بنگلہ دیش چین تعلقات
چین |
بنگلہ دیش |
---|
بنگلہ دیش-چین تعلقات بنگلہ دیش تے چین دے باہمی تعلقات نيں۔ بنگلہ دیش دا بیجنگ وچ سفارت خانہ تے ہانگ کانگ تے کنمنگ وچ قونصل خانے نيں۔ ڈھاکہ وچ چین دا سفارت خانہ اے۔ دونے ملکاں BCIM فورم (بنگلہ دیش-چین-بھارت-میانمار فورم فار ریجنل کوآپریشن) دے رکن نيں۔ چینی حکومت دے عہدےآں دے مطابق، بنگلہ دیش تے چین "تعاون دی تزویراتی شراکت داری" وچ نيں۔
ملک دا موازنہ
سودھوبنگلہ دیش | چین | |
---|---|---|
کل رقبہ | 147,570 km2 | 9,596,961 km2 |
آبادی | ۱۶۲٬۹۵۰٬۰۰۰ | ۱٬۳۷۶٬۰۴۹٬۰۰۰ |
آبادیات | 1,106/km2 | 145/km2 |
راجگڑھ | ڈھاکہ | بیجنگ |
وڈے شہر | ڈھاکہ | شنگھائی |
حکومت | Parliamentary democracy | Communist unitary one party state |
بانی | Sheikh Mujibur Rahman | Mao Zedong |
موجودہ حکمران | Sheikh Hasina | Xi Jinping |
سرکاری زبان | بنگالی | چائنیز |
GDP (nominal) | US$438 billion | $14.216 trillion |
GDP (nominal) per capita | US$۲٬۵۵۴ | US$۱۰٬۱۵۳ |
GDP (PPP) | US$$1.070 trillion[۱] | US$27.331 trillion |
GDP (PPP) per capita | US$۵٬۸۱۲ | US$۱۹٬۵۲۰ |
Human Development Index | 0.632 (medium) | 0.761 (high) |
Foreign exchange reserves | 33,100 (millions of USD) | 4,009,553 (millions of USD) |
Military expenditures | US$3.03 billion (1.2% of GDP) | US$166.107 billion (2012) (2.0% of GDP) |
Manpower | Active troops: 300,000 (63,000 reserve personnel) | Active troops: approximately 2,285,000 (800,000 reserve personnel) |
مذاہب | Islam (90%), Hinduism (9.5%), Buddhism (0.6%), Christianity (0.4) and others (1%). | 10% each: non-religious, folk religions and Taoism, Buddhism. Minorities religions are Islam and Christianity |
تریخ
سودھوبنگال تے امپیریل چین
سودھوچینی راہباں، علماء تے تاجراں نے کن خاندان دے دور توں بنگال (صوبہ توسالی) دا کثرت توں آنا شروع کيتا۔ بنگال جانے والے مشہور قدیم چینی مسافراں وچ فاکسیان ، یجنگ (بھکشو) تے شوان زانگ شامل سن ۔ [۲] بنگال دی پالیا سلطنت دے دوران، بکرم پور دی اتیسا نے تبت دا سفر کيتا تے تبتی بدھ مت دی ترقی وچ اہم کردار ادا کيتا۔ [۲]
۶۴۸ ء وچ، پیغمبر اسلام دے اک صحابی، سعد ابن ابی وقاص ، جنہاں دے بارے وچ کہیا جاندا اے کہ انہاں نے چین وچ اسلام متعارف کرایا، کہیا جاندا اے کہ اوہ برہمپترا دے راستے اک راستے اُتے چلدے سن ۔ لالمونیرہاٹ وچ خود دی بݨائی ہوئی مسجد دے شواہد باقی نيں تے مقامی طور اُتے ابی وقاص مسجد دے ناں توں مشہور نيں۔
