کشمیری بولی

کشمیری
	Kashmiri; कॉशुर, کٲشُر
	لفظ ”کاشر“ خط نستعلیق، خطِ شاردا تے دیوناگری وچ
اچارن	[kə:ʃur]
مقامی وچ	جموں‏ و آزاد کشمیر
علاقہ	وادی کشمیر، وادی چناب
بولن والے لوک	کشمیری
بولن والے
بولی ٹبر	ہند۔یورپی ہند ایرانی زباناں ہند۔آریائی زباناں داردی زباناں کشمیری; ; ; ;
لہجے	کستواڑی (معیاری) پوگُلی
لپی	خط نستعلیق (معاصر),; دیوناگری (معاصر)،; شاردا رسم الخط (قدیم/مذہبی)
سرکاری حثیت
سرکاری بولی	بھارت
بولی کوڈ
ISO 639-1	ks
ISO 639-2	kas
ISO 639-3	kas
Glottolog	kash1277
	This article contains IPA phonetic symbols. Without proper rendering support, you may see question marks, boxes, or other symbols instead of Unicode characters.

کشمیری زبان ( سانچہ:Lang-ks) بھارت تے پاکستان د‏‏ی اک اہ‏م بولی ا‏‏ے۔ متکلمین د‏‏ی تعداد ۱۵ لکھ تو‏ں کچھ اُتے ا‏‏ے۔

کشمیری آزاد کشمیر اور مقبوضہ کمشیر دی زبان اے۔

بمطابق ۲۰۱۱ مردم شماری جموں‏ و کشمیر د‏‏ی کل آبادی ۱۲۵۴۱۳۰۲ نيں جس وچ کم و بیش ۹۵۶۷۰۰۰ کشمیری بولی بولنے والے افراد نيں۔ کشمیری بولی بولنے والے افراد وچ اکثریت مسلماناں د‏‏ی اے، کشمیری پنڈت تے سکھ قوم دے لوک وی کشمیری بولدے نيں۔ مگر اصل وچ ایہ بولی کشمیری مسلماناں تو‏ں ترویج پا رہیاں نيں۔

کشمیری بولی د‏‏ی تریخ ۵۰۰۰ سال پرانی رہتل دا احاطہ کيتے ہوئے نيں جس دے علمی ثبوت ۲۰۰۰ سال پرانے نيں۔کشمیر وچ ہندو ،سکھ، افغانی ،مغل،ڈوگری تے خاص کر ایرانی بولی دے لفظاں گردشِ دوراں دے نال شام‏ل ہُندے رہیاں تے رسم الخط وی تبدیل ہُندا رہیا۔

موجودہ دور وچ کشمیری بولی دا رسم الخط فارسی زبان دے مطابق نيں۔۱۹۴۷ ڈوگرہ شاہی دے زوال دے نال ہی کشمیری بولی نے اپنے پیر جمنیا شروع کيتے تے کئی معتبر مصنف ادیب تے شاعر منظر عام اُتے آئے۔ تقسیم ہند دے بعد جو سماجی تبدیلیاں برصغیر وچ رونما ہوئیاں اس د‏ی لپیٹ وچ کشمیری بولی وی آگئی تے تو‏ں دم کشمیری بولی ریاست جموں‏ و کشمیر د‏‏ی سرکاری بولی نہ بن پائی۔ کشمیر دے دونے حصےآں یعنی آزاد کشمیر جو پاکستان دے زیر انتظام اے تے کشمیر جو ہندو ستان دے زیر قبضہ اے وچ کشمیری بولی نو‏‏ں بہت زیادہ نقصان اٹھانا پيا ۔

رسم الخطلکھو

کشمیری بولی تن خطےآں وچ لکھی جاندی اے: نستعلیق، دیوناگری تے شاردا۔ شاردا کشمیری بولی دا اصلی تے قدیم رسم الخط ا‏‏ے۔

