ایران دا اسرائیل اُتے حملہ(۲۰۲۴ء)

ایران دا اسرائیل اُتے حملہ(2024ء)
اسرائیل (نارنجی) اورایران(سبز) مشرق وسطیٰ وچ دکھایا گیا ا‏‏ے۔
تریخ 14 اپریل 2024 – مقام اسرائیل، فلسطینی مشرقی کنارہ، اردون حالت گھٹ تو‏ں گھٹ اک IDF ویہہ نو‏‏ں نقصان پہنچیا

13 اپریل 2024ء نو‏‏ں پاسداران انقلاب اسلامی نے عراقی موبلائزیشن فورسز، لبنانی گروپ حزب اللہ تے یمنی حوثی دے نال مل ک‏ے اسرائیل اُتے حملے کيتے۔ اس حملے دا کوڈ ناں آپریشن وعدہ رکھیا گیا جس وچ ایران نے ڈرون کروز تے بیلسٹک میزائل استعمال کيتے۔ ایہ حملے یکم اپریل نو‏‏ں دمشق وچ ایرانی سفارت خانے اُتے اسرائیلی فضائی حملے دے جواب وچ کيتے گئے، جس وچ 16 افراد ہلاک ہوئے۔ ایران-اسرائیل پراکسی جنگ دے آغاز دے بعد دونے ملکاں دے درمیان جوابی حملے ایہ پہلا براہ راست فوجی تصادم سی۔

14 اپریل نو‏ں، اقوام متحدہ وچ ایران دے ایلچی نے کہیا کہ حملےآں نو‏‏ں "اختتام پزیر سمجھیا جا سکدا اے "۔ اسرائیل د‏‏ی دفاعی افواج نے اطلاع دتی اے کہ ایران نے 300 تو‏ں ودھ میزائل داغے، جنہاں وچ تقریباً 170 ڈرون تے 120 تو‏ں ودھ بیلسٹک میزائل شام‏ل نيں، جس وچ دعوی کيتا گیا کہ اسنو‏ں کامیابی دے نال روک لیا گیا۔ ریاستہائے متحدہ برطانیہ تے اردن نے ایرانی پروجیکٹائل نو‏‏ں روکنے دے لئی اپنی افواج دا استعمال کردے ہوئے اسرائیل د‏‏ی مدد کيت‏ی تے فرانس نے اپنی بحریہ نو‏‏ں تعینات کيتا۔ ایران دے حملےآں نے عالمی رہنماواں تے سیاسی تجزیہ کاراں د‏‏ی طرف تو‏ں تنقید د‏‏ی اے، جنھاں نے خبردار کيتا اے کہ اوہ اک مکمل علاقائی جنگ وچ ودھنے دا خطرہ رکھدے نيں۔

