خانان بخارا
خانان بخارا | |
۱۵۰۰ء توں ۱۷۸۵ء | |
خانان بخارا ۱۶۰۰ء چ (ہرے رنگ چ) | |
قائم رہن دا ویلا |
۱۵۰۰ء توں ۱۷۸۵ء |
راجگھر | بخارا |
بولیاں | فارسی، ازبک تے چغتائی بولیاں |
مذہب |
اسلام |
طرز حکومت | موروثی بادشاہت |
خان | |
۱۵۰۰ء توں ۱۵۱۰ء | محمد شیبانی |
۱۷۵۸ء توں ۱۷۸۵ء | ابو اول غازی |
تریخ | |
شیبانی ٹبر دا حکمت دا قیام | ۱۵۰۰ء |
جانی ٹبر دی حکومت دا قیام | ۱۵۹۹ء |
امارت بخارا دا قیام |
۱۷۸۵ء |
خانان بخارا وشکارلے ایشیاء دی اک ریاست سی جیہڑی ۱۵۰۰ء توں ۱۷۸۵ء تک رئی۔ بخارا ایدا راجگرھ سی۔ ایتھے پہلے حکمران شیبانیاں دی ریاست (۱۵۰۰ء توں ۱۵۹۸ء تک) نے جدوں بخارا نوں اپنا راجگھر بنائیا تے اودوں ایس خانان نوں خانان بخارا دا ناں ملئیا ۔
اسنوں وسعت تے اثر و رسوخ چ عروج اسدے آخری شیبانی حکمران عبداللہ خان دوم (۱۵۷۷ء توں ۱۵۹۸ء) دے دور چ ملئیا ۔
۱۷۴۰ء استے ایران دے بادشاہ نادر شاہ افشار نے فتح کر لئیا ۔ ۱۹۴۷ء چ نادر شاہ دے مرن مگروں خانان دا اقتدار ازبک امیر چدایار بی دے جانشیناں نے سمبھالئیا ۔ پر اینہاں دی حیثیت صرف وزیراعظم دے برابر عہدے اتالیق دی سی ۔ ۱۷۸۵ء چ خدایار بی دے اک پوتے شاہ مراد نے خانان تے ٹبر (مانغیت ٹبر) دا اقتدار بحال کیتا ۔ تے خانان ، امارت بخارا چ بدل گئی ۔
تریخ
سودھوبخارا خانات اک جاگیردارانہ حکومت سی جس نے ۱۶ويں صدی دے اوائل توں ۱۸ويں صدی دے آخر تک وسطی ایشیاء دے جنوبی ازبکستان تے جنوبی تاجکستان سمیت کئی حصےآں اُتے حکومت کیتی ۔
شیبانی خاندان دے بانی محمد شیبانی نے سمرقند (۱۵۰۵-۱۵۰۵ ) تے بخارا (۱۵۰۶ ) اُتے حکمرانی دے نال اس حکومت نوں قائم کيتا تے بخارا نوں اپنا راجگڑھ منتخب کيتا۔ عبداللہ خان دوم (۱۵۹۸-۱۵۷۷) دے دور وچ بخارا دے خاناں دی طاقت تے وسعت اپنے عروج اُتے پہنچ گئی ۔
۱۷ويں تے ۱۸ويں صدی وچ ، جانی خاندان (اشترخانی یا ہشترخانی) نے اس امیر اُتے حکومت کیتی۔ ۱۷۴۰ وچ ، نادر شاہ نے اسنوں فتح کیتا، لیکن ۱۷۴۷ وچ ، نادر دی موت دے نال، امیر کھوڈیار خان دے بیٹے اقتدار وچ آئے. ۱۷۸۵ وچ ، شاہ مراد ، انہاں دی اولاد وچوں اک، نے اپنے خاندان دی موروثی حکمرانی نوں باقاعدہ بنایا تے بخارا دی خانیت بخارا دی امارت بن گئی ۔ اس فرق دے نال کہ اک دیرینہ رسم و رواج دی بنیاد اُتے صرف چنگیز دی نسل نال تعلق رکھنے والے حکمراناں نوں خان کا خطاب مل سکدا سی تے باقی حکمراناں نوں مثال دے طور اُتے ’’امیر‘‘ کہیا جاندا سی۔
امیر عالم خان، ۱۹۱۱ وچ امارت بخارا دے آخری حکمران سن ۔
۱۸۶۸ وچ ، امارت بخارا نوں روسی سلطنت دے ہتھوں شکست ہوئی تے سمرقند سمیت اس دے علاقے دا کچھ حصہ کھو کر روس دا محافظ بن گیا ۔ اکتوبر انقلاب دے نال ، سرخ فوج نے ۲ ستمبر ۱۹۲۰ نوں بخارا نوں فتح کیتا، تے بخارا عوامی سوویت جمہوریہ قائم ہويا۔ اس دے بعد، ۱۹۲۴ وچ ، اس دا زیادہ تر علاقہ سوویت جمہوریہ ازبکستان وچ سی تے اس دا کچھ حصہ سوویت جمہوریہ تاجکستان وچ سی۔سلطنت عثمانیہ · سلجوق سلطنت · سلطنت روم · خوارزم شاہی سلطنت · مغلیہ سلطنت · وولگا بلغاریہ · خانان بخارا · خانان خیوا · خانان سائبیریا · خانان قوقند · خانان قازان · قریم یورتی · خانان کاراخانی · خانان کاراخیتان · خانان چغتائی · ایل خانی سلطنت · خانان قاسم · آق قویونلو · قرہ قویونلو · سلطنت غزنویہ · گوک ترک · ہن سلطنت · طلائی اردو · لہندی ترک خاگانیٹ · ریاست ادیل یورال · مملوک · سلطنت دلی · جلائر · رمضان اوغلو · پرانا عظیم بلغاریہ · ایغور خاگانیٹ · تیموری سلطنت