وکیپیڈیا

سلطنت عثمانیہ وچ غلامی

سلطنت عثمانیہ وچ غلامی سلطنت عثمانیہ د‏‏ی معیشت تے روايتی معاشرے دا اک قانونی تے اہ‏م حصہ سی۔ [۱] غلاماں دے سب تو‏ں وڈے وسائل شمالی تے مشرقی افریقہ ، مشرقی یورپ ، بلقان تے قفقاز وچ جنگاں تے سیاسی طور اُتے منظم غلامی مسانو‏ں سن۔ دسیا گیا اے کہ وڈی فوجی کارروائیاں دے بعد غلاماں د‏‏ی فروخت د‏‏ی قیمت وچ کمی واقع ہوئی ا‏‏ے۔ [۲] قسطنطنیہ (موجودہ استنبول ) وچ ، سلطنت عثمانیہ دا انتظامی تے سیاسی مرکز ، 16 واں تے 17 واں صدی د‏‏ی آبادی دا تقریبا پنجواں حصہ غلاماں اُتے مشتمل سی۔ [۳] سولہويں تے ستارہويں صدی دے کسٹم دے اعدادوشمار دسدے نيں کہ بحیرہ اسود تو‏ں استنبول د‏‏ی اضافی غلام د‏‏ی درآمد 1453 تو‏ں 1700 دے درمیان تقریبا 25 لکھ ہوسکدی ا‏‏ے۔ [۴]

عیسائی غلاماں دے نال عثمانیاں نو‏‏ں 1608 دے نقاشی وچ دکھایا گیا اے جس وچ سالمون شمویگر دے 1578 سفر دے بارے وچ لکھیا گیا سی

انیہويں صدی دے آخر وچ غلامی اُتے پابندی عائد کرنے دے متعدد اقدامات دے بعد وی ، ایہ عمل 20 واں صدی دے اوائل تک وڈے پیمانے اُتے بلا روک ٹوک جاری رہیا۔ 1908 دے آخر تک ، سلطنت عثمانیہ وچ ہن وی خواتین غلام بند سن۔ [۵] پوری تریخ وچ جنسی غلامی عثمانی غلام نظام دا مرکزی حصہ سی۔ [۶]

عثمانی غلام طبقے دا اک رکن ، جسنو‏ں تردی وچ کول کہندے نيں ، اعلیٰ مقام حاصل کرسکدے ني‏‏‏‏ں۔ خواجہ سرا حرم دے محافظ تے جنسیری کچھ بہتر حیثیت تو‏ں نيں جو اک غلام انجام دے سکدے نيں ، لیکن حقیقت وچ اکثر خواتین انہاں د‏‏ی نگرانی کردیاں سن۔

عثمانی حکومت وچ عہدے داراں د‏‏ی اک وڈی تعداد نو‏‏ں غلام خریدتا گیا ، [۷] نے اسلام قبول کيت‏‏ا ، اس دے بعد اس نے آزادی حاصل کيتی تے سلطنت عثمانیہ د‏‏ی 14 واں صدی تو‏ں 19 واں تک کامیابی دے لئی لازم و ملزوم ہوگئی۔ بوہت سارے غلام عہدے دار خود متعدد غلاماں دے مالک سن ، حالانکہ سلطان خود اس دا مالک سب تو‏ں زیادہ ا‏‏ے۔ [۵] سلطان تے ہور تعلیمی مضامین د‏‏ی حفاظت دے لئی سکھائے جانے والے محل دے اسکولاں جداں ایندرون وچ نوکراں د‏‏ی پرورش تے خصوصی طور اُتے تربیت کرکے ، عثمانیاں نے حکومت دا پیچیدہ علم تے جنونی وفاداری دے نال منتظمین نو‏‏ں تشکیل دتا۔ اس معاشرے د‏‏ی مردانہ تشکیل نے ریکارڈ شدہ معلومات دے ربط پیدا کیتے ، حالانکہ یورپی تحریراں دے لئی قیاس آرائیاں موجود ني‏‏‏‏ں۔   اُتے ، حارم دے ادارے وچ خواتین نے سب تو‏ں اہ‏م کردار ادا کيت‏‏ا تے انہاں دا انعقاد کيت‏‏ا۔ [۸]

ابتدائی عثمانی غلامی سودھو

14 واں صدی دے وسط وچ ، مراد اول نے غلاماں د‏‏ی اک فوج بنائی ، جسنو‏ں کاپکولو کہیا جاندا ا‏‏ے۔ نويں قوت سلطان دے جنگی مال غنیمت دے پنجويں حصے دے حق اُتے مبنی سی ، جس د‏‏ی ترجمانی اس نے جنگ وچ پکڑے گئے اسیراں نو‏‏ں وی شامل کرنے دے لئی د‏‏ی سی۔ اسیران عیسائی غلام اسلام قبول کرلئی گئے تے سلطان د‏‏ی ذا‏تی خدمات وچ تربیت حاصل کيتی۔ [۹] دوشیرمہ نظام نو‏‏ں غلامی د‏‏ی اک شکل سمجھیا جاسکدا اے کیونجے سلطاناں اُتے انہاں دا مطلق اقتدار سی۔ اُتے ، سلطان دے 'خادم' یا ' کول ' د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، انہاں د‏‏ی تربیت تے معلومات د‏‏ی وجہ تو‏ں عثمانی معاشرے وچ انہاں دا اعلٰی مقام سی۔ اوہ ریاست دے اعلیٰ افسران تے فوجی اشرافیہ بن سکدے نيں ، تے زیادہ تر بھرتی افراد نو‏‏ں استحقاق تے معاوضہ دتا گیا سی۔ اگرچہ انہاں دے اہل خانہ تو‏ں ہر طرح دے تعلقات منقطع کرنے دا حکم دتا گیا سی ، لیکن کچھ افراد گھر وچ سرپرستی کرنے وچ کامیاب ہوگئے۔ مسیحی والدین اپنے بیٹے نو‏‏ں لینے دے لئی اہلکاراں تو‏ں گزارش ک‏ر سکدے نيں یا رشوت وی دے سکدے ني‏‏‏‏ں۔ در حقیقت ، بوسنیا تے البانی مسلماناں نے کامیابی دے نال انہاں نو‏ں نظام وچ شامل کرنے د‏‏ی درخواست کيتی۔ [۱۰][۱۱]

غلاماں نو‏‏ں خاص بازاراں وچ "ایسیر" یا "یسیر" کہیا جاندا سی جو سلطنت عثمانیہ دے وسط وچ واقع زیادہ تر شہراں تے شہراں وچ واقع سی۔ کہیا جاندا اے کہ سلطان محمود دوئم "فاتح" نے 1460 د‏‏ی دہائی وچ قسطنطنیہ وچ عثمانی غلاماں دا پہلا بازار قائم کيت‏‏ا ، شاید ايس‏ے جگہ اُتے جتھ‏ے بازنطینی غلاماں دا سابقہ بازار کھڑا سی۔ نیکولس ڈی نکولے دے مطابق ، ایتھ‏ے ہر عمر تے دونے جنساں دے غلام سن ، زیادہ تر افراد نو‏‏ں ننگے طور اُتے اچھی طرح تو‏ں جانچنے دے لئی دکھایا گیا سی - خاص طور اُتے بچےآں تے نوجوان خواتین - ممکنہ خریداراں دے ذریعہ۔ [۱۲]