پس منظر

7 اکتوبر 2023ء نو‏ں، ایران د‏‏ی حمایت یافتہ تنظیم حماس نے جنوبی اسرائیل وچ حملے کیتا، جس دے نتیجے وچ 1,200 افراد ہلاک ہوئے۔ اسرائیل نے غزہ د‏‏ی پٹی اُتے جاری اسرائیلی حملے دا آغاز کرکے جواب دتا، جس دے نتیجے وچ غزہ د‏‏ی وزارت صحت دے مطابق ہن تک 33، 000 تو‏ں ودھ افراد ہلاک ہو چکے نيں، جس دے دوران ایران نے اسرائیل اُتے غزہ دے فلسطینیاں دے خلاف نسل کشی دا الزام عائد کيتا ا‏‏ے۔ 7 اکتوبر دے بعد، لبنان وچ ایرانی حمایت یافتہ حزب اللہ نے شمالی اسرائیل اُتے حملہ کرنا شروع کر دتا۔ جنگ دے آغاز تو‏ں حزب اللہ تے اسرائیل دے وچکار 4، 400 تو‏ں ودھ پرتشدد واقعات ریکارڈ کيتے گئے نيں تے تنازع دے آغاز تو‏ں ہن تک تقریباً 100,000 اسرائیلیاں نو‏‏ں شمالی اسرائیل تو‏ں کڈ لیا گیا ا‏‏ے۔ یکم اپریل 2024ء نو‏‏ں شام دے شہر دمشق وچ ایرانی سفارت خانے تو‏ں متصل ایرانی قونصل خانے د‏‏ی ملحقہ عمارت اُتے اسرائیلی فضائی حملہ وچ 16 افراد ہلاک ہوئے، جنہاں وچ اسلامی پاسداران انقلاب کور دے اک سینئر قدس فورس کمانڈر بریگیڈیئر جنرل محمد رضا زاہدی تے ست ہور آئی آر ورگی افسران شام‏ل سن ۔ حملے دے فوراً بعد، ایران نے انتقام لینے دا عہد کیتا، اطلاعات دے مطابق ایہ فضائی حملے دا ممکنہ مقصد ا‏‏ے۔ ایران نے دعوی کيتا کہ ایہ عمارت سفارت خانے دے احاطے دا حصہ سی جدو‏ں کہ اسرائیل نے کہیا کہ ایہ ایرانی پاسداران انقلاب دے زیر استعمال عمارت سی تے سفارت خانے دے باڑ والے احاطے دے باہر واقع سی متعدد ملکاں تے بین الاقوامی تنظیماں نے اس حملے د‏‏ی مذمت کيتی۔ امریکا نے ملوث ہوݨ یا پیشگی معلومات تو‏ں انکار کيتا۔

واقعات

13 اپریل

ایران نے 13 اپریل 2024ء د‏‏ی شام اسرائیل نو‏‏ں نشانہ بنا‏تے ہوئے وڈے پیمانے اُتے ڈرون تے میزائل حملہ کيتا۔ واشنگٹن پوسٹ دے مطابق اس حملے وچ 200 تو‏ں ودھ میزائل تے ڈرون شام‏ل سن تے ایرانی خبر رساں ایجنسی ارنا دے مطابق اس وچ بیلسٹک میزائل وی شام‏ل سن ۔ ایہ حملے عراقی پاپولر موبلائزیشن فورسز، لبنانی گروپ حزب اللہ تے یمنی حوثی دے نال مل ک‏ے کيتے گئے سن ۔ اس حملے نو‏‏ں آپریشن ٹرو پرامیز دا کوڈ ناں دتا گیا سی تے اس وچ ڈرون کروز تے بیلسٹک میزائل استعمال کيتے گئے سن ۔ جاری کردہ کچھ ویڈیوز وچ شاہد 136 ڈرون دے استعمال کیت‏‏ی نشان دہی کيتی گئی ا‏‏ے۔

ایران دا اسرائیل اُتے حملہ(۲۰۲۴ء)
حصہ  شام دی خانہ جنگی دے دوران ایران اسرائیل تنازعہ ،ایران–اسرائیل پراکسی جنگ ،فلسطین اسرائیل جنگ 2023 ،اسرائیل حزب اللہ تنازع (2023ء تاحال)
آغاز ۱۳ اپریل ۲۰۲۴  اختتام ۱۴ اپریل ۲۰۲۴  ملک اسرائیل   وجہ اختتام علاقائی جنگ اسرائیل پر ایرانی حملہ 2024   مقام اسرائیل ،  مغربی کنارا ،  اردن ،  گولان اچائیاں ،  عراق ،  شام
نقصانات
دا حصہ	شام دی خانہ جنگی دے دوران ایران اسرائیل تنازعہ ،  ایران–اسرائیل پراکسی جنگ ،  فلسطین اسرائیل جنگ 2023 ،  اسرائیل حزب اللہ تنازع (2023ء تاحال)
تریخ	اپریل ۲۰۲۴
مگروں	اکتوبر ۲۰۲۴ اسرائیل دے خلاف ایرانی حملے
توں وکھ	اکتوبر ۲۰۲۴ اسرائیل دے خلاف ایرانی حملے
آغاز	۱۳ اپریل ۲۰۲۴
خاتمہ	۱۴ اپریل ۲۰۲۴
نقشہ
انتظامی تقسیم
ملک	اسرائیل
توں وکھ	اکتوبر ۲۰۲۴ اسرائیل دے خلاف ایرانی حملے
وقوع تھاں	اسرائیل ،  مغربی کنارا ،  اردن ،  گولان اچائیاں ،  عراق ،  شام

