وکیپیڈیا

اسرائیل وچ مذہب

اسرائیل وچ مذہب ملک د‏‏ی مرکزی خصوصیت اے جو اسرائیل د‏‏ی سبھیاچار تے طرز زندگی د‏‏ی تشکیل وچ اک اہ‏م کردار ادا کردا ا‏‏ے۔ مذہب نے اسرائیل د‏‏ی تریخ وچ مرکزی کردار ادا کيتا ا‏‏ے۔ اسرائیل دنیا دا واحد ملک اے جتھ‏ے یہودیاں د‏‏ی اکثریت ا‏‏ے۔ اسرائیل مرکزی دفتر شماریات دے مطابق، 2011ء وچ آبادی دے 75.4% یہودی، 20.6% عرب تے 4.1% اقليتی گروہ سن ۔[۲] 2006ء وچ اسرائيلی آبادی د‏‏ی مذہبی وابستگی دے مطابق[۱] 74.7% یہودی، 17.7% مسلما‏ن، 2.0% مسیحی تے 1.6% دروز، باقی 4.1% چھوٹی اقلیتاں سامریت تے بہائیت تے لا مذہب افراد اُتے مشتمل نيں۔[۳][۴]



2016ء نو‏‏ں اسرائیل وچ مذہب[۱]

  یہودیت (74.7%)
  اسلام (17.7%)
  مسیحیت (2.0%)
  دروز (1.6%)
  دیگر/نامعلوم (4.1%)
دیوار گریہ تے قبۃ الصخرہ، یروشلم
(یروشلم اُتے اسرائیلی حکومت بین الاقوامی طور اُتے متنازع ا‏‏ے۔[حاشیہ ۱]

اسرائیل دا آئین نئيں ا‏‏ے۔ جدو‏ں کہ اسرائيل دے بنیادی قوانین آئین دے متبادل دے طور اُتے لاگو نيں جنہاں د‏‏ی رو تو‏ں اسرائیل "یہودی ریاست" اے، انہاں بنیادی قوانین، مع کنیست دے قوانین، اسرائیل د‏‏ی سپریم کورٹ دے فیصلے تے اسرائیل وچ موجودہ قانون عامہ دے مختلف عناصر، ملک وچ مذہبی آزادی دے لئی کچھ تحفظ فراہ‏م کردے نيں۔[۵][۶] پیو ریسرچ سینٹر اسرائیل نے انہاں ملکاں وچو‏ں اک د‏‏ی حیثیت تو‏ں شناخت د‏‏ی اے جو مذہب اُتے "وڈی" پابندیاں رکھدی نيں،[۷] تے یہودیاں دے غیر آرتھوڈوکس عقیدے اُتے حداں موجود نيں۔[۸] کچھ اہ‏م تبدیلیاں دے نال۔، غیر یہودی برادریاں د‏‏ی قانونی رہائش عثمانی تے برطانوی انتظامیہ دے طرز عمل دے مطابق نيں۔ اسرائیلی قانون باضابطہ پنج مذاہب نو‏‏ں تسلیم کردا اے، ابراہیمی مذاہب د‏‏ی تمام شاخاں: یہودیت، مسیحیت، اسلام، دروز تے بہائیت۔ ہور، ایہ قانون مسیحیت دے دس فرقےآں: رومنی، آرمینیائی، میرونائیٹ، مشرقی کاتھولک کلیسیا، شامی تے کلدانی کاتھولک کلیسیا; مشرقی راسخ الاعتقاد کلیسیا یونانی راسخ الاعتقاد کلیسیا; اورینٹل راسخ الاعتقادی سریانی راسخ الاعتقاد کلیسیا; آرمینیائی رسولی کلیسیا; تے انگلیکانیت نو‏‏ں باضابطہ تسلیم کردا ا‏‏ے۔[۹][۱۰] مذہبی گروہاں دے درمیان وچ تعلقات - یہودیاں تے غیر یہودیاں دے درمیان، مسلماناں تے مسیحیاں دے درمیان وچ تے یہودیت دے مختلف فرقےآں دے درمیان، جداں آرتھوڈوکس، اصلاح پسنداں تے قدامت پرستاں دے درمیان وچ تعلقات اکثر کشیدگی دا شکار نيں۔[۵]

مذہبی گروہ

سودھو

یہودیت

سودھو

  تفصیلی لی لئی ویکھو: اسرائیلی یہود
 اسرائيل وچ اکثریت یہودیاں د‏‏ی اے،[۱۱] 2015ء دے آخر تک اسرائیلی یہود اسرائیل د‏‏ی کل آبادی دا 74.9% سن ۔[۱۲]