جنوبی ایشیا وچ بدھ مت دے زوال دے بعد قرون وسطیٰ تک سیاسی تعلقات دا کوئی وجود نئيں رہیا۔ [۳] ۱۳ويں صدی وچ بنگال اُتے مسلماناں دی فتح دے بعد، جنرل بختیار خلجی نے تبت اُتے حملہ کرنے دی کوشش کيتی، جو چین دا اک راکھا علاقہ سی۔ [۴] ہمالیہ دے سخت حالات دی وجہ توں خلجی دی فوج نوں پسپائی اُتے مجبور ہونا پيا۔ منگ چین تے بنگال سلطنت نے ۱۵ويں صدی دے دوران بوہت سارے سفارت خاناں دا تبادلہ کيتا۔ سلطان غیاث الدین اعظم شاہ نے منگ خاندان وچ ایلچی بھیجنا شروع کر دتے۔ اس نے ۱۴۰۵، ۱۴۰۸ تے ۱۴۰۹ وچ سفیر بھیجے [۵] چین دے شہنشاہ یونگل نے ۱۴۰۵ء تے ۱۴۳۳ءکے درمیان بنگال وچ سفیر بھیج کر جواب دتا، جس وچ ایڈمرل زینگ ہی دی قیادت وچ خزانے دے سفری بیڑے دے ارکان وی شامل سن ۔ سفارت خاناں دے تبادلے وچ سلطان شہاب الدین بایزید شاہ دی طرف توں ۱۴۱۴ء وچ چینی شہنشاہ نوں مشرقی افریقی زرافے دا تحفہ وی شامل سی جدوں چینی سفیراں نے مالندی دے نال بنگال دی تجارت نوں دیکھیا۔ [۶][۷][۸][۹] چینی مسلمان ایڈمرل ژینگ دی قیادت وچ خزانے دے سفر کئی بار سلطنت بنگال دا دورہ کيتا۔ منگ چین، یونگل شہنشاہ دے ماتحت، بنگال دی سلطنت جون پور سلطنت جنگ وچ وی ثالثی دی جس توں دونے ملکاں دے درمیان امن قائم ہويا۔ [۲][۱۰]
ماہرین نے بنگال تے چین نوں ملانے والی جنوب مغربی شاہراہ ریشم دے امکان اُتے وی قیاس کيتا اے۔ [۱۱]-
تبتی آرٹ ورک جس وچ اتیسا نوں دکھایا گیا اے جو بنگلہ دیش دی سرزمین اُتے پیدا ہوئی سی۔
-
بنگالی مسلم شاہی دربار دی طرف توں اک افریقی زرافہ ۱۴۱۴ وچ چین نوں تحفے وچ دتا گیا سی۔ چینی اسنوں قلن دے طور اُتے دیکھدے سن ۔
مشرقی پاکستان (یا جدید دور دا بنگلہ دیش)
سودھوچینی وزیر اعظم ژو این لیائی نے ۱۹۵۰ء تے ۶۰ دی دہائیاں وچ کئی بار مشرقی پاکستان دا دورہ کيتا۔ چینی کمیونسٹ پارٹی نے بنگالی قوم پرست رہنماواں مولانا عبدالحمید خان بھاشانی تے حسین شہید سہروردی دے نال قریبی تعلقات قائم رکھے۔ بھاشانی نوں خاص طور اُتے ماؤزے تنگ دے نیڑے سمجھیا جاندا سی۔ ۱۹۵۷ ء وچ پاکستان دے وزیر اعظم دی حیثیت توں خدمات انجام دیندے ہوئے، عوامی لیگ دے صدر ایچ ایس سہروردی PRC دا سرکاری دورہ کرنے والے پہلے پاکستانی رہنما بن گئے۔
شعبہ جاتی تعلقات
سودھوجغرافیائی سیاسی تعلقات
سودھوجب ۱۹۷۱ ء وچ بنگلہ دیش دی جنگ آزادی شروع ہوئی تاں جنوبی ایشیا وچ پیچیدہ جغرافیائی سیاسی دشمنیاں پھوٹ پڑاں۔ بنگلہ دیشیاں نے اپنی آزادی دی جدوجہد وچ ہندوستان دی مدد حاصل کيتی۔ چین نے اس توں پہلے ۱۹۶۲ء وچ بھارت دے نال جنگ لڑی سی تے اوہ پاکستان دا اتحادی بن گیا سی۔ اہم گل ایہ اے کہ اوہ امریکا وچ رچرڈ نکسن تے ہنری کسنجر دے نال تعلقات دے لئی پاکستان نوں اک راستے دے طور اُتے استعمال کر رہیا سی۔ PRC نے ۱۹۷۱ء وچ تائیوان (جمہوریہ چین) نوں وی اقوام متحدہ دی سلامتی کونسل دا مستقل رکن بنا دتا۔ اس دا پہلا ویٹو ۱۹۷۱ ءکی پاک بھارت جنگ دے دوران پاکستان دی حمایت دے لئی استعمال کيتا گیا سی۔ بنگلہ دیش دی آزادی دے ابتدائی سالاں وچ ، ڈھاکہ سوویت یونین دے وی نیڑے سی، جو چین-سوویت دی تقسیم دے بعد چین دا حریف سی۔ دنیا دے بیشتر ملکاں دی حمایت دے باوجود بنگلہ دیش دی اقوام متحدہ دی رکنیت نوں چین نے ۱۹۷۴ء تک ویٹو کر دتا سی۔ ۱۹۷۵ وچ بنگلہ دیش وچ فوجی بغاوت شروع ہوݨ دے بعد صورتحال ڈرامائی طور اُتے بدل گئی، جس دی وجہ توں بنگلہ دیش نے خود نوں جنوبی ایشیا وچ ہند-سوویت سرد جنگ دے محور توں دور کر ليا۔ چین تے بنگلہ دیش نے جنوری ۱۹۷۶ء وچ سفارتی تعلقات قائم کيتے [۱۲] ایہ مدت دنیا دے بیشتر ملکاں دی طرف توں PRC نوں چین دی واحد قانونی حکومت دے طور اُتے تسلیم کرنے دے نال ہی سی۔ اس دور وچ چینیاں نے مارکیٹ سوشلزم نوں اپنانا شروع کر دتا۔ بنگلہ دیش وچ آزاد منڈیاں نوں بحال کرنے والے صدر ضیاء الرحمن نے بیجنگ دا دورہ کيتا تے تعلقات دی نیہہ رکھی۔ جدوں کہ ۱۹۷۰ء دی دہائی دے آخر وچ متعدد چینی رہنماواں نے ڈھاکہ دا دورہ کيتا۔
۱۹۸۰ ءکی دہائی دے وسط تک، چین نے بنگلہ دیش دے نال قریبی فوجی، تجارتی تے ثقافتی تعلقات استوار کر لئی سن تے اسنوں فوجی امداد تے ساز و سامان وی فراہم کیہ سی۔ [۱۲] جولائی ۱۹۸۷ء وچ بنگلہ دیش دے اودوں دے صدر حسین محمد ارشاد دا بیجنگ وچ پرتپاک استقبال کيتا گیا۔ اس نويں اگے بڑھدے ہوئے سفارتی تے فوجی تعلقات دی علامت دے طور اُتے چین دی طرف توں ڈھاکہ تے منشی گنج نوں ملانے والے دریائے بوری گنگا اُتے اک بنگلہ دیش چین دوستی پل تعمیر تے افتتاح کيتا گیا۔ ۴ اکتوبر ۲۰۰۰ء نوں، بنگلہ دیش دی حکومت نے بنگلہ دیش تے چین دے سفارتی تعلقات دے قیام دی ۲۵ ويں سالگرہ دے موقع اُتے اک ڈاک ٹکٹ جاری کيتا۔ اودوں تک، چین بنگلہ دیش نوں مجموعی طور اُتے ۳۰۰ ملین امریکی ڈالر دی اقتصادی امداد فراہم کر چکيا سی تے دو طرفہ تجارت اک ارب ڈالر تک پہنچ چکی سی۔ ۲۰۰۲ وچ ، چینی وزیر اعظم وین جیا باؤ نے بنگلہ دیش دا سرکاری دورہ کيتا تے دونے ملکاں نے ۲۰۰۵ ءکو "بنگلہ دیش چین دوستی دا سال" قرار دتا۔
دونے ملکاں نے اپنے باہمی تعلقات نوں اگے ودھانے دے لئی نو وکھ وکھ دوطرفہ معاہدےآں اُتے دستخط کيتے۔
بنگلہ دیش نیشنلسٹ پارٹی دی وزیر اعظم بیگم خالدہ ضیا دی دعوت اُتے چین نوں جنوبی ایشیائی علاقائی تعاون دی تنظیم (سارک) وچ بطور مبصر شامل کيتا گیا۔ ۲۰۰۷ء وچ سائکلون سدر دے بنگلہ دیش توں ٹکرانے دے بعد، چین نے طوفان توں متاثرہ علاقےآں وچ امداد تے تعمیر نو دے لئی ۱ ملین امریکی ڈالر دا عطیہ دتا۔
تبت دا مسئلہ
سودھوبنگلہ دیش وچ چینی سفارت خانے نے جنوبی ایشیا وچ تبتی مہاجرین دی حالت زار دی کوریج نوں سنسر کرنے دے لئی مقامی آرٹ شوز دے دوران دو بار مداخلت دی اے۔ ۲۰۰۹ وچ ، چینی سفارت خانے دی درخواستاں دے بعد، پولیس نے ڈھاکہ وچ ڈرک گیلری وچ تبتی جلاوطناں اُتے اک منصوبہ بند تصویری نمائش منسوخ کر دتی۔ ۲۰۱۶ وچ ، چینی سفیر نے ڈھاکہ آرٹ سمٹ وچ تبتی نمائشاں دے خلاف احتجاج کیتا، جس دی وجہ توں منتظمین تبت دی کوریج نوں سنسر کرنے اُتے مجبور ہوئے۔
