ضیاء الرحمان

ضیاء الرحمان
(بنگالی وچ: জিয়াউর রহমান)
تفصیل= Rahman in 1979 in the Netherlands
جم	19 جنوری 1936   ضلع بوگرا
وفات	30 مئی 1981 (45 سال)  چٹاگانگ
وجہ وفات	گولی کی زد
مدفن	ڈھاکا
طرز وفات	مردم کشی
شہریت	بنگلا دیش برطانوی ہندستان پاکستان
جماعت	بنگلہ دیش نیشنلسٹ پارٹی
شریک حیات	خالدہ ضیا
اولاد	Tarique Rahman Arafat Rahman
عملی زندگی
مادر علمی	ڈی جے سندھ گورنمنٹ سائنس کالج ہیئر اسکول کمانڈ اینڈ اسٹاف کالج پاکستان ملٹری اکیڈیمی بوگرہ ضلع اسکول
پیشہ	سیاست دان ،  فوجی افسر
مادری زبان	بنگالی
پیشہ ورانہ زبان	بنگالی ،  انگریزی
عسکری خدمات
وفاداری	پاکستان (before 1971) بنگلہ دیش
شاخ	پاکستان Army (1955–1971) Bangladesh Army (1971–1978)
یونٹ	East Bengal Regiment
عہدہ	لیفٹیننٹ جنرل
کمانڈر	Brigade Commander of Z Force Sector Commander of the Sector 1 Sector Commander of the Sector 11
لڑائیاں تے جنگاں	جنگ آزادی بنگلا دیش
اعزازات
اعزاز یوم آزادی  ہلال جرات  آرڈر آف دی نیل
دستخط

ضیاء الرحمان ( بنگالی: জিয়াউর রহমান ضیاء الرحمان ; 19 جنوری 1936 - 30 مئی 1981)، ہلال ای جرات، بیر اتم بنگلہ دیش دے بنگلا دیش دے صدر سی ۔ اوہ آرمی اہلکار سی فیر سیاستدان بن گیا ۔ اوہنے شیخ مجیب الرحمان ولوں 27 مارچ 1971 نوں بنگلا دیش دی آزادی دا اعلان کیتا سی ۔ اوہ 21 اپریل 1977 نوں بنگلہ دیش دا صدر بنیا۔ اس نوں 30 مئی 1981 نوں چٹگاؤں وچ اک فوجی بغاوت دی قتل وچ ماریا گیا سی۔ ضیاء الرحمان 19 جنوری 1936 نو‏‏ں پیدا ہويا تے 30 مئی 1981 نو‏‏ں قتل کر دتا گیا۔ آپ 21 اپریل 1977 نو‏‏ں بنگلا دیش دے چوتھے صدر بنے ۔ ضیاء الرحمان دے والد دا ناں منصور رحمان تے والدہ دا ناں جہان آرا خاتون سی ۔ ہندوستان د‏‏ی تقسیم توں بعد آپ دے والد کراچی منتقل ہو گئے جتھ‏ے ضیاء الرحمان نے اپنی ابتدائی تعلیم حاصل کيتی ۔ 1953 وچ ضیاء الرحمن پاکستان ملٹری اکیڈمی کاکول وچ کیڈٹ بھرتی ہوئے ۔ 18 ستمبر 1955 نو‏‏ں بارہويں پی ایم اے لانگ کورس وچ آپ پاس آؤٹ ہوئے ۔ 1960 وچ آپ د‏‏ی شادی خالدہ ضیا دے نال ہوئی، جو بعد وچ بنگلا دیش د‏‏ی وزیر اعظم بنیاں ۔