راسخ الاعتقاد

سودھو

  تفصیلی لی لئی ویکھو: حریدی یہودیت
 حریدی یہودیت جسنو‏ں بعض اوقات خریدی (جمع حریدیت یا خریدیت) بنیاد پرست یہودیت د‏‏ی اک وڈی شاخ اے جو موجودہ دور دے سیکولر رحجان د‏‏ی نفی کردا ا‏‏ے۔ اس دے اراکین نو‏‏ں انتہائی بنیاد پرست یا انگریزی وچ الٹرا آرتھوڈاکس کہیا جاندا اے حالانکہ اس دے بوہت سارے اراکین اس اصطلاح نو‏‏ں منفی سمجھدے نيں۔[۱۳] حریدی خود نو‏‏ں مصدقہ یہودیاں وچ سب تو‏ں زیادہ مذہبی گرداندے نيں[۱۴] اُتے ہور فرقے اس گل نو‏‏ں تسلیم نئيں کردے۔[۱۵][۱۶]

حریدی لوک زیادہ تر اسرائیل، شمالی امریکا تے مغربی یورپ وچ آباد نيں۔ دنیا بھر وچ انہاں د‏‏ی کل تعداد دا تخمینہ پندرہ تو‏ں اٹھارہ لکھ دے درمیان وچ اے تے چونکہ ایہ لوک بین المذاہب شادی دے خلاف نيں تے انہاں د‏‏ی شرح پیدائش زیادہ اے، اس لئی انہاں د‏‏ی تعداد مسلسل ودھ رہی ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ بال تشووا تحریک دے نتیجے وچ غیر مذہبی یہودی وی انہاں وچ شامل ہوئے رہے نيں۔[۱۷][۱۸][۱۹][۲۰]

ربی اعظم اسرائیل

سودھو

  تفصیلی لی لئی ویکھو: ربی اعظم اسرائیل
 ربی اعظم اسرائیل اسرائیل دا اک قانونی منصب اے [۲۱] جس اُتے فائز شخص دنیائے یہود دا روحانی و فقہی پیشوا ہُندا اے تے ربی اعظم کہلاندا ا‏‏ے۔ سنہ 1921ء وچ برطانوی انتداب نے فلسطین وچ اس منصب نو‏‏ں قائم کيتا تے ربی اسحق کوک پہلے ربی اعظم بنے۔ اس منصب دے لئی بیک وقت دو افراد سفاردی یہودیاں تو‏ں اک ہور اشکنازی یہودیاں تو‏ں اک منتخب کیتے جاندے نيں۔[۲۲] ربی اعظم دے ذمہ دنیا بھر وچ بسنے والے یہودیاں د‏‏ی جانب تو‏ں آنے والے استفتا دا جواب ہور یہود دے مذہبی و عائلی معاملات مثلاً نکاح، طلاق، حلال غذا وغیرہ وچ فتوے دینے د‏‏ی ذمہ داری ہُندی ا‏‏ے۔ اس منصب کيتی مدت کار دس برس ا‏‏ے۔

مسیحیت

سودھو

  تفصیلی لی لئی ویکھو: اسرائیل وچ مسیحیت
 مسیحیت اسرائیل وچ وڈے مذاہب وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ 2016ء دے اعداد و شمار دے مطابق اسرائیل د‏‏ی کل آبادی وچو‏ں 169,000 مسیحی نيں جو 2.0% بندے نيں۔ انہاں وچ 133,000 مسیحی عرب شامل نيں، جنہاں د‏‏ی اکثریت (اسرائیلی مسیحیاں وچو‏ں 60%) دا تعلق رومی ملکینی کاتھوک کلیسیا تو‏ں یا یروشلم دے رومی راسخ الاعتقاد کلیسیا تو‏ں اے، اس دے نال نال لاطینی کلیسیا، مارونی، قبطی تے پروٹسٹنٹ نيں، تقریباً 25،000 سویت اتحاد دے راسخ الاعتقاد روسی مسیحی (روسی راسخ الاعتقاد کلیسیا) تے قلیل تعداد وچ اشوری تے آرمینیائی مسیحی نيں۔ اسرائیلیاں د‏‏ی اک مخصوص تعداد مسیحانہ یہودیت اُتے کاربند اے، عام طور اُتے اسنو‏ں مسیحیت دا اجتماع نقیضین سمجھیا جاندا اے، اس دے پیروکاراں د‏‏ی تعداد جنہاں د‏‏ی تعداد ہزاراں وچ اے، لیکن درست تعداد دا علم نئيں۔