اقتصادی تعلقات
سودھومئی ۲۰۲۲ وچ ، چین نے پٹوکھلی وچ پائرا وچ اک میگا پاور پلانٹ دے افتتاح دے نال ۱۰۰٪ بجلی دی کوریج حاصل کرنے والے جنوبی ایشیا وچ بنگلہ دیش نوں پہلا ملک بننے وچ مدد کيتی۔ [۱۳] وزیراعظم شیخ حسینہ نے پائرا پاور پلانٹ دی تعمیر وچ تعاون اُتے چینی صدر تے وزیراعظم دا شکریہ ادا کيتا۔ [۱۴]
دوطرفہ تجارت تے سرمایہ کاری دے مضبوط تعلقات دے اک حصے دے طور پر، چین نے بنگلہ دیشی مصنوعات دے ۹۷ فیصد تک ڈیوٹی فری (DF) رسائی دتی اے جو کہ یکم جولائی ۲۰۲۰ توں نافذ ہوئی سی۔ ۱۶ جون ۲۰۲۰ نوں چین دی ریاستی کونسل دے ٹیرف کمیشن دے نوٹس دے مطابق، چینی ٹیرف لائن وچ تسلیم شدہ کل ۸٬۵۴۹ مصنوعات وچوں بنگلہ دیش توں آنے والی ۸٬۲۵۶ مصنوعات اُتے صفر ٹیرف لاگو کيتا گیا اے۔ اس ڈیوٹی فری (DF) سہولت نوں استعمال کردے ہوئے، بنگلہ دیش ودھ توں ودھ مارکیٹ شیئر حاصل کر سکدا اے کیونجے ایہ DF سہولت بنگلہ دیش توں شروع ہوݨ والی ۱۳۲ نٹ ویئر آئٹمز تے 117 بنے ہوئے آئٹمز نوں HS کوڈ- ۸ ہندساں دی سطح اُتے محیط اے، جس وچ اشیاء دے طبقے وچ ، بنگلہ دیش پہلے توں ہی انتہائی مسابقتی برآمد کر رہیا اے۔ چین کو. بنگلہ دیش چین دوطرفہ تجارت بیجنگ دے حق وچ بہت ودھ جھکاؤ رکھدی اے، [۱۵] تے چین دے نال بنگلہ دیش دے باہمی تجارتی خسارے وچ گزشتہ ۲۰ سالاں (c. 2019) وچ ۱۶۰۰٪ وادھا ہويا اے۔ بنگلہ دیش دی کل درآمدات دا [۱۵] % چین توں اے، ۲۰۱۸–۱۹ وچ چین دی بنگلہ دیش نوں ایکسپورٹ ۱۳٫۶ بلین امریکی ڈالر سی جدوں کہ بنگلہ دیش دی چین نوں ایکسپورٹ صرف ۰٫۵۶ بلین ڈالر سی۔ [۱۵] چین نے بنگلہ دیش نوں کئی قرضے دتے نيں، جو بھارت دے مقابلے وچ [جس دے نال بنگلہ دیش ۳ اطراف توں زمینی سرحد رکھدا اے ] کم سازگار شرائط اُتے نيں، تے بنگلہ دیش نوں قرضےآں دے جال وچ پھنسا سکدا اے۔ چین نے ملک دی ودھدی ہوئی توانائی دی ضروریات نوں پورا کرنے وچ مدد دے لئی بنگلہ دیش وچ نیوکلیئر پاور پلانٹس تعمیر کرنے دی پیشکش وی دی اے، جدوں کہ بنگلہ دیش دے قدرتی گیس دے وسائل دی ترقی وچ وی مدد کيتی کوشش کيتی اے۔ [۱۶][۱۷] چین بنیادی طور اُتے بنگلہ دیش توں خام مال درآمد کردا اے جداں چمڑا، کٹن ٹیکسٹائل، مچھلی وغیرہ۔ بنگلہ دیش نوں چین دی وڈی برآمدات وچ ٹیکسٹائل، مشینری تے الیکٹرانک مصنوعات، سیمنٹ، کھاد، ٹائر، خام ریشم، مکئی وغیرہ شامل نيں [۱۸]
