پنجابی سوداگران دہلی
| گنجان آبادی والے علاقے | |
|---|---|
| زباناں | |
| مذہب | |
| اسلام | |
| متعلقہ نسلی گروہ | |
پنجابی سوداگران دہلی (Punjabi Saudagaran-e-Delhi)، شمسی برادری، مسلم کھتریاں دی اک کمیونٹی اے جو تریخی طور تے پنجاب، پاکستان دے سرگودھا، چنیوٹ توں آئی سی فیر بنیادی طور تے پراݨی دہلی، ہندوستان وچ رہندی سی۔ اوہ مغربی اتر پردیش دے قصبےآں جِداں آگرا، علی گڑھ، میرٹھ، مراد آباد، بریلی، رام پور، کانپور ورگے ہور کئی دوسرے شہراں وچ وی آباد ہوئے۔ بشمول مغربی اتر پردیش دے اوہ علاقے جیہڑے ہُݨ ریاست اتراکھنڈ وچ شامل نیں، یعݨی نینی تال تے ہلدوانی۔ تقسیم ہند توں بعد، تے 1947ء وچ قیام پاکستان مگروں، اس کمیونٹی دے بہت سارے افراد نے پاکستان، خاص طور تے کراچی تے لہور ہجرت کیتی، جد کہ کچھ لوکاں نے مکّہ تے مدینہ ہجرت کرن دا اِنتخاب کیتا۔
تریخ
سودھوروایت دے مطابق ایہ قبیلہ مسلم کھتری برادری ناݪ تعلق رکھدا سی، جیہناں وِچوں کچھ نے شمس الدین سبزواری کوݪوں اسلام قبول کیتا سی۔ کچھ ذیلی گروہ اوہناں دے اعزاز وچ شمسی (شمس دا شاگرد) کنیت استعمال کردے نیں۔ ایہ خاندان 17ویں صدی وچ سرگودھا، بھیرا، چنیوٹ، خوشاب تے پنڈ دادن خاں توں، جو کہ ہُݨ پنجاب، پاکستان وچ نیں، توں مغل بادشاہ اورنگزیب عالم گیر ولّوں اتر پردیش تے خاص طور تے دہلی وچ کاروباری مواقع دی تلاش وچ منتقل ہوئے سی۔ دہلی توں علاوہ علی گڑھ، آگرا، رڑکی، آنلا، ہاپوڑ، مرادآباد، رام پور، کانپور تے کلکتا وچ اہم قومی پنجابی کمیونٹیز موجود نیں۔
قوم پنجابیاں اپݨی کنیت دے طور تے سوداگر یا شمسی استعمال کردے نیں۔ اوہ اک اینڈوگیمس کمیونٹی نیں، دوناں کراس کزن تے متوازی کزن شادیاں اُتے عمل پیرا نیں۔
تریخی طور تے قوم پنجابیاں نے ہندوستان دی علاقائی تجارت وچ اہم کردار ادا کیتا اے۔
قوم پنجابیاں آؤنلا
سودھوقوم پنجابی آؤنلا، پنجابی سوداگراں دا اک الگ ذیلی گروہ اے۔ اوہناں دے بارے وچ کہیا جان٘دا اے کہ اوہ 17ویں صدی دے اوائل وچ اترپردیش دے ضلع بریلی دے قصبے آؤنلا وچ آباد ہوئے سی۔ آؤنلا پنجابی سوداگر ہُݨ پورے روہیل کھنڈ وچ پھیلے ہوئے پائے جان٘دے نیں، خاص طور تے بریلی شہر، جِتھے سوداگراں گروہ دی بستی خاص طور تے قدیم اے۔ قوم پنجابی، دہلی دے ناݪ اوہناں دی مشترکہ نسلی اصل دے باوجود، اوہ اپݨیاں فرقہ وارانا تنظیماں دے ناݪ اک الگ کمیونٹی بݨاؤندے نیں۔ وڈی تعداد نے کلکتا تے ممبئی ہجرت کیتی اے۔ اوہناں دیاں اہم برادریاں سولیجا، مہندرتا، چھبرا تے کھیرا نیں۔ کراچی وچ وی کچھ تعداد وچ آباد نیں۔
انجمناں
سودھوپنجابی سوداگراں کمیونٹی دی طرفوں شروع کیتیاں گئیاں دو اہم انجمناں نیں جیہڑیاں کراچی وچ سرگرم نیں:
- جمعیت پنجابی سوداگراں دہلی (دہلی دے پنجابی تاجراں دی انجمن) 1910ء وچ دہلی وچ رجِسٹرڈ ہوئی سی، ایہ اک صدر، دو نائب صدور، اک اعزازی سیکرٹری تے اک جوائنٹ سیکرٹری اُتے مشتمل اے۔
اک ماہانہ ڈائِجسٹ، جیہدے وچ دُنیا بَھر وچ کمیونٹی وچ ہوݨ واݪے تمام واقعات تے کمیوُنِٹی دے سرکردَہ افراد دی طرفوں قوم لئی کیتیاں جاݨ واݪیاں کوششاں نوں "سوداگر" دے عنوان ناݪ شائع تے جاری کیتا جان٘دا اے، ٹیپو سلطان ورگی معرُوف شخصیات دا اعتراف کرن آݪی اک کتاب اے، جیہدا عنوان "یادِ رفتگان" اے۔ اوہناں دے کوݪ جمعیت پنجابی سوداگراں دہلی میّت بس سروس وی اے۔ اوہناں دے اپݨی برادری لئی اپݨے قبرستان نیں جیہناں نوں کراچی وچ "یوسف پورا"، "شمس پورا"، "باغ نواب الدین" تے "شفیق پورا" دے نام ناݪ جاݨیا جاندا اے۔ اوہ غُسل میّت سروس وی فراہم کردے نیں۔ جمعیت بیوگان، غیر شادی شدگان، یتیماں تے اپݨی برادری دے غریباں نوں ماہانا پینشن، مکانات، روزمرہ دیاں گھریلو چیزاں وی دیندی اے۔
- دوسری اک انجمن پنجاب سوداگراں ابراہیم سٹیٹ بِلڈنگ اے، جو اک کمیوُنِٹی اُتے مبنی این جی او اے جو پاکستان دے لوکاں لئی مالی امداد، صحت، تعلیم، رہائش، کردار سازی، اِیونٹ مینجمنٹ تے سماجّی سرگرمیاں فراہم کردی اے، ایہ تنظیم اک صدر، اک نائب صدر، اک اعزازی جنرل سیکرٹری، اک جوائنٹ سیکرٹری، اک خزانچی تے بورڈ دے کُل 21 ارکان اُتے مشتمل اے، ایہ قومی گزٹ دے نام ناݪ اک ماہانا گزٹ وی شائع کردے نیں جو وڈے پیمانے اُتے مِمبراں تک پہنچایا جان٘دا اے۔