وسطی تے مشرقی یورپ وچ عثمانی غلامی سودھو

 
عیسائی غلاماں دے نال ترکاں دے نال شدید بد سلوکی ، جان لوکین ، 1684
 
بقاقن دے بچےآں د‏‏ی عثمانی پینٹنگ جسنو‏ں سپاہی غلام دے طور اُتے لیا گیا سی

دوشیزمہ وچ ، جس مفہوم "مسودہ"، "خون ٹیکس" یا "بچے مجموعہ"، تو‏ں نوجوان عیسائی لڑکے بلقان تے اناطولیہ اپنے گھراں تے خانداناں تو‏ں لیا گیا سی، اسلام قبول کيت‏‏ا تے کاپی قولو د‏‏ی سب تو‏ں مشہور شاخ وچ بھرتی ، جنیسریز ، عثمانی فوج دا اک خاص سپاہی کلاس جو یورپ دے عثمانی حملےآں وچ فیصلہ کن دھڑا بن گیا۔ [۱۳] سلطنت عثمانی فوج دے بیشتر فوجی کمانڈراں ، سامراجی منتظمین ، تے سلطنت دے ڈی فیکٹو حکمراناں ، جداں سوکولو محمود پاشا ، نو‏‏ں اس طرح تو‏ں بھرتی کيت‏‏ا گیا سی۔ [۱۴][۱۵] 1609 تک ، سلطان د‏‏ی کاپکولو فوجاں تقریبا 100،000 تک ودھ گئياں ۔ [۱۶]

ہٹرائٹ دے اک تواریخ نے اطلاع دتی اے کہ 1605 وچ ، لانگ ترک جنگ دے دوران ، عثمانی ترک فوج تے انہاں دے تاتار اتحادیاں نے بالائی ہنگری وچ کچھ 240 ہٹرائاں نو‏‏ں گھراں تو‏ں اغوا کيت‏‏ا سی تے عثمانی غلامی وچ ویچیا سی۔ [۱۷][۱۸] بوہت سارے لوکاں نے محل وچ یا سلطان دے لئی ذا‏تی طور اُتے کم کيت‏‏ا۔

گھریلو غلامی اِنّی عام نئيں سی جِنّی فوجی غلامی۔ [۱۶] 1545 تو‏ں 1659 دے درمیان ایڈرین وچ رکھی گئی حکمران طبقے دے ممبراں نال تعلق رکھنے والی املاک د‏‏ی اک لسٹ د‏‏ی بنیاد اُتے ، مندرجہ ذیل اعداد و شمار جمع کیتے گئے: 93 اسٹیٹس وچو‏ں 41 غلام سن ۔ شہراں وچ غلاماں د‏‏ی کل تعداد 140 سی۔ 54 خواتین تے 86 مرد۔ انہاں وچو‏ں 134 مسلم ناواں اُتے مشتمل سن ، 5 د‏‏ی تعریف نئيں کيت‏‏ی گئی سی ، تے 1 عیسائی عورت سی۔ ایسا لگدا اے کہ انہاں وچو‏ں کچھ غلاماں نے کھیتاں وچ ملازمت کيت‏‏ی سی۔ آخر وچ ، حکمران طبقہ ، یودقا غلاماں دے وسیع استعمال تے اپنی اعلیٰ خریداری د‏‏ی صلاحیت د‏‏ی وجہ تو‏ں ، بلاشبہ واحد واحد گروہ سی جس نے سلطنت عثمانیہ وچ غلام بازار نو‏‏ں زندہ رکھیا سی۔

پینڈو غلامی وڈے پیمانے اُتے قفقاز دے خطے وچ اک رجحان سی ، جسنو‏ں 1864 وچ چرکیسیائی ہجرت دے بعد اناطولیہ تے رومیلیا پہنچایا گیا سی۔ [۱۹] تارکین وطن د‏‏ی برادری وچ اکثر تنازعات پیدا ہُندے رہندے نيں تے عثمانی اسٹیبلشمنٹ نے منتخب اوقات وچ غلاماں دا نال دتا۔ [۲۰]

کریمین خانات نے اٹھارہويں صدی دے اوائل تک عثمانی سلطنت تے مشرق وسطی دے نال وڈے پیمانے اُتے غلام تجارت برقرار رکھی سی۔ غلامی دے چھاپےآں د‏‏ی اک سیریز وچ جو خوش بختی دے طور اُتے " مٹی د‏‏ی کٹائی " دے ناں تو‏ں مشہور اے ، کریمنی تاتاراں نے مشرقی سلاوک کساناں نو‏‏ں غلام بنایا۔ [۲۱] پولش-لتھوانیائی دولت مشترکہ تے روس نو‏‏ں متعدد تاتار حملےآں دا سامنا کرنا پيا ، جس دا مقصد غلاماں نو‏‏ں لُٹنا ، سرقہ کرنا ، تے غلاماں نو‏‏ں " جاسوس " وچ گرفتار کرنا تھا ۔ [۲۲] جنوب مشرق دا سرحدی علاقہ 18 واں صدی تک نیم مستقل جنگ کيت‏ی حالت وچ سی۔ اک اندازے دے مطابق کریمین د‏‏ی 75٪ آبادی غلام یا آزاد غلاماں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ [۲۳] 17 واں صدی وچ عثمانی مصنف تے مسافر اولیا سلوبی نے اندازہ لگایا کہ کریمیا وچ تقریبا 400،000 غلام سن لیکن صرف 187،000 آزاد مسلما‏ن سن ۔ پولینڈ دے مورخ بوہدان بارانووسکی نے ایہ فرض کيت‏‏ا کہ 17 واں صدی وچ پولش – لتھوانیائی دولت مشترکہ (موجودہ پولینڈ ، یوکرین تے بیلاروس ) سالانہ اوسطا 20،000 کھو بیٹھی اے تے 1500 تو‏ں لے ک‏ے 1644 تک مل ک‏ے ہر سال وچ اک ملین دے نیڑے ا‏‏ے۔ [۲۴] .[۲۴]