۲۰۰۵ وچ ، چینی وزیر اعظم وین جیا باؤ نے ۷ تے ۸ اپریل نوں بنگلہ دیش دا سرکاری دورہ کيتا۔ اس دورے دے دوران وکھ وکھ معاہدےآں اُتے دستخط کيتے گئے۔ آوا جائی دی طرف، چین تے بنگلہ دیش نے ڈھاکہ تے بیجنگ دے درمیان کنمنگ دے راستے براہ راست ہوائی آوا جائی دا راستہ شروع کرنے اُتے اتفاق کيتا اے۔ میانمار دے ذریعے کنمنگ -چٹاگانگ روڈ لنک اُتے وی غور کيتا جاندا اے۔ چینی وزیر اعظم نے چٹاگانگ وچ ڈائی ایلومینیم فاسفیٹ (ڈی اے پی) کھاد دی فیکٹری نوں سپلائر دے کریڈٹ دی بجائے رعایندی قرضے اُتے تعمیر کرنے اُتے رضامندی ظاہر کیتی۔ ۲۰۰۷ وچ چین دے معاون وزیر تجارت وانگ چاو نے ۳۹ رکنی خریداری وفد دے نال بنگلہ دیش دا دورہ کيتا۔ ایہ بنگلہ دیش دا ہن تک دا سب توں وڈا خریداری وفد اے جس وچ ۱۰ توں ودھ کمپنیاں چین دی ٹاپ ۵۰۰ وچ درج نيں تے انہاں وچوں کچھ دنیا دی ٹاپ ۵۰۰ وچ شامل نيں۔ دسیا جاندا اے کہ وفد نے ۵۰ ملین امریکی ڈالر توں ودھ مالیت دا بنگلہ دیشی سامان خریدیا اے۔ دونے ملکاں نے ڈھاکہ وچ "بنگلہ دیش-چین دوستی نمائشی مرکز" بنانے نوں قبول کيتا۔ [۱۹] بنگلہ دیش تے چین دے درمیان غیر ملکی تجارت دا حجم تقریباً ۱۰ بلین ڈالر اے۔ بنگلہ دیش چین توں تقریباً ۸ ارب ڈالر دا سامان درآمد کردا اے جدوں کہ ۲ ارب ڈالر دا سامان برآمد کردا اے۔ پر، چین نے حال ہی وچ بنگلہ دیش دی ۹۷ فیصد مصنوعات دے ٹیرف نوں معاف کر دتا اے۔ اس توں بنگلہ دیش تے چین دے درمیان تجارتی خسارہ کم ہو جائے گا۔
دفاعی تعاون
سودھوبنگلہ دیش دی فوج چینی ٹینکاں توں لیس اے، اس دی بحریہ دے پاس چینی فریگیٹس تے میزائل بوٹس نيں تے بنگلہ دیش دی فضائیہ چینی لڑاکا طیارے اڑاندی اے۔ ۲۰۰۲ وچ ، چین تے بنگلہ دیش نے "دفاعی تعاون دے معاہدے" اُتے دستخط کيتے جس وچ فوجی تربیت تے دفاعی پیداوار شامل اے ۔حوالےدی لوڑ؟۲۰۰۶ وچ ، اقوام متحدہ نوں اک چینی کيتا گیا سی کہ ڈھاکہ چینی ساختہ ہتھیاراں دے وڈے خریدار دے طور اُتے ابھر رہیا اے۔ چین نے ۲۰۰۶ وچ بنگلہ دیش نوں ۶۵ وڈے کیلیبر آرٹلری سسٹم، ۱۶ جنگی طیارے تے ۱۱۴ میزائل تے متعلقہ سامان فروخت کيتا۔ بنگلہ دیش نے چین توں تقریباً ۲۰۰ چھوٹے ہتھیار تے باقاعدہ توپ خانے وی خریدے۔
۲۰۰۸ وچ ، بنگلہ دیش نے چین دی مدد توں چٹاگانگ بندرگاہ دے نیڑے اک اینٹی شپ میزائل لانچ پیڈ قائم کيتا۔ پہلا میزائل تجربہ ۱۲ مئی ۲۰۰۸ نوں چینی ماہرین دی فعال شرکت توں کيتا گیا۔ اس نے ۱۲۰ دی اسٹرائیک رینج دے نال اینٹی شپ میزائل C-802 A دا کامیاب تجربہ کيتا۔ خلیج بنگال وچ کٹوبدتا جزیرے دے نیڑے فریگیٹ بی این ایس عثمان توں کلومیٹر دور۔ بی این ایس عثمان جو ۱۹۸۹ وچ کمیشن کيتا گیا سی، اک ۱۵۰۰ ٹن چینی ساختہ جیانگو کلاس فریگیٹ اے، تے C-802A میزائل چینی ینگ جی-۸۰۲ دا تبدیل شدہ ورژن اے جس دا وزن ۸۱۵ توں کم اے ۔ کلو توں 715 ہڑتاݪ دی حد نوں ۴۲ توں ودھانے دے لئی کلو کلومیٹر توں 120 کلومیٹر-
بنگلہ دیشی فوج دے چینی ٹائپ ۶۹ ٹینک
پانی دی راکھی: دریائے پانی دی تقسیم
سودھوبنگلہ دیش تے بھارت نے تبت وچ دریائے برہم پترا توں ڈیم بنانے تے پانی نوں موڑنے دے چینی منصوبےآں اُتے تشویش دا اظہار کيتا اے۔
