بحرین ایران تعلقات
ایران |
بحرین |
---|---|
سفارت خانے | |
سفارت ایران | سفارت بحرین |
مندوب | |
سفیر ایران | سفیر بحرین |
آبادیات
سودھوبحرین دی آبادی لگ بھگ 700،000 اے ، جس وچوں 70٪ شیعہ نيں۔ ایہ شیعہ بنیادی طور اُتے ايسے نسل تے نسل دے نيں جو خلیج فارس دے جزیراں دے آبائی ایرانیاں دی طرح نيں۔ [۱] بحرین دی باقی آبادی سنی اے ، جس وچ آل خلیفہ خاندان (جو حکومت کردا اے ) تے عتوبی عرب شامل نيں۔ [۱]
حاکمیت دی تریخ
سودھوہخامنشی دور توں پہلے ، کلدانی تے فنیقی قبیلے نے کچھ عرصہ بحرین اُتے حکومت کیتی۔ مشرق وسطی تے بحیرہ روم دے پانیاں اُتے ایرانی بیڑے دے تسلط تے ہخامنشی دے دور وچ پہلی سوئز نہر دی تعمیر دے بعد توں بحرین نوں ہمیشہ توں ہی ایران دے اندرون ملک صوبےآں وچوں اک سمجھیا جاندا اے۔ [۱]
پارتھی (اشکانی) تے ساسانی زمانے دے دوران ، بحرین وی ایران دا حصہ سی۔ پارتھیائی عہد دے اختتام اُتے اک بہت ہی کم وقت دے لئی ، عرباں نے اس جزیرے اُتے حکومت کیتی ایتھے تک کہ اوہ آخر کار اردشیر بابکان دے ہتھوں شکست کھا گئے تے فرار ہوگئے۔ بحرین اُتے عرب حملہ 309 ء وچ ہرمز دوم دی ہلاکت دے نال دوبارہ ہويا۔ 326 ء وچ ، شاپور دوم نے آسمانی بجلی دے حملےآں توں بحرین نوں فتح کيتا تے اوتھے بہت سارے لوکاں نوں ہلاک کردتا۔ حملہ آور عرباں نے شاپور دے ذریعہ قتل عام کيتا تھا تے انہاں دے اغوا کاراں کے موڈھیاں دے اُتے اک رسی گزر گئی سی ، ایہی وجہ اے کہ انہاں نے دوسرے شاپور زولکطف دا ناں لیا۔ اس دے بجائے ، شاپور II نے جزیرے دی ترقی دے لئی خود نوں وقف کيتا تے اوتھے شہر بنائے۔ [۱]
اس تریخ توں لے کے اسلام دے عروج تک ، بحرین دی آبادیاتی تشکیل وی ایرانیاں دے حق وچ بدل گئی۔ تریخ طبری وچ ایرانیاں دے ذریعہ عرباں نوں ملک بدر کرنے تے انہاں دی جگہ لینے دا ذکر کيتا گیا اے۔ [۳] خطے وچ اسلام دی آمد دے وقت، سب توں زیادہ بحرینیاں، دوسری طرح پارسی ایرانی تے اک اقلیت سن، یہودی تے عیسائی .[۴] بھانويں اس وقت توں لے کے فارس سلطان البواح دے دور تک ، بحرین اُتے بنجامیہ تے عباسی خلیفہ دا راج رہیا تے اک وقت تک قرماندا ( مصری فاطمی دور حکومت وچ ) رہیا ، لیکن ایران دا روحانی تے ثقافتی اثر و رسوخ کدی نئيں سی بحرین دی تجارت تے صنعت ہمیشہ ایرانیاں دے ہتھ رہی اے۔ خلیج فارس تے بحیرہ عمان دے پانیاں وچ ایرانی ملاح بحرین دی حکمرانی دا انعقاد کيتا گیا تے رومانیہ (مسٹر غلط غلط نظریہ فارسی) نوں ساسانیائی دور توں وراثت وچ ملیا ، جو سمندری رستےآں تے گہرے پانیاں دا نشان سی ، ہن وی وسیع پیمانے اُتے استعمال ہويا۔ [۱]
آل بویہکے دور حکومت وچ ، انہاں جزیراں وچ عرب خوارج تے ایرانی حکمراناں دے وچکار جنگ تے خونریزی شروع ہوئی۔ اس عرصے دے دوران ، بحرین کدی ایرانی حکمراناں دے ہتھ وچ سی تے کدی عرب جارحیت پسنداں دے ہتھ وچ ۔ سلجوقدور تے اس دے بعد ، جدوں تک منگول حکمراناں نے بحرین (جو کہ فیر ایرانی سی) بحرین اُتے فتح نئيں کيتا تب تک ایہ جزیرے ایرانیاں دے ہتھ وچ سن ۔ فارس دے اتابکان دور وچ ، ايسے طرح آل مظفراور تیموریاں دے نال نال ، بحرین نوں ایران دا لازم و ملزوم حصہ سمجھیا جاندا سی۔ آخر تک دسويں صدی دے اوائل وچ بحرین اُتے پرتگالی توپ خاناں دا قبضہ تھا۔ [۱]