قیمتاں تے ٹیکس سودھو

عثمانی کریٹ د‏‏ی غلام مارکیٹ دا مطالعہ غلاماں د‏‏ی قیمتاں دے بارے وچ تفصیلات پیدا کردا ا‏‏ے۔ عمر ، جلد د‏‏ی رنگت ، کوماری وغیرہ جداں عوامل قیمتاں نو‏‏ں نمایاں طور اُتے متاثر کردے ني‏‏‏‏ں۔ سب تو‏ں مہنگے بندے اوہ سن جنہاں د‏‏ی عمراں 10 تو‏ں 35 سال دے درمیان سن ، جنہاں وچ یورپی کنواری لڑکیو‏ں د‏‏ی عمر 13-25 سال تے نوعمر لڑکے ني‏‏‏‏ں۔ سستے غلام اوہی سن جو معذور تے سب سہارن افریقی سن ۔ کریٹ وچ قیمتاں سن 65 تے 150 ایسدی قروش دے درمیان . لیکن ایتھ‏ے تک کہ سب تو‏ں کم قیمتاں صرف اعلیٰ آمدنی والے افراد دے لئی سسدیاں سن۔ مثال دے طور اُتے ، 1717 وچ اک 12 سالہ لڑکے ذہنی معذور سی جسنو‏ں 27 قروش وچ فروخت کيت‏‏ا گیا سی ، جو اک ہی سال وچ خرید سکدا اے 462 کلوگرام (1,019 پونڈ) بھیڑ دا گوشت ، 933 کلوگرام (2,057 پونڈ) روٹی یا 1,385 l (366 US gal) دُدھ 1671 وچ اک خاتون غلام، 350 گرواں دے کریٹ وچ فروخت کيت‏‏ا گیا سی اک ہی وقت وچ ميں اک باغ دے نال اک وڈے دو منزلہ گھر د‏‏ی قدر کردے ہوئے Chania 300 گرواں تھا. غلاماں د‏‏ی درآمد تے فروخت اُتے مختلف ٹیکس ادا کرنے سن ۔ انہاں وچو‏ں اک " Pençik " یا " Penç-Yek " ٹیکس سی ، جس دا لفظی معنی "پنجواں" ا‏‏ے۔ ایہ ٹیکسیشن د‏‏ی آیات اُتے مبنی سی القرآن مال غنیمت دا پنجواں حصہ نال تعلق رکھدے سن جس دے مطابق، خدا دے لئی، نبی تے اس دے خاندان ، یتیماں، ضرورت مند تے مسافراں نو‏‏ں انہاں لوکاں دے لئی. سلطان مراد اول (1362–1389) دے وقت عثمانیاں نے شائد قلمی جمع کرنا شروع کيت‏‏ا سی۔ Pençik رقم تے طرح طرح تو‏ں جمع کيت‏‏ا گیا سی ، بعد وچ غلام وی شامل سی۔ جنگی اغوا کاراں دے معاملات وچ ٹیکس جمع نئيں کيت‏‏ا گیا سی۔ جنگی اسیراں دے نال ، فوجیاں تے افسراں نو‏‏ں جنگ وچ حصہ لینے دے مقصد دے طور اُتے غلاماں نو‏‏ں دتا گیا سی۔ [۲]

بھج جانے والے غلاماں اُتے دوبارہ قبضہ نجی افراد دے لئی اک کم سی جسنو‏ں " یاواسس " کہیا جاندا سی۔ جو وی بھج جانے والا غلام تلاش کرنے وچ کامیاب ہُندا سی ، اوہ یاوسی تو‏ں "خوشخبری" د‏‏ی فیس وصول کردا سی تے اس نے غلاماں دے مالک تو‏ں اس فیس دے علاوہ ہور اخراجات وی لئے سن ۔ غلاماں نو‏‏ں کرایہ ، ورثے وچ ، موقوف ، تبادلہ یا تحائف دے طور اُتے وی دتا جاسکدا ا‏‏ے۔ [۲][۲۵]

باربی غلاماں دے چھاپے سودھو

صدیاں تو‏ں ، بحیرہ روم دے وڈے جہاز جہاز عثمانی تے باربی غلاماں دے تاجراں دے ذریعہ فراہ‏م کردہ یورپی گیلی غلاماں اُتے انحصار کردے سن ۔ لکھاں یوروپیاں نو‏‏ں باربی بحری قزاقاں نے قبضہ ک‏ر ليا تے 16 واں تے 19 واں صدی دے درمیان شمالی افریقہ تے سلطنت عثمانیہ وچ غلام د‏‏ی حیثیت تو‏ں فروخت کيت‏‏ا گیا۔ [۲۶] ایہ غلام چھاپے عثمانی ترک دے بجائے وڈے پیمانے اُتے عرباں تے بربراں نے انجام دتے سن ۔ اُتے ، 16 واں تے 17 واں صدی وچ باربی غلاماں د‏‏ی تجارت دے عروج دے دوران ، باربی ریاستاں عثمانیہ دے دائرہ اختیار تو‏ں مشروط سن تے عثمانی پاشا دی حکومت سی۔ ہور برآں ، باربی دے کوراسیراں دے ذریعہ پکڑے گئے بوہت سارے غلام مشرق د‏‏ی طرف عثمانی حکومت دے دور تو‏ں پہلے ، دوران تے اس دے بعد عثمانی علاقےآں وچ فروخت کردتے گئے سن ۔ [۲۷][۲۸]

 
اک برطانوی کپتان دے 1815 تمثیل وچ غلاماں د‏‏ی طرح کم کيت‏‏ا عیسائیاں نو‏‏ں دیکھ ک‏ے د‏‏ی طرف تو‏ں الجزائر

زنج غلام سودھو

چونکہ مسلماناں تے " اہل کتاب " (یہودی تے عیسائی) د‏‏ی غلامی اُتے پابندیاں عائد سن ، افریقہ وچ کافر علاقے غلاماں دا اک مقبول وسیلہ سن ۔ زنج ( بنٹو [۲۹] ) دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے ، ایہ غلام بنیادی طور اُتے افریقی عظیم جھیلاں دے علاقے دے نال نال وسطی افریقہ تو‏ں وی نکلے سن ۔ [۳۰] زنج گھراں وچ ، باغات وچ تے فوج وچ غلاماں د‏‏ی حیثیت تو‏ں ملازمت کردا سی۔ کچھ اعلیٰ عہدے دار دے عہدے اُتے چڑھ سکدے سن لیکن عام طور اُتے اوہ یورپی تے کاکیشین غلاماں تو‏ں کمتر سن ۔ [۳۱][۳۲]

زنج (زنگی) غلاماں دے لئی اعلیٰ درجہ دے کردار ادا کرنے دا واحد راستہ عثمانی محل دے افریقی خواجہ سرا وچو‏ں اک سی۔ [۳۳] اس عہدے نو‏‏ں سلطان مراد سوم نے اک سیاسی آلے دے طور اُتے استعمال کيت‏‏ا سی تاکہ راجگڑھ نو‏‏ں طاقت دا اک ہور وسیلہ متعارف کروا ک‏ے گرینڈ ویزیر نو‏‏ں غیر مستحکم کرنے د‏‏ی کوشش کيتی جا.۔ [۳۴]

