پہلا صفہ

ایہ اک کھلا آزاد انسائیکلوپیڈیا اے جتھے کوئی وی لکھ یا ترمیم کر سکدا اے

سارے صفحے ا ب بھ پ پھ ت تھ ٹ ٹھ ث ج جھ چ چھ ح خ د دھ ڈ ڈھ ذ ر ڑ ز ژ س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک کھ گ گھ ل ݪ م ن ݨ و ۋ ھ ء ی ے چونواں مضمون تاشقند دا طائرانہ منظر تاشقند ازبکستان دا راجگھر تے سبھ توں وڈا شہر اے ۔ ایہہ صوبہ تاشقند دا صدر مقام وی اے ۔ 2006ء دے سرکاری اعداد و شمار دے مطابق شہر دی آبادی 31 لکھ جد کہ غیر سرکاری اعداد شمار دے مطابق 40 لکھ توں وی ودھ اے ۔ قرون وسطی وچ ایہہ شہر چچ دے ناں نال جانیا جاندا سی جہڑا بعد وچ چچ قند یا چش قند تے فیر تاشقند بن گئیا ۔ ترک زبان چ تاش دا مطلب پتھر اے قند شہر لئی استعمال ہندا اے جداں قوقند ، سمرقند وغیرہ ۔ ناں دی ایہہ تبدیلی 16ویں صدی عیسوی دے بعد عمل چ آئی ۔ تاشقند سویت دور ج سویت یونین دا وسطی ایشیا چ اہم شہر تے پورے وسطی ایشیا دا غیر اعلانیہ صدرمقام وی رہیا ۔ تاشقند شہر دے موجودہ ہجے " تاشکینت" وی روسی اثرات ظاہر کردے نیں ۔ سنہ 1219ء چ چنگیز خان نے حملہ کرکے شہر نوں تباہ کردتا ۔ تیموریاں تے شیبانیاں دے دور چ اس شہر نے خوب ترقی کیتی۔ تاہم اس عرصے چ ایہہ ازبکاں ، قازقاں ، فارسیاں تے منگولاں دے حملیاں دا نشانہ بندا رہیا ۔ 1809ء چ تاشقند خانان قوقند دے قبضے چ چلا گئیا ، اس وقت تاشقند دی آبادی اک لکھ سی تے ایہہ وسطی ایشیا دا خوشحال ترین شہر سی ۔ مئی 1865ء چ جنرل میخائیل چرنیائيف نے شہر تے حملہ کرکے اسنوں فتح کرلئیا ، عددی برتری تے مضبوط حصار حاصل ہون دے باوجود خانان قوقند دی فوجاں 2 دن وی روسی سلطنت دی فوج دے ساہمنے ٹھہر نا سکیاں تے شہر روسیاں دے قبضے چ چلاگئیا ۔ چرنیائيف جہڑا کہ شیر تاشقند دے ناں نال مشہور ہوئیا نے عوام دے دل جتن لئی خانان دے لگاۓ ہوۓ سارے ناجائز محصولات اک سال ختم کردتے تے عام لوکاں دے مسائل دے خاتمے دیاں کوششاں کیتیاں ۔ اسنوں زار روس ولوں تاشقند دا گورنر بنائیا گئیا تے اسنے زار الیگزینڈر II کول ایہہ سفارش وی کیتی کہ تاشقند نوں روسی سلطنت دے زیر تحفظ اک آزاد ریاست بنا دتا جاوے ۔ زار نے چرنیائیف تے اسدے سپاہیاں نوں اعزازات تے تمغیاں نال نوازیا پر جنرل نے ایہہ حملہ زار دی اجازت توں بغیر کیتا سی اس لئی اوہ زیادہ عرصہ اپنا عہدہ برقرار رکھن چ ناکام رہیا تے چھیتی ای اسدی جگہ قسطنطین پیترووچ وان کوف مین نوں مقرر کردتا گئیا تے تاشقند نوں اک آزاد ریاست تصور کرن دی بجاۓ اسنوں روسی ترکستان دا راجگھر بنا دتا گئیا ۔ جس دا پہلا گورنر جنرل کوف مین سی ۔ پرانے شہر دے نیڑے اک چھاؤنی تے روسی آبادی بنائی گئی تے ملک دے کئی علاقیاں توں روسی لوکاں تے تاجراں نوں ایتھے آباد کیتا گئیا ۔ وسط ایشیا تے اپنا اثر و رسوخ رکھن لئی روس تے برطانیہ دے مابین ہون والے تنازعے جسنوں وڈی کھیڈ اکھیا جاندا اے دے دوران ایہہ شہر جاسوسی دا گڑھ بن گئیا ۔ 1889ء چ ٹرانس کیسپیئن ریلوے دی پٹری ایتھے پہنچی تے جنہاں کارکناں نے پٹری تعمیر کیتی اوہ ایتھے ای آباد ہوگئے تے جنہاں نے بالشویک انقلاب (انقلاب روس) دی نیہہ وی ایتھے رکھی ۔۔۔۔ پنجابی بولی پنجابی پاکستان وچ بولن وچ پہلے نمبر تے ہے۔ پنجابی برطانیہ وچ بولن وچ انگریزی مگروں دوجے نمبر تے ہے۔ پنجابی دکھنی ایشیاء وچ بولن وچ ہندی، بنگالی مگروں تیجے نمبر تے ہے۔ پنجابی کینیڈا وچ بولن وچ چوتھے نمبر تے ہے۔ پنجابی بولن والیاں دا سب توں وڈا شہر لہور ہے۔ پنجابی وچ سب توں بوہتی چھپݨ والی کتاب میلہ اکھیاں دا ہے۔ پنجابی دا پہلا وڈا انسائیکلوپیڈیا پنجابی وکیپیڈیا ہے۔ دنیا دی سب توں پہلی گرامر اشٹادھیایی پنجاب وچ لکھی گئی۔ پنجابی دا سب توں پہلا اخبار ہندو پرکاش 1873 وچ امرتسر توں شروع ہویا ۔ شاہ مکھی لِپی وچ سب توں پہلا اخبار امرت پترکا 1896 وچ جاری ہویا۔ تسیں جاندے او اسماعیل الجزری  • … کہ اسماعیل الجزری (تصویر وچ )جو اک مسلم عالم، موجد، مکینیکل انجینئر، کاریگر، آرٹسٹ تے ریاضی دان سن ۔ اُنھاں نو‏ں جدید دور د‏‏ی انجینئری دے '"روبوٹکس دا باپ"' کہیا جاندا ہے اَتے اُنھاں نے 50 تو‏ں ودھ مکینیکل آلات ایجاد کيتے؟  • …کہ دنیا دے چھ آباد براعظماں دے ناں عربی اتے انگریزی وچ اک ہی اکھر اُتّے مُکدے نيں؟  • … کہ دریائے کانگو مغربی اتے وچکارلے افریقا دا سب تو‏ں وڈا دریا ہے۔ اس د‏ی کل لمبائی 4374 کلومیٹر (2718 میل) ہے۔ ایس پاروں ایہہ دریائے نیل دے بعد افریقا دا دوجا سب تو‏ں لمّا دریا ہیگا؟  • …کہ دنیا دا پہلا ایس ایم ایس 3 دسمبر 1992ء نو‏‏ں نیل پاپ ورتھ نے میری کرسمس لکھ ک‏ے بھیجیا؟  ہور "کیہ تسيں جاݨدے ہو" اج کل دیاں خبراں کوئٹہ دے ریلوے اسٹیشن تے بلوچستان لبریشن آرمی دے خودکش حملے اِچ 32 افراد ہلاک ہو گئے۔ ڈونلڈ ٹرمپ (تصویر وچ) دوجی واری امریکا دے صدر منتخب ہوئے۔ کیمیا دا نوبل انعام مشترکہ طور اُتے ڈیمس ہاسابیس اَتے جان ایم جمپر نو‏‏ں پروٹین د‏‏ی ساخت د‏‏ی پیشن گوئی تے ڈیوڈ بیکر نو‏‏ں کمپیوٹیشنل پروٹین ڈیزائن اُتے کم دے لئی دِتّا گیا ہے۔ نیپال وچ سیلاب تو‏ں 200 تو‏ں ودھ افراد ہلاک ہو گئے نيں، جنھاں وچ ملک دے راجگڑھ کھٹمنڈو وچ 37 افراد وی شام‏ل نيں۔ جاری: حماس اسرائیل جنگ میانمار خانہ جنگی یوکرین اُتے روسی حملہ سوڈان تنازع حالیہ موتاں: فرینک مسن انوشمن گائیکواڈ خالد عباداللہ مقید حیدر اج دا شبد عام طور تے پنجابی وچ:اردو لفظ جسم ورتیا جاندا ہے پر پنجابی وچ :جسم لئی جُثّہ اَتے پِنڈا لفظ نیں جنھاں نوں ورتن دی لوڑ ہے اس لفظ نوں ورتنا چاہیدا ہے۔ اج دی گل پنجابی نوں قومانتری پدھر اُتے لیاوݨ لئی سانوں پنجابی وچ لِکھݨ تے پڑھن دی کوشش کرنی چاہیدی اے! سہ ماہی منصوبہ فوری توجہ لوڑیندے لیکھ (دسمبر) ← لہور دی تریخ، پنجاب دی تریخ، رائے احمد خان کھرل، اسلام، پاکستان دی تریخ،کیمسٹری، پنجاب دے دریاواں تے نہراں دی تریخ، ہندو مت، بوآ کرکٹ، تریخ ، لسٹاں نامزدگی: چنویں لیکھ (چنویں لسٹ) · ودھیا لیکھ · اج دا دن اج: بدھ، ۱۸ دسمبر ۲۰۲۴ عیسوی بمطابق ۱۶ جمادی الثانی ۱۴۴۶ ہجری (متناسق عالمی وقت) 1987ء - آصف علی زرداری نے بے نظیر بھٹو نال شادی کيتی ۔ 1998ء - عراق اُتے امریکی بمباری دے باعث روس نے احتجاجاً امریکا تو‏ں اپنے سفارتکار واپس بلا لئی ۔ 1996ء - صومالیہ وچ گراوہی تنازعات دے باعث تن سو تو‏ں ودھ افراد قتل ہوئے گئے ۔ 1398ء - تیمورلنگ نے سلطان ناصرالدین تغلق نو‏‏ں شکست دینے دے بعد دہلی کوتاراج کر دتا ۔ جم 1878ء - سوویت یونین دے رہنما جوزف اسٹالن جارجیا وچ پیدا ہوئے ۔ 1856ء - جے جے تھامسن برطانوی طبعیات دان 1928ء – مرزا طاہر احمد مرزا غلام احمد قادیانی کےپو‏تے تے مرزا بشیر الدین محمود احمد دے بیٹے 1946ء - سٹیفن سپلبرگ اک امریکی ہدایتکار تے مصنف 1951ء - الون اے روتھ نوبل انعام یافتہ امریکی ماہر اقتصادیات 1975ء - آصف محمود پاکستان کرکٹ ٹیم دے سابق کھلاڑی 1976ء - رونالڈو برازیلی فٹ بال کھلاڑی 1984ء - مصطفیٰ زاہد پاکستانی گلوکار موتاں - 1973ء – علامہ رشید ترابی (نامور خطیب، شاعر و عالم دین) 1967ء - پاکستان دے نامور موسیقار رشید عطرے انتقال کر گئے ۔ 1645ء - مغل شہنشاہ جہانگیر د‏‏ی اہلیہ ملکہ نورجہاں دا لاہور وچ انتقال ہويا ۔ 