پرتگالی افواج دے ذریعہ بحرین اُتے قبضہ تقریبا سو برس تک جاری رہیا۔ 1010ش ھ وچ ، شاہ عباس صفوی حکمران نے بحرین نوں آزاد کرایا۔ دے آخر وچ صفوی دور ، برطانوی تے ڈچ بحرین ودھ خودمختاری دا دعوی کیا. لیکن انھاں نادر شاہ افشار نے سخت شکست دتی۔ کریم خان زند دے زمانے توں ہی ، بحرین دے حکمران برائے ناں تے باضابطہ طور اُتے ایرانی حکومت دے ماتحت سن ، تے آل خلیفہ ، حاسمی تے عتوبیاں دے وچکار داخلی تنازعات وچ ، ہر اک نے اپنی شناخت ایران دے شاہ دے غیر متنازعہ نمائندے دے طور اُتے دی سی۔ [۱]
آغا محمد خان قاجار دی حکومت دے آغاز دے نال ، جو ، جو دو محاذاں اُتے جنگ نئيں کرسکدا سی ، نے بحرین سمیت ایران دے تمام ساحلاں تے بندرگاہاں نوں ہرموز دے ایرانی حکمراناں وچوں اک نوں 75 سال دے لئی کرایہ اُتے دے دتا سی تاکہ اس دی تشکیل نوں مکمل کيتا جاسکے۔ بحریہ. اس حکمران نے بحرین تے خلیج فارس وچ دوسرے ایرانی جزیراں نوں وی آسانی توں فتح کرلیا تے اپنے بھائی نوں بحرین اُتے حکمرانی دے لئی مقرر کيتا۔ اس عرصے دے دوران ، آل خلیفہ تے اتوبیاں نے کدی کدائيں اقتدار سنبھالیا تے ايسے دوران خود نوں ایران دی مرکزی حکومت دے ماتحت سمجھیا۔ لیکن ایتھے تک کہ اس سطح دی آزادی نوں وی ایرانی حکومت نے تسلیم نئيں کيتا تے ایداں دے معاملات وچ فارس یا کرمان دے حکمران (بشمول حسین علی مرزا فرمان فرما ) نے جعلی عرب حکمراناں دا تختہ الٹنے تے اپنے کٹھ پتلی ایرانی حکمراناں دی جگہ لینے دے لئی فوج بھیج دی۔ [۱]
جب وہابیاں نے مکہ اُتے حملہ کیا ، مکہ دے حکمران نے بحرین دے ایرانی حکمران توں مدد کيتی درخواست کيتی ، تے اک لاپرواہی برتاؤ کردے ہوئے ، اس نے اس دی مدد دے لئی اک چھوٹی سی فوج بھیجی۔ اس اقدام توں عبد العزیز بن سعود ناراض ہوئے تے اوہ بحرین نوں فتح کرنے دے لئی عزم کيتا۔ ایرانی حکمران نے فرمان فرما توں مدد کيتی درخواست کيتی ، تے چونکہ اس نے اس دی مدد دے لئی صرف اک چھوٹی فوج بھیجی سی ، لہذا اوہ وہابی امیر توں صلح کرنے اُتے مجبور ہويا۔ اُتے ، عملی طور اُتے ، ایران تے برطانیہ نے اک عارضی معاہدے اُتے دستخط کیتے جس نے بحرین اُتے ایران دی خودمختاری اُتے زور دیندے ہوئے ، بحرین نوں برطانوی بحری جہازاں دی مدد توں کچھ وقت دے لئی آل خلیفہ جارحیت توں نجات دلائی۔ [۱]
بحرین وچ برطانوی باضابطہ مداخلت دا آغاز 1820 وچ ہويا۔ اس سال ، برطانیہ نے اپنی افواج دی مدد توں ، امیر عتوبی (بحرین وچ ایران دے کٹھ پتلی) اُتے اک غیرقانونی معاہدہ نافذ کيتا ، جس نے بحرین وچ برطانیہ نوں غیرمعمولی اختیارات دتے۔ ایران تے برطانیہ دے وچکار معاہدے دے خلاف معاہدہ ، جس دے مطابق برطانیہ دا عہد کيتا گیا سی ، دے برخلاف ، "اگر کوئی … [ایران دے صوبےآں دے حکمران] صوبائی یا جتھے مٹی نے کسی ایداں دے ملک نوں جمع کيتا جتھے ریاست بہیہ سی۔ ، امداد تے عطیہ دے بدلے وچ ، برطانوی حکومت دے معتمدین ایہ کم کدی نئيں کرن گے تے اس دے ارد گرد نئيں جاواں گے تے اوہ ایران نال تعلق رکھنے والے ملکاں اُتے حملہ تے قبضہ نئيں کرن گے۔ [۱]