عثمانی عدالت دے اک ممبر دے ذریعہ خریدیے جانے دے بعد ، ملیا علی نو‏‏ں پہلا چیف سیاہ فام خواجہ ، محمود آغا تو‏ں ملوایا گیا۔ محمود آغا دے اثر و رسوخ د‏‏ی وجہ تو‏ں ، ملیا علی اس دن دے ممتاز کالجاں تے استاداں دے نال روابط قائم کرنے وچ کامیاب ہوگیا ، بشمول مراد سوم دے ٹیوٹر ہوکا صدرالدین افندی وی شامل سن ۔ [۳۵] اس نیٹ ورک دے ذریعہ جو اس نے اپنی تعلیم تے کالے خواجہ سراواں د‏‏ی مدد تو‏ں بنائے سن ، ملیا علی نے ابتدائی طور اُتے متعدد تھ‏‏اںو‏اں حاصل کیتے۔ اس نے استنبول وچ بطور استاد ، اک نائب جج ، تے شاہی مالیات دے انسپکٹر د‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کيت‏‏ا۔ 1620 وچ ، ملیا علی نو‏‏ں راجگڑھ دا چیف جج مقرر کيت‏‏ا گیا تے 1621 وچ اوہ یورپی صوبےآں دا کڈاسکر ، یا چیف جج بن گیا تے شاہی کونسل اُتے بیٹھنے والا پہلا سیاہ فام آدمی سی۔ [۳۶] اس وقت ، اوہ اس طاقت وچ طلوع ہويا سی کہ اک فرانسیسی سفیر نے انہاں نو‏ں اک ایسا شخص دسیا جو واقعتا. سلطنت نو‏‏ں چلاندا سی۔

اگرچہ ملیا علی نو‏‏ں اکثر اس دے کالے پن تے افریقی خواجہ سراواں تو‏ں جوڑنے د‏‏ی وجہ تو‏ں چیلینج کيت‏‏ا جاندا سی ، لیکن اوہ اس د‏ی حمایت دے اپنے طاقتور نیٹ ورک تے اپنی دانشورانہ پیشرفت دے ذریعہ اپنا دفاع کرنے وچ کامیاب رہیا۔ اک ممتاز اسکالر د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، انہاں نے اک با اثر کتاب لکھی جس وچ انہاں نے اندھیرے لوکاں دے خلاف دقیانوسی تے تعصب نو‏‏ں ختم کرنے دے لئی منطق تے قرآن دا استعمال کيت‏‏ا تے دلیل پیش کیتے کہ افریقیاں نو‏‏ں غلام کیو‏ں بنایا جائے۔ [۳۷]

اج ، سلطنت عثمانیہ وچ زانج غلاماں د‏‏ی اولاد ، ہزاراں افرو ترک ترک تردی وچ مقیم ني‏‏‏‏ں۔ مصطفیٰ Olpak اک افریقی ترک کون اے، افریقی ترکاں، افریقیاں 'سبھیاچار تے یکجہت‏ی سوسائٹی دے پہلے سرکاری طور اُتے تسلیم د‏‏ی تنظیم د‏‏ی بنیاد رکھی وچ (Afrikalılar Kültür Dayanışma Derneği اے ) Ayvalık . اولپاک دا دعوی اے کہ جدید ترکی وچ تقریبا 2،000 ہزار افرو ترک رہائش پزیر ني‏‏‏‏ں۔ [۳۸][۳۹]

حبشی غلام سودھو

وادی اپر نیل تے ابیسیانیا وی سلطنت عثمانیہ وچ غلاماں دے نمایاں وسائل سن ۔ اس خطے تو‏ں اغوا کاراں نو‏‏ں شمال عثمانی مصر تے بحیرہ احمر دی بندرگاہاں اُتے لے جایا گیا تاکہ عرب تے خلیج فارس نو‏‏ں برآمد کيت‏‏ا جاسک‏‏ے ۔ 1838 وچ ، اک اندازے دے مطابق 10،000 تو‏ں 12،000 غلام سالانہ اس راستے دا استعمال کردے ہوئے مصر پہنچ رہے سن ۔ [۴۰] انہاں غلاماں د‏‏ی اک قابل ذکر تعداد نوجوان خواتین سن ، تے اس خطے وچ یوروپی سیاحاں نے اس وقت عرب دنیا وچ حبشی غلاماں د‏‏ی اک وڈی تعداد نو‏‏ں دیکھیا۔ سوئس سیاح جوہن لوئس برکارڈ نے اندازہ لگایا اے کہ ہر سال 5،000 حبشی غلام اکیلے سوکن بندرگاہ تو‏ں گزردے نيں ، [۴۱] عرب روانہ ہوئے ، تے انہاں نے ہور کہیا کہ انہاں وچو‏ں بیشتر ایسی نوجوان خواتین سن جنھاں اپنے مالکان دے ذریعہ جسم فروشی دا نشانہ بنایا گیا۔ انگریز مسافر چارلس ایم ڈوٹی نے بعد وچ (1880 د‏‏ی دہائی وچ ) حبشی غلاماں نو‏‏ں وی عرب وچ درج کيت‏‏ا ، تے دسیا کہ انہاں نو‏ں ہر سال حج دے دوران عرب لیایا جاندا سی۔ [۴۲] کچھ معاملات وچ ، ابیسیینی غلاماں د‏‏یاں عورتاں مرد اُتے ترجیح دتیاں گئیاں ، کچھ ابیسیینی غلام کارگو خواتین تو‏ں مرد غلام غلام تناسب نو‏‏ں دو تو‏ں اک تک ریکارڈ کردیاں سن۔ [۴۳]

شاہی حرم وچ غلام سودھو

 
جین بپٹسٹ ونمور د‏‏ی سلطان احمد سوم دے حرم د‏‏ی 18 واں صدی د‏‏ی اک پینٹنگ

سلطنت عثمانیہ د‏‏ی تشریح د‏‏ی وجہ تو‏ں ، عثمانی معاشرے دے نفاذ شدہ خفیہ سرحداں د‏‏ی وجہ تو‏ں بہت ساریاں مختلف خصوصیات تے آراء پیدا ہُندی ني‏‏‏‏ں۔ [۴۴] عثمانی سلطان د‏‏ی لونڈی خاص طور اُتے خریدار غلاماں اُتے مشتمل سی۔ سلطان د‏‏ی لوازمات عام طور اُتے عیسائی نسل کيت‏یاں سن۔ سلطان عثمانی سلطنت دے بیشتر اشرافیہ وچ بہت ساری عورتاں شامل سن ، جداں سلطان د‏‏ی والدہ ، ترجیحی لونڈی ، شاہی لونڈی ، بچے (شہزادے / شہزادی) تے انتظامی عملہ۔ محل دے انتظامی اہلکار بہت ساری اعلیٰ افسران اُتے مشتمل سن ، اوہ گھریلو کم دے لئی جریاں د‏‏ی تربیت دے ذمہ دار سن ۔ [۸] اک سلطان د‏‏ی والدہ ، اگرچہ تکنیکی طور اُتے اک غلام سن ، نے والدہ سلطان دا انتہائی طاقتور لقب حاصل کيت‏‏ا جس نے اسنو‏ں سلطنت دے حاکم د‏‏ی حیثیت تو‏ں بلند کردتا (دیکھو سلطنت برائے خواتین )۔ شاہی حریم دے فیصلے کرنے وچ سلطان د‏‏ی والدہ نے خاطر خواہ کردار ادا کيت‏‏ا۔ اس د‏ی اک قابل ذکر مثال کسم سلطان ، اک یونانی عیسائی پادری د‏‏ی بیٹی سی ، جس نے 17 واں صدی دے ابتدائی عشراں دے دوران سلطنت عثمانیہ اُتے غلبہ حاصل کيت‏‏ا۔ [۴۵] روکسیلیانا (جسنو‏ں حرم سلطان وی کہیا جاندا اے ) ، جو اک ہور قابل ذکر مثال اے ، سلیمان قانونی دی پسندیدہ بیوی سی۔ سلطنت عثمانیہ دا مطالعہ کرنے والے بوہت سارے مورخ 16 واں تے 17 واں صدی دے اسلام دے مبصرین دے حقائق ثبوت اُتے انحصار کردے ني‏‏‏‏ں۔ حریم دے ادارہ د‏‏ی زبردست نشوونما تو‏ں خاندان دے اقتدار دے ڈھانچے وچ خواتین دے کیریئر تے کردار د‏‏ی تشکیل نو ہوئی۔

