پنجاب، پاکستان

پنجاب Punjab
صوبہ
صوبہ پنجاب
بادشاہی مسجد مری مزار شاہ رکن عالم قلعہ دراوڑ گھینٹا گھر، فیصل آباد کھیوڑا نمک کان
پرچم مہر
اشتقاقیات: پنج دریاواں دی سرزمین
Location of Punjab within Pakistan
متناسقات: 31°N 72°E / 31; 72
مُلک	پاکستان
راجگڑھ تے وڈا شہر	لاہور
حکومت
• قسم	Self-governing province subject to the federal government
• مجلس	حکومت پنجاب
• گورنر	-
• وزیر اعلا	-
• چیف سیکرٹری	-
• مقننہ	پنجاب اسمبلی
رقبہ
• کل	۲۰۵,۳۴۴ مربع کلومیٹر (۷۹,۰۰۰ مربع میل)
رقبہ درجہ	دوسرا
آبادی (مردم شماری 2023)
• کل	۱۲۷,۶۸۸,۹۲۲
• درجہ	پہلا
• کثافت	۶۲۲/مربع  کلومیٹر (۱,۶۱۰/مربع میل)
GDP (nominal)
• Total (2022)	$225 billion (1st)
• Per Capita	$2,003 (2nd)
GDP (PPP)
• Total (2022)	$925 billion (1st)
• Per Capita	$8,027 (2nd)
منطقۂ وقت	PKT (UTC+05:00)
آیزو 3166 رمز	PK-PB
زباناں	سرکاری: انگلش، اُردو صوبائی: پنجابی
HDI (2021)	0.550 سانچہ:Orange
شرح خواندگی (2020)	71.3%
قومی اسمبلی نشِستاں	183
صوبائی اسمبلی نشِستاں	371
ڈویژناں	10
ضلعے	41
تحصیلاں	148
یونیئن کونسلاں	7602
ویب سائٹ	punjab.gov.pk

پنجاب (Punjab)، پاکستان دا اک صوبہ اتے خطہ پنجاب دا لہندا حِصّہ ہے۔ پنجاب دا پراݨا ناں پنجند ہے ۔ رگ وید وچ پنجاب دا ناں “پنچا ندا“ ہے۔ پنجاب پاکستان دا لوک گݨتی دے لحاظ نال سبھ توں وڈا صوبہ ہے۔ ایہدا راجگڑھ لہور ہے۔ پنجاب دے اُبھے وَل پیر پنجال اتے کشمیر، چڑھدے پاسے چڑھدا پنجاب، لمے وَل صوبہ سندھ اتے راجستھان، لہندے وچ صوبہ خیبر اتے لہندے پاسے صوبہ بلوچستان واقع نیں۔

پنجاب ہڑپا رہتل دا گڑھ ہے۔ ایہہ انساناں دیاں پراݨیاں رہتلاں وچوں اک ہے۔ لفظ پنجاب دو لفظاں 'پنج' تے 'آب' نال رل کے بݨیا ہے۔ پنج پنجابی زبان وچ 5 نوں کہندے نیں اتے آب پاݨی یعݨی دریا نوں۔ پنجاب دا پراݨا ناں "پنجند" ہے۔ رگ وید وچ پنجاب دا ناں “پنچا ندا“ ہے۔

جغرافیا

پنجاب دا رقبہ 205,344 مربع کلومیٹر ہے۔ بلوچستان توں بعد پاکستان دا سَبھ توں وڈا صوبہ ہے۔ ایہہ جنوبی ایشیا دے اتر لیہندے ول ہے۔ تریخی شہر لہور پنجاب دا راجگڑھ ہے ۔ پنجاب وچ 5 دریا وگدے نیں: چناب، ستلج، راوی، جہلم اتے اِنڈس۔ ایہہ دریا اُبھے توں لمّے وَل وگدے نیں۔ پنجاب پاکستان دا واحد صوبہ ہے جیہڑا سندھ، بلوچستان، آزاد کشمیر اتے خیبر نال جڑدا ہے۔ پاکستان دا راجگڑھ اسلام آباد پنجاب دے ضلع راولپنڈی توں وکھرا کر کے راجگڑھ بݨایا گیا سی۔ پنجاب طبعی جغرافیائی لحاظ نال تقریبن 3 علاقیاں وچ ونڈیا جا سکدا ہے : سطح مرتفع پنجاب اُچّا نیواں اتے پہاڑی علاقہ، چولستان تے تھل دا صحرائی علاقہ اتے پنجاب دا میدانی علاقہ۔ پنجاب دنیا دے چَند بہت زرخیز علاقیاں وِچوں اک ہے۔ پنجاب دے شمال وچ مری اتے پتریاٹا دے پہاڑ 7000 فٹ توں اُچے نیں۔

پنجاب دی صوبائی علامات (unofficial)

Provincial animal
Provincial bird
Provincial tree
Provincial flower
Provincial sport