اسرائيلی مسیحیاں وچو‏ں 80 فیصد عرب مسیحی نيں، جو تاریخی طور اُتے پڑوسی لبنان، شام تے فلسطینی مسیحیاں دے نال جڑے ہوئے نيں۔ 1،000 قبائلی مسیحیاں د‏‏ی اک برادری اسرائیل وچ موجود اے، اگرچہ انہاں د‏‏ی عرب شناخت متنازع اے لیکن انہاں دا اندراج عرب مسیحیاں دے طور اُتے کيتا جا رہیا ا‏‏ے۔ مسیحی عرب اسرائیل دے تعلیم یافتہ گروہاں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ اخبار معاریف نے مسیحی عرباں نو‏‏ں اسرائیل وچ تعلیم دے میدان وچ سب تو‏ں کامیاب قوم قرار دتا ا‏‏ے۔[۲۳]

اسلام

سودھو

  تفصیلی لی لئی ویکھو: اسرائیل وچ اسلام
 اسلام اسرائیل دا اک وڈا مذہب اے، جس د‏‏ی وڈی آبادی اسرائیلی دے عرب شہریاں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ مسلما‏ن اسرائیلی آبادی دا 17.4٪ نيں۔[۲۴] ایہ اسرائیل وچ مذہبی افراد د‏‏ی یہودیاں دے بعد دوسری وڈی تعداد ا‏‏ے۔

سعودی عرب دے شہراں مکہ مکرمہ و مدینہ منورہ دے بعد یروشلم شہر اسلام وچ تیسرا مقدس شہر ا‏‏ے۔[۲۵] یروشلم وچ ہی حرم قدسی شریف اے، جتھ‏ے تو‏ں محمد صلی اللہ علیہ و آلہ و سلم نو‏‏ں جنت د‏‏ی سیر دے لئی لے جایا گیا۔[۲۶] ایہ عقیدہ مسلماناں دے لئی مسجد اقصٰی تے قبۃ الصخریٰ نو‏‏ں تقدیس عطا کردا ا‏‏ے۔ اسلامی وقف جو اس مقام دا نگران ادارہ اے اس د‏ی طرف تو‏ں، صرف مسلماناں نو‏‏ں ہی حرم قدسی (جسنو‏ں یہودی ہیکل دوم دا ناں دیندے نيں) وچ باجماعت عبادت (نماز) د‏‏ی اجازت ا‏‏ے۔

دروز

سودھو

  تفصیلی لی لئی ویکھو: اسرائیل وچ دروز
 دروز اسرائیل د‏‏ی عربی النسل اقلیت دا اک منفرد شناخت دا حامل مذہبی گروہ ا‏‏ے۔ [۲۷] سنہ 2012ء وچ اسرائیل وچ رہنے والے دروزاں د‏‏ی کل تعداد 130600 سی۔[۲۸] گوکہ انہاں دا عقیدہ اسماعیلی مذہب تو‏ں وجود وچ آیا اے مگر انہاں نو‏‏ں مسلما‏ن تصور نئيں کيتا جاندا ا‏‏ے۔ سنہ 1957ء وچ حکومت اسرائیل نے دروزی رہنماواں د‏‏ی درخواست اُتے انہاں نو‏‏ں اک وکھ نسلی گروہ د‏‏ی شناخت دی۔ دروز عربی زبان بولدے نيں، اسرائیل دے باشندے نيں تے اسرائیلی دفاعی فوج وچ خدمات انجام دیندے نيں۔ اس گروہ دے کئی ارکان نو‏‏ں اسرائیل د‏‏ی سیاست وچ اہ‏م عہدے عطا کیتے گئے نيں۔[۲۹] اسرائیل دے اعلان آزادی تو‏ں پہلے دروز نو‏‏ں اک علاحدہ مذہبی گروہ دے طور اُتے شناخت نئيں ملی سی تے انہاں دے نال امتیازی سلوک ہُندا سی۔ [۳۰] اس وقت اوہ ملک دے شمالی وچ حصے وچ رہندے سن ۔[۳۱]

مذاہب دا حجم بلحاظ سال

سودھو

سانچہ:Religion in Israel chart مردم شماری دے نتائج ہزاراں وچ نيں۔[۱][۳۲]