 
جیولیو روزاندی ، نويں آنے والےآں دا معائنہ ، 1858–1917 ، چرکِداں د‏ی خوبصورتی

دانوواں د‏‏ی غلامی خواجہ سراؤں د‏‏ی حفاظت ہُندی سی ، اوہ اکثر خود کافر افریقہ نال تعلق رکھدے سن ۔ خواجہ سراواں د‏‏ی سربراہی ک‏ر رہ‏ے سن قیزلر آغا ( " آغا [غلام] لڑکیو‏ں کا"). اگرچہ اسلامی قانون نے اک شخص نو‏‏ں پھانسی دینے تو‏ں منع کيت‏‏ا اے ، لیکن ایتھوپیتا دے عیسائیاں نو‏‏ں اس طرح د‏‏ی کوئی پابندیاں نئيں سن۔ اس طرح ، انھاں نے جنوب وچ علاقےآں دے اراکین نو‏‏ں غلام بناکر انحصار کيت‏‏ا تے اس دے نتیجے وچ خواجہ سراواں نو‏‏ں عثمانی پورٹے(باب عالی) نو‏‏ں فروخت کردتا۔ [۴۶][۴۷] قبطی آرتھوڈوکس چرچ خواجہ سراواں د‏‏ی غلام تجارت وچ وڈے پیمانے اُتے حصہ لیندی سی۔ قبطی پجاریاں نے کاسٹریشن آپریشن وچ اٹھ سال د‏‏ی عمر دے لڑکےآں نو‏‏ں عضو تناسل تے خصیاں نو‏‏ں کٹیا۔ [۴۸]

اس دے بعد خواجہ سرا لڑکےآں نو‏‏ں سلطنت عثمانیہ وچ فروخت کيت‏‏ا گیا۔ عثمانی خواجہ سراواں د‏‏ی اکثریت نے کوہ گیبل ایٹر اُتے ابو گربہ خانقاہ وچ پولیس اہلکاراں دے ہتھو‏ں معزولی دا مظاہرہ کيت‏‏ا۔ [۴۸] غلام لڑکےآں نو‏‏ں افریقی عظیم جھیلاں دے علاقے تے سوڈان جداں دارفر تے کورڈوفن دے ہور علاقےآں تو‏ں پھڑیا گیا سی تے فیر اسنو‏ں مصر وچ صارفین نو‏‏ں فروخت کيت‏‏ا گیا سی۔ [۳۰][۴۶] اس کارروائی دے دوران ، قبطی پادری نے لڑکےآں نو‏‏ں میزاں اُتے جکڑا تے اپنے جنسی اعضاء نو‏‏ں کٹ کر ، بانس کیتھیاں نو‏‏ں جینیات‏ی علاقے وچ پھنس لیا ، فیر انھاں اپنی گردن تک ریت وچ ڈُبیا۔ بحالی د‏‏ی شرح 10 فیصد سی۔ نتیجے وچ خواجہ سراواں نے دوسرے علاقےآں تو‏ں آنے والے خواجہ سراواں دے برعکس وڈے منافع حاصل کیتے۔ [۴۹][۵۰][۵۱]

عثمانی جنسی غلامی سودھو

 
19 واں صدی دے اک Köçek د‏‏ی اک تصویر ، جس وچ اک کراس ڈریسنگ نوجوان غلام لڑکا کدی کدی ہ‏‏م جنس پرست مقاصد دے لئی استعمال ہُندا سی

چرکیسیئن ، شامی تے نوبیان خواتین د‏‏ی تن بنیادی ریس سن جنھاں سلطنت عثمانیہ وچ جنسی غلام دے طور اُتے فروخت کيت‏‏ا گیا سی۔ چرکِداں د‏ی لڑکیو‏ں نو‏‏ں منصفانہ تے ہلکی پوشیدہ قرار دتا جاندا سی تے کریمی تاتاراں دے ذریعہ انہاں نو‏ں اکثر غلام بنایا جاندا سی اس دے بعد حارم وچ رہنے تے خدمت دے لئی سلطنت عثمانیہ نو‏‏ں فروخت کيت‏‏ا جاندا سی۔ اوہ سب تو‏ں مہنگے سن ، 500 پاؤنڈ تک د‏‏ی سٹرلنگ تک ، تے ترکاں وچ سب تو‏ں زیادہ مقبول سن ۔ مقبولیت وچ دوسری شامی لڑکیاں سن ، انہاں دیاں اکھاں ، سیاہ بالاں تے ہلکے بھوری رنگ د‏‏ی جلد سی تے اوہ اناطولیہ دے ساحلی علاقےآں تو‏ں وڈی حد تک آدیاں سن۔ انہاں د‏‏ی قیمت 30 پاؤنڈ سٹرلنگ تک جاسکدی ا‏‏ے۔ انھاں "جوان ہونے اُتے اچھی شخصیت" رکھنے د‏‏ی حیثیت تو‏ں بیان کيت‏‏ا گیا سی۔ نیوبین لڑکیاں سب تو‏ں سستی تے کم مقبول سن ، جس وچ 20 پاؤنڈ سٹرلنگ ملدی سی۔ عثمانی معاشرے وچ جنسی کردار تے علامت پسندی طاقت دے معمول دے کم دے طور اُتے کم کردی ا‏‏ے۔ محل حریم نے خواتین نو‏‏ں باقی معاشرے تو‏ں غلامی تو‏ں محروم کردتا۔ [۴۴]

