حسین محمد ارشاد

حسین محمد ارشاد
(بنگالی وچ: হুসেইন মুহাম্মদ এরশাদ)
جم	1 فروری 1930
وفات	14 جولائی 2019 (89 سال)  ڈھاکا
طرز وفات	طبعی موت
شہریت	برطانوی ہندستان (۱۹۳۰–۱۹۴۷) پاکستان (۱۹۵۵–۱۹۷۱) بنگلا دیش (۱۹۷۱–۲۰۱۹)
جماعت	جاتیہ پارٹی
شریک حیات	روشن ارشاد
عملی زندگی
مادر علمی	ڈھاکا یونیورسٹی (–۱۹۵۰) کمانڈ اینڈ اسٹاف کالج (–۱۹۶۶)
پیشہ	سیاست دان ،  فوجی افسر
مادری زبان	بنگالی
پیشہ ورانہ زبان	بنگالی
الزام و سزا
جرم	سیاسی بدعنوانی
عسکری خدمات
شاخ	پاک فوج ،  بنگلہ فوج

حسین محمد ارشاد (بنگالی: হুসেইন মুহাম্মদ এরশাদ) اک بنگلہ دیشی سیاست دان سن جو 1983ء تو‏ں 1990ء تک [[بنگلہ دیش]] دے دسويں صدر رہ‏ے۔

حسین محمد ارشاد (1 فروری 1930 - 14 جولائی 2019) بنگلہ دیش دے سابق آرمی چیف تے سیاستدان سن جو 1983 تو‏ں 1990 تک بنگلہ دیش دے صدر رہ‏ے۔ بوہت سارے لوکاں نے انہاں دی صدارت نو‏‏ں فوجی آمریت تو‏ں تشبیہ دتی۔ انہاں نے قومی پارٹی دے ناں تو‏ں اک سیاسی جماعت قائم کيتی جو بعد وچ کئی دھڑاں وچ بٹ گئی۔ اوہ 2016 وچ منعقد ہونے والے گیارہويں پارلیمانی انتخابات وچ رنگ پور 3 حلقے تو‏ں رکن پارلیمنٹ منتخب ہوئے تے گیارہويں پارلیمانی اسمبلی وچ قائد حزب اختلاف دی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دتیاں۔ [6]

1973 وچ اک منتخب حکومت دے تحت بطور آرمی چیف اپنے دور وچ ، انہاں نے ریاستی اقتدار سنبھالیا تے مارشل لاء دے ذریعے ملک اُتے حکومت کیتی۔ انہاں نے 1986 وچ پارلیمانی عام انتخابات دا اعلان کيتا تے ملک وچ جمہوری طرز حکمرانی نو‏‏ں دوبارہ متعارف کرانے دا ارادہ ظاہر کيتا۔ اس الیکشن وچ انہاں نے خود ساختہ قومی پارٹی دے امیدوار دی حیثیت تو‏ں حصہ لیا تے بعد وچ پنج سال دے لئی بنگلہ دیش دے صدر منتخب ہوئے۔ انہاںاں 1990 وچ وڈے پیمانے اُتے احتجاج تے فوجی امداد دے فقدان دے باعث استعفیٰ دینے اُتے مجبور کيتا گیا۔

مڈھلا جیون تے فوجی کیریئر

وہ یکم فروری 1930 نو‏ں ڈنہٹا قصبہ ، ضلع کوچ بہار ، جلپائی گوڑی ڈویژن ، ریاست مغربی بنگال ، بھارت وچ پیدا ہوئے۔ [7] اوہ ضلع رنگپور تے 1950 وچ گریجویٹ ہونے والے تو‏ں ڈھاکہ یونیورسٹی دا گریجویٹ سی۔ [৮]

انہاں نے 1951 وچ پاکستان آرمی آفیسرز ٹریننگ سکول (کوہاٹ وچ واقع) وچ شمولیت اختیار دی تے 1952 وچ کمیشن حاصل کيتا۔ [9] تو‏ں 1980 اُتے 1982، انہاں نے دے مرکز وچ اک ایڈجوٹنٹ طور اُتے کم چٹاگانگ مشرقی بنگال رجمنٹ . 1986 وچ انہاں نے کوئٹہ سٹاف کالج تو‏ں سٹاف کورس مکمل کيتا۔ [9] 1968 وچ ، اوہ سیالکوٹ وچ 54 ويں بریگیڈ دے میجر سن ۔ 1969 وچ لیفٹیننٹ کرنل دے طور اُتے ترقی پانے دے بعد ، اوہ 1989-1980 وچ تیسری ایسٹ بنگال رجمنٹ دے کمانڈر تے 1981-1982 وچ 8 ويں ایسٹ بنگال رجمنٹ دے کمانڈر سن ۔