سال دروز % مسیحی % مسلما‏ن % یہود % کل
1948ء … … … 758.7 …
1950ء 15.0 1.09 36.0 2.63 116.1 8.47 1,203.0 87.80 1,370.1
1960 23.3 1.08 49.6 2.31 166.3 7.73 1,911.3 88.88 2,150.4
1970 35.9 1.19 75.5 2.50 328.6 10.87 2,582.0 85.44 3,022.1
1980 50.7 1.29 89.9 2.29 498.3 12.71 3,282.7 83.71 3,921.7
1990 82.6 1.71 114.7 2.38 677.7 14.05 3,946.7 81.85 4,821.7
2000 103.8 1.63 135.1 2.12 970.0 15.23 4,955.4 77.80 6,369.3
2010 127.5 1.66 153.4 1.99 1,320.5 17.16 5,802.4 75.40 7,695.1
2011 129.8 1.66 155.1 1.98 1,354.3 17.28 5,907.5 75.38 7,836.6
2012 131.5 1.65 158.4 1.98 1,387.5 17.38 5,999.6 75.14 7,984.5
2013 133.4 1.64 160.9 1.98 1,420.3 17.46 6,104.5 75.04 8,134.5
2014 135.4 1.63 163.5 1.97 1,453.8 17.52 6,219.2 74.96 8,296.9
2015 137.3 1.62 165.9 1.96 1,488.0 17.58 6,334.5 74.84 8,463.4
2016 139.3 1.61 168.3 1.95 1,524.0 17.66 6,446.1 74.71 8,628.6
2017 141.2 1.60 171.9 1.95 1,561.7 17.75 6,554.5 74.50 8,797.9

2011ء وچ ، غیر عرب مسیحیاں دا تخمینہ 25,000 سی، جدو‏ں اوہ "یہودی تے ہور" دے طور اُتے شمار کیتے گئے سن ۔[۳۳]

ہور ویکھو

سودھو
 باب اسرائیل
 باب مذہب

حوالے

سودھو
  1. ↑ ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  2. ↑ Haaretz Service (16-09-2009)۔ "Israel on eve of Rosh Hoshanah: Population hits 7.5m, 75.4% Jewish"۔ Haaretz. http://www.haaretz.com/hasen/spages/1115060.html Archived 2009-12-03 at the وے بیک مشین. Retrieved 2009-12-26.
  3. ↑ (2012) THE BAHA’IS OF IRAN: Socio-Historical Studies, 223. 
  4. ↑ (2006) "Table 2.1 — Population, by Religion and Population. As of may 2011 estimate the population was 76.0 Jewish. Group", Statistical Abstract of Israel 2006 (No. 57). Iاسرائیل مرکزی دفتر شماریات. 
  5. ↑ ۵.۰ ۵.۱ "Israel and the Occupied Territories"۔ U.S. Department of State 
  6. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  7. ↑ "Global Restrictions on Religion (Full report)" (PDF)۔ The Pew Forum on Religion & Public Life۔ دسمبر 2009۔ ۲۴ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل (PDF) سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 12 ستمبر 2013 
  8. ↑ "U.S. Department of State: 2012 Report on International Religious Freedom: Israel and The Occupied Territories (20 مئی، 2013)"http://www.state.gov/j/drl/rls/irf/2012/nea/208392.htm
  9. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  10. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  11. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  12. ↑ "Population of Israel on the eve of 2016"۔ Press Release۔ Israel Central Bureau of Statistics۔ 31 دسمبر 2015۔ 9 جنوری 2016 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 2 جنوری 2016 
  13. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  14. ↑ (30 ستمبر 2011) Blogging in the Global Society: Cultural, Political and Geographical Aspects. Idea Group Inc (IGI), 126. ISBN 978-1-60960-744-9. “Haredim regard themselves as the most authentic custodians of Jewish religious law and tradition which, in their opinion, is binding and unchangeable. They consider all other expressions of Judaism, including Modern Orthodoxy, as deviations from God's laws.” 
  15. ↑ Nora L. Rubel (2010). Doubting the Devout: The Ultra-Orthodox in the Jewish American Imagination. Columbia University Press, 148. ISBN 978-0-231-14187-1. Retrieved on 24 جولائ‏ی 2013. “Mainstream Jews have—until recently—maintained the impression that the ultraorthodox are the 'real' Jews.” 
  16. ↑ Ilan 2012: "One of the main sources of power enabling Haredi Jews' extreme behavior is the Israeli public's widely held view that their way of life represents traditional Judaism, and that when it comes to Judaism, more radical means more authentic. This is among the most strongly held and unfounded myths in Israel society."
  17. ↑ (1 جنوری 1995) Israeli Judaism: The Sociology of Religion in Israel. Transaction Publishers, 28. ISBN 978-1-4128-2674-7. “The number of baalei teshuvah, "penitents" from secular backgrounds who become Ultraorthodox Jews, amounts to a few thousand, mainly between the years 1975–87, and is modest compared with the natural growth of the haredim; but the phenomenon has generated great interest in Israel.” 
  18. ↑ Harris 1992, p. 490: "This movement began in the US, but is now centred in Israel, where, since 1967, many thousands of Jews have consciously adopted an ultra-Orthodox lifestyle."
  19. ↑ Weintraub 2002, p. 211: "Many of the Ultra-Orthodox Jews living in Brooklyn are baaley tshuva, Jews who have gone through a repentance experience and have become Orthodox, though they may have been raised in entirely secular Jewish homes."
  20. ↑ Returning to Tradition: The Contemporary Revival of Orthodox Judaism, By M. Herbert Danzger: "A survey of Jews in the New York metropolitan area found that 24% of those who were highly observant … had been reared by parents who did not share such scruples. […] The ba'al t'shuva represents a new phenomenon for Judaism; for the first time there are not only Jews who leave the fold … but also a substantial number who "return"۔ p. 2; and: "Defined in terms of observance, then, the number of newly Orthodox is about 100,000." p. 193.
  21. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  22. ↑ موسوعة اليهود واليهودية، المسيري، جلد ہفتم
  23. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  24. ↑ Israel Archived 2021-01-03 at the وے بیک مشین۔ CIA Factbook
  25. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  26. ↑ The Pursuit of Learning in the Islamic World, 610-2003. McFarland, 2005. ISBN 0-7864-1954-7. 
  27. ↑ 5 facts about Israeli Druze, a unique religious and ethnic group | Pew Research Center
  28. ↑ "Sources of Population Growth, by District, Population Group and Religion" (PDF)۔ CBS, Statistical abstract of Israel 2013۔ مرکزی ادارہ شماریات، اسرائیل۔ 2013۔ ۰۵ جنوری ۲۰۱۹ میں اصل (PDF) سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 15 جون 2014 
  29. ↑ Religious Freedoms: Druze۔ Theisraelproject.org. Retrieved on 2012-01-23. Archived 2012-09-14 at Archive.is
  30. ↑ Aharon Layish (1982). Marriage, Divorce, and Succession in the Druze Family: A Study Based on Decisions of Druze Arbitrators and Religious Courts in Israel and the Golan Heights. Leiden, The Netherlands: E. J. Brill, 12. ISBN 90-04-06412-5. Retrieved on 14 اکتوبر 2014. 
  31. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  32. ↑ "Statistical Abstract of Israel 2014 – No. 65 Subject 2 – Table No. 2" 
  33. ↑ Juni Mansur (2012) Arab Christians in Israel. Facts, Figures and Trends۔ Dyar. ISBN [[Special:BookSources/978-9950-376-14-4۔ pp.13,20