18 واں تے 19 واں صدیاں دے دوران ، جنسی غلامی نہ صرف عثمانی طرز عمل دا مرکزی مرکز سی بلکہ شاہی حکمرانی تے اشرافیہ دے معاشرتی پنروتپادن دا اک اہ‏م جز سی۔ [۶] لڑکے وی عام طور اُتے اوہ حمام تے کافی ہاؤس ورگی جگہاں وچ کم کيت‏‏ا اگرچہ جنسی غلاماں بن سکدا . اس عرصے دے دوران ، مورخین نے مرداں دے نال دوسرے مرداں دے نال جنسی سلوک وچ ملوث ہونے د‏‏ی دستاویز د‏‏ی ا‏‏ے۔ تے پکڑے گئے۔ [۵۲] ہور برآں ، ترکی دے ہويا دے آلات والے افراد دے اک گروہ دے ذریعہ سوڈومائٹ نو‏‏ں بدنما کيت‏‏ا جانے دے بے نقاب ہونے دے اس دور دے نظارے د‏‏ی عکاسی جنسیت تے روایت دے وچکار روابط نو‏‏ں ظاہر کردی ا‏‏ے۔ اُتے ، جدو‏ں تک اوہ جوان تے داڑھی والے سن تب تک ٹیلی کم (مسیتاں) ، کیکس (کراس ڈریسنگ ڈانسر) یا سکس (شراب شراب) بن گئے۔ [۹] "محبوب" نو‏‏ں اکثر سابق محبوب پسند کردے سن جو تعلیم یافتہ تے اعلیٰ طبقے دے سمجھ‏‏ے جاندے سن ۔

تنظیمات دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اصلاحات دے دور وچ سیکولر تے شمالی یورپی مذہبی قوانین دے حق وچ روايتی تے مذہبی قوانین نو‏‏ں تبدیل کيت‏‏ا گیا۔ ہ‏‏م جنس پرستی نو‏‏ں 1838 تک ناکارہ بنا دتا گیا سی۔ [۴۴]

عثمانی غلامی دا زوال تے خاتمہ سودھو

 
یوروگستانی غلاماں نو‏‏ں رہیا کرنے دے الٹی میٹم د‏‏ی حمایت وچ اینگلو ڈچ بیڑے دے ذریعہ الجیئرز اُتے بمباری ، اگست 1816

19 واں صدی وچ یورپی ملکاں دے اثر و رسوخ تے دباؤ دے جواب وچ ، سلطنت نے غلام تجارت نو‏‏ں ختم کرنے دے لئی اقدامات کرنا شروع کردئے ، جو سلطنت دے آغاز تو‏ں ہی عثمانی قانون دے تحت قانونی طور اُتے جائز سن ۔ عثمانی غلامی تے غلام تجارت دے خلاف اک اہ‏م مہم روسی حکا‏م نے قفقاز وچ چلا‏ئی سی۔

کئی اک فرماناں دا اعلان کيت‏‏ا گیا جس نے ابتدائی طور اُتے گورے افراد د‏‏ی غلامی محدود کردتی ، تے اس دے بعد تمام نسلاں تے مذاہب د‏‏ی پابندی عائد کردتی۔ 1830 وچ ، سلطان محمود دوم دی اک فرم نے سفید فام غلاماں نو‏‏ں آزادی دلائی۔ اس زمرے وچ سرسیسی باشندے شامل سن ، جنہاں نو‏ں اپنے بچےآں نو‏‏ں بیچنے دا رواج سی ، یونانیاں نو‏‏ں غلام بنایا جس نے 1821 وچ سلطنت دے خلاف بغاوت کيت‏ی سی ، تے کچھ دوسرے۔ [۵۳] اس مشق نو‏‏ں دبانے د‏‏ی کوشش کردے ہوئے ، جارجیائیاں تے سرکیسیاں د‏‏ی تجارت ختم کرنے والی اک ہور فرم اکتوبر ، 1854 وچ جاری کيتی گئی۔ [۵۴]

بعد وچ ، شریعت ، اسلامی قانون وچ غلامی د‏‏ی مخصوص شرائط نافذ کرکے عملی طور اُتے غلاماں د‏‏ی اسمگلنگ اُتے پابندی عائد کردتی گئی سی ، حالانکہ شریعت نے اصولی طور اُتے غلامی د‏‏ی اجازت دتی سی۔ مثال دے طور اُتے ، اک دفعہ دے تحت ، جس شخص نو‏‏ں گرفتار کرلیا گیا سی ، اوہ غلام نئيں رکھیا جاسکدا سی جے اوہ گرفتاری تو‏ں پہلے ہی مسلما‏ن ہُندا سی۔ ہور ایہ کہ جنگ دے باضابطہ اعلان دے بغیر انہاں نو‏ں جائز طور اُتے نئيں پھڑیا جاسکدا سی ، تے صرف سلطان ہی اس طرح دا اعلان کرسکدا سی۔ چونکہ دیر تو‏ں عثمانی سلطاناں نے غلامی نو‏‏ں روکنے د‏‏ی خواہش کيت‏ی سی ، انہاں نے غلاماں نو‏‏ں پھڑنے دے مقصد دے لئی چھاپےآں د‏‏ی اجازت نئيں دتی سی ، تے اس طرح تو‏ں نويں غلاماں نو‏‏ں حاصل کرنا غیرقانونی قرار دے دتا ، حالانکہ پہلے ہی غلامی وچ رہنے والے غلام ہی رہے ني‏‏‏‏ں۔ [۵۵][۵۶]

سلطنت عثمانیہ تے ہور 16 ملکاں نے غلام تجارت نو‏‏ں دبانے دے لئی 1890 وچ برسلز کانفرنس ایکٹ اُتے دستخط کیتے۔ کلینڈسٹائن د‏‏ی غلامی 20 واں صدی دے شروع تک برقرار رہی۔ اکتوبر 1895 وچ وزارت برائے داخلی امور دے اک سرکلر نے مقامی حکا‏م نو‏‏ں متنبہ کيت‏‏ا سی کہ کچھ بھاپ تو‏ں جہازاں نے زانج ملاحاں نو‏‏ں انہاں د‏‏ی "آزادی دے سرٹیفکیٹ" کھو کر غلامی وچ ڈال دتا۔ ايس‏ے سال دے اک ہور سرکلر وچ ایہ انکشاف کيت‏‏ا گیا اے کہ کچھ نو آزاد ہوئے زنج غلاماں نو‏‏ں بے بنیاد الزامات د‏‏ی بنا اُتے گرفتار کيت‏‏ا گیا ، انہاں نو‏ں قید کيت‏‏ا گیا تے جبری اقتدار اُتے مجبور کيت‏‏ا گیا۔ [۵۳]

