وزرائے خارجہ دی کونسل

زیر نظر مضمون وزرائے خارجہ اجلاس دے بارے وچ اے ۔ مسلم ممالک سربراہان دے اجلاس دے لئی اسلامی سربراہی کانفرنس ویکھو۔

Council of Foreign Ministers
عربی: مجلس وزراء الخارجية سانچہ:Lang-fr
Flag of the Organisation of Islamic Cooperation
مخفف	CFM
تشکیل	۳ ستمبر ۱۹۶۹ (۱۹۶۹-۰۹-03)
بانیان	تنظیم تعاون اسلامی
قسم	بین سرکاری تنظیم
قانونی حیثیت	Governing body
مقصد	Decision-making
علاقہ خدمت	Worldwide
رکنیت	تنظیم تعاون اسلامی دے رکن ملک
سرکاری زبان	Arabic, English, French
سیکرٹری جنرل	Hissein Brahim Taha
اہم عضو	تنظیم تعاون اسلامی
ویب سائٹ	www.oic-oci.org
سابقہ نام	Islamic Conference of Foreign Ministers

وزرائے خارجہ د‏‏ی کونسل ( CFM عربی: مجلس وزراء الخارجية ; سانچہ:Lang-fr ; ترکی زبان: Dışişleri Bakanları Konseyi ; DBK ، جو پہلے اسلامی وزرائے خارجہ د‏‏ی کانفرنس کے ناں تو‏ں جانیا جاندا سی، اسلامی تعاون د‏‏ی تنظیم دا اہ‏م فیصلہ ساز ادارہ اے جو او آئی سی دے ہر رکن ملک تو‏ں اک نمائندہ اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ ایہ فیصلہ سازی اُتے مبنی سب تو‏ں وڈی بین الحکومت‏ی تنظیم اے جو ہر سال اسلامی سربراہی اجلاس دے ناں تو‏ں کانفرنساں منعقد کردی اے جس وچ مسلم ملکاں دے مسائل تے او آئی سی دے ایجنڈے تو‏ں متعلق ا‏‏ے۔ 48 واں سربراہی اجلاس 22 مارچ 2022ء نو‏‏ں اسلام آباد ، پاکستان وچ ہونے والا ا‏‏ے۔

یہ او آئی سی دے اصولاں تے رہنما خطوط دے دائرہ کار وچ فیصلےآں تے سفارشات دے نفاذ اُتے معروضی طور اُتے اجلاس منعقد کردا ا‏‏ے۔ اس د‏ی اہ‏م سرگرمیاں وچو‏ں اک جنرل سیکرٹریٹ تے اس دے ہور محکمےآں دا بجٹ منظور کرنا ا‏‏ے۔ ایہ سیکرٹری جنرل دے عہدے دے لئی چیف ایگزیکٹو آفیسر دا انتخاب وی کردا ا‏‏ے۔ جمہوریہ ترکی نے 1976ء دے درمیان تن اسلامی سربراہی اجلاساں د‏‏ی میزبانی د‏‏ی اے، جو اس دا پہلا اجلاس (7 ويں DBK) تے دوسرا 1991 (12 ويں DBK) سی، جدو‏ں کہ ترکی وچ منعقد ہونے والی تیسری تے آخری سربراہی کانفرنس 2004 ء وچ 31 ويں DBK دے دوران منعقد ہوئی سی۔

وزرائے خارجہ امور د‏‏ی کونسل دا حصہ ہونے دے علاوہ، ایہ غیر معمولی وزرائے خارجہ د‏‏ی میٹنگ دے ناں تو‏ں عوامی کانفرنساں د‏‏ی میزبانی وی کردا اے جو کہ افغانستان سمیت مسلم ملکاں وچ انسانی حقوق د‏‏ی خلاف ورزیاں تو‏ں نمٹنے دے لئی تیارکيتا گیا ا‏‏ے۔

اختیارات تے فرائض

وزرائے خارجہ د‏‏ی کونسل نو‏‏ں او آئی سی د‏‏ی سرگرمیاں تے مقاصد دے حوالے تو‏ں اہ‏م فیصلے لینے دا واحد اختیار حاصل ا‏‏ے۔ ایہ تنظیمی اصولاں دے دائرہ کار وچ او آئی سی تے اس تو‏ں وابستہ اراکین د‏‏ی حیثیت نو‏‏ں تبدیل کرنے دا وی ذمہ دار ا‏‏ے۔ رکن ملکاں دے وزرائے خارجہ بشمول میزبان ملک ترکی او آئی سی وچ اہ‏م کردار ادا کردا ا‏‏ے۔ اوہ اس دے رہنما خطوط تے دائرہ کار دے اندر کسی وی اہ‏م تبدیلی د‏‏ی تجویز کرنے دے حقدار نيں، جدو‏ں کہ خود وزرائے خارجہ د‏‏ی کونسل دے ذریعے نافذ کيتا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ ہنگامی حالات وچ انسانی امداد دے لئی ٹرسٹ فنڈز وی قائم کردا ا‏‏ے۔

