ملکھی رام ملکھی
| ملکھی رام ملکھی | ||
| عام جانکاری | ||
| پورا نام | ملکھی رام ملکھی | |
| جنم | 1919 | |
| موت | 2013 | |
| موت دا کارن | سماں | |
| قومیت | بھارتیئت | |
| پیشہ | ریڈیو گائک | |
| ہور جانکاری | ||
| جیون-ساتھی | کملاونتی | |
| بچے | تنّ کڑیاں تے چار پتّ | |
| دھرم | ہندو | |
ملکھی رام ملکھی (1919-2013) دا جنم لاہور ضلعے دے پنڈ وچّ ہویا۔ اتھے ہی ریڈیو لئی آڈیشن دتا تے پاس وی ہو گیا سی پر اگلے سال ونڈ ہو گئی تے ایدھر آؤنا پے گیا۔ آڈیشن موقعے اس نے ‘ہیر’ پیش کیتی سی۔ ونڈ مگروں ایدھر آ کے اس نے سبھ توں پہلاں جالندھر دی بستی شیخ وچّ رہنا شروع کیتا۔ اتھے زندگی مڑ زیرو توں شروع ہوئی۔ اس نے گاؤن دی کوشش جاری رکھی تے ریڈیو ’تے مڑ آڈیشن دتا، ‘مرزا’ گایا تے ‘پاس’ دا سرٹیفکیٹ مل گیا۔ بس پھیر شروع ہو گیا گاؤن دا سلسلہ۔ لگاتار ریڈیو توں کم ملدا گیا تے چرچہ ہون مگروں باہروں پروگرام ملنے شروع ہو گئے۔ نزاتم نگر وچّ پلاٹ لے لیا تے پروار سمیت اتھے رہن لگّ پیا۔
پروار
سودھوملکھی رام ملکھی[۱] دا کملاونتی نال شادی ہوئی سی۔ تنّ کڑیاں تے چار پتّ اس دے پروار دا حصہ بنے۔ اک پتّ، جہڑا کلاسیکل سنگیت دا پروفیسر سی، گردرشن لال، انتقال کر گیا سی، جس نال ملکھی نوں ڈونگھا صدمہ لگیا سی۔ اس پتّ ’تے حدوں ودھ مان سی اس نوں، اوہی اس دے کلا پریم نوں اگے لجا رہا سی۔ انج پوتیاں-پڑپوتیاں، دوہتیاں والا والے ملکھی نوں کدے جاپیا ہی نہیں سی کہ کوئی حسرت باقی رہندی اے۔
رکارڈنگ نہیں کروائی
سودھوگا-گا ملکھی رام ملکھی نے بہت کجھ کمایا پر رکارڈنگ ولّ بوہتا دھیان نہ کیتا۔ صرف اکو گیت ریکارڈ ہویا ‘چڑھیا دن جد راجے نے دربار لگایا’ تے اس توں بعد کئی کمپنیاں دے بلاوے نوں اس نے نانہہ کر دتی سی۔’’ اس مطابق نرندر بیبا نے وی بڑی وار کیہا سی کہ ملکھی جی، کجھ ریکارڈ کرا لوو، پچھان بنی رہیگی، رائلٹی آئی جائیگی پر اس دا دھیان ایہناں گلاں ولّ نہیں سی کیونکہ بناں رکارڈنگ دے اس کول اینا زیادہ کم سی کہ پچھو کجھ نہ۔ پنجابوں باہرلے صوبیاں وچّ وی اس دے سنن والے سن۔ کدے راجستھان، کدے ہماچل پردیش، کدے دلی، کدے ہریانہ، گاؤندا رہا-کماؤندا رہا تے نیانے پالدا رہا۔
گیت
سودھواس نے لوک گاتھاواں نٹھّ کے گائیاں، ‘پورن بھگت’، ‘قیمہ ملکی’، ‘ڈھول سمی’، ‘راجا ہریش چندر’ تے دیس بھگتی دے گیتاں سمیت کئی منچلے گیتاں نوں وی آواز دتی۔ ملکھی رام ملکھی تے الغوزہ نواز بیلی رام دی بڑی نیڑتا سی۔ بیلی رام نے الغوزے وجاؤنے تے ملکھی نے گاؤنا۔ خوب نبھی دوواں دی۔ اک-دوجے دے ساہ بن وچرے پر جدوں بیلی رام انتقال کر گیا تاں ملکھی رام نوں ڈونگھی سٹّ وجی تے سوچ لیا کہ ہن پہلاں وانگ نہیں گاؤنا۔ چپّ وٹّ لئی پر بوہتے نیڑلیاں دے بلاویاں اُتے جاندا رہا۔
اعزاز
سودھواس دے دسن مطابق اس دا وی اک-دوک وار سنمان ہویا سی۔ اس نوں دو-چار ہزار نال سنمانت کیتا گیا سی۔ ملکھی رام دیاں جوانی ویلے دیاں فوٹواں نوں یاد کر میں سوچاں وچّ ڈبّ جاندا کہ جسے دا اینا تکڑا بندہ اک دن ہڈیاں دی مٹھّ وی بن جاندے تے اس جہان نوں الوداع کہہ جاندا۔
ایہہ وی ویکھو
سودھوحوالے
سودھو