہے۔
" آرنبھک کلیسیا وچّ اوہناں نوں ماتا رانی دا وی لقب دتا گیا کیوں جو اوہناں دے پتر یسوع مسیح نوں راجیاں دا راجا سمجھیا جاندا سی۔ ویکھو پرانا عہدنامہ 1ملوک 2: 19-20 جس وچّ سلیمان بادشاہ اپنی ماں بیت شیبا نوں ماتا رانی دا درجہ دندے سی۔
" مریئم نوں دوجی حوا وی آکھیا جاندا ہے اتے ایہہ اس لئی بھئی جویں پہلی ہوا نے منع کیتے رکھ توں پھل کھا کے نافرمانی دا ثبوت دتا سی اس توں الٹ دوجی ہوا یعنی پوتر مریئم نے " میرے لئی تیرے کل دے معافق ہووے" ایہہ شبد کہہ کر فرمامبرداری دی تاریخ رقم کر دتی اتے اوہناں دے کارن ہی انسانیت دی خلاصی دا خدائی منصوبہ پورا ہویا۔ بائیبل وچّ ذکر
پوتر مریئم دے بارے وچّ نویں عہدنامے وچّ باہلیاں معلومات درج نہیں ہیگیاں۔اوہناں دے ماپیاں دا سانوں کوئی ذکر نہیں لبھدا۔ ہور پرانیاں لکھتاں دے مطابق اوہناں دے پیو دا ناں یوا کیم اتے ماں دا ناں حنا سی۔ اوہ الیشبا [الیسبات] دے ساک سی جہڑی ذکر جانہ دی تیویں سی اتے ذکر جانہ ہارون دے گھرانے توں سی۔ تاہم کجھ ماہرین ایہہ وی کہندے سی بھئی انجیل-اے-لوکا وچّ درج نصب نامہ کوآری مریئم دا ہے جدوں کہ انجیل-اے-متی وچّ جناب-اے-یوسف دا۔ ایوں اوہ داود نبی دے گھرانے اتے یہودا دے قبیلے توں سی۔ اوہ غلیل دے نہ سرت وچّ اپنے ماپیاں دے نال رہندے سی۔ کڑمائی دے مگروں اوہناں اتے فرشتہ جبرائیل پرگٹ ہوئے اتے خوش خبری سنائی بھئی اوہ مسیح دی ماں قرار پائے سی۔ خدا دے فرشتے نے جناب-اے-یوسف نوں وی سفنے وچّ آگہی دتی بھئی مریئم روح الکدس دی قدرت توں پیر بھارے ہوئے سی اتے آکھیا بھئی مریئم نوں اپنی بیوی بنا لین۔ ایہہ واقعہ اناجیل-اے-بامتابک مرکس اتے یوہنا وچّ درج نہیں ہے۔
فرشتے نے پوتر مریئم نوں وی آگاہی دتی کہ اوہناں دی رشتہ دار الیشبا، جہڑے پہلوں بانجھ سی،اوہ وی پیر بھارے سی اتے اوہناں نوں چھٹا مہینہ ہے۔ ایہہ سن کے پوتر مریئم پہاڑاں ولّ روانہ ہو گئے۔ مریئم نوں ویکھدیاں ہی الیشبا کہہ اٹھی 'ایہہ کیکر ممکن ہویا بھئی میرے خداوند دی ماں میرے کول آئے' ۔ تنّ ماہ مگروں یعنی جناب-اے-یوہنا [یھا علیا اسلام] دی پیدائش توں بعد اوہ اپنے وطن نوں لوٹ آئے۔ اسے زمانے وچّ کیسر اگستس دا فرمان آیا بھئی تمام سلطنت وچّ مردم شماری کرائی جائے۔ سو اوہ جناب-اے-ہو صف سنے اوہناں دے جدی وطن بیتلہم نوں روانہ ہو گئے۔ بیتلہم وچّ اوہناں نے یسوع مسیح نوں اک کھرلی وچّ جنم دتا۔ پیدائش دے مگروں 'پورب توں جوتسیاں' نے آن کے خداوند یسوع دی استت کیتی اتے جدوں شاہ ہیرودیس نے ایہہ فرمان جاری کیتا بھئی دو سال توں گھٹّ عمر دے ہر منڈے دا قتل کر دتا جائے پاک خاندان مصر ولّ روانہ ہو گیا۔ مصر توں واپسی اتے پاک خاندان نہ سرت وچّ آن وسیا۔ خداوند یسوع مسیح دی اعلانیہ زندگی توں قبلَ پہلوں یوسف فوت ہو گئے سی۔ اوہ خداوند یسوع مسیح دی پہلی کرامت یعنی کانائے غلیل دی کرامت دے موقعے اتے موجود سی۔ یسوع مسیح دی تسلیب دے وقت اوہ صلیب دے تھلے موجود سی۔ صلیب توں اتارے جان دے بعد اوہناں نے خداوند یسوع مسیح نوں اپنی گودی وچّ لیا۔ بعد وچّ مسیح یسوع دے حکم دے مطابق یوہنا رسول نے اوہناں دی ویکھ بھال دا ذمہ لیا اتے اپنے گھر لے گئے۔ '"رسولاں دے اعمال" دی کتاب دے مطابق اوہ پینتیکوست دے دن تکریبا 120 شاگرد ان مسیح دے نال موجود سی۔ اس دے مگروں بائیبل وچّ سانوں پوتر مریئم دے بارے وچّ کوئے ذکر نہیں لبھدا۔ کتاب مقدس وچّ اوہناں دی موت دا کوئی ذکر نہیں ملدا