Covid-19 عالمی وباء
سودھواگست ۲۰۲۰ وچ ، بنگلہ دیش نے چینی فارماسیوٹیکل فرم سینووک بائیوٹیک لمیٹڈ دی COVID-19 ویکسین دے آخری مرحلے دی جانچ دی منظوری دتی۔ ۴ اکتوبر ۲۰۲۰ نوں، ایہ اطلاع ملی کہ سینوویک نے ٹرائلز دے لئی بنگلہ دیش توں مالی تعاون طلب کيتا اے۔ پر، ۱۳ اکتوبر ۲۰۲۰ نوں، بنگلہ دیش دی جانب توں ویکسین دے تعاون توں فنڈز فراہم کرنے توں انکار دے بعد ٹرائلز دے غیر یقینی ہوݨ دی اطلاع دتی گئی، ایہ کہندے ہوئے کہ منظوری حاصل کرنے دے وقت، سینوویک نے کہیا سی کہ اوہ اپنے فنڈز توں ٹرائلز چلاواں گے تے اس نے وعدہ وی کيتا سی۔ ۱۰۰٬۰۰۰ مفت خوراکاں فراہم کرن۔
ڈائاسپورا
سودھوبنگلہ دیشی راجگڑھ ڈھاکہ وچ چینی باشندےآں دی وڈی تعداد موجود اے۔ پہلی بار ۱۹۴۰ دی دہائی وچ پہنچے تے چٹاگانگ وچ اک چھوٹی آبادتی۔ انہاں دی موجودگی نوں پہلی جنگ عظیم دے نتیجے وچ دیکھیا جاندا اے۔ بوہت سارے لوک جوندے بنانے والے دے طور اُتے کم کردے نيں یا افیون دی تجارت وچ ملوث نيں، جداں کہ دوسرےآں نے اپنے بنگلہ دیشی موڑ دے نال ملک بھر وچ بوہت سارے چینی ریستوران کھولے نيں۔ [۲۰] بوہت سارے مشہور بیوٹی پارلر وی چینی بنگلہ دیشی چلا رہے نيں۔ ڈھاکہ وچ چینی باشندےآں دی گنجان آبادی والے علاقےآں وچ امام گنج تے مٹ فورڈ شامل نيں۔ [۲۱]
وی دیکھو
سودھو- بنگلہ دیش وچ چینی باشندے۔
کتابیات
سودھو- Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
حوالے
سودھو- ↑ "World Economic Outlook Database, اکتوبر 2021". https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/October/weo-report?c=512,914,612,171,614,311,213,911,314,193,122,912,313,419,513,316,913,124,339,638,514,218,963,616,223,516,918,748,618,624,522,622,156,626,628,228,924,233,632,636,634,238,662,960,423,935,128,611,321,243,248,469,253,642,643,939,734,644,819,172,132,646,648,915,134,652,174,328,258,656,654,336,263,268,532,944,176,534,536,429,433,178,436,136,343,158,439,916,664,826,542,967,443,917,544,941,446,666,668,672,946,137,546,674,676,548,556,678,181,867,682,684,273,868,921,948,943,686,688,518,728,836,558,138,196,278,692,694,962,142,449,564,565,283,853,288,293,566,964,182,359,453,968,922,714,862,135,716,456,722,942,718,724,576,936,961,813,726,199,733,184,524,361,362,364,732,366,144,146,463,528,923,738,578,537,742,866,369,744,186,925,869,746,926,466,112,111,298,927,846,299,582,487,474,754,698,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2022&ey=2022&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1. Retrieved on 23 دسمبر 2021.