شاردالکھو

سانچہ:اصل مقالہ حروف مصوت

نقل حرفی	آئی پی اے	آزاد حالت	منحصر حالت			نوٹ
نقل حرفی	آئی پی اے	آزاد حالت	اشکال	مثالاں	مخصوص حالتاں	نوٹ
اَ/a	[ɐ]	𑆃	کوئی نئيں	(پَ) 𑆥
آ/ā	[aː]	𑆄	𑆳	(پا)𑆥𑆳	𑆕 → 𑆕𑆳; 𑆘 → 𑆘𑆳; 𑆛 → 𑆛𑆳; 𑆟 → 𑆟𑆳
اِ/i	[ɪ]	𑆅	𑆴	𑆥𑆴 (پِ)
ای/ī	[iː]	𑆆	𑆵	𑆥𑆵 (پی)
اُ/u	[ʊ]	𑆇	𑆶	𑆥𑆶 (پُ)	𑆑 → 𑆑𑆶; 𑆓 → 𑆓𑆶; 𑆙 → 𑆙𑆶; 𑆚 → 𑆚𑆶; 𑆝 → 𑆝𑆶; 𑆠 → 𑆠𑆶; 𑆨 → 𑆨𑆶; 𑆫 → 𑆫𑆶; 𑆯 → 𑆯𑆶
اوٗ/ū	[uː]	𑆈	𑆷	𑆥𑆷 (پوٗ)	𑆑 → 𑆑𑆷; 𑆓 → 𑆓𑆷; 𑆙 → 𑆙𑆷; 𑆚 → 𑆚𑆷; 𑆝 → 𑆝𑆷; 𑆠 → 𑆠𑆷; 𑆨 → 𑆨𑆷; 𑆫 → 𑆫𑆷; 𑆯 → 𑆯𑆷
r̥	[r̩]	𑆉	𑆸	𑆥𑆸 (پَری)	𑆑 → 𑆑𑆸	یہ حرفِ مصوت کشمیری بولی وچ استعمال نئيں ہُندا۔
r̥̄	[r̩ː]	𑆊	𑆹	𑆥𑆹 (؟)	𑆑 → 𑆑𑆹	یہ حرفِ مصوت کشمیری بولی وچ استعمال نئيں ہُندا۔
l̥	[l̩]	𑆋	𑆺	𑆥𑆺 (؟)		یہ حرفِ مصوت کشمیری بولی وچ استعمال نئيں ہُندا۔
l̥̄	[l̩ː]	𑆌	𑆻	𑆥𑆻 (؟)		یہ حرفِ مصوت کشمیری بولی وچ استعمال نئيں ہُندا۔
اے/ē	[eː]	𑆍	𑆼	𑆥𑆼 (پے)
اَے/ai	[aːi̯], [ai], [ɐi], [ɛi]	𑆎	𑆽	𑆥𑆽 (پَے/پائے)
او/ō	[oː]	𑆏	𑆾	𑆥𑆾 (پو)
اَو/au	[aːu̯], [au], [ɐu], [ɔu]	𑆐	𑆿	𑆥𑆿 (پَو/پاؤ)
اوم/am̐	[◌̃]	𑆃𑆀	𑆀	𑆥𑆀 (پم/پنم)
اں،ں/aṃ	[n], [m]	𑆃𑆁	𑆁	𑆥𑆁 (پں)
اہہ/aḥ	[h]	𑆃𑆂	𑆂	𑆥𑆂 (پح/پَہ)

حرفِ صحیح

آزاد شکل	نقل حرفی	آئی پی اے	نوٹ
𑆑	کَ/ka	[kɐ]
𑆒	کھَ/kha	[kʰɐ]
𑆓	گَ/ga	[ɡɐ]
𑆔	گھَ/gha	[ɡʱɐ]	یہ حرفِ صحیح کشمیری بولی وچ استعمال نئيں ہُندا۔
𑆕	ṅa	[ŋɐ]	یہ حرفِ صحیح کشمیری بولی وچ استعمال نئيں ہُندا۔
𑆖	چَ/ca	[tɕɐ]
𑆗	چھَ/cha	[tɕʰɐ]
𑆘	جَ/ja	[dʑɐ]
𑆙	جھَ/jha	[dʑʱɐ]	یہ حرفِ صحیح کشمیری بولی وچ استعمال نئيں ہُندا۔
𑆚	ña	[ɲɐ]	یہ حرفِ صحیح کشمیری بولی وچ استعمال نئيں ہُندا۔
𑆛	ٹَ/ṭa	[ʈɐ]
𑆜	ٹھَ/ṭha	[ʈʰɐ]
𑆝	ڈَ/ḍa	[ɖɐ]
𑆞	ڈھَ/ḍha	[ɖʱɐ]	یہ حرفِ صحیح کشمیری بولی وچ استعمال نئيں ہُندا۔
𑆟	ṇa	[ɳɐ]	یہ حرفِ صحیح کشمیری بولی وچ استعمال نئيں ہُندا۔
𑆠	تَ/ta	[tɐ]
𑆡	تھَ/tha	[tʰɐ]
𑆢	دَ/da	[dɐ]
𑆣	دھَ/dha	[dʱɐ]	یہ حرفِ صحیح کشمیری بولی وچ استعمال نئيں ہُندا۔
𑆤	نَ/na	[nɐ]
𑆥	پَ/pa	[pɐ]
𑆦	پھَ/pha	[pʰɐ]
𑆧	بَ/ba	[bɐ]
𑆨	بھَ/bha	[bʱɐ]	یہ حرفِ صحیح کشمیری بولی وچ استعمال نئيں ہُندا۔
𑆩	مَ/ma	[mɐ]
𑆪	یَ/ya	[jɐ]
𑆫	رَ/ra	[rɐ] , [ɾɐ], [ɽɐ], [ɾ̪ɐ]
𑆬	لَ/la	[lɐ]
𑆭	ḷa	[ɭɐ]	یہ حرفِ صحیح کشمیری بولی وچ استعمال نئيں ہُندا۔
𑆮	وَ/va	[ʋɐ]
𑆯	شَ/śa	[ɕɐ]
𑆰	ṣa	[ʂɐ]	یہ حرفِ صحیح کشمیری بولی وچ استعمال نئيں ہُندا۔
𑆱	ثَ/sa	[sɐ]
𑆲	حَ،ہَ/ha	[ɦɐ]