ضیا الرحمان شروع وچ بی ڈی ایف سیکٹر بی ڈی ایف سیکٹر 1 دا بنگلا دیش فورساں دا کمانڈر سی تے جون توں بنگلا دیش فوج دے سیکٹر 11 دے بی ڈی ایف دے کمانڈر تے 1971 وچ پاکستان توں دیش دی آزادی دی لڑائی دوران ادھ جولائی توں زیڈّ فورس دے برگیڈ کمانڈر سن۔ اسنے اصل وچ بنگلا دیش دی آزادی دے اعلان پتر نوں 27 مارچ نوں چٹگاؤں دے کلورگھاٹ ریڈیو سٹیشن توں براڈکاسٹ کیتا سی۔ آزادی دی لڑائی دے بعد، رحمٰن بنگلا دیش فوج وچ اک برگیڈ سپہ سالار، بعد وچ بنگلہ دیش فوج سٹاف اتے سٹاف دے مکھ دا اپ مکھی بنیا۔ دیش دی لیڈرشپ لئی ایہدی چڑھائی اک سازش دے نتیجے وجوں ہوئی سی جیہڑی شیخ مجیب الرحمان دے قتل توں بعد شروع ہوئی سی، فوجی بغاوت دی اک فوجی شاخاں توں بعد اک پلٹن اتے فوج دے اندر جوابی بغاوت تے قابو پاؤن لئی اسدی چڑائی کیتی سی۔ ٹکڑی ضیاء الرحمٰن نے مشتاق سرکار ولوں تھوپے مارشل لاء تحت پہلاں ہی سرکار دے مکھی وجوں اصل طاقت حاصل کر لئی سی۔ اوہناں نے 1977 وچ صدر دا عہدہ سمبھالیا سی۔

1978 وچ صدر وجوں، رحمٰن نے بنگلہ دیش نیشنلسٹ پارٹی دا قیام کیتا (اس دے مختصر بی این پی ولوں مشہور)۔ اسنے بہو-پارٹی سیاست، پریس دی آزادی، آزاد بھاشن اتے مکت بازاراں اتے جواب دیہی نوں مڑ بحال کیتا۔ رحمٰن نے راشٹر نوں سخت محنت کرن اتے دھرتی نوں پیار کرن لئی راغب کیتا۔ اسنے لوکاں دی زندگی نوں اچا چکن لئی سماجی پروگراماں سمیت وڈے پدھر اُتے سنچائی اتے خوراک پیداوار پروگرام شروع کیتے۔ اسنے پہل کیتی اتے سارک وجوں جانے جاندے پہلے ایشیئن کھیتری گروہ دا قیام کیتا۔ اپنی سخت محنت اتے لگن نال موجودہ پارلیمنٹ بھون اتے ڈھاکا دا قومانتری ہوائی اڈا (ہن ایچئیسائیے ) بن گیا۔ رحمٰن بنگلہ دیش نوں ستھر کرن دیاں اپنیاں کوششاں اتے دیساں نوں متاثر کرن والے مدعیاں دے مشہور عالمی لیڈر بنے۔ اسنے مغربی اتے چین نال بنگلہ دیش دے تعلقاں وچ سدھار کیتا اتے شیخ مجیب الرحمٰن دے بھارت اتے سوویت یونین نال نیڑتا بنائی گئی۔ گھریلو طور اُتے، رحمٰن نوں لگبھگ 21 کرسانی کوششاں دا ساہمنا کرنا پیا جس لئی رستے چلے گئے سن اتے بنگلہ دیش دی ہتھیاربند فوج دے بہت سارے فوجی اتے اہلکار پھانسی دتے گئے سن، جنہاں نوں زیادہتر پکھپاتی اتے جھوٹھے رستے تے چلن دا دعوہ کیتا جاندا سی۔ دھرم-مشتمل سیاسی پارٹیاں اُتے انڈیمنیٹی ایکٹ پاس کرن اتے پابندی ہٹاؤن لئی اس دی الوچنا کیتی گئی سی۔

مڈھلی زندگی

رحمٰن، جسدا نام کومول اے، دا جم گبتولی، بوگرا وچ منصور رحمٰن اتے جہارا کھٹون توں ہویا سی۔ منصور اک کیمسٹ سی جو کاغذ اتے سیاہی دے کیمیا وچ ماہر سی اتے کولکاتہ وچ رائیٹرز بلڈنگ وچ اک سرکاری ڈیپارٹمنٹ وچ کم کردا سی۔ بچپن وچ، رحمٰن راکھویں، شرمسار، چپّ چاپ بولن والے، اتے کئی پکھاں وچ تیبر سن۔ اس دا پالن پوشن بوگرا دے باگباری پنڈ وچ ہویا سی اتے اسنے بوگرا ضلع سکول وچ پڑھائی کیتی سی۔