یہ گل برطانوی حکومت دے نمائندےآں دے ذریعہ ایرانی حکومت دے نال انجام پانے والے دوسرے بوہت سارے معاہدےآں وچ وی کہی گئی سی ، تے دونے حکومتاں دے نمائندےآں دے ذریعہ بحرین نوں ایران دا لازمی حصہ سمجھیا گیا سی۔ اُتے ، کجران ایران دے پاس برطانیہ توں مقابلہ کرنے دا موقع تے فوجی طاقت نئيں سی تے برطانیہ بحرین وچ آل خلیفہ دی کٹھ پتلی حکومت قائم کرنے وچ کامیاب ہوگیا۔ [۱]
در حقیقت ، بحرین وچ علیحدگی پسندی اس وقت سامنے آئی جدوں ایہ خطہ 1892 وچ شروع ہويا سی۔ ایہ مکمل برطانوی حکمرانی وچ آیا۔ اس توں پہلے ، برطانیہ نے مختلف معاہدےآں نوں ختم کر کے اس زمین اُتے کنٹرول حاصل کرنے دی کوشش کيتی سی۔ بحرین وچ پہلی عام بغاوت مارچ 1895 وچ آل خلیفہ خاندان دے پہلے حکمران شیخ عیسیٰ بن علی دے خلاف ہوئی۔ اس بغاوت نوں خلیج فارس وچ برطانوی مندوب کرنل آرنلڈ ولسن دی مداخلت توں دبا دتا گیا سی ، تے قطری جزیرہ نما دے شمال وچ متضاد افراد دی گرفتاری تے ملک بدری دا باعث بنی ، جس توں قطر تے بحرین دے وچکار شدید جھڑپاں شروع ہوگئياں۔ اس دی وجہ توں قطر معاہدہ ختم کر کے برطانوی تحفظ وچ آگیا۔ اس واقعہ نے بحرین تے قطر دے وچکار اک صدی توں زیادہ سیاسی تے فوجی تنازعہ دا آغاز کيتا سی۔ اگلے برساں وچ ، بحرین وچ عوامی رائے آہستہ آہستہ ایران منتقل ہوگئی۔ ایران وچ قجر خاندان دے ناپید ہونے تے پہلے پہلوی حکومت دے علاقائی دعوواں نے بحرین دے عوام وچ اس رجحان نوں ودھایا تے دوسری طرف اس خطے وچ انگریزاں دی حساسیت وچ وادھا ہويا تے انہاں نوں اپنے اثر و رسوخ تے تسلط دے اڈےآں نوں مستحکم کرنے دا باعث بنیا۔ بحرین وچ ایہ واقعہ 1923 وچ انگریزاں دی وجہ توں ہويا۔ شیخ عیسیٰ بن علی نوں معزول کيتا گیا سی تے انہاں دے اک ایجنٹ ، چارلس بیلگراو ، نوں 1926 وچ بحرین دے امیر دے مشیر دے طور اُتے زمین اُتے بھیجیا گیا سی۔ اس مشیر دے اقدامات ، جو بحرین وچ اہم فیصلہ ساز سن ، نے خطے وچ برطانوی نوآبادیاتی پالیسیاں توں عوامی نفرت وچ وادھا کيتا تے بیگلریو نے عوام دے پہلے احتجاج دے سامنے ہی بحرین نوں چھڈ دتا۔ دوسری جنگ عظیم دے بعد ، مظاہرے پھیل گئے تے عام استعمار مخالف تحریک بن گئ۔ برطانیہ جاندا سی کہ بحرین اُتے قابو پانے توں خلیج فارس دا نقصان ہوئے گا۔ اوہ کسی وی قیمت اُتے بحرینی عوام دی بغاوت نوں دبانا چاہندا سی تے اس طرح توں اس نے مذہبی اختلافات نوں ہويا دی۔ اس نے شیعاں تے سنیاں دے وچکار تفرقہ پیدا کيتا تے دونے دے وچکار تصادم دیاں بنیاداں پیدا کيتياں ، تے سن 1950 دی دہائی وچ ۔ اس نے بار بار بحرین نوں خونی خانہ جنگی دے دہانے اُتے کھڑا کيتا۔ دوسری طرف ، سویز نہر دی جنگ تے مصر اُتے برطانوی یلغار نے خلیج فارس عرباں ، خاص طور اُتے بحرین دے عوام دی برطانیہ دے نال نفرت وچ وادھا کيتا ، ايسے طرح اس نے ملک وچ عرب قوم پرست جذبات نوں فروغ دتا ، لیکن انہاں جذبات نوں اکثر دبایا جاندا رہیا بحرینی غیر مقامی پولیس دے ذریعہ
رضا شاہ دے تحت ، ایران بحرین اُتے خودمختاری دا دعوی کردا رہیا؛ لیکن اس مدت دے دوران ، بحرین اُتے آل خلیفہ (برطانوی کٹھ پتلیاں) دا راج عملی طور اُتے جاری رہیا۔ ستمبر 1301 وچ ، ایرانی حکومت نے ڈاک دے لئی ڈاک ٹکٹاں دی قیمت بحرین نوں "ایران دے دوسرے حصےآں دی طرح" مقرر کردتی۔ 1927 وچ ، برطانوی حکومت نے بحرین کے بارے وچ سعودی عرب دے نال معاہدہ کيتا۔ ایرانی حکومت نے فوری طور اُتے اس معاہدے اُتے باضابطہ طور اُتے اعتراض کيتا تے اقوام متحدہ توں "ایران دی علاقائی سالمیت دی خلاف ورزی" دی حیثیت توں شکایت کیتی۔ ایران دی ایہ درخواست موکبر السلطان نے بطور وزیر اعظم بطور وزیر اعظم سوسائٹی آف نیشنز دے صفحہ 605 اُتے شائع کيتی سی ، لیکن لیگ آف نیشنز دی کمزوری تے فیر دوسری جنگ عظیم دے آغاز دی وجہ توں اور ستمبر 1350 وچ اتحادیاں دے ذریعہ ایران اُتے قبضہ کدرے نئيں ہويا۔