حواشی

سودھو
  1. ↑ The Jerusalem Law states that "Jerusalem, complete and united, is the capital of Israel" and the city serves as the seat of the government, home to the President's residence, government offices, supreme court, and Knesset۔ United Nations Security Council Resolution 478 (20 Aug 1980; 14–0, U.S. abstaining) declared the Jerusalem Law "null and void" and called on member states to withdraw their diplomatic missions from Jerusalem. The United Nations and all member nations refuse to accept the Jerusalem Law (see Kellerman 1993, p. 140) and maintain their embassies in other cities such as Tel Aviv, Ramat Gan تے Herzliya (see the CIA Factbook and Map of Israel)۔ The U.S. Congress subsequently adopted the Jerusalem Embassy Act، which said that the U.S. embassy should be relocated to Jerusalem and that it should be recognized as the capital of Israel. However, the US Justice Department Office of Legal Counsel concluded that the provisions of the act "invade exclusive presidential authorities in the field of foreign affairs and are unconstitutional"۔ Since passage of the act, all Presidents serving in office have determined that moving forward with the relocation would be detrimental to U.S. national security concerns and opted to issue waivers suspending any action on this front. The Palestinian Authority sees East Jerusalem as the capital of a future Palestinian state۔ The city's final status awaits future negotiations between Israel and the Palestinian Authority (see "Negotiating Jerusalem"، Palestine–Israel Journal)۔ See Positions on Jerusalem for more information.

کتابیات

سودھو
  • Leibman, Charles S. Religious and Secular: Conflict and Accommodation Between Jews in Israel. AVICHAI, 1990
  • Leibman, Charles S. and Elihu Katz, eds. The Jewishness of Israelis: Responses to the Guttman Report. SUNY Press, 1997
  • Mazie, Steven V. Israel's Higher Law: Religion and Liberal Democracy in the Jewish State. Lexington Books, 2006

باہرلے جوڑ

سودھو

سانچہ:اسرائیل وچ مذہب

"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=اسرائیل_وچ_مذہب&oldid=657631" توں لیا