ترجُم
| یہودیت | |
   | |
|
عقائد
خدا (اسمائے خدا) • دس احکام • برگزیدہ قوم • انبیا • مسیح • بنیادی عقائد تاریخ یہودیت
خط زمانی • خروج • مملکت دا زمانہ • زمانہ اسیری • مرگ انبوہ • اسرائیل مؤثر شخصیتاں
مکاتب فکر
راسخ العقیدہ • اصلاحی • رجعت پسند • قرائیم • تجدیدی یہودیت • حریدی • انسان دوست • ہیمانوت ثقافت و معاشرہ
تقویم • لسان القدس • ستارہ داؤدی • یہودی شادی • اشکنازی • سفاردی • مزراحی تہوار
مقدس تھاں
| |
ترجُم (عبرانی: תרגום) تنک دا آرامی ترجمہ جسنوں یہود ربیاں نے دوسرے انتشار دے بعد لکھیا۔ جس وقت آرامی زبان یہود دے وچکار رواج پزیر ہوچکيتی سی تے عبرانی زبان صرف عبادات و رسوم تک محدود ہوچکی سی۔
جب بنی اسرائيل اسیری توں واپس آئے تاں عزرا فقیہ نے شریعت دا عبرانی نسخہ انہاں دے سامنے پڑھیا سی۔ لیکن چونکہ عوام الناس عبرانی توں ناواقف سن تے ارامی بولی ہی جاندے سن لہذا لاوی انہاں دے معنی دسدے "اور اُنہاں پڑھی ہوئی گلاں دی عبارت انہاں نوں سمجھاندے سن ۔"(نحمیاہ 8: 1تا 8) مابعد دے زمانہ وچ ایہ باقاعدہ دستور بن گیا تے چونکہ عوام الناس عبرانی توں ناواقف سن ۔ لہٰذا عبادت خاناں وچ پہلے عبرانی نسخہ دی اک اک آیت پڑھی جاندی سی، فیر اک ہور شخص جو "ترجمان" کہلاندا سی، اس آیت دا ارامی بولی وچ ترجمہ کرکے اپنے لفظاں وچ اہلِ یہود دے خصوصی عقائد دے مطابق اس عبارت نوں سمجھاندا سی۔ مترجم نوں حکم تھاکہ اوہ کوئی کتاب استعمال نہ کرے تاکہ لوک الہامی عبرانی عبارت وچ (جو کتاب وچ لکھی ہُندی تھی) تے زبانی ترجمہ دے لفظاں وچ تمیز کرسکن۔ اس ترجمہ شدہ توضیحی ارامی عبارت دا ناں یہودی اصطلاح وچ "ترجم" (بمعنی مفصل ترجمہ) اے۔ بعد وچ ایہ توضیحی تشریحاں احاطہ تحریر وچ آئیاں جو کنعان و بابل دے مدرسےآں دے استاداں نے لکھياں۔ انہاں وچ زيادہ مشہور اونکیلوس یا ایکولا (Onkelos or Aquila) دا "بابلی ترجم" (از 100ء تا 200) اے جو زیادہ تر تورات دے اس متن دا لفظی ترجمہ اے جو بابل دے دار العلوم وچ مستعمل سی۔