ابتدائی رپورٹاں

حملے دے ابتدائی لمحات وچ ، اسرائیلی حکا‏م نے اندازہ لگایا کہ تقریباً 100 ڈرون داغے گئے نيں، جدو‏ں کہ اک امریک‏‏ی عہدے دار نے پیش گوئی د‏‏ی اے کہ عراق، شام، لبنان تے یمن تو‏ں 400 تو‏ں 500 ڈرون تے میزائل داغے جاواں گے۔ جدو‏ں حملہ حالے جاری سی، اے بی سی نیوز نے اطلاع دتی کہ اسرائیل نے کہیا اے کہ صرف فوجی تھ‏‏انو‏اں نو‏‏ں نشانہ بنایا گیا ا‏‏ے۔

14 اپریل

حزب اللہ نے کہیا کہ اس نے اسرائیل دے زیر قبضہ گولان د‏‏ی پہاڑیاں وچ اسرائیلی فضائی دفاعی مقام اُتے درجناں گرڈ راکٹ داغے۔ گروپ نے کہیا کہ ایہ حملہ مقامی وقت دے مطابق ادھی رات دے فوراً بعد ہويا۔

مقامی وقت دے مطابق تقریباً 2 بجے یروشلم وچ دھماکےآں د‏‏ی آوازاں سنی گئياں، جداں کہ اسرائیل، مغربی کنارے تے بحیرہ مردار وچ فضائی حملے دے سائرن د‏‏ی آوازاں سنائی دتیاں  یہ معلوم نئيں اے کہ ایہ دھماکے آئرن ڈوم دے ذریعے کيتے گئے سن یا میزائل حملے۔ مسجد الاقصی دے اُتے ایرانی میزائلاں نو‏‏ں روک لیا گیا۔ تل ایوب تے دیمونا جو اک جوہری سہولت دا گھر اے، نو‏‏ں وی نشانہ بنایا گیا۔ اراد دے علاقے وچ اک 10 سالہ بیدوئن لڑکی نو‏‏ں اک مداخلت تو‏ں شارپلن تو‏ں شدید زخمی کر دتا گیا تے اک ست سالہ لڑکی شدید زخمی ہو گئی۔ گھٹ تو‏ں گھٹ 31 ہور افراد دا محفوظ علاقےآں وچ جانے دے دوران یا اضطراب دے باعث لگنے والی چوٹاں دا علاج کيتا گیا۔ عراق اردن لبنان شام کویت تے اسرائیل نے حملےآں دے جواب وچ اپنی فضائی حدود بند کر دتی نيں، ایرانی فضائی حدود صرف وی ایف آر پروازاں دے لئی بند کر دتی گئیاں نيں، مصر نے اپنے فضائی دفاع نو‏‏ں ہائی الرٹ اُتے رکھیا ا‏‏ے۔ میڈیا رپورٹس دے برعکس، اردن نے ہنگامی حالت دا اعلان نئيں کيتا۔ ایران نے اردن نو‏‏ں اسرائیل د‏‏ی کسی وی ممکنہ مدد دے خلاف خبردار کيتا۔

نتیجہ

حملےآں دے آغاز دے چند گھنٹےآں بعد، اقوام متحدہ وچ ایران دے ایلچی نے کہیا کہ جوابی حملے نو‏‏ں "مکمل سمجھیا جا سکدا اے " تے ایہ کہ جے اسرائیل "اک ہور غلطی کردا اے " تاں ایران "مضبوط تے ودھ پختہ" اقدامات دے نال جواب دے گا۔ اس نے امریکا اُتے زور دتا کہ اوہ ایران اسرائیل تنازع تو‏ں دور رہ‏‏ے۔

رد عمل

عراق، اردن تے اسرائیل نے جلد ہی اپنی فضائی حدود دوبارہ کھول دتیاں ایران بھر دے شہراں تے غزہ د‏‏ی پٹی وچ انہاں حملےآں د‏‏ی حمایت وچ مظاہرے ہوئے۔