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ Ministry of Foreign Affairs of the People's Republic of China
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ "Ghiyasuddin Azam Shah". https://web.archive.org/web/20150703125155/http://en.banglapedia.org/index.php?title=Ghiyasuddin_Azam_Shah.
- ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےsagepub.com
لئی۔ - ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ The Bengali envoy....complained at the Ming court. In the 9th moon, the Ming … The "Zhaonapuer"Jaunpur troops withdrew from Bengal. (Here is a unique episode of China's mediating in the conflict between two Indian states. -Tan)Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ "Between Winds and Clouds: Chapter 2". http://www.gutenberg-e.org/yang/pdf/yang-chapter2.pdf. Retrieved on 26 دسمبر 2019.
- ↑ ۱۲.۰ ۱۲.۱ "Bangladesh – China and Other Asian Nations". http://countrystudies.us/bangladesh/108.htm. سائیٹ غلطی: Invalid
<ref>
tag; name "V" defined multiple times with different content - ↑ "China's Contribution to Bangladesh's Achievement of 100 Percent Electricity Coverage". 9 مئی 2022. https://moderndiplomacy.eu/2022/05/09/chinas-contribution-to-bangladeshs-achievement-of-100-percent-electricity-coverage/.
- ↑ "China's Contribution to Bangladesh's Achievement of 100 Percent Electricity Coverage". 9 مئی 2022. https://moderndiplomacy.eu/2022/05/09/chinas-contribution-to-bangladeshs-achievement-of-100-percent-electricity-coverage/.
- ↑ ۱۵.۰ ۱۵.۱ ۱۵.۲ India plans to enhance trade with Bangladesh, Economic Times, جولائی 2020.
- ↑ "China's مارچ on South Asia". https://web.archive.org/web/20140416183745/http://www.asiamedia.ucla.edu/article.asp?parentid=23468.
- ↑ "China keen to build Rooppur nuclear plant". https://web.archive.org/web/20140416180742/http://www.independent-bangladesh.com/200804274800/business/china-keen-to-build-rooppur-nuclear-power-plant.html. Retrieved on 24 مئی 2008.
- ↑ "China and Bangladesh". 25 اگست 2003. http://www.mfa.gov.cn/eng/wjb/zzjg/yzs/gjlb/2681/t15842.htm. Retrieved on 18 جنوری 2010.
- ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےChina, Bangladesh to improve bilateral ties
لئی۔ - ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Utilities' not found.
- چودھری، جی ڈبلیو انڈیا، پاکستان، بنگلہ دیش، تے وڈی طاقتاں: تقسیم شدہ برصغیر دی سیاست (۱۹۷۵)، امریکا، یو ایس ایس آر تے چین دے نال تعلقات۔