1111ء - جید عالم دین، فقہی تے فلسفی امام غزالی رحمت اللہ علیہ دا طوس ،ایران، وچ انتقال ہويا ۔ 1973ء - ممتاز عالم دین تے خطیب علامہ رشید ترابی کراچی وچ انتقال کر گئے ۔ → پچھلا دن – اگلا دن ← دسمبر دے چُنویں واقعات – ہور دن...' اج دیاں مورتاں کیہ تسیں لکھنا چاہندے او؟ پنجابی شاہ مکھی وکیپیڈیا 24 اکتوبر 2008ء نوں شروع ہویا تے 13 اگست 2009ء نوں انکوبیٹر وِچوں نِکݪ کے ایہنے اک مکمّل وکیپیڈیا دا درجہ حاصل کرلیا۔ پنجابی وکیپیڈیا اُتے اِس ویلے ۷۳,۶۳۰ لیکھ موجود نیں۔ کِسے وی موضوع اُتے لیکھ لِکھݨ توں پہلاں اِس صفحہ تلاش اُتے جا کے عنوان لِکھ کے لبّھݨ دی کوشش کرو، مُمکن اے مطلوبہ لیکھ پہلاں توں موجود ہووے۔ جے لیکھ موجود نہ ہووے تاں تھلے خانّے وچ عنوان لِکھ کے نواں لیکھ تحریر کیتا جا سَکدا اے۔ وکیپیڈیا وچ لبھو ویکیپیڈیا ورتن والے ویکیپیڈیا ورتوں کار یا ورتنوالے اوہ لوک نیں جیہڑے ویکیپیڈیا وچ اپݨا کھاتہ بݨاندے نیں، اس وچ لکھن اَتے سنوارن دا کم کردے نیں اَتے انسائیکلوپیڈیا دی بہتری لئی اس وچ لیکھ لکھن ، کیٹاگریاں بنان اَتے ہور دوجے کم کرن چ لگے ہوئے نیں۔ ویکیپیڈیا نوں ہر لحاظ نال اک کُھلا انسائیکلوپیڈیا دی شکل دین لئی اج دوجے نوں تعاون دیندے نیں۔ پنجابی ویکیپیڈیا ورتن والیاں دی گݨتی ہُݨ تک ۳۹,۷۰۹ ہوچکی ہے۔ پر ایہناں چوں اک گھٹ گݨتی ہی مستقل پابندی نال اس منصوبہ وچ شریک ہے۔ اس توں وکھ غیر اندراج ہوئے ویکیپیڈیا ورتن والیاں دی اک وڈی گݨتی ہے جو اس منصوبہ وچ کدی کدی شریک ہوندی ہے۔ ویکیپیڈیا دا حصہ بنو! وِکیپیڈیا اک آزاد انسائیکلوپیڈیا اے جیہڑا وکھ وکھ بولیاں وچ اے تے جس وچ اسیں سارے رَݪ مݪ کے لِکھدے آں تے ایہنوں سواردے آں۔ وِکیپیڈیا منصُوبے دا آغاز جنوری 2001ء وچ ہویا۔ پنجابی وِکیپیڈیا دا مڈھ اکتوبر 2008ء نوں انکیوبیٹر وچ رکھیا گیا تے 13 اگست 2009ء نوں ایہنوں باقاعدہ وِکیپیڈیا دا درجہ حاصل ہوگیا۔ اس ویلے پنجابی وِکیپیڈیا وچ ۷۳,۶۳۰ لیکھ موجود نیں۔ ساڈے ناݪ رݪو جے تواڈا کھاتہ پہلے توں موجود اے تاں لاگ اِن ہووو کیہ تسیں حالے تک کھاتہ نئیں بݨایا ؟ مڈھلی سائنس فلكیات · بیالوجی · زمین دی سائنس · جیومیٹری · سٹیٹ · جیون پڑھت · فزکس · ریاضی · کیمسٹری · جغرافیہ جانکاری سائنس کمیونیکیشن · اکنامکس · دوائی · کمپیوٹر· قنون· ٹیکنالوجی · وائی بیجی · انجینرنگ ادب ساہت · آثار قدیمہ · تريخ · اسلام دی تریخ· مذاہب تے عقیدے· نفسیات · بولیاں · سماج · فلاسفی سوہنے کم معماری · ناچ· کھیڈ· پینٹنگ · ساہت · موسیقی · فلم ہور پاکستانی بولیاں وچ وکیپیڈیا پاکستان بولیاں دے وکیپیڈیا اردو وکیپیڈیا سرائیکی وکیپیڈیا • سندھی وکیپیڈیا • پشتو وکیپیڈیا • کشمیری وکیپیڈیا • ‏جهلسری بلوچی وکیپیڈیا • کھوار وکیپیڈیا • ‏روچ کپتین بلوچی عربی لپی وچ ہور وکیپیڈیا عربی وکیپیڈیا • فارسی وکیپیڈیا • گیلکی وکیپیڈیا • کردی وکیپیڈیا • تورک وکیپیڈیا • لوری وکیپیڈیا • مازندرانی وکیپیڈیا • ایغور وکیپیڈیا • مراکشی عربی وکیپیڈیا • مصری عربی وکیپیڈیا قاشقایی تورکی • خوْراسانی تورکی  • عثمانی تورکی ویکیپیڈیا ہور بولیاں چ ویکیپیڈیا دنیا دیاں وکھ وکھ بولیاں چ اکو ویلے لکھیا جاندا اے ۔ اصل ویکیپیڈیا دی شروعات انگریزی چ ۲۰۰۱ء (۲۰۰۱ء) چ ہوئیا۔ پنجابی ویکیپیڈیا اتے حالے تک ۷۳,۶۳۰ لیکھ نیں۔ بوہت سارے ہور ویکیپیڈیا وی موجود نیں؛ جنہاں چوں کچھ وڈے ویکیپیڈیا تھلویں نیں: بولیاں ۱,۰۰۰,۰۰۰ توں ودھ لیکھ: English svenska Deutsch Nederlands français русский italiano español polski Tiếng Việt 日本語 بولیاں ۴۰۰,۰۰۰ توں ودھ لیکھ: português 中文 українська català فارسی norsk srpskohrvatski / српскохрватски العربية بولیاں ۲۰۰,۰۰۰ توں ودھ لیکھ: suomi magyar Bahasa Indonesia română čeština 한국어 српски / srpski Bahasa Melayu Türkçe euskara Esperanto қазақша dansk български slovenčina بولیاں ۱۰۰,۰۰۰ توں ودھ لیکھ: հայերեն עברית lietuvių hrvatski slovenščina eesti galego norsk nynorsk Latina Volapük нохчийн Simple English Ελληνικά беларуская 閩南語 / Bân-lâm-gú ქართული azərbaycanca हिन्दी oʻzbekcha / ўзбекча ไทย سارے ویکی پیڈیاواں دی لسٹ خودکار تجدید شماریات ہور وکیمیڈیا منصوبے کامنز آزاد میڈیا میڈیاوکی وکی سافٹویئر ڈیویلپمنٹ میٹا-وکی وکیمیڈیا تال-میل ویکی بکس آزاد تعلیمی کتاباں ویکی ڈاٹا آزاد علم بیس ویکی خبراں آزاد خبراں ویکی محاورے سیانے بولاں دا اکٹھ ویکی سروت آزاد لائیبریری ویکی سپیشیز نسب نامہ وکیورسٹی آزاد تعلیمی مواد ویکی سفر آزاد سفر گائیڈ وکشنری پنجابی ڈکشنری مدد دی لوڑ اے؟ ساڈے نال رابطہ کرو! ساڈے نال سماجی رابطےآں دیاںویب سائٹاں اتے رلو: تے