بنگلا دیشی تحریک آزادی

جنرل یحیا تے مغربی پاکستان دے لیڈر 25 مارچ 1971 نو‏‏ں مشرقی پاکستان تو‏ں طیارے وچ مغربی پاکستان روانہ ہوئے تاں حالات انتہائی نہج اُتے پہنچ چکے سن ۔ اس د‏ی اگلی رات 26 مارچ 1971 نو‏‏ں شیخ مجیب الرحمان نو‏‏ں گرفتار کیتا گیا۔ گرفتاری تو‏ں پہلے اس نے ریڈیو مشرقی پاکستان اُتے بنگالیاں نو‏‏ں پیغام دیندے ہوئے کہیا کہ ہوئے سکدا اے کہ ایہ میر ا آخری پیغام ہوئے۔ اج بنگلہ دیش د‏‏ی آزادی دا دن ا‏‏ے۔ آپ جو وی نيں تے جتھ‏ے وی نيں اپنی آزادی دے لئی لڑاں۔ تقریر دے آخر وچ اوہنے نعرہ لایا ’’جے بنگلا ‘‘اوہدے لہجے وچ اِنّی شدت سی کہ تھُک مونھ تو‏ں نکل ک‏ے مائیک اُتے پھیل گیا۔ اگلے دن بنگالی لبریشن آرمی دے میجر ضیاء الرحمان نے مشرقی پاکستان دے مختلف ریڈیو سٹیشناں اُتے بنگلا دیش د‏‏ی آزادی دا اعلان کیتا ۔ اس اعلان تو‏ں پہلاں میجر ضیاءالرحمان نے اپنے سینیئر لیفٹیننٹ کرنل جنجوعا نو‏‏ں گرفتار کرن توں بعد قتل کر دتا۔

شیخ مجیب الرحمن دا قتل

15 اگست 1975 نو‏‏ں بھارت د‏‏ی یومِ آزادی دے دن شیخ مجیب الرحمن اک فوجی بغاوت وچ ماریا گیا۔ اس بغاوت دا منصوبہ مشتاق احمد نے بنایا سی جو شیخ مجیب الرحمان دا قریبی دوست سی ۔ لیکن بعد وچ شیخ مجیب الرحمان د‏‏ی بھارت نواز، سیکولر، مخالفین دے خلاف جبر وتشدد تے ہور پالیسیاں د‏‏ی وجہ تو‏ں سخت ناراض سی ۔ شیخ مجیب الرحمن دے قتل توں بعد مشتاق احمد بنگلا دیش دا پنجواں صدر بنیا ۔ اک دوسری بغاوت دے نتیجے وچ مشتاق احمد نو‏‏ں 6 نومبر 1975 نو‏‏ں اپنا عہدہ چھڈنا پيا ۔ ایہ بغاوت بریگیڈیئر خالد مشرف نے کیتی سی ۔ بریگیڈیئر خالد مشرف نے ضیاءالرحمان نو‏‏ں گرفتار ک‏ر ليا تے خود میجر جنرل دے عہدے اُتے براجمان ہو گیا پر 7 نومبر 1975 نو‏‏ں اک ہور بغاوت دے نتیجے وچ خالد مشرف نو‏‏ں قتل کر دتا گیا ۔ ایہ بغاوت ریٹائرڈ لیفٹننٹ کرنل ابو طاہر تے ہور سوشلسٹ فوجی افسران نے کیتی سی ۔ لیفٹننٹ کرنل راشد نے ضیاءالرحمان نو‏‏ں چھڈایا تے ایہنو‏ں دوبارہ آرمی چیف بنا دتا گیا ۔ اس توں بعد آرمی ہیڈ کوارٹرز وچ اک میٹنگ ہوئی جیہدے وچ جسٹس محمد صائم ابو سادات نو‏‏ں چیف مارشل لا ایڈمنسٹریٹر بنا دتا گیا تے میجر جنرل ضیاءالرحمان، ایئر وائس مارشل تواب تے ریئر ایڈمیرل خان ایہدے نائب مقرر ہوئے ۔ میجر ابو طاہر ولوں اک ہور بغاوت دے پیش نظر ضیاء الرحمان نے ایہنو‏ں 21 جولائ‏ی 1976 نو‏‏ں قتل کر دتا ۔ 19 نومبر 1976 نو‏‏ں ضیاءالرحمان چیف مارشل لا ایڈمنسٹریٹر مقرر ہوئے ۔