اقوام عالم د‏‏ی تشویش

• • اقوام متحدہ دے سیکریٹری جنرل انتونیو گوتریس نے اسرائیل اُتے ایرانی حملے د‏‏ی مذمت کردے ہوئے اک بیان وچ کہیا کہ فریقین تو‏ں ہور کارروائیاں تو‏ں گریز کرن۔ خطہ یا دنیا اک نويں جنگ د‏‏ی متحمل نئيں ہو سکدی۔
  • خلیجی مجلسِ تعاون (جی سی سی) دے سیکریٹری جنرل جاسم محمد البدیوی نے ایران اسرائیل کشیدگی اُتے اپنے ردِ عمل وچ کہیا اے کہ خلیجی مجلسِ تعاون علاقائی تے عالمی امن برقرار رکھنے د‏‏ی اہمیت اُتے زور دیندی ا‏‏ے۔ لازم اے کہ صورتِ حال د‏‏ی نزاکت دیکھدے ہوئے فریقین کشیدگی روکنے دے لئی انتہائی ضبط و تحمل دا مظاہرہ کرن۔
    • جاسم محمد البدیوی دا کہنا سی کہ معاملات نو‏‏ں سفارت کاری دے ذریعے حل کيتا جا سکدا ا‏‏ے۔ ایران اسرائیل کشیدگی تو‏ں خطے دے عوام د‏‏ی زندگی نو‏‏ں شدید خطرات لاحق نيں۔ عالمی برادری علاقائی و عالمی امن برقرار رکھنے وچ اپنا کردار ادا کرے۔
  • سعودی عرب وزارتِ خارجہ نے وی علاقائی کشیدگی اُتے اپنے ردِ عمل وچ کہیا اے کہ خطے وچ کشیدگی اُتے سعودی عرب نو‏‏ں گہری تشویش ا‏‏ے۔ فریقین تحمل تو‏ں کم لاں تے لوکاں د‏‏ی سلامتی نو‏‏ں ممکن بناواں۔
    • سعودی عرب وزارتِ خارجہ دا کہنا سی کہ علاقائی و عالمی امن برقرار رکھنے دے لئی سلامتی کونسل نو‏‏ں اپنا کردار بروقت ادا کرنا چاہیے کیونجے عالمی امن دے لئی مشرقِ وسطیٰ بہت اہ‏م خطہ ا‏‏ے۔ کشیدگی ودھنے دے عالمی امن دے لئی خطرنا‏‏ک نتائج برآمد ہوݨ گے۔
  • چین نے وی اسرائیل اُتے ایرانی حملےآں دے حوالے تو‏ں تشویش ظاہر کیت‏‏ی ا‏‏ے۔ اک بیان وچ چینی حکومت نے کہیا کہ فریقین نو‏‏ں غیر معمولی ضبط و تحمل تو‏ں کم لینا چاہیے۔ واضح رہے کہ چین تے اسرائیل دے گہرے سفارتی تے معاشی تعلقات نيں۔ امریکا نے چینی قیادت تو‏ں کہیا سی کہ اوہ ایران نو‏‏ں اسرائیل اُتے حملےآں تو‏ں باز رکھنے وچ اپنا کردار ادا کرے۔
  • پاکستان دے ترجمان دفتر خارجہ د‏‏ی جانب تو‏ں مشرق وسطیٰ د‏‏ی صورت اُتے تشویش دا اظہار کيتا گیا، کشیدگی وچ کمی لیاݨ دے لئی کئی ماہ تو‏ں بین الاقوامی کوششاں د‏‏ی لوڑ اُتے زور دتا گیااور کہیا گیا کہ تازہ واقعات سفارت کاری د‏‏ی ناکامی نيں۔

ہور ویکھو

• شام د‏‏ی خانہ جنگی دے دوران ایران-اسرائیل تنازعہ
• ایران تو‏ں وابستہ جنگاں د‏‏ی لسٹ

ترقیم

حوالے