پنجاب (پاکستان)

پنجاب

جھنڈا	نشان
دیس	پاکستان
راجگڑھ	لہور
رقبا	205344 مربع کلومیٹر
لوک گݨتی	81,845,433
بولی	پنجابی

پنجاب پاکستان دا اک صوبا تے خطہ پنجاب دا لہندا حصا اے ۔ پنجاب دا پراݨا ناں پنجند اے ۔ رگ وید وچ پنجاب دا ناں “پنچا ندا“ اے ۔ پنجاب پاکستان دا لوک گݨتی دے لحاظ نال سبھ توں وڈا صوبا اے ۔ ایہدا راجگڑھ لہور اے ۔ پنجاب دے اُبھے وچ کشمیر، چڑھدے پاسے چڑھدا پنجاب ، لمے وچ صوبا سندھ تے راجستھان ، لہندے وچ صوبا خیبر تے لہندے پاسے صوبا بلوچستان واقع آ ۔

پنجاب ہڑپا رہتل دا گڑھ اے ۔ ایہہ انساناں دیاں پراݨیاں رہتلاں وچوں اک اے ۔

پنجاب وچ پنجابی بولی جاندی اے اردو تے انگریزی دا وی کچھ حد تک چلن اے ۔ لفظ پنجاب دو لفظاں پنج تے آب نال مل کے بنیا اے ۔ پنج پنجابی وچ 5 نوں کہندے نیں تے آب پانی یعݨی دریا نوں ۔ پنجاب دا پرانا ناں پنجند اے ۔ رگ وید وچ پنجاب دا ناں “پنچا ندا“ اے ۔

جغرافیالکھو

صوبا پنجاب دا رقبا 205,344 مربع کلومیٹر اے ۔ بلوچستان توں بعد پاکستان دا سبھ توں وڈا صوبا اے۔ اے جنوبی ایشیا دے اتر لیہندے ول اے۔ تریخی شہر لہور پنجاب دا راجگڑھ اے ۔ پنجاب وچ 5 دریا وگدے نیں: چناب، ستلج، راوی، جہلم تے انڈس ۔ اے دریا اتر توں دکھن ول وگدے نیں ۔ پنجاب پاکستان دا اکو صوبا اے جیہڑا کہ صوبا سندھ، صوبا بلوچستان، آزاد کشمیر تے صوبا خیبر نال جڑدا اے ۔ پاکستان دا دارالحکومت اسلام آباد پنجاب دے ضلع راولپنڈی توں وکھریاں کر کے دارالحکومت بنایا گیا سی ۔ پنجاب طبعی جغرافیائی لحاظ نال تقریبن 3 علاقیاں وچ ونڈیا جا سکدا اے : سطح مرتفع پنجاب اچا نیواں تے پہاڑی علاقہ، چولستان تے تھل دا ریتلا علاقہ تے پنجاب دا میدانی علاقہ ۔ پنجاب دنیا دے کُجھ بہت زرخیز علاقیاں چوں اک اے۔ پنجاب دے شمال وچ مری تے پتریاٹہ دے پہاڑ 7000 فٹ توں اُچے نیں ۔

لوکلکھو

پنجاب وچ 8 کروڑ دے لگ بھگ لوک وسدے نیں ۔ پاکستان دی ادھی توں بوہتی لوک گݨتی ایتھے اے ۔ صدیاں توں لوک امن چین تے چنگے کھان پین لئی پنجاب دے آل دوالے دے تھانواں کشمیر، افغانستان، بلوچستان، ایران، عرب تے وسطی ایشیا توں ایتھے آؤندے رہے تے پنجاب دی رہتل وچ رچ وس گئے ۔ ٪ 99 دے نیڑے لوک مسلمان نیں ۔

پنجابی بولیلکھو

پنجاب وچ بولی جان والی بولی پنجابی اے۔ ایہدا جوڑ ھند آریا‌ئ بولیاں دے ٹبر توں اے۔ ایہدا تعلق ہڑپائی تہذیب نال ملدا اے۔ پنجابی بولی شاہ مُکھی لکھائی وچ لکھی پڑھی جاندی اے۔ اردو تے انگریزی وی سرکاری ناپ تے ورتیاں جاندیاں نیں۔