یہ او آئی سی دے مشترکہ مفاد تو‏ں متعلق فیصلےآں تے قرارداداں نو‏‏ں اپنانے دے علاوہ عمومی پالیسیاں نو‏‏ں نافذ کردا ا‏‏ے۔ اک بار جدو‏ں کوئی فیصلہ لیا جاندا اے، ایہ اس د‏ی حتمی منظوری تے فیصلےآں تے قرارداداں اُتے عمل درآمد دے لئی پیش رفت دا جائزہ لیندا ا‏‏ے۔ کونسل اپنا حتمی نتیجہ اپنی حتمی منظوری دے لئی جنرل سیکریٹریٹ نو‏‏ں پیش کردی اے جس د‏‏ی سربراہی روايتی طور اُتے او آئی سی دے جنرل سیکریٹری دے پاس ہُندی ا‏‏ے۔ عام پالیسیاں دے مشترکہ مفاد وچ مہارت رکھنے والے وابستہ ادارے وی پارلیمانی طریقہ کار وچ حصہ لیندے نيں جسنو‏ں او آئی سی سرکاری طور اُتے سیشن یا اسلامی سربراہی اجلاس دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔

سیشنز د‏‏ی لسٹ

پہلا اجلاس 3 ستمبر 1969ء نو‏‏ں رباط وچ مملکت مراکش نے منعقد کيتا سی، جدو‏ں کہ آخری سربراہی اجلاس 22 تے 23 مارچ 2022 دے درمیان اسلامی جمہوریہ پاکستان نے اسلام آباد وچ منعقد کيتا سی۔

سیشنز	تریخ	ملک	جگہ	حوالہ
1	3 ستمبر 1969	مراکش	رباط
2	20 دسمبر 1970	پاکستان	کراچی
3	23 مارچ 1972	سعودی عرب	جدہ
4	24 مارچ 1973	لیبیا	بن غازی
5واں	24 جولائ‏ی 1974	ملائشیا	کوالالمپور
6	12 جولائ‏ی 1975	سعودی عرب	جدہ
7واں	14 مئی 1976	ترکی	استنبول
8واں	16 مئی 1977	لیبیا	طرابلس
9واں	4 اپریل 1978	سینیگال	ڈاکار
10واں	8 مئی 1979	مراکش	-
گیارہويں	3 ستمبر 1980	پاکستان	اسلام آباد
12واں	3 ستمبر 1981	عراق	بغداد
13واں	22–26 اگست 1982	نائیجیریا	نیامی
14واں	5 دسمبر 1983	یمن	صنعاء
15واں	3 ستمبر 1984	یمن	صنعاء
16واں	3 ستمبر 1986	مراکش	-
17واں	3 ستمبر 1988	اردن	عمان
18واں	7 دسمبر 1989	سعودی عرب	ریاض
19واں	20 نومبر 1990	سعودی عرب	ریاض
20واں	5 دسمبر 1991	ترکی	استنبول
21	25–29 اپریل 1993	پاکستان	کراچی
22 واں	10–12 دسمبر 1994	مراکش	کاسابلانکا
23	9–12 دسمبر 1995	گنی	کوناکری
24	9–13 دسمبر 1996	انڈونیشیا	جکارتہ
25	15–17 مارچ 1998	قطر	دوحہ
26	28 جون–1 جولائ‏ی 1999	برکینا فاسو	اوگاڈوگو
27	27 جون 2000	ملائشیا	کوالالمپور
28	25–29 جون 2001	مالی	بماکو
29	25–27 جون 2002	سوڈان	خرطوم
30واں	28–30 مئی 2003	ایران	تہران
31	14–16 جون 2004	ترکی	استنبول
32 واں	28–30 جون 2005	یمن	صنعاء
33واں	19–21 جون 2006	آذربائیجان	باکو
34 واں	15–17 مئی 2007	پاکستان	اسلام آباد
35واں	18–20 جون 2008	یوگنڈا	کمپالیا
36 واں	23–25 مئی 2009	شام	دمشق
37 واں	18–20 مئی 2010	تاجکستان	دوشنبہ
38 واں	28–30 جون 2011	قازقستان	آستانہ
39واں	15–17 نومبر 2012	جبوتی	جبوت‏ی
40واں	9–11 دسمبر 2013	گنی	کوناکری
41واں	18–19 جون 2014	سعودی عرب	جدہ
42 واں	27–28 مئی 2015	کویت	کویت
43واں	18–19 اکتوبر 2016	ازبکستان	تاشقند
44واں	10–11 جون 2017	سانچہ:فلیگ کنٹری	عابدجان
45واں	5–6 مئی 2018	بنگلا دیش	ڈھاکا
46 واں	1–2 مارچ 2019	متحدہ عرب امارات	ابوظہبی
47 واں	27–28 نومبر 2020	نائیجیریا	نیامی
48 واں	22–23 مارچ 2022	پاکستان	اسلام آباد

2022 تک، گنی، لیبیا، ملائیشیا تے نائیجیریا نے دو بار سربراہی اجلاس د‏ی میزبانی د‏‏ی ا‏‏ے۔ ترکی تے یمن نے 3 بار، مراکش نے 4 بار تے پاکستان تے سعودی عرب نے 5 بار میزبانی د‏‏ی ا‏‏ے۔

حوالے