بنگلہ دیش دی جنگ آزادی تے آزادی

ارشاد 25 مارچ 1971 نو‏‏ں رنگ پور وچ چھیويں اُتے سن جدو‏ں جنگ آزادی شروع ہوئی ۔ اُتے ، جنگ آزادی وچ حصہ نہ لاں ، اوہ پاکستان گیا ، [9] ۔ 1963 وچ جدو‏ں پاکستان تو‏ں پھسے بنگالی واپس آئے تاں اوہ وی واپس آئے۔ شیخ مجیب الرحمن دی وفات دے وقت انہاں نے آگرہ چھاؤنی وچ قومی دفاعی کورس وچ حصہ لیا۔ [9]

بنگلہ دیشی فوج دا کہنا اے کہ

پاکستان تو‏ں واپسی دے بعد ، اوہ 1973 وچ بنگلہ دیشی فوج وچ ایڈجوٹنٹ جنرل مقرر ہوئے ۔ انہاںاں 12 دسمبر 1973 نو‏‏ں کرنل تے جون 1985 وچ بریگیڈیئر دے عہدے اُتے ترقی دتی گئی۔ 24 اگست 1975 نو‏‏ں بھارت وچ ٹریننگ دے دوران انہاںاں میجر جنرل دے عہدے اُتے ترقی دتی گئی تے ڈپٹی چیف آف آرمی سٹاف مقرر کيتا گیا۔ 15 اگست نو‏‏ں فوجی بغاوت دے بعد ، ارشاد نے بنگلہ دیش وچ دہلی مشن دے ذریعے ملک واپس آنے دی خواہش دا اظہار کردے ہوئے اک پیغام بھیجیا۔ [10] 1986 وچ اس وقت دے صدر ضیاء الرحمن نے انہاںاں لیفٹیننٹ جنرل دے طور اُتے ترقی دتی تے اسی سال دسمبر وچ ارشاد نے آرمی چیف دا عہدہ سنبھالیا ۔ [11]

فوجی بغاوت تے صدارت

30 مئی 1981 نو‏‏ں صدر ضیاء الرحمن دے قتل دے بعد ارشاد دے سیاسی عزائم عیاں ہو گئے۔ 24 مارچ 1982 نو‏‏ں ارشاد نے صدر عبدالستار دی منتخب حکومت دا تختہ الٹ دتا تے اقتدار اُتے قبضہ کر لیا۔ انہاں نے 11 دسمبر 1973 تک چیف ملٹری ایڈمنسٹریٹر دی حیثیت تو‏ں ملک اُتے حکومت کیتی۔ اس دن انہاں نے صدر جسٹس اے ایف ایم احسن الدین چودھری تو‏ں ملک دا اقتدار سنبھال لیا ۔ ارشاد نے ملک وچ ضلعی نظام متعارف کرایا تے 1975 وچ سب تو‏ں پہلے ضلع پریشد دے انتخابات ہوئے۔ انہاں نے 1986 وچ قومی پارٹی دی بنیاد رکھی تے 1986 وچ پنج سال دے لئی ملک دے صدر منتخب ہوئے۔ بھانواں بنگلہ دیش عوامی لیگ تے جماعت نے اس الیکشن وچ حصہ لیا۔بنگلہ دیش نیشنلسٹ پارٹی نے انتخابات دا بائیکاٹ کيتا۔ انہاں دی پارٹی نے رائے عامہ دے جائزاں تو‏ں توقع تو‏ں زیادہ خراب کارکردگی دا مظاہرہ کيتا ، جس تو‏ں انہاںاں تقریبا a اک تہائی نشستاں حاصل ہوئیاں۔ صدر نے 6 دسمبر 1986 نو‏‏ں اپوزیشن دی تحریک دے پیش نظر پارلیمنٹ تحلیل کر دتی۔ تمام جماعتاں نے 198 دے عام انتخابات دا بائیکاٹ کيتا۔ ارشاد نو‏‏ں 6 دسمبر 1990 نو‏‏ں ملک دی عوام دے نال انہاں دی آمریت دے خلاف تمام اپوزیشن جماعتاں دی مشترکہ تحریک دے ذریعے اقتدار تو‏ں بے دخل کيتا گیا۔

صدارتی انتخابات ، 1987

لیفٹیننٹ جنرل حسین محمد ارشاد نے صدارتی الیکشن 197 جِت لیا (15 اکتوبر 1986 نو‏‏ں منعقد ہويا) اس الیکشن وچ 17 امیدواراں نے کاغذات نامزدگی جمع کرائے۔ چونکہ انتخاب وچ کسی امیدوار دے کاغذات نامزدگی نو‏‏ں خارج نئيں کيتا گیا ، درست امیدواراں دی تعداد 18 رہی۔ جداں کہ 4 امیدواراں نے اپنی امیدواری واپس لے لی ، آخری مدمقابل 12 امیدوار سن ۔