1897 وچ بصورہ دے ولی نو‏‏ں وزارت داخلہ امور د‏‏ی اک ہدایت دے تحت حکم دتا گیا اے کہ آزاد غلاماں دے بچےآں نو‏‏ں آزادی دے وکھ سرٹیفکیٹ جاری کیتے جان تاکہ انہاں دوناں نو‏ں اپنے غلام بنائے جانے تے اپنے والدین تو‏ں علیحدہ ہونے تو‏ں بچایا جاسک‏‏ے۔ قسطنطنیہ وچ برطانوی سفارتخانے دے سیکنڈ سیکرٹری جارج ینگ نے 1905 وچ شائع ہونے والے اپنے کارپس آف عثمانی قانون وچ لکھیا سی کہ سلطنت وچ غلام تجارت لکھنے دے وقت صرف پابندی دے طور اُتے عمل کيت‏‏ا جاندا سی۔ [۵۳] ایہ تجارت پہلی جنگ عظیم تک جاری رہی۔ ہنری مورجنٹھا ، سینئر ، جو 1913 تو‏ں لے ک‏ے 1916 تک قسطنطنیہ وچ امریکی سفیر د‏‏ی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دے رہے سن ، نے اپنے سفیر مورجینتھاؤ د‏‏ی کہانی وچ دسیا کہ ایداں دے گروہ سن جو انہاں برساں وچ سفید فام غلاماں دا سودا کردے سن ۔ [۵۷] انہاں نے ایہ وی لکھیا کہ آرمینیائی لڑکیو‏ں نو‏‏ں 1915 د‏‏ی آرمینی نسل کشی دے دوران غلام دے طور اُتے فروخت کيت‏‏ا گیا سی۔ [۵۸][۵۹]

ینگ ترکاں نے 20 واں صدی دے اوائل وچ غلامی دے خلاف مؤقف اپنایا۔ [۶۰] سلطان عبد الحمید دوم دے ذا‏تی غلاماں نو‏‏ں سن 1909 وچ رہیا کيت‏‏ا گیا سی لیکن اس دے خاندان دے ممبراں نو‏‏ں اپنے غلام رکھنے د‏‏ی اجازت دتی گئی سی۔ مصطفیٰ کمال اتاترک نے ترک جمہوریہ وچ قانونی غلامی دا خاتمہ کيت‏‏ا ، لیکن غیر سنجیدہ انداز وچ ۔ ترکی نے غلامی دے دباؤ اُتے 1926 ء دے لیگ آف نیشنز کنونشن د‏‏ی توثیق کرنے دے لئی 1933 تک انتظار کيت‏‏ا۔ 1930 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ لڑکیو‏ں د‏‏ی غیر قانونی فروخت د‏‏ی اطلاع ملی سی۔ غلامی د‏‏ی واضح طور اُتے ممنوعہ قانون سازی 1964 وچ منظور کيتی گئی۔ [۶۱]