نومبر 1956 وچ ، ایرانی حکومت نے وزراء دی کابینہ وچ اک قرار داد وچ باضابطہ طور اُتے ایران دے 14 ويں صوبے دا اعلان کيتا۔ اس سلسلے وچ ، 1960 دی دہائی دے اوائل وچ ، خلیج فارس توں انگریزاں دے انخلاء دے آغاز دے نال ، [۵] ساواک نے اک منصوبے دا مطالعہ کيتا جس دے مطابق بحرین بحرین دے ایران توں باضابطہ طور اُتے ایران وچ شمولیت ، تے بحرین وچ نقل و حرکت تے مظاہرے دی ضرورت دے خواہشمند سن ۔ اک طرف بحرین وچ مسافراں ، سیاحاں تے تاجراں دی شکل وچ ساواک ایجنٹاں نوں بھیجنے تے دوسری طرف بحریہ نوں مضبوط بنانے دے ذریعے ، اس الحاق نوں انجام دینے دے لئی ، اک خاص دن شاہ خود متعدد سیاستداناں دے نال تے فوجی کمانڈر اک طیارے وچ منامہ دے لئے روانہ ہوگئے۔اور بحرین تے ایرانیاں دے ذریعہ ایرانی وفد نوں اوتھے جوش و خروش توں خوش آمدید کہیا جائے گا ، عملی طور اُتے ، اوہ بحرین نوں ایرانی افواج توں پھڑ لاں گے۔ اس منصوبے اُتے اک سال بعد برطانیہ دے نال مختصر طور اُتے تبادلہ خیال کيتا گیا تے اس دا دم گھٹ گیا۔ [۶]
شاہ نے 1967ماں اپنے ہندوستان دے دورے دے دوران کہیا: "اگر بحرین دے عوام ساڈے ملک وچ شامل نئيں ہونا چاہندے نيں تاں اسيں کدی وی طاقت دا مقابلہ نئيں کرن گے ، تے ایسی کوئی وی چیز جو بحرین دے عوام دی مرضی نوں اس طرح توں پہچان سکے گی۔ دنیا دی پہچان چنگا اے۔ حوالےدی لوڑ؟ ایران نے اک ریفرنڈم وچ بحرین دی تقدیر دا تعین کرنے دی کوشش کيتی ، جدوں کہ بحرین دی حکومت تے برطانوی حکومت نے ہر اک نے اس دی مخالفت کيتی کیونجے رائے شماری تے بحرینی عوام دے حوالہ توں انہاں دے ملک اُتے تسلط دی تردید ہوئے گی۔ اس دے نتیجے وچ ، ایران تے برطانیہ اقوام متحدہ توں رائے شماری دے بجائے مختلف گروہاں تے طبقات دے اک سروے دے ذریعے ملک دے سیاسی مقدر دا تعین کرنے دے لئی اقوام متحدہ توں مطالبہ کرنے اُتے راضی ہوگئے۔ برطانوی زیر اثر بحرینی حکومت نے عرباں نوں اکثریت دے کے ملک دے آبادیاتی ڈھانچے نوں تبدیل کرنے دے لئی رائے شماری دے نتائج نوں متاثر کرنے دا فیصلہ کيتا۔ اس خطے دے ہزاراں فلسطینیاں تے عرب کارکناں نے بحرین اُتے حملہ کيتا۔ حوالےدی لوڑ؟
بالآخر ، گریٹر ٹنب ، لٹل ٹنب ، تے ابو موسٰی دے اسٹریٹجک جزیراں اُتے دوبارہ قبضہ دے بدلے وچ ، ایرانی حکومت نے بحرین اُتے ایران تے برطانیہ دے درمیان ثالثی نوں اقوام متحدہ وچ چھڈ دتا تے بحرین توں اپنا دعوی ترک کردتا۔ سینیٹ تے قومی اسمبلی نے وی حکومت دے اس فیصلے دی منظوری دے دتی ، تے مخالفین دی اک بہت وڈی تعداد (جداں محسن پیزاک پور ، درویش فوروہر ، تے ہوشنگ ٹیل ) نوں ایرانی باشندےآں نے قید یا پریشانی دا سامنا کرنا پيا۔ <undefined /> [۷]