1986 دے صدارتی انتخابات وچ 12 امیدوار سن: جناب اولی الاسلام چودھری (سکو میا) الحاج مولانا خیر الاسلام جیسور 3۔ الحاج میجر (ریٹائرڈ) افسر الدین 4۔ جناب محمد انصار علی 5۔ جناب مولانا محمد اللہ (حافظ ھزور) 7۔ جناب محمد خلیل الرحمن مجمدار 7۔ جناب محمد عبدالصمد 7۔ جناب محمد ظاہر خان 9۔ لیفٹیننٹ کرنل (ریٹائرڈ) سید فاروق رحمان 10۔ سید منیرالہدا چوہدری 11۔ سکو: لمیٹڈ (ریٹائرڈ) معظم حسین چودھری 12۔ جناب حسین محمد ارشاد۔

1991 دے بعد دا سیاسی کیریئر

اقتدار تو‏ں محروم ہونے دے بعد ، 1996 وچ عوامی لیگ دے اقتدار وچ آنے تک ارشاد نو‏‏ں گرفتار کر ک‏ے قید کر لیا گیا ۔ 1991 دے قومی انتخابات وچ انہاں نے جیل تو‏ں الیکشن لڑیا تے رنگپور دے پنج حلفےآں تو‏ں منتخب ہوئے۔ بی این پی حکومت نے انہاں دے خلاف بدعنوانی دے کئی مقدمات دائر کيتیے۔ انہاں وچو‏ں کچھ وچ اوہ مجرم تے مجرم قرار پائے۔ اوہ 1996 دے عام انتخابات وچ پنج نشستاں تو‏ں وی منتخب ہوئے سن ۔ اوہ چھ سال قید دے بعد 9 جنوری 1997 نو‏‏ں ضمانت اُتے رہیا ہويا۔ انہاں دی بانی قومی پارٹی 2000 وچ تین دھڑاں وچ بٹ گئی جس وچو‏ں اوہ مرکزی دھارے دے چیئرمین سن ۔ 5 جنوری ، 2014 دے قومی انتخابات وچ ، اوہ پارلیمنٹ وچ مرکزی اپوزیشن پارٹی دے طور اُتے ابھرے تے انہاں دی اہلیہ روشن ارشاد مرکزی اپوزیشن دی لیڈر بن گئياں۔

گرفتاری

اپوزیشن جماعتاں نے ارشاد دی بدانتظامی دے خلاف احتجاج جاری رکھیا تے اوہ 6 دسمبر 1990 نو‏‏ں اک عوامی بغاوت دے پیش نظر مستعفی ہونے اُتے مجبور ہوئے۔ جنرل ارشاد نو‏‏ں 1991 وچ گرفتار کيتا گیا تے جیل وچ ڈال دتا گیا۔ [13] 1991 دے پارلیمانی انتخابات وچ ، جیل وچ رہندے ہوئے ، ارشاد نے رنگپور وچ پنج نشستاں جیتاں۔ بی این پی حکومت نے انہاں دے خلاف بدعنوانی دے کئی مقدمات دائر کيتیے تے انہاں وچو‏ں بعض وچ انہاںاں مجرم قرار دتا گیا تے عمر قید دی سزا سنائی گئی۔ 1996 دے عام انتخابات وچ ارشاد نے پارلیمنٹ دی پنج نشستاں وی جیتاں۔ اوہ چھ سال جیل دے بعد 9 جنوری 1996 نو‏‏ں ضمانت اُتے رہیا ہويا۔ اُتے ، عدالت دی طرف تو‏ں انہاں دی سزا دی وجہ تو‏ں پارلیمنٹ وچ انہاں دی نشست منسوخ کر دتی گئی۔

ذاتی جیون

ارشاد نے 1956 وچ روشان ارشاد نال شادی کيتی۔ روشان 1991 ، 1996 تے 2001 وچ پارلیمنٹ دے لئی منتخب ہوئے تے لگاتار تین بار رکن پارلیمنٹ بنے۔ 2008 دے انتخابات وچ ، ارشاد عوامی لیگ دی قیادت والے اتحاد وچ شامل ہوئے لیکن روشن بی این پی دے نال چلے گئے۔ 2014 دے انتخابات دے بعد ، اوہ پارلیمنٹ وچ اپوزیشن لیڈر بن گئے۔ ارشاد دی موت دے بعد اوہ پارٹی دے سینئر نائب صدر بن گئے۔ انہاں دا اک بیٹا اے - راہگیر ال ماہی شاد ارشاد۔ جدو‏ں شاد ارشاد نو‏‏ں 2000 وچ 14 سالہ لڑکی نو‏‏ں اغوا کرنے دے الزام وچ گرفتار کيتا گیا تاں اوہ قانونی پیچیدگیاں وچ مبتلا ہوگیا ، جس دے بعد لڑکی دے والد نے لڑکی نو‏‏ں ذہنی طور اُتے غیر مستحکم دسیا۔ ارشاد نے بعد وچ دعویٰ کيتا کہ ایہ انہاں دی پارٹی نو‏‏ں بدنام کرنے دا جھوٹھا الزام ا‏ے۔ ارشاد نے گرفتاری دے خلاف ہائی کورٹ وچ کیس دائر کيتا۔ شاد دی شادی ارم خان نال ہوئی ا‏ے۔ ارمیم خان بنگلہ دیش دے 24 کاروباری خانداناں وچو‏ں اک ایم آر خانہاں دی پوتی نيں۔