سیاست

ضیاء الرحمان 21 اپریل 1977 نو‏‏ں بنگلا دیش دے صدر بنے ۔ آپ نے بنگلا دیش نو‏‏ں شیخ مجیب الرحمان د‏‏ی بھارت نواز، سیکولر تے جبر وتشدد د‏‏ی پالیسیاں تو‏ں آزادی دلائی ۔ شیخ مجیب الرحمان نے جنوری 1975 وچ اپنی پارٹی دے علاوہ تمام جماعتاں اُتے پابندی لا دتی سی ۔ ضیاء الرحمان نے صدر بنن توں بعد 1978 وچ جماعت اسلامی سمیت ساریاں جماعتاں اُتو‏ں پابندی ہٹا دتی ۔ شیخ مجیب الرحمان دے قتل وچ ملوث افراد نو‏‏ں معافی نامہ جاری کر دتا ۔ آئین دے دیباچے وچ بسم اللہ الرحمان الرحیم دے لفظ شامل کیتے ۔ مسلما‏ن ملکاں نال تعلقات اُتے خصوصی توجہ دتی تے پاکستان، سعودی عرب، چین تے ہور اسلامی ملکاں نال تعلقات بہتر کیتے ۔ بنگلا دیش دے شہریاں لئی لفظ بنگالی د‏‏ی بجائے بنگلا دیشی دا لفظ آئین وچ شامل کیتا کیونکہ بنگلا دیش وچ اردو بولن والے بہاری تے ہور غیر بنگالی قومیتاں وی موجود سن جو اپنے نال بنگالی د‏‏ی بجائے بنگلا دیشی دا لفظ استعمال کرن نو‏‏ں ترجیح دیندیاں سن ۔

ضیاء الرحمان دا قتل

ضیاء الرحمان 1981 وچ چٹاگانگ دے دورے اُتے گئے تاکہ اک انٹرا پارٹی مسئلے نو‏‏ں حل کرن ۔ آپ دا قیام چٹاگانگ سرکٹ ہاؤس وچ سی ۔ 30 مئی 1981 د‏‏ی صبح چند فوجی افسران نے ضیاء الرحمان نو‏‏ں چھے باڈی گارڈز سمیت قتل کر دتا ۔ آپ دا جنازہ پارلیمنٹ سکوائر وچ ہويا جیہدے وچ لگ بھگ 20 لَکھ افراد نے شرکت کيتی ۔

اولاد

ضیاء الرحمان د‏‏ی بیوی خالدا ضیاء سابقہ وزیر اعظم رہ چکي‏یاں نیں ۔ جیہدے توں اوہناں دے دو بیٹے طارق رحمان تے عرفات رحمان پیدا ہوئے ۔ عرفات رحمان فوت ہو چکے نيں تے طارق رحمان سیاست وچ سرگرم نيں ۔ سانچہ:لوازمات

حوالے

باہرلے جوڑ

• Ziaur Rahman Biography
• Ziaur Rahman on Virtual Bangladesh
• US State Department Secret Telegram on Bangladesh Declaration of Independence
• Former US President Jimmy Carter on President Ziaur Rahman Archived 2016-03-03 at the وے بیک مشین
• Khaleda Zia, the most potential mediator to resolve ME crisis Archived 2015-06-10 at the وے بیک مشین