اس سروے دا آغاز یکم اپریل 1970 نوں ہويا سی ، تے جنیوا وچ اقوام متحدہ دے دفتر دے ڈائریکٹر جنرل ، اوتنٹ ، اقوام متحدہ دے اس وقت دے سکریٹری جنرل نے اس اُتے عمل درآمد کيتا سی۔ بحرین وچ اپنے دو ہفتےآں دے مشن دے اختتام اُتے ، انہاں نے سیکریٹری جنرل نوں بحرین دے عوام تے گروہاں توں گل کرنے دے انہاں دے تاثرات دی اک رپورٹ پیش کيتی ، جس دے بارے وچ انہاں نے دعوی کيتا اے کہ انہاں دی آزادی وچ دلچسپی اے۔ حوالےدی لوڑ؟
اس رپورٹ دے نال ، اقوام متحدہ دی سلامتی کونسل نے 278-21 مئی 1970 نوں قرارداد منظور دی ، جس وچ بحرینی عوام دی مرضی دی حمایت کيتی گئی۔ اس قرارداد نوں ایران تے برطانیہ دی حکومتاں تے اس طرح تہران تے منامہ نوں 1350 وچ دسیا گیا سی۔ انہاں نے اپنے وچکار سمندری سرحداں دا تعین تے منظوری دتی تے تمام شعبےآں وچ دوطرفہ تعلقات دا آغاز کيتا۔ بحرین نے 13 اگست 1971 نوں باضابطہ طور اُتے برطانیہ توں اپنی آزادی دا اعلان کيتا ، تے 16 دسمبر 1981 نوں ایہ باضابطہ طور اُتے اقوام متحدہ دا رکن بن گیا تے اس دا 129 واں ممبر بن گیا۔ تب توں ، 16 دسمبر نوں بحرین دا قومی دن منایا گیا اے۔ حوالےدی لوڑ؟
اسلامی جمہوریہ ایران دا دور
سودھوبحرین وچ بحرین دے شیعہ تے حزب اختلاف دے گروپ ایرانی انقلاب توں مذہبی طور اُتے خوش نيں تے ایتھے تک کہ انقلاب دی فتح توں پہلے اپنے قائدین توں وی مل چکے نيں۔ اسلامی انقلاب دی فتح دے بعد ، بحرین دے شیعاں نے اس انقلاب دی حمایت وچ ریلیاں کڈی۔
دسمبر 1981 وچ ، بحرینی حکومت نے بحرینی شیعاں دے گروہاں نوں بحرینی حکومت دے خلاف مسلح کارروائی دے الزام وچ گرفتار کيتا۔ انہاں الزامات وچ ایران وچ فوجی تربیت وی شامل سی۔ ایران نے انہاں الزامات دی تردید دی ، لیکن بحرین نے تہران وچ اپنا سفارتخانہ بند کردتا ، جس توں دونے ملکاں دے وچکار تعلقات دی سطح نوں یکطرفہ ایرانی سفیر توں کم کردتا گیا۔ 1981 وچ ، جی سی سی دے فوجی معاہدے اُتے بحرینی حکومت کیتی شراکت دے نال دستخط کیتے گئے ، جس دا مقصد بنیادی طور اُتے ایران دی نقل و حرکت اُتے نظر رکھنا اے۔
ایران دے ذریعہ قرارداد 598 دی منظوری اور ایران عراق جنگ دے خاتمے دے بعد ، دونے ملکاں دے وچکار تعلقات وچ بہتری آئی۔ لیکن ایہ تعلقات بحرین دی طرف توں خلیج فارس وچ تن ایرانی جزیراں دے تنازعہ دے لئے متحدہ عرب امارات دے دعوے دی حمایت دی وجہ توں اک بار فیر کشیدہ ہوگئے ، جو شام دی مداخلت توں اک بار فیر بہتر ہويا۔ 1996 وچ ، بحرین وچ اک ناکام بغاوت ایران دی طرف منسوب کيتی گئی ، جسنوں ایران نے مسترد کردتا۔
ایران وچ اسلامی انقلاب دی فتح دے بعد دے سالاں وچ ، ایرانی حکومت نے کدی وی باضابطہ طور اُتے بحرین دی خودمختاری اُتے سوال نئيں اٹھائے نيں۔ بلکہ ، صرف دو بار ، بحرین اُتے ایرانی خودمختاری دے دعوے دے جواب وچ ، کیہان اخبار (2006) تے علی اکبر ناطق نوری (2008) دے ذریعہ ، اوہ باضابطہ طور اُتے بحرین دے علاقائی سالمیت دے حق اُتے زور دینے اُتے مجبور ہويا۔
موجودہ صورت حال
سودھوجنوری 2009 وچ ، حکومت کیتی شیعہ مخالف پالیسیاں تے شیعاں اُتے ظلم و جبر نے 120،000 بحرین دے احتجاج نوں جنم دتا۔ [۸]
بحرین دے شیعاں دی ایرانی نسل نے ہمیشہ تے انہاں دے حکمران طبقے دے وچکار پھوٹ پيا اے ، جس توں سنی اقلیت بن جاندی اے۔ بھانويں بحرین دے تقریبا 70 فیصد شیعہ نيں ، لیکن حکومت آل خلیفہ سنی خاندان چلارہی اے ، جس نے شیعہ ملک وچ متعدد شیعہ مخالف پالیسیاں اُتے عمل پیرا اے۔ [۹]