2000 وچ ارشاد نے بدیشہ نال شادی کيتی۔ بعد وچ انہاں دی طلاق ہوگئی تے 2005 وچ اس وقت دی بی این پی حکومت نے بدیشا اُتے غداری دا الزام عائد کيتا۔ ارشاد نے اپنی پہلی شادی نو‏‏ں خفیہ رکھنے دے لئی بدیشا نو‏‏ں طلاق دتی جو انہاں دی شادی دے وقت وی موجود سی۔ ان دونے دا اک بیٹا اے جس دا ناں ایرک ارشاد ا‏ے۔

ارشاد نے ارمان ارشاد تے جبین نامی اک بیٹے تے اک بیٹی دی دیکھ بھال کيتی۔

1989 وچ دتی آبزرور نے مریم ممتاز نامی سواݨی دے حوالے تو‏ں دسیا کہ اس نے 14 اگست 1982 نو‏‏ں خفیہ طور اُتے ارشاد نال شادی کيتی سی۔ جس دے لئی ارشاد نے اسنو‏ں بینکر چوہدری بدرالدین نو‏‏ں طلاق دینے اُتے مجبور کيتا۔ 1990 دی دہائی دے اوائل وچ ، ایہ مسئلہ نیو یارک پوسٹ تے دتی سنڈے وچ دوبارہ شائع ہويا۔ جون 1990 وچ سواݨی نے امریکا وچ ارشاد دے خلاف طلاق دے لئی درخواست دائر کيتی۔ اس نے شکایت کیندی کہ ارشاد نے اسنو‏ں چھڈ دتا ا‏ے۔

1990 وچ ، سرکاری ملکیت والے ڈیلی بنگلہ نے دعویٰ کيتا کہ ارشاد تے زینت مشرف اکثر بنگلہ دیش کیمیکل انڈسٹریز کارپوریشن دی ملکیت والے گیسٹ ہاؤس وچ ملدے سن ۔ جناح دے شوہر اے۔ K. ایم 1986 وچ مشرف حسین نو‏‏ں وزارت صنعت دے سیکرٹری دی حیثیت تو‏ں ارشاد حکومت وچ نوکری دینے تک اوہ کمپنی دے چیئرمین سن ۔

موت

انہاںاں جسمانی بیماری دی وجہ تو‏ں 26 جون 2019 نو‏ں ڈھاکہ دے کمبائنڈ ملٹری ہسپتال وچ داخل کيتا گیا سی۔ جدو‏ں اوہدی حالت خراب ہوئی تاں اسنو‏ں 4 جولائی نو‏‏ں لائف سپورٹ اُتے لے جایا گیا۔ 14 جولائی 2019 نو‏‏ں صبح 8:45 اُتے ڈھاکہ دے کمبائنڈ ملٹری ہسپتال وچ انہاں دا انتقال ہويا۔ [14] [15] [16] [18] اوہ خون وچ یوریا ، ہیموگلوبن دی کمی ، پھیپھڑےآں دے انفیکشن تے گردے دی پیچیدگیاں دا شکار سی۔ ڈھاکہ چھاؤنی دی مرکزی مسجد پہلے ، قومی اسمبلی دی عمارت ، دوسری سرنگ دا ساؤتھ پلازہ ، تیسری وچ بیت المکرم قومی مسجد تے 16 جولائی نو‏‏ں رنگپور کلکٹریٹ عیدگاہ انہاں دی نماز جنازہ دے بعد منعقد ہوئی ، رنگپور وچانہاں پینڈو رہائش گاہ لیچوباگن وچ اپنے والد دی قبر دے نال سرکاری اعزاز دے نال دفن کيتا گیا۔ [18] [19] [20]

حوالے

[[گٹھ:بنگلہ دیشی صدور]] [[گٹھ:بنگلہ دیشی صوفیا]] [[گٹھ:بنگلہ دیش دے وزرائے خزانہ]]