رُت

پنجاب دی رت گرمیاں چ گرم توں سخت گرم ہُن٘دی ہے اتے سردیاں وچ سکی سردی پین٘دی ہے۔ اَدھ جولائی توں دو مہینیاں تک سوݨ بھادوں دیاں بارشاں ہُن٘یاں نیں۔ نومبر، دسمبر، جنوری تے فروری ٹھنڈے مہینے نیں۔ مارچ دے مُڈھ وچ بہار آجان٘دی ہے۔ مئی، جون، جولائی، اگست چوکھی گرمی دے مہینے نیں۔

تریخ

مکھ لیکھ لئی ویکھو: پنجاب دی تریخ

دیس پنجاب ہزاراں سالاں توں وس رہیا ہے۔ سطح مرتفع پنجاب وچ سواں ندی دے کنڈھے اُتے پتھر دے ویلے دے انسان دے رہݨ دے نشان ملے نیں۔ ہڑپا رہتل انسان دیاں کُچھ پراݨیاں رہتلاں وچوں اک ہے۔ ایہہ دریاواں دے کنڈھے تے وسی۔ ایہدا وڈا نگر ہڑپا ضلع ساہیوال وچ سی۔ سوتی کپڑا، شکر، کھنڈ، شطرنج دا کھیل ایس رہتل دیاں سارے جگ نوں سوغاتاں نیں۔ ساڈھے تن ہزار ورھے پہلاں ایتھے آریا آئے اتے اک نویں رہتل دی بنیاد پئی جیہدے وچ پرانی رہتل دیاں خوبیاں وی ہے سن آریاواں نے وید تے گندھارا رہتلاں چلائیاں۔ آریاواں دی بولی سنسکرت پنجاب وچ ہی اپنی ودھیا حالت وچ آئی۔ سنسکرت دا وڈا سکالر پانینی پنجاب دا ہی واسی سی۔ ہندواں دی مقدس کتاب رگ وید پنجاب وچ ہی لکھی گئی۔

ہڑپا رہتل

جگ دی اک پراݨی رہتل ہڑپا رہتل دا تعلق پنجاب نال ہے۔ ضلع ساہیوال دا ہڑپا شہر اس رہتل دا وڈا نگر سی۔ دیس پنجاب دے اُبھے لہندے پاسے دے تھانواں وچ ٹیکسلا، گندھارا رہتل وی پُنگردی رہی۔

لوک

پنجاب وچ 12 کروڑ دے لگ بھگ لوک وسدے نیں۔ پاکستان دی ادھی لوک گݨتی ایتھے وَسدی ہے۔ صدیاں توں لوک امن سکون تے چن٘گے کھاݨ پیݨ اتے رہݨ سہݨ لئی پنجاب دے آݪے دوالے دے تھانواں وسطی ایشیا، بلوچستان، ایران اتے عرب توں نالے سنتالی دی ونڈ مگروں بھارت ولوں مسلمان ایتھے آؤندے رہے اتے پنجاب دی رہتل وچ رچ وس گئے۔ % 99 دے لگ بھگ لوک مسلمان نیں۔۔

پنجابی زبان

پنجاب وچ عام بولی جاݨ والی زبان پنجابی ہے۔ ایہدا تعلق ہند آریا‌ئی بولیاں دے ٹبر تے ہڑپائی تہذیب ناݪ مِݪدا اے۔ پنجابی زبان شاہ مکھی لپی وچ لکھی پڑھی جاندی ہے۔ سرکاری طور تے انگلش زبان ورتی جاندی ہے۔

پنجاب دی معیشت

پنجاب دا شُرُوع توں ہی قومی معیشت وچ سَبھ توں وڈا حصّہ رہیا ہے۔ 1972ء توں لے کے ہُݨ تک پنجاب دی معیشت چار گُݨا ودھی ہے اتے پنجاب دا مُلکی معیشت وچ %51 توں %58 حصہ رہیا ہے۔ معیشت وچ بوہتا حِصہ زراعت تے صنعت دا ہے۔ پنجاب زرعی تے صنعتی میدان وچ وی ساریاں صوبیاں اگے آ۔ ایہ مشینری، کھیلاں دا سامان، جراحی دے آلات، برقی آلات، کپڑے، سیمنٹ، کھاد، آئی ٹی تے زرعی آلات دی صنعت دا مرکز ہے۔ ایتھے پاکستان دی %90 کاغذ تے کاغذی گتّے، %81 کھاد تے %70 چینی دی صنعتی پیداوار ہُندی ہے۔

تصویراں

• 
  ضلع ساہیوال دا جنگل
• 
  ضلع ساہیوال دا جنگل
• 
  شالامار باغ لہور
• 
  شالامار باغ لہور
• 
  گورنمنٹ کالج لہور
• 
  پنجابی گھر دا بوہا

ہور دیکھو

• پنجاب
• چڑھدا پنجاب

باہرلے جوڑ

• پنجاب حکومت
• پاکستان دا نقشہ
• پنجاب پولیس
• سیاحت Archived 2010-03-15 at the وے بیک مشین

حوالے

 · پاکستان دی انتظامی ونڈ

بلوچستان  · پنجاب  · خیبر  · سندھ  · گلگت بلتستان  · ازاد کشمیر