1979 تے 1980 دے قانونی مظاہرےآں دے علاوہ ، اس دے بعد دے سالاں وچ بحرین دی ہور ریلیاں ہمیشہ توں مسلح افواج تے عوام دے وچکار تصادم دا منظر بندی رہیاں نيں۔ ایہ سلسلہ اج وی جاری اے۔
شیعاں دے خلاف کریک ڈاؤن دے بعد ملک وچ شدید تناؤ پیدا ہويا اے جو حکومت کیتی بعض پالیسیاں دی تنقید تے مخالفت کردے نيں۔ حکومت کیتی طرف توں شیعہ رہنماواں تے کارکناں دی گرفتاری دے بعد ، شیعاں دی طرف توں شدید ردعمل دا اظہار کيتا گیا اے۔ [۱۰]
قومی اسلامی یکجہتی سوسائٹی (الوفاق) ، حق موومنٹ ، بحرین وچ الزہرہ انسٹی ٹیوٹ ، تے آزادی تے جمہوریت تحریک حکومت دے تنقید کرنے والے شیعہ گروہاں وچ شامل نيں۔ [۱۱]
شیعہ گروہ ملک دے تمام شعبےآں وچ بنیادی اصلاحات تے جھڑپاں تے جبر دے خاتمے دا مطالبہ کررہے نيں۔ بحرینی حکام دی طرف توں شیعاں دے خلاف سخت امتیازی سلوک ، شیعاں دے لئی مساوی سیاسی ، معاشی تے معاشرتی حقوق دا فقدان ، تے شیعاں اُتے پابندیاں ، ایتھے تک کہ مذہبی رسومات تے تقریبات دی کارکردگی وچ وی ، انہاں امور وچ شامل نيں جنہاں دا تدارک کرنا چاہندے نيں۔
ادھر ، بحرین دے شیعاں اُتے حکومت دے جابرانہ ہونے دے حوالے توں خبراں دی سنسرشپ جاری اے۔ [۱۲]
بحرین دی حکومت بحرین دی آبادی دا تناسب سنیاں تے وہابیاں نوں منتقل کرنے تے شیعاں نوں اقلیت بنانے دی کوشش کر رہی اے۔ اس طرح شیعہ علماء کرام تے لوکاں دے نال شدید جھڑپاں دے علاوہ ، اس نے دوسرے ملکاں وچ سنیاں تے وہابیاں دے وڈے گروپاں نوں بحرینی ویزا دینے دی کوشش کيتی اے۔
بحرین وچ پارلیمانی انتخابات 2002 تے 2006 وچ آزادانہ طور اُتے منعقد ہوئے سن ، تے انہاں وچ شیعہ تے سنی اسلام پسنداں دے گروپ شامل ہوئے سن ۔ لیکن عملی طور اُتے ، پارلیمنٹ دے پاس ملک وچ سنی حکومت کیتی اصلاح دا کوئی اختیار نئيں اے۔
بحرین (2011) وچ ہونے والے مظاہرےآں دے بعد ، بادشاہت نے ایران اُتے ملک دے اندرونی معاملات وچ مداخلت تے مظاہرین دی حمایت کرنے دا الزام عائد کيتا۔ ایران نے وی سعودی سیکیورٹی فورسز تے سعودی فوج دے ذریعہ بحرینی مظاہرین دے خلاف کریک ڈاؤن دی مذمت کردے ہوئے ، اس الزام نوں بحرین دے مظاہرین اُتے کریک ڈاون کرنے دے بہانے دی حیثیت توں مسترد کردتا۔[۱۳] اس دے جواب وچ ، بحرین نے اپنی اک گلی دا ناں شرعیہ اہواز العربیہ رکھ دتا۔ [۱۴]
سفارتی تعلقات دی منقطعی
سودھو5 دسمبر ، 2015 نوں ، ایران وچ سعودی سفارت خانے تے قونصل خانے اُتے حملے دے بعد ایران دے نال سعودی سفارتی تعلقات منقطع ہونے دے بعد ، بحرین دی وزارت برائے امور خارجہ نے اک بیان جاری کردے ہوئے ، سعودی عرب دی پالیسیاں دی پیروی کردے ہوئے ، ایران دے نال سفارتی تعلقات منقطع کرنے دا اعلان کيتا۔ . بحرین دی وزارت خارجہ نے منامہ وچ ایرانی سفارتکاراں نوں وی ملک چھڈنے دے لئی 48 گھینٹے دی مہلت دی۔ ایران وچ ملک دے سفارتکاراں دے دفاتر وی بند کردتے گئے سن ۔ [۱۵][۱۶]
بحرین وچ اک دہشت گرد گروہ دی دریافت