رتلکھو

پنجاب دی رت گرمیاں چ گرم توں سخت گرم ہوندی اے تے سردیاں چ سکی سردی پیندی اے۔ 15جولائی توں دو مھنیاں تک ساون بھادوں دیاں بارشاں ہوندیاں نیں۔ نومبر، دسمبر، جنوری تے فروری ٹھنڈے معینے نیں۔ مارچ دے مڈ چ بسنت آ جاندی اے۔ مئی جون جولائی اگست جوکھی گرمی دے معینے نیں۔

تریخلکھو

مکھ لیکھ لئی ویکھو: پنجاب دی تریخ

دیس پنجاب ہزاراں سالاں توں وس رہیا اے۔ سطح مرتفع پنجاب وچ سواں دریا دے کنڈے تے پتھر دے ویلے دے انسان دے رہن دے نشان ملے نیں۔ ہڑپہ رہتل انسان دیاں کُجھ پرانیاں رہتلاں وچوں اک اے۔ ایہہ دریاواں دے کنڈے تے وسی ایہدا وڈا نگر ہڑپا ضلع ساہیوال وچ سی۔ سوتی کپڑا شکر کھنڈ شطرنج دی کھیڈ ایس رہتل دیاں سارے جگ نوں سوغاتاں نیں۔ ساڑھے تین ہزار ورھے پہلاں ایتھے آریاء آۓ تے اک نویں رہتل دی نیو پئی جیہدے وچ پرانی رہتل دیاں خوبیاں وی ہے سن آریاواں نے وید تے گندھارا رہتلاں چلائیاں۔ آریاواں دی بولی سنسکرت پنجاب وچ ای اپنی ودیا حالت وچ آئی۔ سنسکرت دا وڈا سکالر پانینی پنجاب دا ای رہن والا سی۔ ہندواں دی مقدس کتاب رگ وید پنجاب وچ ای لکھی گئی۔

ھڑپہ رہتللکھو

جگ دی اک پرانی رہتل ہڑپا رہتل پنجاب وچ ٹری۔ ضلع ساہیوال دا ہڑپہ شہر اس رہتل دا وڈا نگر سی۔ دیس پنجاب دے اتلے لیندے پاسے دے تھانواں وچ ٹیکسلاگندھارا رہتل وی پونگر دی رئی۔

عرب حملہلکھو

بنو امیہ دے خلیفہ ولید بن عبدالمالک دے ویلے وچ 711-12 وچ اوہدے اک سردار محمد بن قاسم نیں ایس علاقے تے حملہ کیتا تے سندھ، بلوچستان، صوبا خیبر تے ادھا پنجاب بنو امیہ دی ریاست دا حصہ بن گیا تے پنجاب دا تعلق مغربی ایشیاء نال جڑ گیا۔

پنجاب دی معیشتلکھو

پنجاب دا مڈھ توں ہی قومی معیشت وچ سب توں وڈا حصّہ ریا اے. 1972 توں لے کے ہن تئیں پنجاب دی معیشت چار گناھ ودھی اے. تے پنجاب دا ملکی معیشت وچ %51 توں %58 حصہ ریا اے. معیشت دا بوتا حصہ زراعت تے سروس والے پاسے اے.صنعتی میدان وچ وی ساریاں صوبیاں اگے اے. 2002 توں 2008 تک ترقی دی شرح %8 توں ٨% تک سی. سمندر دے کنڈہ نہ کر کے وی ایدی کپڑا، کھیڈان دا سامان، جراحی دے آلات، برقی آلات، مشِنری، سیمنٹ، کھاد، آئی ٹی تے زرعی آلات دی صنعت دا مرکز اے. ایتھے پاکستان دی %90 کاغذ تے کاغذی گتے %81 کھاد تے %70 چینی دی صنعتی پیداوار ہندی اے.