غیاث الدین اعظم شاہ

Ghiyasuddin Azam Shah
تاریخ پیدائش
تاریخ وفات	سنہ 1411
مدفن	سنار گاؤں
شہریت	شاہی بنگالہ
مذہب	Islam

غیاث الدین اعظم شاہ ( بنگالی: গিয়াসউদ্দীন আজম শাহ ) بنگال دا تے الیاس شاہی خاندان تیسرا سلطان سی ۔ اوہ قرون وسطی دے بنگالی سلطاناں وچو‏ں نمایاں سی۔ اس نے منگ سلطنت چین دے نال سفارتی تعلقات قائم کیتے ، فارس وچ سرکردہ مفکرین دے نال ثقافتی روابط استوار کیتے تے آسام نو‏‏ں فتح کيت‏‏ا۔

راج

غیاث الدین اعظم شاہ 1390 وچ گولپڑہ د‏‏ی لڑائی وچ اپنی ہی فوجاں دے ہتھو‏ں اپنے والد سلطان سکندر شاہ د‏‏ی موت دے بعد بنگال دا سلطان بنا ،حالانکہ اعظم شاہ نے اپنے والد نو‏‏ں نہ مارنے دا حکم دتا سی۔ اپنے دور حکومت دے ابتدائی حصے دے دوران ، اس نے جدید اسام وچ کاموروپا فتح کيت‏‏ا تے اس اُتے قبضہ کرلیا۔ انہاں دے مفادات وچ آزاد عدلیہ دا قیام تے فارسی تے بنگالی سبھیاچار نو‏‏ں فروغ دینا شامل سی۔

سفارتی تے علاقائی امور

سلطان نے چین دے نال سفارتی تعلقات د‏‏ی ابتداء پیکنگ وچ منگ خاندان دے دربار وچ سفارت بھیج کر کيتی۔ انہاں نے یونگل شہنشاہ دے نال سفیراں تے تحائف دا تبادلہ کيت‏‏ا۔ بنگال دہلی سلطنت سمیت اپنے ہمسایہ ملکاں دے اثر و رسوخ دا مقابلہ کرنے دے لئی چین دے نال اسٹریٹجک شراکت قائم کرنے وچ دلچسپی رکھدا سی۔ چینیاں نے کئی علاقائی تنازعات وچ ثالثی کيتی۔ سلطان نے شمالی ہندوستان وچ جونپور د‏‏ی سلطنت دے نال وی مضبوط تعلقات استوار کیتے۔ انہاں نے حجاز نو‏‏ں ایلچی بھیجے تے مکہ تے مدینہ منورہ وچ مدرسےآں دی تعمیر دے لئی مالی اعانت فراہ‏م کيتی۔

Excerpt from Divan-e-Hafez

ساقی حدیث سرو و گل و لاله می‌رود
Sāqī hadīth-e-sarv-o-gul-o-lālah mī-ravad
O Saqi (cup-bearer)! The tale of the cypress, the rose and the tulip is going on
وین بحث با ثلاثه غساله می‌رود
Vīñ bahth bā-thalāhta-e-ġhassālah mī-ravad
And with the three washers (of cups), this dispute is going on
شکرشکن شوند همه طوطیان هند
Shakkar-shikan shavand hamah tūtiyān-e-hind
All the parrots [poets] of Hind have become sugar-shattering [excited]
زین قند پارسی که به بنگاله می‌رود
Zīñ qand-e-pārsī kih bah-bangālah mī-ravad
That this Persian candy [ode], to Bengal is going [on].
حافظ ز شوق مجلس سلطان غیاث دین
Hāfiz ze shauq-e-majlis-e-Sultāñ Ġhiyāth-e-Dīñ
Of love for the assembly of the Sultan Ghiyasu-d-Din, oh Hafiz
غافل مشو که کار تاں از ناله می‌رود
Be not silent. For, from lamenting, your work is going on

سانچہ:SndsA poem jointly penned by the Sultan and Persian poet Hafez.

ادبی سرپرست

غیاث الدین علمائے کرام تے شاعراں دا سرپرست سی۔ دوسرےآں وچ ، فارسی دے شاعر حافظ نے اس دے نال خط و کتابت جاری رکھی۔ اک مسلما‏ن بنگالی شاعر شاہ محمد صغیر نے غیاث الدین دے دور وچ اپنی مشہور کتاب " یوسف زلیخا " لکھی۔ ہندو شاعر ، کرتیباس اوجھا نے وی ، اپنے دور حکومت وچ بنگالی وچ رامائن دا ترجمہ کرتویسی رامائن دے طور اُتے کيت‏‏ا سی۔

ایہ وی دیکھو

• بنگال دے حکمراناں د‏‏ی لسٹ

پیشرو Sikandar Shah

شاہی بنگلہ 1390–1410

جانشین Saifuddin Hamza Shah

حوالے