سودھوستمبر 2017 وچ ، بحرین دی وزارت داخلہ نے اعلان کيتا سی کہ اس نے ایران توں وابستہ 10 رکنی دہشت گرد گروہ دا پتہ لگایا تے غیر جانبدار کردتا اے۔ اس گروہ دا بحرین وچ دہشت گردی کرنے دا منصوبہ اے تے وہ اشتھار تے ایرانی پاسداران انقلاب توں وابستہ اے۔ 10 افراد اُتے مشتمل اس گروہ دے 7 ارکان نوں گرفتار کيتا گیا تے مختلف علاقےآں وچ متعدد اسلحہ تے دسیاں کلو بارودی مواد وی برآمد ہويا ، جو مقامی بم بنانے دے لئی استعمال کیتے گئے سن ۔ بحرین دی وزارت داخلہ دے مطابق ، اس گروہ دا سربراہ حسین علی احمد داؤد نامی مفرور اے ، جو ایران وچ رہندا اے۔ ایہ شخص بحرین وچ دہشت گردی دی کارروائیاں وچ ملوث سی ، جس دے نتیجے وچ بحرین وچ متعدد سکیورٹی فورسز دی ہلاکت ہوئی سی۔ اس شخص دا ایرانی پاسداران انقلاب دے کارپوریشن دے رکن ، مرتضیٰ سندھ توں گہرا تعلق اے۔ اس خبر اُتے ردعمل ظاہر کردے ہوئے ، ایران دی وزارت خارجہ دے ترجمان نے انہاں الزامات نوں مضحکہ خیز تے بے بنیاد قرار دیندے ہوئے انکار کيتا۔ [۱۷]
173 ملین ڈالر دی ضبطی
سودھوجمعہ ، 6 نومبر ، 2020 نوں ، بحرین دی سپریم فوجداری عدالت نے ایران دے مرکزی بینک تے ملک دے کئی دوسرے ایرانی بینکاں نوں $ 130 ملین جرمانہ کيتا تے 173 ملین ڈالر ضبط کیتے۔ یوسف محمود دے مطابق ، "ایران دے وسطی بینک دا ارادہ سی کہ اوہ ارباں ڈالر دی قرضےآں دی فراہمی تے بحرین وچ قائم ہونے والے تے دو قومی بینکاں تے سدرت ایران دے زیر کنٹرول المستقبل بینک دے توسط توں بینکاری نظام وچ داخل ہونے دا ارادہ رکھدا اے۔" » [۱۸]
الجزیرہ دی دستاویزی فلم
سودھواتوار ، 14 جولائی ، 2009 نوں ، قطر دے الجزیرہ نیوز نیٹ ورک نے "آرسنسٹ" دے ناں توں اک دستاویزی فلم نشر دی جس وچ دکھایا گیا اے کہ بحرین دی حکومت ہشام عزیزی (ہشام بلوچی یا ابو حفص بلوچی) ایرانی سرزمین دی جاسوسی تے سیکیورٹی کارروائیاں دے لئی حمایت کردی اے۔ دستاویزی فلم وچ ، الجزیرہ نے اپنے قتل توں پہلے ہشام بلوچی دے نال گل گل دی ، جس وچ ایہ ظاہر کيتا گیا اے کہ بحرینی حکومت نے وی جنداللہ گروپ دی حمایت دی اے۔ [۱۹][۲۰]
در بخشی از این فیلم بلوچی میگوید:اس دستاویزی فلم وچ ہشام بلوچی دی خفیہ تصاویر جاری کيتیاں گئیاں جس وچ بحرینی حکومت نوں عبد الملک ریگی نوں چابہار فوجی ہوائی اڈے تے آئی آر جی سی ہیڈ کوارٹر نال رابطہ کرنے دے لئی کہیا گیا اے۔ [۲۲]دستگاههای امنیندی بحرین من را در سال ۲۰۰۶ برای انجام مأموریتهای جاسوسی و انجام عملیات در داخل خاک ایران به کار گرفتند.[۲۱]
رشوت خوری
سودھوبحرین نے فیوچر بینک دے سلسلے وچ دو ملزمان نوں تن سال قید تے انہاں اُتے نو ملین ڈالر جرمانہ دی سزا سنائی۔ ایہ گل اس وقت واضح ہوگئی جدوں اٹارنی جنرل نوں معلوم ہويا کہ بینک دے 7 ملین ڈالر فروری وچ غائب ہوچکے نيں تے اوہ ایرانی پابندیاں دی خلاف ورزی کردے ہوئے ایرانی گروہاں دی مالی اعانت دے لئی استعمال ہوئے سن ۔ [۲۳]
ہور ویکھو
سودھوفوٹ نوٹ
سودھو- ↑ ۱.۰۰ ۱.۰۱ ۱.۰۲ ۱.۰۳ ۱.۰۴ ۱.۰۵ ۱.۰۶ ۱.۰۷ ۱.۰۸ ۱.۰۹ ۱.۱۰ ۱.۱۱ ۱.۱۲ مطالعاتی در باب بحرین و جزایر و سواحل خلیج
فارس. عباس اقبال. چاپخانه مجلس. ۱۳۲۸. تهران سائیٹ غلطی: Invalid
<ref>
tag; name "B" defined multiple times with different content - ↑ "{{{title}}}". بازتاب انقلاب اسلامی ایران بر کشور بحرین. پرتال نور. https://web.archive.org/web/20140814155532/http://noorportal.net/90/1646/1647/13836.aspx.