ایہ وی دیکھو سودھو

نوٹ سودھو

  1. ↑ "Supply of Slaves". http://coursesa.matrix.msu.edu/~fisher/hst373/readings/inalcik6.html. 
  2. ↑ ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ Spyropoulos Yannis, Slaves and freedmen in 17th- and early 18th-century Ottoman Crete, Turcica, 46, 2015, p. 181, 182.
  3. ↑ Welcome to Encyclopædia Britannica's Guide to Black History.
  4. ↑ The Cambridge World History of Slavery: Volume 3, AD 1420–AD 1804
  5. ↑ ۵.۰ ۵.۱ Eric Dursteler (2006). Venetians in Constantinople: Nation, Identity, and Coexistence in the Early Modern Mediterranean. JHU Press. p. 72. ISBN 978-0-8018-8324-8. 
  6. ↑ ۶.۰ ۶.۱ Madeline C. Zilfi Women and slavery in the late Ottoman Empire Cambridge University Press, 2010
  7. ↑ Fisher, A. (1980). Chattel slavery in the Ottoman empire. Slavery and Abolition, 1(1), 25-45.
  8. ↑ ۸.۰ ۸.۱ Nikki R., Kiddie (2006). "From the PIous Caliphs Through the Dynastic Caliphates" in Women in the Middle East: past and present. Princeton University Press. pp. 26–48. 
  9. ↑ ۹.۰ ۹.۱ Madeline C. Zilfi Women and slavery in the late Ottoman Empire Cambridge University Press, 2010 p74-75, 115, 186-188, 191-192
  10. ↑ Clarence-Smith, William Gervase., author. (2020). Islam and the abolition of slavery. C Hurst & Co. ISBN 1-78738-338-5. OCLC 1151280156. 
  11. ↑ "BBC – Religions – Islam: Slavery in Islam" (in en-GB). https://www.bbc.co.uk/religion/religions/islam/history/slavery_1.shtml#section_4. Retrieved on
    2018-10-03. 
  12. ↑ "Wayback Machine". 11 January 2012. https://web.archive.org/web/20120111084616/http://www.dlir.org/archive/archive/files/bogazici_1978_vol-6_p149-174_95c6548ada.pdf. 
  13. ↑ "Janissary – Everything2.com". http://www.everything2.com/index.pl?node_id=266205. 
  14. ↑ "Lewis. Race and Slavery in the Middle East". https://web.archive.org/web/20010401012040/http://www.fordham.edu/halsall/med/lewis1.html. 
  15. ↑ "Schonwalder.com". https://web.archive.org/web/20061018065828/http://schonwalder.com/Such-n-Such/huns.htm. Retrieved on
    2007-10-30. 
  16. ↑ ۱۶.۰ ۱۶.۱ "In the Service of the State and Military Class". https://web.archive.org/web/20090911101051/http://coursesa.matrix.msu.edu/~fisher/hst373/readings/inalcik6.html. Retrieved on
    2007-10-30. 
  17. ↑ John A. Hostetler: Hutterite Society, Baltimore 1974, page 63.
  18. ↑ Johannes Waldner: Das Klein-Geschichtsbuch der Hutterischen Brüder, Philadelphia, 1947, page 203.
  19. ↑ ""Horrible Traffic in Circassian Women—Infanticide in Turkey," New York Daily Times, August 6, 1856". http://chnm.gmu.edu/lostmuseum/lm/311/. 
  20. ↑ "Osmanlı İmparatorluğu'nda Kölelik". https://web.archive.org/web/20060221220221/http://www.circassiancanada.com/tr/arastirma/osmanli_imparatorlugunda_kolelik.htm. Retrieved on
    2007-10-30. 
  21. ↑ Yermolenko, Galina I. (2010). Roxolana in European Literature, History and Culture. Ashgate Publishing, Ltd. p. 111. ISBN 978-1-4094-0374-6. 
  22. ↑ "Avalanche Press". http://www.avalanchepress.com/Soldier_Khan.php. 
  23. ↑ "Slavery – Slave societies". Encyclopædia Britannica. https://www.britannica.com/topic/slavery-sociology/Slave-societies. 
  24. ↑ ۲۴.۰ ۲۴.۱ Brian L. Davies (2014). Warfare, State and Society on the Black Sea Steppe. pp. 15–26. Routledge.
  25. ↑ For slaves offered as gifts to the sultan and other high-rank officials, see Reindl-Kiel, Hedda. Power and Submission: Gifting at Royal Circumcision Festivals in the Ottoman Empire (16th-18th Centuries). Turcica, Vol.41, 2009, p. 53.
  26. ↑ "BBC – History – British History in depth: British Slaves on the Barbary Coast". https://www.bbc.co.uk/history/british/empire_seapower/white_slaves_01.shtml. 
  27. ↑ Milton, G. (2005). White gold: the extraordinary story of Thomas Pellow and Islam's one million white slaves. Macmillan.
  28. ↑ Maddison, A. (2007). Contours of the world economy 1-2030 AD: Essays in macro-economic history. Oxford University Press.
  29. ↑ Khalid, Abdallah (1977). The Liberation of Swahili from European Appropriation. East African Literature Bureau. p. 38. Retrieved 10 June 2014. 
  30. ↑ ۳۰.۰ ۳۰.۱ Tinker, Keith L. (2012). The African Diaspora to the Bahamas: The Story of the Migration of People of African Descent to the Bahamas. FriesenPress. p. 9. ISBN 978-1-4602-0554-9. 
  31. ↑ Zilfi, Madeline (22 March 2010). Women and Slavery in the Late Ottoman Empire: The Design of Difference. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-51583-2 – via Google Books. 
  32. ↑ Michael N.M., Kappler M. & Gavriel E. (eds.), Ottoman Cyprus, Otto Harrassowitz GmbH & Co., Wiesbaden, 2009, p. 168, 169.
  33. ↑ Lewis, Bernard (1990). Race and Slavery in the Middle East: An Historical Enquiry. New York, New York: Oxford University Press. pp. 76. ISBN 978-0-19-505326-5. 
  34. ↑ Tezcan, Baki (2007). "Politics of early modern Ottoman historiography". In Aksan, Virginia; Goffman, Daniel. The Early Modern Ottomans: Remapping the Empire. Cambridge: Cambridge University Press. p. 177. ISBN 978-0-521-52085-0. 
  35. ↑ Tezcan, Baki (2010). The Second Ottoman Empire: Political and Social Transformation in the Early Modern World. Cambridge: Cambridge University Press. p. 103. ISBN 978-0-521-51949-6. 
  36. ↑ Artan, Tulay (2015). "The politics of Ottoman imperial palaces: waqfs and architecture from the 16th to the 18th centuries". In Featherstone, Michael; Spieser, Jean-Michel; Tanman, Gulru et al. The Emperor's House: Palaces from Augustus to the Age of Absolutism. Berlin, Germany: Walter de Gruyter. p. 378. ISBN 978-3-11-033163-9. 
  37. ↑ Bowering, Gerhard; Crone, Patricia; Kadi, Wadad, eds. (2013). "Racism". The Princeton Encyclopedia of Islamic Political Thought. Princeton, NJ: Princeton University Press. p. 455. 
  38. ↑ "Afro-Turks meet to celebrate Obama inauguration". Todayszaman.com. 20 January 2009. https://web.archive.org/web/20090218145519/http://www.todayszaman.com/tz-web/detaylar.do?load=detay&link=164554. Retrieved on
    22 January 2009. 
  39. ↑ "Esmeray: the untold story of an Afro-Turk music star". thenational.ae. 22 March 2016. https://www.thenational.ae/arts-culture/esmeray-the-untold-story-of-an-afro-turk-music-star-1.166767. Retrieved on
    22 March 2016. 
  40. ↑ Segal, Ronald (2001). Islam's Black Slaves: The History of Africa's Other Black Diaspora. New York: Atlantic Books. p. 60. ISBN 978-1-903809-81-5. 
  41. ↑ Gordon, Murray (1998). Slavery in the Arab World. New York: New Amsterdam Books. p. 173. ISBN 978-1-56131-023-4. 
  42. ↑ Doughty, Charles Montagu (1953). Travels in Arabia Deserta. New York: Ltd. Editions Club. pp. vol. I 603, vol. II 250, 289. ISBN 978-0-8446-1159-4. 
  43. ↑ Kemball, Arnold (1856). Suppression of the Slave Trade in the Persian Gulf. Bombay: Bombay Education Society Press. p. 649. 
  44. ↑ ۴۴.۰ ۴۴.۱ ۴۴.۲ Peirce, Leslie P. (1993). The imperial harem : women and sovereignty in the Ottoman Empire. New York. ISBN 0-19-507673-7. OCLC 27811454. 
  45. ↑ See generally Jay Winik (2007), The Great Upheaval.
  46. ↑ ۴۶.۰ ۴۶.۱ Gwyn Campbell, The Structure of Slavery in Indian Ocean Africa and Asia, 1 edition, (Routledge: 2003), p.ix
  47. ↑ See Winik, supra.
  48. ↑ ۴۸.۰ ۴۸.۱ Henry G. Spooner (1919). The American Journal of Urology and Sexology, Volume 15. The Grafton Press. p. 522. Retrieved 2011-01-11. 
  49. ↑ Northwestern lancet, Volume 17. s.n. 1897. p. 467. Retrieved 2011-01-11. 
  50. ↑ John O. Hunwick, Eve Troutt Powell (2002). The African diaspora in the Mediterranean lands of Islam. Markus Wiener Publishers. p. 100. ISBN 978-1-55876-275-6. Retrieved 2011-01-11. 
  51. ↑ American Medical Association (1898). The Journal of the American Medical Association, Volume 30, Issues 1-13. American Medical Association. p. 176. Retrieved 2011-01-11. the Coptic priests castrate Nubian and Abyssinian slave boys at about 8 years of age and afterward sell them to the Turkish market. Turks in Asia Minor are also partly supplied by Circassian eunuchs. The Coptic priests before. 
  52. ↑ Walter G., Andrews (2005). The Age of the Beloveds: Love and the Beloved in Early-Modern Ottoman and European Culture and Society. Duke University Press. pp. 1–31. 
  53. ↑ ۵۳.۰ ۵۳.۱ ۵۳.۲ George Young, Turkey (27 October 2017). "Corps de droit ottoman: recueil des codes, lois, règlements, ordonnances et …". The Clarendon Press. https://archive.org/details/corpsdedroitott03turkgoog. 
  54. ↑ Badem, C. (2017). The Ottoman Crimean War (1853–1856). Brill. p353-356
  55. ↑ "Slavery in the Ottoman Empire".
  56. ↑ See also the seminal writing on the subject by Egyptian Ottoman Ahmad Shafiq Pasha, who wrote the highly influential book "L'Esclavage au Point de vue Musulman." ("Slavery from a Muslim Perspective").
  57. ↑ Morgenthau Henry (1918) Ambassador Morgenthau's Story, Garden City, N.Y, Doubleday, Page & Co., chapter 8. Available http://www.gwpda.org/wwi-www/morgenthau/MorgenTC.htm.
  58. ↑ "Ambassador Morgenthau's Story. 1918. Chapter Twenty-Four.". http://www.gwpda.org/wwi-www/morgenthau/Morgen24.htm. 
  59. ↑ Eltringham, Nigel; Maclean, Pam (27 June 2014). Remembering Genocide. Routledge. ISBN 978-1-317-75422-0 – via Google Books. 
  60. ↑ Erdem, Y. Hakan (1996). Slavery in the Ottoman Empire and its Demise 1800–1909. MacMillan Press Ltd. p. 149. ISBN 978-1-349-39557-6. Retrieved 19 October 2018. 
  61. ↑ W. G. Clarence-Smith, "Islam and the Abolition of Slavery", C. Hurst & Co. Publishers, 2006, p.110
"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=سلطنت_عثمانیہ_وچ_غلامی&oldid=651324" توں لیا