مشاہیر ادبلکھو

حوالےلکھو

↑ سائیٹ غلطی:نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے Ethnologue لئی۔
↑ کشمیری at Ethnologue (18th ed., 2015)
↑ ^۳.۰ ^۳.۱ ^۳.۲ Sociolinguistics. Mouton de Gruyter. Retrieved on 2009-08-30.
↑ Kashmiri: A language of Pakistan |publisher = Ethnologue |accessdate = 2007-06-02}}
↑ (2013) "Kashmiri", Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.

ایہ اک نامکمل لیکھ اے۔ تسیں اس وچ وادھا کر کے ویکیپیڈیا دی مدد کر سکدے او۔

سانچہ:بھارت دی زبانیں سانچہ:ہند ایرانی زبانیں سانچہ:ہند آریائی زبانیں

بارلے جوڑلکھو

[۱] کشمیر بارے ۷٪

· پاکستان دیاں بولیاں

پنجابی · انگریزی · اردو · کشمیری · کھوار · گجراتی · پشتو · سندھی · شینا · بلوچی · بلتی · لداخی · براہوی · بروشسکی · ہندکو · کوہستانی · کلاشا · یدغا · وخی · دامیڑی · مداک لشٹی · پھالولا · ڈوماکی · گواربتی · کالامی · توروالی

[Ethnologue-1] سائیٹ غلطی:نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے Ethnologue لئی۔

[e18-2] کشمیری at Ethnologue (18th ed., 2015)

[Mouton_de_Gruyter-3] ۳.۰ ^۳.۱ ^۳.۲ Sociolinguistics. Mouton de Gruyter. Retrieved on 2009-08-30.

[Ethnologue2-4] Kashmiri: A language of Pakistan |publisher = Ethnologue |accessdate = 2007-06-02}}

[Glottolog-5] (2013) "Kashmiri", Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

کشمیری
Kashmiri कॉशुर, کٲشُر
لفظ ”کاشر“ خط نستعلیق، خطِ شاردا تے دیوناگری وچ
اچارن	[kə:ʃur]
مقامی وچ	جموں‏ و آزاد کشمیر^[۱]
علاقہ	وادی کشمیر، وادی چناب
بولن والے لوک	کشمیری
بولن والے	^[۲]
بولی ٹبر	ہند۔یورپی ہند ایرانی زباناں ہند۔آریائی زباناں داردی زباناں کشمیری
لہجے	کستواڑی (معیاری) پوگُلی
لپی	خط نستعلیق (معاصر),^[۳] دیوناگری (معاصر)،^[۳] شاردا رسم الخط (قدیم/مذہبی)^[۳]
سرکاری حثیت
سرکاری بولی	بھارت^[۴]
بولی کوڈ
ISO 639-1	`ks`
ISO 639-2	`kas`
ISO 639-3	`kas`
Glottolog	`kash1277`^[۵]
This article contains IPA phonetic symbols. Without proper rendering support, you may see question marks, boxes, or other symbols instead of Unicode characters.