- ↑ تریخ طبری. محمدبن جریر طبری. کتابخانه سنایی جلد ۱ ص ۸۳۹
- ↑ فتوح البلدان. بلاذری. هاشم سیدی. البرز ۱۳۵۲ تهران ص ۸۰
- ↑ گفتگوهای من با شاه. امیر اسدالله علم. طرح نو. ۱۳٧۳ تهران ص ۱۱۴
- ↑ "{{{title}}}". بحرین چگونه از ایران جدا شد. دانشنامه جزیره قشم. http://www.qeshmonline.com/pedia/91/بحرين_چگونه_از_ايران_جدا_شد.
- ↑ "خطا: {{Cite web}} کے استعمال کے دوران no
|title=
specified زمرہ:مضامین مع شکستہ حوالہ جات". https://web.archive.org/web/20111108200944/http://pan-iranist.net/1386/04/29/30/. Retrieved on۲۹ دسامبر ۲۰۱۰. - ↑ "{{{title}}}". محبوبیت معارضان حکومت بحرین از دولتمردان منامه بیشتر است. فارس. https://web.archive.org/web/20090412073941/http://farsnews.com/newstext.php?nn=8711161553.
- ↑ "{{{title}}}". وضعیت نابسامان شیعیان در بحرین. مردمک. https://web.archive.org/web/20081015014319/http://mardomak.org/news/bahrain_economist/.
- ↑ "{{{title}}}". بحرین در چند قدمی انقلاب اسلامی. عدالتخواهی. https://web.archive.org/web/20090218012421/http://www.edalatkhahi.ir/003908.shtml.
- ↑ "{{{title}}}". ابراز نگرانی از اعمال محدودیت علیه شیعیان بحرین. شیعه نیوز. https://web.archive.org/web/20090212052957/http://shia-news.com/fa/pages/?cid=12316.
- ↑ "{{{title}}}". کشتار شیعیان بحرین و سکوت ننگین رسانهای. سلام شیعه. http://salam-shia.com/content/view/388/1/.سانچہ:پیوند مرده
- ↑ "{{{title}}}". حضور عربستان در بحرین پیامد دخالت ایران است. دویچوله فارسی. http://www.dw-world.de/dw/article/0,,6473538,00.html.
- ↑ "خطا: {{Cite web}} کے استعمال کے دوران no
|title=
specified زمرہ:مضامین مع شکستہ حوالہ جات". https://web.archive.org/web/20111128023852/http://www.alwatannews.net/news.aspx?id=atLJerGtmMGquImMJRhiKw. Retrieved on۲۶ نوامبر ۲۰۱۱. - ↑ بحرین روابط سیاسی با ایران را قطع کرد
- ↑ بحرین روابطش با ایران را قطع کرد
- ↑ "{{{title}}}". دستگیری گروه «مرتبط با ایران» در بحرین؛ وزارت خارجه ایران: مضحک است. https://www.radiofarda.com/a/iran-ghasemi-denies-involvement-in-bahrain-terror-cell-security/28696588.html.
- ↑ «حکم دادگاه عالی بحرین علیه بانک مرکزی ایران: 'توقیف ۱٧[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]][[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]۳ میلیون دلار موجودی بانکهای ایران در منامه'». بی بی سی فارسی. نامعلوم پیرامیٹر دا
|تریخ=
نظر انداز کردا (کمک); تداخل پیوند خارجی و ویکیپیوند (کمک) زمرہ:MTH - ↑ "{{{title}}}". مستند افشاگرانه الجزیره دربارهٔ طرحهای خرابکارانه رژیم بحرین و برافروختن جنگ مذهبی. خبرگزاری تسنیم. https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/04/24/2054599/مستند-افشاگرانه-الجزیره-درباره-طرح-های-خرابکارانه-رژیم-بحرین-و-برافروختن-جنگ-مذهبی.
- ↑ "{{{title}}}". الجزیره از جوخه ترور بحرین در ایران پرده برداشت. ایرنا. https://www.irna.ir/news/83395909/الجزیره-از-جوخه-ترور-بحرین-در-ایران-پرده-برداشت.
- ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےایرنا
لئی۔ - ↑ "{{{title}}}". مستند افشاگرانه الجزیره دربارهٔ طرحهای خرابکارانه رژیم بحرین و برافروختن جنگ مذهبی. خبرگزاری تسنیم. https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/04/24/2054599/مستند-افشاگرانه-الجزیره-درباره-طرح-های-خرابکارانه-رژیم-بحرین-و-برافروختن-جنگ-مذهبی.
- ↑ «Bahrain Sentences to Prison Suspects in Money Laundering Cases Related to Iran». ASHARQ AL-AWSAT. نامعلوم پیرامیٹر دا
|تریخ=
نظر انداز کردا (کمک) زمرہ:MTH
باہرلے جوڑ
سودھو- ایران دے اک قومی اسمبلی دے رکن دی بھڑک اٹھی تقریر تے بحرین دے ایران توں علیحدگی دے بارے وچ انہاں دیاں چیخاں [۱]